nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 02/2007 9

ThS. Bùi thị đào *
1. Bỏo cỏo v vai trũ ca bỏo cỏo trong
qun lớ nh nc
Bỏo cỏo l loi vn bn dựng phn
ỏnh tỡnh hỡnh thc t, trỡnh by kt qu thc
hin cụng vic trong hot ng ca c quan
nh nc giỳp cho vic ỏnh giỏ tỡnh hỡnh
qun lớ, lónh o v xut nhng bin
phỏp, ch trng qun lớ mi.
Qun lớ nh nc thng c hiu l s
tỏc ng ca ch th mang quyn lc nh
nc ti i tng qun lớ nhm t c
cỏc nhim v, mc tiờu do Nh nc t ra.
Kt qu ca qun lớ nh nc ph thuc vo
kh nng tỏc ng ca ch th qun lớ, cỏc
c trng ca i tng qun lớ (i tng
qun lớ l cỏ nhõn hay t chc, hot ng
trong lnh vc no, kh nng nhn thc ca
h, tớnh tớch cc xó hi cao hay thp, cỏc li
ớch m h quan tõm), iu kin, hon cnh,
mụi trng, nhim v, mc tiờu qun lớ.
Kh nng tỏc ng ca ch th qun lớ liờn
quan trc tip ti thm quyn ca tng ch th

ch th qun lớ. Nh vy, thc hin mt
s tỏc ng, ch th qun lớ phi cú thụng
tin cn thit v i tng, iu kin, hon
cnh, mụi trng qun lớ. Bn thõn i
tng, iu kin, hon cnh, mụi trng
qun lớ luụn vn ng do s tỏc ng ca
nhiu yu t t nhiờn, xó hi khỏc nhau
trong ú cú c s tỏc ng ca chớnh hot
ng qun lớ. iu ú cho thy thụng tin v
i tng, iu kin, hon cnh, mụi trng
* Gi
ng vi
ờn Khoa hnh chớnh
-
nh n
c

Trng i hc Lut H Ni nghiên cứu - trao đổi
10 tạp chí luật học số 02/2007

qun lớ, v quỏ trỡnh hin thc hoỏ cỏc tỏc
ng trc ú trờn thc t l yu t c bit
quan trng m ch th qun lớ cn quan tõm
trong ton b quỏ trỡnh qun lớ. Cỏc thụng tin
ny c chuyn ti ch th qun lớ bng
nhiu con ng nh ch th qun lớ t mỡnh
tỡm hiu, kho sỏt thc t; i tng qun lớ

2. Cỏc loi bỏo cỏo v vai trũ ca chỳng
* Xột theo thi hn ban hnh, bỏo cỏo
gm cú:
- Bỏo cỏo thng kỡ (nh kỡ) l bỏo cỏo
c ban hnh sau mi kỡ hn c quy
nh. Kỡ hn cú th l hng tun, hng thỏng,
hng quý, hng nm hay nhim kỡ. õy l
loi bỏo cỏo dựng phn ỏnh ton b quỏ
trỡnh hot ng ca c quan trong thi hn
c bỏo cỏo. Thụng thng loi bỏo cỏo
ny l c s quan trng c quan cú thm
quyn kim tra, ỏnh giỏ hot ng ca cp
di, phỏt hin nhng khú khn, yu kộm v
t chc, nhõn s, c ch hot ng, th ch,
chớnh sỏch, t ú a ra nhng ch trng,
bin phỏp qun lớ phự hp.
- Bỏo cỏo bt thng (t xut) l bỏo
cỏo c ban hnh khi thc t xy ra hay cú
nguy c xy ra cỏc bin ng bt thng v
t nhiờn, v tỡnh hỡnh chớnh tr, kinh t, xó
hi, an ninh, quc phũng, ngoi giao. C
quan nh nc cú th bỏo cỏo theo yờu cu
ca cp cú thm quyn hoc khi xột thy
vn phc tp vt quỏ kh nng gii
quyt ca mỡnh, cn cú s h tr ca cp
trờn hay cn phi phn ỏnh tỡnh hỡnh ti c
quan cú thm quyn c quan cú thm
quyn cú nhng bin phỏp gii quyt kp
thi. Loi bỏo cỏo ny c dựng thụng
tin nhanh v nhng vn c th lm c s

- Báo cáo tổng kết được ban hành sau
khi đã hoàn thành hoặc đã hoàn thành một
cách căn bản một công việc nhất định. Mục
đích của loại báo cáo này không phải là để
tiếp tục hoàn thành công việc một cách tốt
nhất như báo cáo sơ kết mà là đánh giá lại
quá trình thực hiện một công việc, so sánh
kết quả đạt được với mục tiêu, nhiệm vụ đã
đề ra, rút kinh nghiệm cho các hoạt động
quản lí cùng loại hoặc tương tự về sau từ
việc lập kế hoạch hoạt động cho đến việc tổ
chức thực hiện các hoạt động đó trên thực tế.
* Xét theo nội dung báo cáo, báo cáo
gồm có:
- Báo cáo chung là báo cáo nhiều vấn đề,
nhiều mặt công tác cùng được thực hiện trong
phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan.
Mỗi vấn đề, mỗi mặt công tác được liệt kê,
mô tả trong mối quan hệ với các vấn đề, các
mặt công tác khác tạo nên toàn bộ bức tranh
về hoạt động của cơ quan. Thông qua báo cáo
này có thể đánh giá năng lực, hiệu quả hoạt
động của cơ quan một cách toàn diện.
- Báo cáo chuyên đề là báo cáo chuyên
sâu vào một nhiệm vụ công tác, một vấn đề
quan trọng. Các vấn đề, các nhiệm vụ khác
không được đề cập hoặc nếu có thì chỉ được
thể hiện như các yếu tố ảnh hưởng đến vấn
đề cần được báo cáo. Báo cáo chuyên đề chỉ
cho phép đánh giá một mặt hoạt động cụ thể


th, kp thi, cú trng tõm, trng im.
4. Cỏc yu t nh hng n ni dung,
cht lng ca bỏo cỏo
Nh trờn ó núi, thụng tin trong bỏo cỏo
cng chớnh xỏc cng cú ý ngha tớch cc
trong vic ban hnh cỏc quyt nh qun lớ.
thụng tin trong bỏo cỏo cú tin cy cao,
ngi vit bỏo cỏo cn hiu rừ nhng yu t
nh hng n ni dung, cht lng ca bỏo
cỏo trỏnh kh nng vụ tỡnh hoc c ý lm
bỏo cỏo b sai lch thụng tin.
- Quan im ch o vit bỏo cỏo ca
lónh o: phn ln cỏc trng hp, bỏo cỏo
l s t phn ỏnh tỡnh hỡnh hot ng ca c
quan qua ú cỏc cp cú thm quyn ỏnh giỏ
c nng lc hot ng ca c quan bỏo cỏo
trong quỏ trỡnh thc hin chc nng, nhim
v ca mỡnh. Mt s trng hp khỏc, bỏo
cỏo phn ỏnh vn m vic gii quyt chỳng
cú liờn quan n li ớch ca a phng,
ngnh, c quan bỏo cỏo. Chớnh vỡ vy, bỏo
cỏo cú th c ch o son tho phc v
cho li ớch ca a phng, ngnh, c quan
nhiu hn li ớch chung ca qun lớ. Chng
hn, khi cú khuyt im khụng th che giu,
ln trỏnh hoc gim bt trỏch nhim, bỏo
cỏo ch nờu khuyt im mt cỏch chung
chung, nhn mnh vo tớnh ph bin ca
khuyt im ú c quan, n v, a phng

nh d gõy nờn s ỏnh giỏ ca ngi vit
theo cựng chiu hng ú. Vớ d, cỏc s kin
din ra theo hng xu dn i thng to
tõm lớ bi quan cho ngi bỏo cỏo, ngi bỏo
cỏo s nhỡn thy vn vi khú khn nhiu
hn, trm trng hn, kh nng gii quyt
phc tp hn; ngc li, cỏc s kin din ra
theo hng tt dn lờn d to tõm lớ lc quan,
ngi bỏo cỏo cú th khụng thy ht hoc
coi nh nhng khú khn cn khc phc. S
kin quan trng nht, s kin din ra gn
nht thng li n tng mnh m, rừ
rng, chi phi nhn nh ca ngi vit v
ton b quỏ trỡnh cn bỏo cỏo. Trong nhng
trng hp ny, ngi vit bỏo cỏo thng nghiªn cøu - trao ®æi
t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007 13

vô ý phản ánh sự việc không đúng như thực
tế. Khắc phục tình trạng đó, khi viết báo cáo,
người viết cần phân biệt hiện tượng và bản
chất, vấn đề chủ yếu và vấn đề thứ yếu, các
yếu tố tạm thời, cục bộ với các yếu tố ổn
định, phổ biến. Báo cáo cần được lấy ý kiến
các cá nhân, đơn vị có liên quan để có cái
nhìn khách quan, toàn diện quá trình diễn
biến của vấn đề cần báo cáo.
5. Nâng cao chất lượng của báo cáo

là các quy định về chế độ báo cáo: cơ quan
nào phải báo cáo công tác trước cơ quan nào,
thời hạn báo cáo, trình tự xây dựng báo cáo,
ví dụ, Chính phủ, ủy ban nhân dân phải thảo
luận tập thể báo cáo trước khi trình Quốc
hội, hội đồng nhân dân. Lẽ dĩ nhiên không
nên đòi hỏi và cũng không cần thiết phải có
những quy định chi tiết về báo cáo như đối
với các văn bản pháp luật nhưng cũng cần có
thêm những quy định đủ để đảm bảo chất
lượng của báo cáo, như quy định về quy trình
soạn thảo báo cáo, trách nhiệm của cơ quan
soạn thảo báo cáo. Về quy trình soạn thảo báo
cáo nên có sự phân biệt giữa quy trình soạn
thảo báo cáo định kì và báo cáo đột xuất. Về
chế độ trách nhiệm của cơ quan soạn thảo báo
cáo nên đặc biệt lưu ý trường hợp nội dung
báo cáo là cơ sở thực tế trực tiếp của các
quyết định quản lí về các vấn đề tương ứng và
trường hợp báo cáo không đúng thời hạn gây
hậu quả bất lợi cho quản lí nhà nước.
Tóm lại, báo cáo là loại văn bản hành
chính được sử dụng phổ biến trong hoạt
động của các cơ quan nhà nước. Để báo cáo
phát huy hết vai trò, tránh chủ nghĩa hình
thức, bên cạnh việc bổ sung các quy định
cần thiết trong pháp luật, khi soạn thảo báo
cáo cần xác định loại báo cáo, phạm vi các
vấn đề cần báo cáo, phản ánh trung thực các
thông tin cần thiết, sử dụng ngôn ngữ khách