
Nền kinh tế thị trường Việt Nam ngày càng đổi mới, phát triển mạnh mẽ về cả
hình thức lẫn quy mô sản xuất kinh doanh. Hoà nhịp với xu hướng tất yếu đó các tổ
chức - đơn vị kinh tế của ta cũng tiến hàn
h sản xuất kinh doanh phát triển cả chiều rộng và chiều sâu. Các loại hình kinh
tế trên thực tế đã góp phần quan trọng nhất định trong việc thiết lập nền kinh tế thị
trường và phát triển.
Cơ chế thị trường đòi hỏi các doanh nghiệp sản xuất phải tự chủ kinh tế của
mình. Lấy thu nhập để bù đắp mọi chi phí và có lãi. Để thực hiện được điều này, các
doanh nghiệp sản xuất buộc phải thật sự quan tâm tới tất cả mọi khâu trong quá trình
sản xuất. Doanh nghiệp sản xuất phải theo dõi từ lúc bỏ đồng vốn đầu tiên, cho tới lúc
tiêu thụ sản phẩm thu hồi lại vốn. Đảm bảo thực hiện các nghĩa vụ đối với Nhà nước,
đồng thời đảm bảo được quá trình sản xuất và mở rộng. Như vậy đơn vị phải thực hiện
tổng hoà nhiều biện pháp, trong đó biện pháp hàng đầu là thực hiện quản lý kinh tế
mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị. Hạch toán, kế toán là một trong những
công cụ có hiệu quả nhất, để phản ánh quá trình sản xuất kinh doanh của đơn vị một
cách khách quan và hỗ trợ quá trình này một cách hiệu quả nhất.
Trong cơ chế thị trường có sự điều tiết vĩ mô của Nhà nước, mọi hoạt động và
tồn tại của doanh nghiệp đồng thời chịu sự chi phối của qui luật khách quan của nền
kinh tế thị trường như: quy luật giá trị, quy luật cạnh tranh Đã buộc các doanh
nghiệp sản xuất hết sức quan tâm tới việc giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm. Việc
cấu thành nên giá thành sản phẩm có chi phí về lao động và hơn thế nữa đây là yếu tố
chi phí cơ bản, nên việc tiết kiệm chi phí lao động góp phần hạ giá thành sản phẩm,
tăng doanh lợi cho doanh nghiệp là điều kiện cải thiện nâng cao đời sống vật chất tinh
thần cho người lao động, đây là điều kiện cần thiết hợp lý bởi vì nhân viên lao động
chính là yếu tố cơ bản, quyết định nhất trong quá trình sản xuất.
Kế toán với chức năng là công cụ quản lý phải tính toán và quản lý thế nào cho
phù hợp đáp ứng được yêu cầu đó.
Để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh các doanh nghiệp cần phải có đầy
đủ ba yếu tố cơ bản là tư liệu lao động, đối tượng lao động và sức lao động, trong đó
sức lao động của con người có vị trí quyết định đến kết quả và hiệu quả sản xuất kinh

sống, cũng có thể coi cấu thành của thu nhập doanh nghiệp.
Tiền lương là nguồn thu nhập chủ yếu của người lao động có thể biểu hiện bằng
tiền hoặc bằng sản phẩm . Do đó việc chi trả tiền lương hợp lý, phù hợp có tác dụng
tích cực thúc đẩy người lao động hăng say trong công việc, tăng năng suất lao động,
đẩy nhanh tiến bộ khoa học kỹ thuật. Các doanh nghiệp sử dụng có hiệu quả sức lao
động nhằm tiết kiệm chi phí tăng tích lũy cho đơn vị hạ giá thành sản phẩm tăng lợi
nhuận cho doanh nghiệp
44G4 HIBA<=>B08;F
Hiện nay, việc tính trả lương cho người lao động được tiến hành theo hai hình
thức chủ yếu: Hình thức trả lương theo thời gian và hình thức trả lương theo sản phẩm.
4G44HIBA<=>DJ;;8
Tiền lương tính theo thời gian là tiền lương tính trả cho người lao động theo
thời gian làm việc, cấp bậc công việc và thang lương cho người lao động. Tiền lương
tính theo thời gian có thể thực hiên tính theo tháng, ngày hoặc giờ làm việc của người
lao động tuỳ theo yêu cầu và trình độ quản lý thời gian lao động của doanh nghiệp.
Trong mỗi thang lương, tuỳ theo trình độ thành thạo nghiệp vụ, kỹ thuật chuyên môn
và chia làm nhiều bậc lương, mỗi bậc lương có một mức tiền lương nhất định.
Tiền lương trả theo thời gian có thể thực hiện tính theo thời gian giản đơn hay
tính theo thời gian có thưởng.
$BA<=>DJ;;8;AK>
Đây là chế độ trả lương mà tiền lương nhận được của mỗi người công nhân do
mức lương cấp bậc cao hay thấp với thời gian làm việc nhiều hay ít quyết định. Có ba
hình thức theo thời gian giản đơn:
Tiền lương tháng: Là tiền lương đã được quy định sẵn đối với từng bậc lương trong
các thang lương, được tính và trả cố định hàng tháng trên cơ sở hợp đồng lao động.
Lương tháng tương đối ổn định và được áp dụng phổ biến nhất đối với công nhân viên
chức. Lương tháng thường được áp dụng để trả lương cho nhan viên làm công tác
quản lý kinh tế, quản lý hành chính và các nhân viên thuộc các ngành hoạt động không
có tính chất sản xuất.
Lương tuần: Là tiền lương được tính và trả cho một tuần làm việc:

thức tiền lương phù hợp với nguyên tắc phân phối theo lao động, gắn chặt năng suất
lao động với thù lao lao động; có tác dụng khuyến hích người lao động nâng cao năng
suất lao động góp phần tăng them sản phẩm lao động. Trong việc trả lương theo sản
phẩm thì điều kiện quan trọng nhất là phải xây dựng được các định mức kinh tế – kỹ
thuật để làm cơ sở cho việc xây dựng đơn giá tiền lương đối với từng laoij sản phẩm,
từng công việc một cách hợp lý.
Hình thức tiền lương theo sản phẩm còn tùy thuộc vào tình hình cụ thể ở từng
doanh nghiệp mà vận dụng theo từng hình thức cụ thể sau đây:
$;:<=>CDPAQB;R
Tiền lương theo sản phẩm trực tiếp được tính cho từng người lao động hay cho
một tập thể người lao động thuộc bộ phận trực tiếp sản xuất. Theo cách tính này tiền
lương được lĩnh căn cứ vào số lượng sản phẩm hoặc khối lượng sản phẩm, công việc
là không vượt hoặc vượt mức quy định.
Hình thức này đơn giản, dễ hiểu đối với mọi công nhân, nó được áp dụng rộng
rãi trong các xí nghiệp công nghiệp. Tuy nhiên hình thức này có nhược điểm là người
lao động quan tâm đến số lượng sản phẩm chứ không quan tâm đến việc sử dụng tốt
máy móc, tiết kiệm vật tư.
$;:<=>CDPAQ;;R
Hình thức này thường áp dụng để trả lương cho công nhân phụ, phục vụ và hỗ
trợ cho sản xuất chính như công nhân điều chỉnh máy, sửa chữa thiết bị mà kết quả
công tác của họ có ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả công tác của những người công
nhân sản xuất chính. Theo cách tính này, tiền lương được lĩnh căn cứ vào tiền lương
sản phẩm của bộ phận trực tiếp sản xuất và tỷ lệ tiền lương của bộ phận gián tiếp
doanh nghiệp xác định.
Tiền lương được lĩnh trong tháng = Số lương sản phẩm hoàn thành
x đơn giá tiền lương
Tiền lương được lĩnh trong tháng = Tiền lương được lĩnh của bộ phận trực
tiếp sản xuất x Tỷ lệ tiền lương của bộ phận gián tiếp
Hình thức tiền lương này không phản ánh chính xác kết quả lao động của công
nhân phụ nhưng nó lại làm cho mọi người trong cùng một bộ phận công tác quan tâm

Q0: Sản lượng mức khởi điểm.
∑L = ĐG x Q1 + ĐG x K ( Q1 - Q0)
K: Tỷ lệ đơn giá sản phẩm được áp dụng.
$;:<=>@D@U;<=VW9;F
Tiền lương khoán được áp dụng đối với những khối lượng công việc hoặc từng
công việc cần phải được hoàn thành trong một thời gian quy định.
Sau khi nhận tiền công do hoàn thành công việc, các cá nhân sẽ được chia lương. Việc
chía lương có thể áp dụng theo cấp bậc và thời gian làm việc hoặc theo cách bình công
điểm. Nguyên tắc chung chia lương là phải chia hết.
Hình thức này khuyến khích công nhân hoàn thành nhiệm vụ trước thời hạn
đảm bảo chất lượng công việc nhưng chia lương khá khó khăn.
$BA<=>DPAQX
Tiền lương căn cứ vào số lượng sản phẩm của cả tổ và đơn giá chung để tính
lương cho cả tổ sau đó phân phối lại từng người trong tổ. Có hai phương pháp phân
phối tiền lương sau:
Phương pháp phân chia theo hệ số:
Công thức tính: Lt
Li = x ti x ki
∑ti x ki
Trong đó:
Li: tiền lương của công nhân i.
ti: Thời gian làm việc thực tế của công nhân i.
ki: Hệ số cấp bậc của công nhân i.
Lt :Tiền lương sản phẩm của cả tổ.
Phương pháp điều chỉnh:
Công thức tính: Lt
Li = x ti x Mi
∑ti x Mi
Trong đó:
Mi: Mức lương theo giờ cấp bậc của công nhân i.

Người sử dụng lao động phải chịu 17% trên tổng quỹ lương và được tính vào
chi phí sản xuất kinh doanh.
Người lao động phải chịu 7% trên tổng quỹ bằng cách khấu trừ vào lương của
họ.
Quỹ BHXH được trích lập nhằm trợ cấp công nhân viên có tham gia đóng góp
quỹ trong trường hợp họ bị mất khả năng lao động, cụ thể:
- Trợ cấp công nhân viên ốm đau, thai sản
- Trợ cấp công nhân viên bị tai nạn lao động hay bệnh nghề nghiệp.
- Trợ cấp công nhân viên khi về nghỉ hưu, mất sức lao động.
- Chi công tác quản lý quỹ BHXH.
Theo chế độ hiện hành, toàn bộ số trích BHXH được nộp lên cơ quan quản lý
quỹ bảo hiểm để chi trả các trường hợp nghỉ hưu, mất sức lao động.
Tại doanh nghiệp hàng tháng doanh nghiệp trực tiếp chi trả BHXH cho công
nhân viên bị ốm đau, thai sản…. Trên cơ sở các chứng từ hợp lý, hợp lệ. Cuối tháng
doanh nghiệp phải thanh quyết toán với cơ quan quản lý quỹ BHXH.
+)+).).)0$1235/
Quỹ BHYT là quỹ dùng để đài thọ người lao động có tham gia đóng góp quỹ
trong các hoạt động khám chữa bệnh, được hình thành bằng cách trích theo tỷ lệ 4,5%
trên tổng tiền lương phải trả cho công nhân viên, trong đó:
Người sử dụng lao động phải chịu 3% và được tính vào chi phí sản xuất kinh
doanh.
Người lao động phải chịu 1,5% bằng cách khấu trừ vào lương của họ.
Toàn bộ 4,5% trích được doanh nghiệp nộp hết cho công ty BHYT tỉnh hoặc
thành phố. Quỹ này được dùng để mua BHYT cho công nhân viên.
+)+).)6)0$17*8/
KPCĐ là quỹ tài trợ cho hoạt động công đoàn các cấp.
Theo quy định hiện hành KPCĐ được trích theo tỷ lệ 2% trên tổng tiền lương phải trả
từng kỳ kế toán và được tính hết vào chi phí sản xuất kinh doanh, trong đó 1% dành
cho công đoàn cơ sở hoạt động và 1% nộp cho công đoàn cấp trên.
+)+).)9)0$123:/

- Thực hiện việc kiểm tra tình hình chấp hành các chính sách, chế độ về lao động
tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và kinh phí công đoàn. Kiểm tra tình
hình sử dụng quỹ tiền lương, quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ.
- Tính toán và phân bổ chính xác, đúng đối tượng các khoản tiền lương, khoản
trích BHXH, BHYT, KPCĐ vào chi phí sản xuất kinh doanh.
- Lập báo cáo về lao động, tiền lương, BHXH, BHYT, KPCĐ thuộc phạm vi
trách nhiệm của kế toán. Tổ chức phân tích tình hình sử dụng lao động, quỹ tiền
lương, quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ.
4G4G4 'R;;R;:<=>9?@ABCD<=>B08
;F
+)-)-)+) 3;<=>#?
Chỉ tiêu số lượng lao động của Doanh Nghiệp được phản ánh trên “ Sổ danh
sách lao động” của doanh nghiệp do phòng ( bộ phận ) lao động tiền lương lập dựa
trên số lao động hiện có của doanh nghiệp, bao gồm cả số lao động dài hạn, lao động
tạm thời, lao động trực tiếp, gián tiếp và lao động thuộc lĩnh vực khác ngoài sản xuất.
“Sổ danh sách lao động” không chỉ tập trung cho toàn doanh nghiệp mà còn được lập
riêng cho từng bộ phận sản xuất trong doanh nghiệp nhằm thường xuyên nắm chắc số
lượng lao động hiện có của từng bộ phận và toàn doanh nghiệp.
Cơ sở để ghi “ Sổ danh sách lao động” là chứng từ ban đầu về tuyển dụng,
thuyên chuyển công tác, nâng bậc, thôi việc… Các chứng từ trên đại bộ phận do
phòng quản lý nghiệp vụ lao động – tiền lương lập mỗi khi tyển dụng, nâng bậc, cho
thôi việc…
Mọi sự biến động về số lượng lao động đều phải được ghi chzp lịp thời vào “Sổ
danh sách lao động” để trên cơ sở đó làm căn cứ cho việc tính lương phải trả và các
chế độ khác cho người lao động được kịp thời.
+)-)-)-) 3@>>#?)
Hạch toán sử dụng thời gian lao động phải đảm bảo ghi chzp, phản ánh kịp thời,
chính xác số ngày công, giờ công làm thực tế hoặc ngừng việc, nghỉ việc của từng
người lao động, từng đơn vị sản xuất, từng phòng ban trong doanh nghiệp.
Hạch toán sử dụng thời gian lao động có ý nghĩa rất to lớn trong việc quản lý

doanh nghiệp. Chứng từ ban đầu được sử dụng phổ biến để hạch toán kết quả lao
động là “Phiếu xác nhận sản phẩm hoặc công việc hoàn thành” (mẫu số 05 – LĐTL
chế độ chứng từ kế toán),”Hợp đồng giao khoán” (mẫu số 08 – LĐTL chế độ chứng từ
kế toán)… “Phiếu xác nhận sản phẩm hoặc công việc hoàn thành của từng đơn vị
hoặc cá nhân người lao động. Phiếu này do người giao việc lập và phải có đầy đủ chữ
ký của người giao việc, người nhận việc, người kiểm tra chất lượng sản phẩm và
người duyệt, Phiếu được chuyển giao cho phòng kế toán để tính lương, tính thưởng
( hình thức trả lương theo sản phẩm).
Trong trường hợp giao khoán công việc thì chứng từ ban đầu là “Hợp đồng giao
khoán”. Hợp đồng này là bản ký kết giữa người khoán và người nhận khoán về khối
lượng công việc, thời gian làm việc, trách nhiệm và quyền lợi mỗi bên khi thực hiện
công việc đó. Chứng từ này là cơ sở để thanh toán tiền công lao động cho người nhận
khoán.
Trong trường hợp khi kiểm tra, nghiệm thu phát hiện sản phẩm hỏng thì cán bộ
kiểm tra chất lượng phải cùng với người phụ trách bộ phận lập “Phiếu báo hỏng” để là
căn cứ lập biên bản xử lý.
+)-)-)6) 3@>#?
Công việc tính lương, tính thưởng và các khoản phải trả cho người lao động
được thực hiện tập trung tại phòng kế toán doanh nghiệp. Thời gian để tính lương, tính
thưởng và các khoản phải trả cho người lao động là hàng tháng. Căn cứ để tính là các
chứng từ theo dõi thời gian lao động, kết quả lao động và các chứng từ khác có liên
quan (như giấy nghỉ phzp, biên bản ngừng việc…). Tất cả chứng từ trên phải được kế
toán kiểm tra trước khi tính lương, tính thưởng và phải đảm bảo được các yêu cầu
chứng từ kế toán.
Sau khi đã kiểm tra các chứng từ, kế toán tiến hành tính lương, tính thưởng,
tính trợ cấp phải trả cho người lao động theo phương thức trả lương, trả thưởng đang
áp dụng tại doanh nghiệp. Trên cơ sở các bảng thanh toán lương, thưởng kế toán tiến
hành phân loại tiền lương, tiền thưởng theo đối tượng sử dụng lao động để tiến hành
lập chứng từ phân bổ tiền lương, tiền thưởng vào chi phí kinh doanh.
“Bảng thanh toán lương” là chứng từ làm căn cứ thanh toán tiền lương, phụ cấp

- Phiếu xác nhận sản phẩm hoặc khối lượng công việc đã hoàn thành.
- Bảng thanh toán lương.
- Bảng thanh toán tiền thưởng.
- Bảng phân bổ lương.
- Bảng thanh toán BHXH
- Phiếu nghỉ hưởng BHXH.
+)-).).)D#E
D#E+)+: bcd$)*$#"+*'),$ 
$/)
TK 334 TK 622 TK 154
(1) (5)
TK 335
(2) (3)
TK 338 TK 632
(4) (6)
Trong đó:
(1) Tiền lương phải trả công nhân viên trực tiếp sản xuất sản phẩm.
(2) Tiền lương nghỉ phzp phải trả cho công nhân.
(3) Trích trước tiền lương nghỉ phzp cho công nhân sản xuất.
(4) Tính BHXH, BHYT, KPCĐ cho công nhân sản xuất.
(5) Cuối kỳ, kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp sang TK 154.
(6) Phần chi phí nhân công trực tiếp vượt trên mức bình thường.
4G4]4 $5I@R;:<=>9?@ABCD<=>BE8
;F
- H<nh th=c sổ nhật k> sổ cái
Đặc trưng của hình thức này là các nghiệp vụ kinh tế phát sinh được kết hợp ghi
ttheo thứ tự thời gian và theo nội dung kinh tế (theo tài khoản kế toán) trên cùng một
quyển sổ kế toán tổng hợp duy nhất là Sổ nhật ký sổ cái là các chứng từ gốc và bảng
tổng hợp chứng từ.
- H<nh th=c ghi sổ k? toán ch=ng t@ ghi sổ.

- Thường xuyên cũng như định kỳ tổ chức phân tích tình hình sử dụng lao động và
chỉ tiêu quỹ lương, cung cấp các thông tin kinh tế cần thiết cho các bộ phận liên quan
đến quản lý lao động tiền lương.
H)B
Một số chứng từ kế toán:
- Mẫu số 01- LĐTL: “ Bảng chấm công” Đây là cơ sở chứng từ để trả lương theo
thời gian làm việc thực tế của từng công nhân viên. Bảng này được lập hàng tháng
theo thời gian bộ phận( tổ sản xuất, phòng ban)
- Mẫu số 06 – LĐTL :“ Phiếu xác nhận sản phẩm hoặc công việc hoàn thành.
- Mẫu số 07 – LĐTL: “ Phiếu làm thêm giờ”
Phiếu này dùng để hạch toán thời gian làm việc của cán bộ công nhân viên ngoài
giờ quy định được điều động làm việc thêm là căn cứ để tính lương theo khoản phụ
cấp làm đêm thêm giờ theo chế độ quy định.
Ngoài ra còn sử dụng một số chứng từ khác như:
- Mẫu số 08 – LĐTL: Hợp đồng lao động, các bản cam kết
- Mẫu số 09 – LĐTL: Biên bản điều tra tai nạn
- Một số các chứng từ khác liên quan khác như phiếu thu, phiếu chi, giấy xin tạm
ứng, công lệch (giấy đi đường) hoá đơn …
);C "
Để theo dõi tình hình thanh toán tiền công và các khoản khác với người lao
động, tình hình trích lập, sử dụng quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ kế toán sử dụng tài
khoản 334 và tài khoản 338.
$?;@A]: ’’phải trả công nhân viên’’
- Tài khoản này dùng để phản ánh tình hình thanh toán lương và các khoản thu
nhập khác cho công nhân viên (CNV) trong kỳ.
Kết cấu:
- Bên nợ : Phát sinh tăng
+ Phản ánh việc thanh toán tiền lương và các khoản thu nhập khác cho công nhân viên.
+ Phản ánh các khoản khấu trừ vào lương của công nhân viên.
- Bên có: Phát sinh giảm

sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, ,) và tính toán trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo quy
định trên cơ sở tổng hợp tiền lương phải trả và các tỷ lệ trích BHXH, BHYT, KPCĐ
được thực hiện trên Bảng phân bổ tiền lương và Trích BHXH (Mẫu số 01/BPB)
Nội dung: Bảng phân bổ tiền lương và trích BHXH dùng để tập hợp và phân bổ
tiền lương thực tế phải trả (gồm lương chính, lương phụ và các khoản khác). BHXH,
BHYT, KPCĐ phải trích nộp hàng tháng cho các đối tượng sử dụng lao động (Ghi có
TK 334, 335, 338.2, 338.3, 338.4 )
)F"G$IA$>#
- Tính tiền lương phải trả cho công nhân viên
- Hàng tháng, trên cơ sở tính toán tiền lương phải trả cho CNV, kế toán ghi sổ theo
định khoản:
Nợ TK622 – Chi phí nhân công trực tiếp: Tiền lương phải trả cho CNV trực tiếp
sản xuất
Nợ TK 241- XDCB dở dang: Tiền lương công nhân viên XDCB và sửa chữa
TSCĐ
Nợ TK 627- Chi phí sản xuất chung ( 6271)
Nợ TK 641- Chi phí bán hàng ( 6411)
Nợ TK 642- Chi phí QLDN ( 642.1)
Có TK 334- Phải trả CNV
- Tính tiền thưởng phải trả công nhân viên
Hàng quý hoặc hàng năm tuỳ theo tình hình kinh doanh doanh nghiệp được tính từ
lợi nhuận để lập quỹ phúc lợi và quỹ khen thưởng cho người lao động. Sau khi được
trích lập, quỹ khen thưởng dùng để chi thưởng cho công nhân viên như thưởng thi đua,
thưởng sáng kiến cải tiến kỹ thuật…
+Tiền thưởng từ quỹ khen thưởng phải trả CNV ( thưởng thi đua… ) kế toán ghi sổ
theo định khoản:
Nợ TK 431- Quỹ khen thưởng, phúc lợi (4311)
Có TK 334- Phải trả CNV
- Trích bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn
( Các khoản mà người lao động sử dụng lao động được tính vào chi phí )

Mức lương nghỉ phzp = Tiền lương thực tế phải trả x Tỉ lệ trích trước phải trả CNV

Lương nghỉ phzp theo kế hoạch công nhân trích trước xuất
Tỷ lệ trích trước =
Tổng số lương chính kế hoạch năm của CN trích trước sản xuất
(Định kỳ hàng tháng, khi tính trích trước lương nghỉ của công nhân sản xuất, kế
toán ghi sổ :
Nợ TK 622 – Chi phí nhân công trực tiếp
Có TK 335 – Chi phí phải trả)
- Các khoản phải thu đối với CNV như tiền bắt bồi thường vật chất, tiền BHYT
(Phần người lao động phải chịu ) nay thu hồi … kế toán phản ánh định khoản :
Nợ TK 334
Có TK 138 – Phải thu khác
- Kết chuyển các tiền tạm ứng chi không hết trừ vào thu nhập của công nhân viên,
kế toán ghi sổ theo định khoản :
Nợ TK 334
Có TK 141- Tạm ứng
- Tính thuế thu nhập mà CNV, người lao động phải nộp Nhà nước, kế toán ghi sổ
theo định khoản :
Nợ 334 – Phải trả CNV
Có TK 333 – Thuế và các khoản khác …(333.8)
- Khi thanh toán ( Chi trả ) Tìên lương và các khoản thu nhập khác cho CNV, kế
toán ghi sổ theo định khoản:
Nợ TK 334 – Phải trả CNV
Có TK 111- Tiền mặt
- Khi chuyển nộp BHXH, BHYT và KPCĐ cho cơ quan chuyên môn cấp trên quản
lý :
Nợ TK 338 – Phải trả, phải nộp khác ( TK cấp 2 tương ứng)
Có TK 111, TK 112
- Khi chi tiêu kinh phí công đoàn, kế toán ghi :

TK 334
TK 111, 112
Trợ cấp BHXH
cho người lao động Nhận tiền cấp bù của
Quỹ BHXH
)*
Quỹ tiền lương và thành phần quỹ tiền lương.
Quỹ tiền lương: là toàn bộ các khoản tiền lương của doanh nghiệp trả cho tất
cả các loại lao động thuộc doanh nghiệp quản lý và sử dụng.
Thành phần quỹ tiền lương: bao gồm các khoản chủ yếu là tiền lương trả cho
người lao động trong thời gian thực tế làm việc, tiền lương trả cho người lao động
trong thời gian ngừng việc, nghỉ phzp hoặc đi học, các loại tiền thưởng, các khoản phụ
cấp thường xuyên.
- Quỹ tiền lương của doanh nghiệp được phân ra 2 loại cơ bản sau:
+ Tiền lương chính: Là các khoản tiền lương phải trả cho người lao động trong
thời gian họ hoàn thành công việc chính đã được giao, đó là tiền lương cấp bậc và các
khoản phụ cấp thường xuyên, và tiền thưởng khi vượt kế hoạch.
+ Tiền lương phụ: Là tiền lương mà doanh nghiệp phảI trả cho người lao động
trong thời gian không làm nhiệm vụ chính nhưng vẫn được hưởng lương theo chế độ
quy định như tiền lương trả cho người lao động trong thời gian làm việc khác như: Đi
họp, học, nghỉ phzp, thời gian tập quân sự, làm nghĩa vụ xã hội.
Việc phân chia quỹ tiền lương thành lương chính lương phụ có ý nghĩa nhất
định trong công tác hoạch toán phân bổ tiền lương theo đúng đối tượng và trong công
tác phân tích tình hình sử dụng quỹ lương ở các doanh nghiệp.
Quản lý chi tiêu quỹ tiền lương phải đặt trong mối quan hệ với thực hiện kế
hoạch sản xuất kinh doanh của đơn vị nhằm vừa chi tiêu tiết kiệm và hợp lý quỹ tiền
lương vừa đảm bảo hoàn thành vượt mức kế hoạch sản xuất của doanh nghiệp4
Các loại tiền thưởng trong công ty: Là khoản tiền lương bổ sung nhằm quán
triệt đầy đủ hơn nguyên tắc phân phối theo lao động. Trong cơ cấu thu nhập của người
lao động tiền lương có tính ổn định, thường xuyên, còn tiền thưởng thường chỉ là phần

đóng góp quỹ.
Hay theo khái niệm của tổ chức lao động quốc tế (ILO) BHXH được hiểu là sự
bảo vệ của xã hội với các thành viên của mình thông qua một loạt các biện pháp công
cộng để chống lại tình trạng khó khăn về kinh tế xã hội do bị mất hoặc giảm thu nhập,
gây ra ốm đau mất khả năng lao động.
BHXH là một hệ thống 3 tầng:
Tầng 1: Là tầng cơ sở để áp dụng cho mọi người, mọi cá nhân trong xã hội. Người
nghèo, tuy đóng góp của họ trong xã hội là thấp nhưng khi có yêu cầu nhà nước vẫn
trợ cấp.
Tầng 2: Là tầng bắt buộc cho những người có công ăn việc làm ổn định.
Tầng 3: Là sự tự nguyện cho những người muốn đóng BHXH cao.
Về đối tượng: Trước đây BHXH chỉ áp dụng đối với những doanh nghiệp nhà
nước. Hiện nay theo nghị định 45/CP thì chính sách BHXH được áp dụng đối với tất
cả các lao động thuộc mọi thành phần kinh tế (tầng 2). Đối với tất cả các thành viên
trong xã hội (tầng 1) và cho mọi người có thu nhập cao hoặc có điều kiện tham gia
mua. BHXH còn quy định nghĩa vụ đóng góp cho những người được hưởng chế độ ưu
đãi. Số tiền mà các thành viên thành viên trong xã hội đóng hình thành quỹ BHXH.
- Quỹ BHYT:
Khái niệm: Quỹ BHYT là quỹ được sử dụng để trợ cấp cho những người có
tham gia đóng góp quỹ trong các hoạt động khám, chữa bệnh.
Nguồn hình thành quỹ:
Các doanh nghiệp thực hiện trích quỹ BHYT như sau:
4,5% Trên tổng số thu nhập tạm tính của người lao động, trong đó:
[ 1,5% Do người lao động trực tiếp nộp (trừ vào thu nhập của họ), 3% Do
doanh nghiệp chịu (Tính vào chi phí sản xuất- kinh doanh) ]
Mục đích sử dụng quỹ: Quỹ BHYT do cơ quan BHYT thống nhất quản lý và
trợ cấp cho người lao động thông qua mạng lưới y tế, những người có tham gia nộp
BHYT khi ốm đau bệnh tật đi khám chữa bệnh họ sẽ được thanh toán thông qua chế
độ BHYT mà họ đã nộp.
- Kinh phí công đoàn:

• Hình thức kế toán Nhật ký- Chứng từ.
• Hình thức kế toán trên máy tính.
Trong mỗi hình thức sổ kế toán có những quy định cụ thể về sổ lượng, kết cấu, mẫu
sổ, trình tự, phương pháp ghi chzp và mối quan hệ giữa các sổ kế toán.
84HI@g7
Hàng ngày căn cứ vào các chứng từ được dùng làm căn cứ ghi sổ, trước hết ghi
nghiệp vụ kinh tế vào sổ Nhật ký chung sau đó căn cứ sổ liệu đã ghi trên sổ Nhật ký
chung vào sổ cái theo các tài khoản kế toán phù hợp. Nếu doanh nghiệp có mở sổ kế
toán chi tiết thì đồng thời với việc ghi sổ Nhật ký chung các nghiệp vụ phát sinh được
ghi vào sổ kế toán chi tiết liên quan. Trường hợp đơn vị mở sổ Nhật ký đặc biệt thì
hàng ngày căn cứ vào chứng từ được dùng làm căn cứ ghi sổ ghi chzp nghiệp vụ phát
sinh. Cuối tháng, cuối quý, cuối năm cộng số liệu trên sổ cái, lập bảng cân đối phát
sinh, từ sổ cái và bảng tổng hợp chi tiết lập báo cáo tài chính.
Trình tự ghi sổ: