http://www.facebook.com/DethiNEU
Chương 6: Sản xuất hàng hóa và thị trường nông sản
I.sản xuất hàng hóa trong nông nghiệp
1 khái niệm
Là quá trình sản phẩm không phải để thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng cá nhân của
người sản xuất mà sản xuất ra sản phẩm để bán, trao đổi trên thị trường
-để làm rõ khái niệm trên cần phân biệt rõ hai hình thức sản suất hàng hóa: sản
xuất hàng hóa nhỏ và sản xuất hàng hóa lớn.
Sản xuất hàng hóa nhỏ :
là hình thức sản xuất hàng hóa ở trình độ thấp
Với mục đích của người sản xuất là tiêu dùng cho nhu cầu cá nhân của người sản
nhưng phần thừa ra ngoài nhu cầu tiêu dùng thì trở thành hàng hóa
Trình độ kỹ thuật còn lạc hậu trình độ phân công lao động chưa phát triển, hàng
hóa chưa đa dạng
Sản xuất hàng hóa lớn:
Là sản xuất hàng hóa ở trình độ cao
Mục đích của người sx là bán và trao đổi trên thị trường.
Trình độ kỹ thuật cao, phân công lao động xã hội => khối lượng hàng hóa lớn, chất
lượng cao.
2. điều kiện ra đời và phát triển cảu thị trường sản xuất hàng hóa( 2 điều kiện)
Sự ra đời và phát triển của phân công lao động xã hộivà sự tồn tại và phát triển của
các hình thức về tư liệu sản xuất. vì phân công lao động xax hội càng cao => trình
độ phát triển sản xuất hàng hóa càng cao.
3. chỉ tiêu phản ánh trình độ sản xuất hàng hóa
-Tỉ suất hàng hóa: là mối quan hệ tỉ lệ giữa tổng sản phẩm hàng hóa đc sản xuất ra
so với tổng sản phẩm trong thời kỳ nhất định.
Tỉ suất hàng hóa =(∑hàng hóa / ∑sản phẩm)*100%
http://www.facebook.com/DethiNEU
Chỉ tiêu này có thể tính bằng hiện vật hoặc giá trị
Nếu tính bằng hiện vật là tính cho từng sản phẩm cụ thể.
Nếu tính bằng hiện vật là tính chung cho nhiều loại sản phẩm hàng hóa\

trường
-
+ kinh tế hàng hóa có thể hiểu khái quát là nền kinh tế mà trong đó sản xuất hàng
hóa trở thành phổ biến. sản xuất hàng hóa đối lập với sản xuất tự cung tự cấp. kinh
tế hàng hóa đối lập với kinh tế tự nhiên
Trong kinh tế hàng hóa: quan hệ kinh tế hàng hóa là phổ biến, quan hệ hàng hóa-
tiền tệ, quan hệ người với người diễn ra phức tạp hơn.
+ kinh tể thị trường: là loại hình kinh tế mà ở đó quan hệ kinh tế giũa người với
người đều biểu hiện qua mua bán trao đổi hàng hóa và dịch vụ trên thị trường. từ
đó thái độ ứng xử của từng thành viên kinh tế đều hướng vào tìm lợi ích cho mình
theo sự dẫn dắt của bàn tay vô hình
Như vậy có thể nói khái quát kinh tế thị trường là kinh tế hàng hóa phát triển ở
trình độ cao, khi đó các quan hệ đc tiền tệ hóa và hoạt động theo quy luật của thị
trường
Các đặc điểm:
-tự do mua bán hàng hóa
Mua bán theo giá thị trường
Sản xuất và bán theo nhu cầu của thị trường
Người mua chọn người bán
Tự do cạnh tranh và tiền tệ hóa các quan hệ
6. các giải pháp phát triển hàng hóa trong nông nghiệp
a. khái quát thực trạng
http://www.facebook.com/DethiNEU
trong một thời gian dài từ một nền nông nghiệp tự cung tự cấp thiếu lương thực
triền miên, đến nay nước ta cơ bản là nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa đảm bảo
an ninh lương thực quốc gia
có tỷ suất hàng hóa ngày càng lớn, một số mặt hàng có uy thế trên thị trường thế
giới như: gạo, cao su, hồ tiêu, thủy sản. nhưng trước yêu cầu của công nghiệp hóa
hiện đại hóa , hội nhập kinh tế quốc tế nông nghiệp nước ta còn gặp nhiều khó
khăn, thách thức mới cần thực hiện: quy mô khối lượng sản phẩm lớn, chất lượng

2. đa dạng hóa sản xuất
Khái niệm: là quá trình mở rộng sx kinh doanh nhằm tạo ra một cơ cấu hợp lí trên
cơ sở sản xuất hàng hóa và chuyên môn hóa
+ ưu thế: là xu thế phổ biến phát triển các nghành theo hướng đa dạng hóa
+ tạo ra sản phẩm hợp lí để đáp ứng nhu cầu thị trường => hàng hóa luôn đc thực
hiện trên mọi vùng sinh thái khác nhau
+ nhằm khai thác khả năng phát triển khoa học công nghệ
+ nhằm sự dụng hiệu quả và hợp lí mọi yếu tố nguồn lực để vừa sản xuất hàng hóa,
vừa đáp ứng nhu cầu tại chỗ
+ nhằm giảm thiểu rủi ro do thị trường hay thiên nhiên gây ra, tăng tính cạnh tranh
3. Sự cần thiết đa dạng hóa và chuyên môn hóa trong nông nghiệp
- giữa chuyên môn hóa và đa dạng hóa có quan hệ chặt chẽ với nhau là hai mặt của
quá trình tổ chức phát triển sản xuất. hai mặt này vừa hỗ trợ lại vừa mâu thuẫn với
nhau.
- trong đk tiến bộ công nghệ và đa dạng hóa của thị trường cho nên bản thân
chuyên môn háo cũng cần đa dạng hóa về chất lượng chủng loại mẫu mã
http://www.facebook.com/DethiNEU
- do tác động của đặc điểm sản xuất nông nghiệp cũng như nhun cầu sinh thái, thị
trường vì thế chuyên môn hóa trong nông nghiệp không thể cao như trong công
nghiệp. vì thế chuyên môn hóa trong nông nghiệp càng cần phải kết hợp với đa
dạng hóa
III nhân tố ảnh hưởng đến sản xuất hàng hóa và chuyên môn hóa
Sản xuất hàng hóa và chuyên môn hóa có chung nhân tố ảnh hưởng tuy nhiên mức
độ ảnh hưởng đó là khác nhau.
Đối với sản xuất hàng hóa thì các yếu tố này tác động mạnh hơn. Có thể chia làm 3
nhóm
+) Nhóm thứ nhất: nhân tố về đk tự nhiên như đất đai, khí hậu nguồn nước…. các
nhân tố này ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất hàng hóa
-) các nhân tố tự nhiên đc xem như là các cs (không biết cs là gì) tự nhiên của
phân công lao động xã hội trong nông nghiệp. từ đó hình thành các nghành các

a. khái niệm: cung sản phẩm nông nghiệp trên thị trường là lượng hàng hóa nông
sản có khả năng sản xuất và bán ra trên thị trường với mỗi mức giá trong mỗi thời
điểm nhất định
- khả năng sản xuất phụ thuộc vào yếu tố đầu vào, trình độ sản xuất, cơ chế và
chính sách
Người sản xuất sẵn sang cung ứng sản phẩm tại mức giá bù đắp đc chi phí sản xuất
và có lãi. Với mỗi mức giá khác nhau thì có một lượng hàn hóa nhất định đc bán
ra. Khi giá cao người sx muốn tăng lượng cung trên thị trường=> giá của hàng hóa
ảnh hưởng đến lượng cung của hàng hóa
b. Các nhân tố ảnh hưởng đến cung.
http://www.facebook.com/DethiNEU
Cung nông sản trên thị trường phụ thuộc vào nhiều yếu tố: giá của bản thân hàng
hóa, giá hàng hóa thay thế , giá đầu vào , trình độ kỹ thuật. có thể biểu diễn như
sau
Qi= Fi(Pi,Ps,Pk,P1….Pn)
Qi là lượng cung
Pi là giá của hàng hóa đang xét
Pk,Ps giá của hàng hóa khác
P1…Pn là giá của yếu tố đầu vào.
2. Cầu nông sản trên thị trường.
a. khái niệm.: là lượng hàng hóa nông sản mà người mua có khả năng mua và sẵn
sang mua tại mỗi mức giá tại thời điểm nhất định trên thị trường.
Chú ý: cầu khác nhu cầu, nhu cầu có thể nhiều song không phải bất cứ nhu cầu nào
cũng được thỏa mãn=> cầu trong khái niệm trên là nhu cầu trong khả năng thanh
toán. Có nghĩa là người mua chỉ mua đc khi phù hợp với túi tiền của mình.
b. các nhân tố tác động đến cầu trên thị trường.
-) cầu về 1 loại sản phẩm nào đó trên thị trường phụ thuộc vào nhiều nhân tố ( giá
của sản phẩm đó trên thị trường, số người tiêu dùng trên thị trường, mức thu nhập
của dân cư). Người ta biểu diễn nó qua hàm cầu;
Qi=Fi(P1,,,,,,Pn,M, POP, ID)

Là điều kiện để ổn định đời sống kinh tể, ổn định và phát triển sản
xuất.
Là điều kiện cân bằng tổng thể nền kinh tế
Là mục tiêu quản lí vĩ mô của nhà nước.
-) Vai trò của nhà nước với sự cân bằng cung cầu trên thị trường nông sản.
http://www.facebook.com/DethiNEU
+) nhằm đảm bảo cân bằng trên thị trường, nhà nước đã thực hiện nhiều giải
pháp quan trọng, trong đó có các giải pháp sau:
1.Thực hiện kiểm soát giá đối với một số sản phẩm thiết yếu thông qua giá bán
theo chi phí sản xuất. và thực hiện trợ cấp đối với sản xuất nông nghiệp. Nhà nước
không ấn định giá bán như xưa nhưng vẫn thực hiện thẩm định giá bán theo chi phí
sản xuất để kiểm soát giá nhằm đảm bảo ổn định thị trường , lợi ích người tiêu
dùng và lợi nhuận thỏa đáng cho người sản xuất.
Việc kiểm soát giá thông qua trợ cấp, không thông qua giá bán mà thông qua yếu
tố đầu vào. Nhưng cũng phải phù hợp với cam kết của WTO
2.Những thực hiện giá trần và giá sàn khi mua và bán sản phẩm thiết yếu trên thị
trường
-) Giá trần là mức giá do nhà nước đặt ra và nhà nước không muốn giá thị trường
vượt qua nó.
+) Mục đích: -) Bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng
-) Ổn định giá bán thị trường
+) Biện pháp: -) bán dự trữ quốc gia khi giá thị trường cao
-) Điều chỉnh xuất nhập khẩu hợp lí ( tăng nhập, giảm xuất)
-) Sử dụng công cụ thuế đối với xuất nhập khẩu
-) kiểm soát hành chính để chông tăng giá đột biến
-) Giá sàn là mức giá do nhà nước đặt ra và nhà nước không mong muốn giá thị
trường thấp hơn nó
+) Mục đích: -) Bảo vệ người sản xuất, đảm bảo người sản xuất có lãi
-) Ổn định cung trên thị trường.
+) Biện pháp: -) Tăng mua tạm trữ, dự trữ quốc gia khi thấy giá xuống thấp