L/O/G/O
VĂN HOÁ KINH DOANH
VŨ DƯƠNG HOÀ
KHOA KINH TẾ – ĐHKTKTCN

Khái luận về đạo đức kinh doanh
Các khía cạnh thể hiện của đạo đức kinh doanh
Phương pháp phân tích và xây dựng đạo
đức kinh doanh
CHƯƠNG 3: ĐẠO ĐỨC KINH DOANH
Các vấn đề đạo đức kinh doanh toàn cầu

1. Khái luận về đạo đức kinh doanh
1.1. Khái niệm đạo đức: là tập hợp các nguyên tắc, quy tắc, chuẩn mực xã hội
nhằm điều chỉnh, đánh giá hành vi của con người đối với bản thân và
trong quan hệ với người khác và với xã hội.
1.2. Khái niệm đạo đức kinh doanh: là một tập hợp các nguyên tắc,
chuẩn mực có tác dụng điều chỉnh, đánh giá, hướng dẫn và kiểm
soát hành vi của các chủ thể kinh doanh. ( vd 3.1 )

NGƯỜI TRỒNG VẢI LO LẮNG (VD3.1)
Cảnh dưa hấu tràn ngập ở cửa khẩu Tân Thanh hồi đầu hè vẫn đang ám
ảnh các nhà trồng vải Việt nam khi vài tháng nữa loại trái cây đặc sản này vào
mùa thu hoạch. Tình cảnh quả vải chẳng khác quả dưa hấu là mấy. Người
trồng vải lo sợ tình trạng bấp bênh của thị trường Trung Quốc trong khi đây
là thị trường xuất khẩu chính ( trên 90%) của Việt Nam. Hiện nay, thị trường
trong nước chỉ tiêu thụ quả vải tươi mà khả năng bảo quản vải tươi của Việt
Nam chỉ được 3 ngày. Trong khi đó công nghệ chế biến lạc hậu, không đáp
ứng được yêu cầu của khách hàng và các thị trường khó tính. Chính vì vậy,
dù Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đã cùng các địa phương có trồng

vào chất lượng dịch vụ.
Trong những tháng đầu năm 2003, HL là một hãng taxi đối thủ của THM đã
thực hiện một đòn đánh táo bạo. Đó là phá nhiễu hệ thống mạng điều hành taxi bằng
tần số sóng viễn thông khiến hệ thống này của THM bị tê liệt trong nhiều giờ đồng hồ.
Vụ việc này đã xảy ra nhiều lần. Mỗi giờ không điều hành được, hệ thống taxi sẽ gây
thiệt hại cho THM hàng chục triệu đồng và mất uy tín với khách hàng.
Hãy phân tích trách nhiệm xã hội của DN trong tình huống trên?

1.4. Vai trò của đạo đức kinh doanh trong QTDN

Đạo đức kd góp phần điều chỉnh hành vi của các chủ thể kd

Đạo đức kd góp phần vào chất lượng của DN

Đạo đức kd góp phần vào sự cam kết và tận tâm của nhân viên (VD 3.3 )

Đạo đức kd góp phần làm hài lòng khách hàng

Đạo đức kd góp phần tạo ra lợi nhuận cho DN ( VD 3.4 )

Đạo đức kd góp phần vào sự vững mạnh của nền kinh tế quốc gia

CÔNG TY CÀ PHÊ STARBUCKS (VD3.3)
Kinh nghiệm của công ty Starbucks ủng hộ ý kiến rằng đối xử với các nhân viên công
bằng sẽ nâng cao năng suất và lợi nhuận. Starbucks là công ty đầu tiên nhập khẩu các nông sản
để phát triển những quy định bảo vệ công nhân thu hái hạt cà phê tại các nước như Costa Rica.
Starbucks đã đưa ra những lợi ích tuyệt vời và kế hoạch cổ phần hoá sở hữu cho tất cả các
nhân viên, thậm chí ngay cả khi hầu hết họ đều là những công nhân làm việc bán thời gian.
Chính sách mang lại lợi ích cho công nhân của Starbucks mở rộng và tốn kém hơn nhiều so với
các công ty đối thủ. Các nhân viên có vẻ đánh giá rất cao những nỗ lực của công ty: kim ngạch

Xem xét trong các
Xem xét trong các
chức năng của DN
chức năng của DN
2. Các khía cạnh thể hiện của đạo đức kinh doanh

Đạo đức trong quản trị nguồn nhân lực (VD3.5)
Đạo đức trong quản trị nguồn nhân lực (VD3.5)
1
2
3
Đạo đức trong tuyển dụng, bổ nhiệm, sử dụng lao
động.
Đạo đức trong bảo vệ người lao động.
Đạo đức trong đánh giá người lao động.

GIẢI QUYẾT LAO ĐỘNG DÔI DƯ THẾ NÀO? ( VD3.5 )
Khách sạn Rạng Đông khi cổ phần hoá gặp khó khăn trong giải quyết lao
động. Để đáp ứng được yêu cầu của khách hàng, nhân viên khách sạn phải trẻ,
khoẻ, nhanh nhẹn, hoà nhã, lịch sự, ứng xử có văn hoá và đối với một số bộ phận
phải có trình độ. Trong số lao động hiện có rất ít người đáp ứng được yêu cầu
này. Theo cách thông thường thì có mấy biện pháp giải quyết như sau:
- Tuyển lao động mới đáp ứng đòi hỏi của thị trường và cho những người còn lại
thôi việc hoặc chuyển công tác.
- Tuyển dụng thêm một số người mới, cho đi đào tạo lại một số có khả năng phát
triển. Số lao động còn lại cho chuyển công tác hoặc nghỉ việc.
- Tuyển chọn lao động mới đáp ứng nhu cầu của thị trường, đồng thời mở thêm
nghề mới để thu nạp số lao động dôi dư. Những ai tự nguyện nghỉ việc thì giải
quyết theo chế độ.



QUẢNG CÁO NHẰM VÀO TRẺ EM (VD3.7)
Chiến lược quảng cáo của một vài công ty đều nhằm vào đối tượng trẻ em vì tuy các
em không phải là người trực tiếp mua sản phẩm nhưng là động lực quan trọng thúc
đẩy cha mẹ tiêu dùng. Lợi dụng đặc điểm này, nhiều nhà kinh doanh đã tấn công
vào các em nhằm moi tiền của bố mẹ. Thâm độc hơn, nhiều hãng sản xuất thuốc lá
đã chuẩn bị cho thị trường tương lai của mình bằng cách kích thích, quảng cáo,
khuyến khích trẻ em hút thuốc. Họ biết rằng những trẻ em hút thuốc từ bé sẽ trở
thành người nghiện thuốc khi lớn lên và sẽ làm nô lệ phục vụ cho lợi ích của chúng.

Đạo đức trong hoạt động kế toán, tài chính
Những hành vi cạnh
tranh thiếu lành
mạnh (vd3.8)
Hành vi cho mượn
danh kiểm toán viên
để hành nghề
1
2

KIỂM TRA XE WAVE ALPHA ( VD3.8 )
Bao nhiêu phần trăm linh kiện của Wave Alpha do hãng Honda Việt
Nam lắp ráp có xuất xứ từ Trung Quốc? Đây không chỉ là mối quan tâm
của người tiêu dùng vì tuần này, một đoàn thanh tra Nhà nước đã bắt đầu
cuộc kiểm tra chính thức để giải đáp câu hỏi trên.
Nguyên do của cuộc điều tra là vì Hiệp hội Xe đạp -xe máy cho rằng
tỷ lệ linh kiện nhập từ Trung Quốc của loại xe này cao hơn so với tuyên
bố của hãng Honda, ít nhất là 12% so với con số 4%. Hiệp hội khiếu nại
lên Chính phủ chỉ đạo thanh tra Nhà nước làm rõ vụ việc. Giá bán xe
Wave Alpha khá thấp, chưa đến 11 triệu đồng, làm các công ty lắp rắp

4.2. các vấn đề đạo đức kinh
doanh toàn cầu

Tham nhũng
và hối lộ
Phân biệt
đối xử
Các vấn
đề khác
Các vấn đề đạo đức kinh doanh toàn
cầu

Một số
nước ít
tham
nhũng
nhất
Đan mạch
Nigeria
Phần lan
Thuỵ điển
New Zealand
Cameron
Comlombia
Nga
Tham nhũng và hối lộ
Một số
nước
nhiều
tham