LỜI CẢM ƠN
Đồ án tốt nghiệp là kết quả tổng hợp những cố gắng không ngừng của bản
thân, sự hướng dẫn tận tình của thầy cô, sự động viên khuyến khích của bạn bè
và gia đình trong suốt thời gian thực hiện đồ án tốt nghiệp.
Để đạt được kết quả trên :
Xin gửi lời cám ơn chân thành đến thầy hướng dẫn :
TS. Chế Đình Lý đã tận tình chỉ bảo hướng dẫn sửa chữa và đóng góp
nhiều ý kiến quý báu cho em trong quá trình thực hiện đồ án tốt nghiệp này.
Xin bày tỏ lòng biết ơn đến Thầy Cô Khoa Môi Trường, Trường Đại
Học kỹ thuật Công nghệ TP.HCM. Xin chân thành cám ơn tất cả các thầy cô đã
truyền đạt nhiều kiến thức, kinh nghiệm và tạo điều kiện cho em trong quá trình
học tập cũng như thực hiện đồ án này.
Xin gửi lời chân thành cám ơn đến BGĐ công ty xếp dỡ Khánh Hội đã
giúp đỡ trong suốt thời gian tôi làm đồ án tốt nghiệp tại công ty.
Cám ơn bạn bè và gia đình đã đông viên, giúp đỡ trong suốt quá trình học
tập và thực hiện đồ án này.
TP.HCM, ngày tháng năm 2007
Sinh viên
TRẦN THỊ HẢI MINH
Luận văn tốt nghiệp GVHD: TS. CHẾ ĐÌNH LÝ
TÓM TẮT ĐỒ ÁN
Bảo vệ môi trường biển đến nay đã trở thành vấn đề sống còn và bức thiết,
nhất là đối với những quốc gia có bờ biển dài. Xây dựng hệ thống quản lý môi
trường có hiệu quả cho công ty xếp dỡ Khánh Hội trực thuộc Cảng Sài Gòn là
vấn đề có ý nghóa thực tiễn nhằm góp phần bảo vệ môi trường của Thành phố Hồ
Chí Minh.
Mục tiêu của luận văn là trên cơ sở điều tra, đánh giá các hoạt động của khu
vực cảng Khánh Hội, từ đó đưa ra những nội dung cơ bản phục vụ cho việc xây
dựng hệ thống quản lý môi trường cho cảng Khánh Hội. Các kết quả của luận văn
có thể tóm tắt như sau:
1. Đã nghiên cứu tập hợp một số thông tin về hệ thống quản lý môi trường theo
3. PHƯƠNG PHÁP LUẬN: 3
4. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU: 3
5.PHẠM VI NGHIÊN CỨU: 4
6. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU: 4
Chương 1: 7
GIỚI THIỆU HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG THEO TIÊU CHUẨN ISO 14001
7
Chương 2: 31
THÔNG TIN CƠ BẢN VỀ CÔNG TY XẾP DỢ KHÁNH HỘI 31
2.1.3. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của công ty xếp dỡ Khánh Hội 35
Chương 3: 54
XEM XÉT MÔI TRƯỜNG BAN ĐẦU ĐỐI VỚI CÔNG TY XẾP DỢ KHÁNH HỘI 54
3.2. ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG TẠI CÔNG TY XẾP DỢ
KHÁNH HỘI THEO TIÊU CHUẨN ISO 14001 : 1996 61
3.4. ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG ĐẢM BẢO VỀ NGUỒN LỰC ĐỂ ÁP DỤNG HỆ
THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG THEO TC ISO 14001 TẠI CÔNG TY: 68
3.4.2 Khả năng về nhân sự : 68
3.5.1. Qui trình xác đònh khía cạnh môi trường 69
Chương 4: 72
ĐỀ XUẤT CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNG VÀ LẬP KẾ HỌACH XÂY DỰNG
HTQLMT TẠI CÔNG TY XẾP DỢ KHÁNH HỘI 72
4.1 XÁC ĐỊNH CÁC KHÍA CẠNH MÔI TRƯỜNG CÓ Ý NGHĨA: 73
4.2 YÊU CẦU LUẬT PHÁP ĐỐI VỚI CÔNG TY XẾP DỢ KHÁNH HỘI: 76
4.3.CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNG: 78
4.4. THÀNH LẬP NHÓM CHUYÊN TRÁCH ISO: 79
4.5. ĐỀ XUẤT CÁC CHƯƠNG TRÌNH BVMT: 80
4.5.2.2 Chương trình kiểm soát chất lượng môi trường: nước thải, không khí, tiếng ồn85
4.6. ĐỀÀ NGHỊ CƠ CẤU PHÂN CÔNG TRÁCH NHIỆM: 88
4.7. ĐỀ XUẤT KẾ HOẠCH QUAN TRẮC - ĐO ĐẠC - GIÁM SÁT: 92
KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ 101
Hình 4 : sơ đồ cơ cấu tổ chức – quản lý của công ty xếp dỡ khánh hội
Hình 5: Sơ đồ tổ chức công tác bảo hộ lao động
Hình 6 :Giải thuật hệ thống quản lý của Simon (1992)
Hình 7: Ứng dụng giải thuật Simon vào luận văn
Hình 8 : Qui trình xác đònh khía cạnh môi trườngcó ý nghóa
Hình 9: Lưu đồ xây dựng chương trình môi trường
Hình 10: Sơ đồ tổ chức hệ thống quản lý môi trường
ĐỒ THỊ
Biểu đồ 1 : Biểu đồ so sánh pH tại các trạm từ 7/2004 – 7/2005
Biểu đồ 2: Biểu đồ so sánh nồng độ DO giữa các trạm từ tháng 7/2004 –
7/2005
Biểu đồ 3: Biểu đồ so sánh nồng độ BOD
5
tại các trạm từ 7/2004 – 7/2005
Biểu đồ 4: biểu đồ so sánh coliform tại các trạm từ tháng 7/2004 – 7/2005
Biểu đồ 5: biểu đồ so sánh nồng độ dầu tại các trạm từ 7/2004 – 7/2005
SVTH: TRẦN THỊ HẢI MINH
vi
Luận văn tốt nghiệp GVHD: TS. CHẾ ĐÌNH LÝ
DANH MỤC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT
TẮT
HTQLMT: Hệ thống quản lý môi trường
NĐ: Nghò đònh
CP: Chính Phủ
ISO: International Organization for Standardization
EMS: Environmental Managerment System
CSMT: Chính sách môi trường
BVMT: Bảo vệ môi trường
TPHCM: Thành phố Hồ Chí Minh
SVTH: TRẦN THỊ HẢI MINH
Luận văn tốt nghiệp GVHD: TS. CHẾ ĐÌNH LÝ
đường thủy phát triển mạnh như bây giờ. Hoạt động tại khu vực cảng cũng có ảnh
hưởng không nhỏ đến môi trường biển, điển hình là Khu vực công ty xếp dỡ
Khánh Hội trực thuộc Cảng Sài Gòn. Nhận thấy những tác động xấu từ hoạt động
của việc khai thác cảng, việc nghiên cứu xây dựng hệ thống quản lý môi trường
có hiệu lực cho công ty xếp dỡ Khánh Hội là việc làm có ý nghóa khoa học và
thực tiễn, góp phần bảo vệ môi trường cho Tp Hồ chí Minh.
Nhận thức từ sự cần thiết đó, “Nghiên cứu một số vấn đề cơ bản phục vụ cho
việc xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001 cho công
ty xếp dỡ Khánh Hội” được chọn làm đề tài tốt nghiệp cho khóa luận tốt nghiệp
ngành quản lý môi trường trường Đại học Kỹ thuật Công nghệ TpHCM.
2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT:
Hệ thống quản lí môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001 phiên bản 1996 (ISO
14001:1996) được xây dựng theo chu trình quản lý của Deming (*) _ Chu trình
PDCA : Plan – Do – Check – Act.
(*) Deming : tên nay đủ W.Ewards Deming – tiến só quản lý chất lượng của Mỹ,
người phát triển chu trình PDCA.
SVTH: TRẦN THỊ HẢI MINH
2
Luận văn tốt nghiệp GVHD: TS. CHẾ ĐÌNH LÝ
Hình 1 - Mô hình hệ thống quản lý môi trường
3. PHƯƠNG PHÁP LUẬN:
Đồ án được thực hiện theo phương pháp luận sau đây:
4. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU:
SVTH: TRẦN THỊ HẢI MINH
Khảo sát hiện trạng quản lý môi trường tại công ty
xếpp dỡ Khánh Hội theo tiêu chuẩn ISO 14001:1996
Đánh giá – phân tích
Xây dựng mô hình quản lý môi trường
Cải tiến
Gòn, được xem là một trong những Cảng lớn ở Việt Nam có thể làm đại diện cho
các Cảng ở Việt Nam, rất thuận tiện cho việc thực hiện khảo sát làm cơ sở để
nghiên cứu thực hiện đề tài.
6. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:
Nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra, các nội dung nghiên cứu cần thực hiện bao
gồm.
- Nghiên cứu tổng quan những yêu cầu của hệ thống quản lí môi trường theo tiêu
chuẩn ISO14001
SVTH: TRẦN THỊ HẢI MINH
4
Luận văn tốt nghiệp GVHD: TS. CHẾ ĐÌNH LÝ
- Giới thiệu về công ty xếp dỡ khánh hội, công tác môi trường_ an toàn lao động tại
công ty , ảnh hưởng môi trường do hoạt động của cảng và kinh nghiệm bảo vệ môi
trường của cảng Vancouver, cảng biển có môi trường trong sạch.
- Nghiên cứu xem xét môi trường ban đầu bao gồm hiện trạng quản lý môi trường theo
tiêu chuẩn ISO 14001 : 1996, đánh giá khả năng đảm bảo về nguồn lực để áp dụng
ISO 14001, lập danh mục các khía cạnh môi trường.
- Nghiên cứu đề xuất chính sách môi trường và lập kế họach xây dựng HTQLMT
- Xác đònh các khía cạnh môi trường có ý nghóa, yêu cầu luật pháp , đề xuất các
chương trình BVMT, cơ cấu phân công trách nhiệm, đề xuất kế hoạch quan trắc - đo
đạc - giám sát, chương trình đào tạo nâng cao nhận thức, xem xét cải tiến hệ thống và
kế họach ứng phó tình trạng khẩn cấp.
7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU :
7.1. Phương pháp tiếp cận quá trình:
Phương pháp này được sử dụng để xác đònh các khía cạnh môi trường của công ty
xếp dỡ Khánh Hội. Công ty có nhiều phòng ban. Mỗi phòng ban có nhiều hoạt
động / dòch vụ ảnh hưởng đến môi trường. Ta xác đònh đầâu vào, đầu ra của mỗi
hoạt động dòch vụ. Từ đầu vào và đầu ra ta xác đònh được khía cạnh môi trường
7.2. Phương pháp khảo sát – điều tra:
Khảo sát điều tra 02 vấn đề:
6
Luận văn tốt nghiệp GVHD: TS. CHẾ ĐÌNH LÝ
7.5. Phương pháp chuyên gia:
Tham khảo ý kiến của các cán bộ thực hiện công tác quản lý môi trường tại công
ty xếp dỡ Khánh Hội.
Chương 1:
GIỚI THIỆU HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI
TRƯỜNG THEO TIÊU CHUẨN ISO 14001
Để có cơ sở khoa học trong việc áp dụng những nguyên lý của ISO 14001
vào trường hợp nghiên cứu, trong chương này giới thiệu một số thông tin về hệ
thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001 bao gồm tổng quan về hệ
thống quản lý môi trường (HTQLMT), giới thiệu về bộ tiêu chuẩn ISO 14000 và
tiêu chuẩn ISO 14001:2004, khó khăn và thuận lợi khi áp dụng ISO 14001, tình
hình áp dụng ISO 14000 trên thế giới và trong nước.
1.1. TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG QUẢN LÍ MÔI TRƯỜNG (HTQLMT):
1.1.1 Khái niệm hệ hống quản lý môi trường
HTQLMT là một phần của toàn bộ cơ cấu quản lý trong một tổ chức. Nó xác
đònh tác động tức thời và dài hạn của các quá trình, dòch vụ, hoạt động sản xuất
của các Doanh nghiệp đối với môi trường. HTQLMT mang lại sự nhất quán trong
tổ chức bằng cách xác đònh rõ các nguồn tài nguyên, phân công công việc cụ thể,
liên tục và không ngừng đánh giá việc thực hiện các thủ tục và quá trình của
Doanh nghiệp.
HTQLMT cần thiết cho doanh nghiệp để dự đoán và đáp ứng những tiêu
chuẩn, những mục tiêu mong muốn đạt được về mặt môi trường và đảm bảo sự
tuân thủ các yêu cầu trong nước và quốc tế. HTQLMT chỉ thành công khi tổ chức
thực hiện việc quản lý môi trường với sự cam kết của lãnh đạo và triển khai với
sự quan tâm ưu tiên cao nhất.
SVTH: TRẦN THỊ HẢI MINH
7
Luận văn tốt nghiệp GVHD: TS. CHẾ ĐÌNH LÝ
HTQLMT của mình
- Nguyên tắc 2: Lập kế họach
Tổ chức phải đề ra kế họach để thực hiện chính sách môi trường của mình.
- Nguyên tắc 3: Thực hiện
Để thực hiện có hiệu quả tổ chức phải phát triển khả năng và cơ chế hỗ trợ cần
thiết để đạt được chính sách, mục tiêu và chỉ tiêumôi trường của mình.
- Nguyên tắc 4: Đo và đánh giá
Tổ chức phải đo, giám sát và đánh giá kết quả hoạt động môi trường của mình.
- Nguyên tắc 5: Xem xét và cải tiến
SVTH: TRẦN THỊ HẢI MINH
Cải tiến liên
tục
Chính sách môi
trường
Lập kế họach
Thực hiện và tác
nghiệp
Kiểm tra và sửa
chửa
Xem xét của
lãnh đạo
Bắt đầu
9
Luận văn tốt nghiệp GVHD: TS. CHẾ ĐÌNH LÝ
Tổ chức phải xem xét lại và cải tiến liên tục HTQLMT nhằm cải tiến kết quả
hoạt động tổng thể về môi trường của mình
Với nguyên tắc này, nên coi HTQLMT là cơ cấy tổ chức cần được giám sát liên
tục và xem xét đònh kỳ để có một phương hướng có hiệu quả cho các hoạt động
môi trường của tổ chức, đáp ứng những yếu tố thay đổi bên trong và bên ngoài.
Mỗi cá nhân trong tổ chức phải có trách nhiệm cải tiến môi trường liên tục.
LCA
PHÁP
SC6
EAPS
NA UY
10
Luận văn tốt nghiệp GVHD: TS. CHẾ ĐÌNH LÝ
Hình 2 :Sơ đồ cơ cấu tổ chức của ISO
1.2.2. Sự ra đời của ISO 14000:
Một mặt do sự tiếp nhận tiêu chuẩn ISO 9000 đối với việc quản lý và đảm bảo
chất lượng, và mặt khác do sự ra đời của hàng lọat các tiêu chuẩn về môi trường
khác nhau trên thế giới, tổ chức ISO đã bắt đầu xem xét tới lónh vực quản lý môi
trường.
Vào năm 1991, ISO lập ra nhóm hành động chiến lược về môi trường (SAGE) để
đề xuất các tiêu chuẩn môi trường quốc tế.
Năm 1992, SAGE đã đề nghò thành lập một ủy ban kó thuật của ISO có nhiệm vụ
xây dựng tiêu chuẩn hệ thống quản lý môi trường HTQLMT chung cho toàn cầu.
Ủy ban này là ISO/TC207 họp đầu tiên tháng 6 năm 1993 và thời điểm đó SAGE
được giải thể.
Phạm vi công tác của TC 207 là “Tiêu chuẩn hóa trong lónh vực các hệ thống về
quản lý môi trường” ISO 14000, nghiên cứu và xây dựng các phương pháp và hệ
thống quản lý chứ không phải là các tiêu chuẩn về sản phẩm hay các tiêu chuẩn
kó thuật.
SVTH: TRẦN THỊ HẢI MINH
11
Luận văn tốt nghiệp GVHD: TS. CHẾ ĐÌNH LÝ
Mục đích là tăng sự tin cậy trong tất cả các cổ đông, rằng một tổ chức có một hệ
thống thích hợp. Điều này chắc chắn sẽ dẫn đến việc thực hiện công tác quản lý
môi trường tốt hơn.
1.2.2.1. Thành phần và cấu trúc TC207:
ISO có khoảng 180 Ủy ban kỹ thuật chuyên dự thảo các tiêu chuẩn trong từng
lónh vực. ISO lập ra các tiêu chuẩn trong mọi ngành trừ ngành công nghiệp chế
tạo điện – điện tử. Các nước thành viên của ISO lập ra các nhóm tư vấn kỹ thuật
nhằm cung cấp tư liệu đầu vào cho các Ủy ban kỹ thuật vì đó là một phần của
quá trình xây dựng tiêu chuẩn. ISO tiếp nhận tư liệu đầu vào từ chính phủ các
ngành và các bên có liên quan trước khi ban hành một tiêu chuẩn.
Sau khi tiêu chuẩn dự thảo được các nước thành viên của ISO chấp nhận nó được
công bố là tiêu chuẩn quốc tế. Sau đó mỗi một nước có thể chấp nhận một phiên
bản của tiêu chuẩn đó làm tiêu chuẩn quốc gia cho mình.
+ Sự nhất trí: ISO quan tâm các quan điểm của các phía có nhu cầu như : các nhà
sản xuất, người bán hàng, người sử dụng, các nhóm tiêu thụ, các phòng kiểm
nghiệm, các chính phủ, các nghề nghiệp kỹ thuật và các cơ quan nghiên cứu.
+ Quy mô: dự thảo các tiêu chuẩn phù hợp với yêu cầu của các ngành và khách
hàng trên tòan thế giới.
+ Tự nguyện: việc tiêu chuẩn hóa quốc tế chòu tác động của thò trường và do đó
dựa trên cơ sở tự nguyện thực hiện của tất cả các bên có quan tâm.
1.2.4. Quy trình xây dựng tiêu chuẩn:
Các tiêu chuẩn quốc tế do các Ủy ban kỹ thuật ISO xây dựng và được thực hiện
qua một quá trình gồm 5 bước:
SVTH: TRẦN THỊ HẢI MINH
13
Luận văn tốt nghiệp GVHD: TS. CHẾ ĐÌNH LÝ
- Đề nghò: đề nghò một vấn đề mới được đưa ra để các thành viên của Ủy
ban hay tiểu ban kỹ thuật có liên quan để thảo luận và lựa chọn. Đề nghò được
chấp nhận nếu đa số các thành viên của Ủy ban hay tiểu ban kỹ thuật đồng ý
và ít nhất 5 thành viên cam kết tham gia tích cực vào đề án.
- Chuẩn bò: Các chuyên gia trong nhóm công tác xây dựng một bản dự
thảotiêu chuẩn được đề nghò. Khi nhóm công tác cho rằng dự thảo đã tương
đối hòan thiện thì sẽ được đưa ra thảo luận trong các tiểu ban và Ủy ban. Dự
thảo được đăng lý bởi ban thư ký của trung tâm ISO và được công bố cho các
nguyên tắc, hệ thống và kỹ thuật hỗ trợ
ISO 14010:1996 1996 Hướng dẫn đánh giá môi trường – Nguyên tắc chung
ISO 14011:1996 1996
Hướng dẫn đánh giá môi trường – Thủ tục đánh giá –
Đánh giá hệ thống quản lý môi trường.
ISO 14012:1996 1996
Hướng dẫn đánh giá môi trường – Chuẩn cứ trình độ
đối với chuyên gia đánh giá môi trường
ISO/WD 14015
Sẽ được
xác nhận
Đánh giá môi trường của tổ chức
ISO 14020:1998 1998 Các loại hình nhãn môi trường – Nguyên tắc chung
ISO/DIS 14021 1999
Các lọai hình nhãn môi trường – Các yêu cầu tự công
bố nhãn môi trường
ISO/FDIS 14024 1998
Các loại hình nhãn môi trường – Nhãn môi trường
loại 1- nguyên tắc và thủ tục
ISO/WD/TR/1402
5
Đã được
xác nhận
Các lọai hình nhãn môi trường – Nhãn môi trường
loại 3 – Nguyên tắc và thủ tục – Hướng dẫn
ISO/DIS 14031 1999
Quản lý môi trường – Đánh giá kết quả hoạt động
môi trường – Hướng dẫn
ISO/TR 14032 1999
Quản lý môi trường- Đánh giá kết quả hoạt động môi
(nguồn : Phạm Ngọc Đăng, Quản lý môi trường đô thò và công nghiệp, 1996)
Ghi chú:
CD : Ủy ban dự thảo
DIS : Dự thảo tiêu chuẩn quốc tế
FDIS : Dự thảo tiêu chuẩn quốc tế cuối cùng
TR : Báo cáo kỹ thuật
Để hiểu được quan hệ giữa các tiêu chuẩn, có thể chia bộ tiêu chuẩn ISO thành 7
nhóm:
Nhóm 1 : Các hệ thống quản lý môi trường bao gồm các tiêu chuẩn ISO
14001, ISO 14004
Nhóm 2 : Đánh giá môi trường bao gồm các tiêu chuẩn ISO 14010, ISO
14011, ISO 14011-1, ISO 14012, ISO 14015
Nhóm 3 : Cấp nhãn môi trường bao gồm các ISO 14020, ISO 14021, ISO
14022, ISO 14023, ISO 14024.
Nhóm 4 : Đánh giá tác động môi trường tiêu chuẩn ISO 14031
Nhóm 5 : Đánh giá chu trình chuyển hóa bao gồm các tiêu chuẩn ISO
14040, ISO 14041, ISO 14042, ISO 14043
Nhóm 6 : Các thuật ngữ và đònh nghóa bao gồm các tiêu chuẩn ISO 14050
SVTH: TRẦN THỊ HẢI MINH
16
Luận văn tốt nghiệp GVHD: TS. CHẾ ĐÌNH LÝ
Nhóm 7 : Tiêu chuẩn sản phẩm ISO 14060
Đặc biệt trong nhiều tiêu chuẩn của bộ tiêu chuẩn ISO 14000 đã và đang được
xây dựng, chỉ có tiêu chuẩn ISo 14001 có các đặc điểm kỹ thuật cho hệ thống
HTQLMT nhằm cho mục đích đăng ký thông qua bên thứ 3, tất cả các tiêu chuẩn
khác chỉ dùng cho mục đích hướng dẫn.
1.3. GIỚI THIỆU TIÊU CHUẨN ISO 14001:
ISO 14001 là:
- Nền tảng để quản lý các yếu tố môi trường quan trọng, cả trực tiếp lẫn
gián tiếp
- Gia tăng tính tương thích với tiêu chuẩn 9001:2000
+ Phạm vi của HTQLMT được xác đònh và được lập thành văn bản.
+ Quy trình tương tự cho các hành động khắc phục và phòng ngừa (8.5.2, 8.5.3
– ISO 9001:2000)
+ Hệ thống tài liệu, kiểm soát hồ sơ, đánh giá nội bộ và xem xét của lãnh đạo
giữa hai hệ thống đều như nhau (4.2.1, 4.2.4, 8.2.2, 5.6 – ISO 9001:2000)
- Không thay đổi lớn về nội dung, làm rõ thêm các yếu tố
- Phiên bản mới rõ ràng hơn, tốt hơn và gia tăng tín nhiệm đối với ISO 14001
- Phiên bản mới cũng giúp ích cho những tổ chức đã áp dụng ISO 9001:2000, cụ
thể là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs)
1.3.2. Tính tương thích của tiêu chuẩn ISO 14001:2004 với các hệ thống quản lý
khác:
SVTH: TRẦN THỊ HẢI MINH
18
Copyright: Tài liệu đại học ©