II. Một số kiến Nghị nhằm nâng cao hiệu quả của công tác thu quỹ BHXH ở Việt
nam.
Qua thời gian nghiên cứu học tập tại trường cùng với thời gian thực tập thực
tế tại Vụ BHXH thuộc Bộ lao động - Thương binh và Xã hội, được sự hướng dẫn
tận tình của toàn thể cán bộ công chức trong cơ quan về phương pháp, tình hình
thực hiện nghiệp vụ về công tác thu BHXH. Kết quả phân tích trong thời gian qua
về công tác thu BHXH và vấn đề nợ đọng BHXH cho thấy còn tồn tại rất nhiều
những khó khăn. Chính những khó khăn, tồn tại này gây ra nhiều cản trở, ảnh
hưởng rất lớn đến việc thực hiện triển, khai chính sách BHXH ở Việt nam nói
chung và cho ban thu BHXH nói riêng về vấn đề thu nộp và giải quyết nợ đọng từ
người tham gia BHXH. Để chính sách BHXH nói chung và công tác thu BHXH nói
riêng đạt được kết quả hơn nữa thì cá nhân em có đưa ra một số ý kiến của bản thân:
1. Một số kiến nghị đối với chính sách Nhà nước về BHXH.
1.1 Tăng cường sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước đến sự nghiệp BHXH
Mọi hoạt động của các lĩnh vực kinh tế xã hội đều cần đến sự chỉ đạo của Đảng và
Nhà nước. Vì thế, để chính sách BHXH ở Việt nam được hoàn thiện hơn đáp ứng
được yêu cầu của người tham gia BHXH thì cũng không thể nằm ngoài phương
hướng hoạt động của Nhà nước và sự chỉ đạo của Đảng. Tăng cường sự chỉ đạo,
lãnh đạo của Đảng và Nhà nước ta đến sự nghiệp BHXH ở Việt nam là một trong
những nhân tố đáp ứng được mục tiêu của ngành BHXH.
Mục tiêu của BHXH là phục vụ con người, vì lợi ích của số đông người lao động,
từ đó góp phần tăng trưởng, phát triển kinh tế xã hội giữa vững thể chế chính trị của
Đảng và Nhà nước. Đặc biệt BHXH ở Việt nam còn là một ngành mới còn non trẻ,
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
các chế độ chính sách về BHXH chưa được hoàn chỉnh vẫn đang trong quá trình
hoàn thiện từng bước, cơ chế quản lý tài chính BHXH cũng còn nhiều vấn đề chưa
hợp lý, chế tài xử phạt còn lỏng lẻo và nhẹ. Theo Nhị định số 38/CP về xử phạt
hành chính đố với lĩnh vực BHXH, mức phạt 2 triệu đồng cho tất cả các hành vi vi
phạm pháp luật, đội ngũ cán bộ còn yếu về chuyên môn nghiệp vụ, các văn bản quy
phạm pháp luật và Luật BHXH còn rườm rà chưa sâu sát cao, chưa đưa ra một số
hành vi vi phạm cụ thể… chính vì lý do đó mà BHXH Việt nam rất cần có sự chỉ

chung và nhằm nâng cao hiệu quả của công tác thu BHXH cho toàn ngành chuyên
thu nói riêng.
Nhìn chung, hệ thống văn bản pháp lý về BHXH từ khi có Bộ Luật lao động năm
1994 đã tạo nên hành lang pháp lý trong việc thực hiện chính sách BHXH. Các văn
bản này đã đảm bảo tính kế thừa những nội dung hợp lý chính sách trong các chính
sách đã ban hành và tính phát triển nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn giải quyết kịp
thời các vấn đề tồn tại, bức xúc trong việc thực hiện chính sách BHXH, góp phần
nâng cao tính pháp chế Xã hội chủ nghĩa và tạo cơ sở để phát triển luật BHXH
trong thời gian tới. Từ đó nhằm hình thành lên một chính sách BHXH đi vào cuộc
sống của mỗi người dân Việt nam góp phần ổn định đới sống cho người tham gia
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
BHXH. Do vậy, vấn đề: Phải nhanh chóng khắc phục, giải quyết tình thế nhất thời
trước mắt mang tính đối phó vì luật BHXH ban hành hôm nay không chỉ áp dụng
giải quyết chế độ cho người lao động trước đây đã công tác nghỉ hưu mà còn áp
dụng cho cả hiện tại và tương lai. Việc ban hành Luật BHXH sẽ làm tăng cường
tính pháp lý của các quy phạm pháp luật điều chỉnh công tác thu BHXH của các
doanh nghiệp. Đặc biệt là trong luật phải có điều khoản quy định về nghĩa vụ thu
BHXH của NSDLĐ và cơ quan BHXH trong việc thu nộp của người lao động, đồng
thời chú trọng đến các hình thức sử phạt nghiêm minh hơn đối với các doanh nghiệp
vi phạm Luật BHXH.
Việc ban hành Luật BHXH sao cho tạo được sự bình đẳng giữa những người tham
gia BHXH và công bằng trong việc sử phạt những vi phạm. Sau khi ban hành Luật
BHXH cần phải thông báo thông tin cho các cơ quan doanh nghiệp và người tham
gia BHXH được biết để tránh tình trạng khi hỏi đến thì mới có Luật. Đồng thời phải
được thực hiện thống nhất và đồng bộ trong cả nước do vậy Luật BHXH phải được
xây dựng trên cơ sở phù hợp với sự phát triển chung của xã hội để đảm bảo cho mọi
người lao động ở bất cứ thành phần kinh tế nào cũng được tham gia và thụ hưởng
những quyền lợi về BHXH.
1.3 Nhà nước nên áp dụng việc thu nộp BHXH thông qua thu nộp thuế từ các
doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động.

phủ chưa đủ mạnh để tác động hữu hiệu đến các doanh nghiệp vi phạm (hành vi
trốn đóng, gian lận, không trích nộp BHXH kịp thời…) các trường hợp vi phạm như
vậy mức phạt chung là 2 triệu đồng. Nếu cứ giữ mức phạt như hiện nay thì quá thấp
cho các doanh nghiệp có số nợ đọng lên tới hàng trăm, hàng triệu đồng. Do vậy,
Nhà nước cần tăng cường các biện pháp chế tài đủ mạnh để có thể răn đe, cảnh cáo
và phạt mạnh đối với các hành vi trốn đóng, chậm nộp và cố tình trốn đóng BHXH.
Đây là một trong những biện pháp nhằm tăng cường công tác pháp chế trong
BHXH. Hiện nay, trong các văn bản hiện hành Nhà nước mới chỉ giao cho BHXH
Việt Nam quyền kiểm tra, quyền truy thu chứ chưa giao quyền xử lý các trường hợp
vi phạm chính sách BHXH như nộp chậm hoặc không nộp, trốn nợ hoặc không
đóng BHXH. Vì vậy để nâng cao chế tài xử phạt và đảm bảo công bằng cho người
tham gia BHXH và mức chịu trách nhiệm cao nhất của các đơn vị nợ đọng thì lại
quá thấp, ngày 16/4/2004 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 113/2004/NĐ - CP
trong đó quy định xử phạt hành chính đối với hành vi vi phạm pháp luật BHXH
nhưng mức phạt cao nhất mới chỉ có 20 triệu đồng bởi có những doanh nghiệp nợ
tiền đóng BHXH lên tới hàng tỷ đồng như Tổng công ty Cà phê Việt nam hoặc
ngành Giao thông vận tải họ sẵn sàng chịu phạt để chiếm dụng số quỹ đóng đó để
quay vòng. Do vậy, nên chăng cần có các chế tài xử phạt nghiêm minh và nặng hơn
cho các mức nợ đọng và số tiền phạt hành chính có thể là cao hơn 20 triệu… Mức
cao nhất có thể là phạt hình sự đối với đối tượng trốn đóng tiền BHXH
Hơn nữa đó là chưa kể đến tình trạng của các chế tài xử phạt các đối tượng vi phạm
quỹ đóng BHXH từ người tham gia BHXH. Bởi khi phát hiện ra cơ quan BHXH lại
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
không được quyền xử phạt mà chỉ là lập biên bản và gửi các cơ quan có thẩm quyền
xử lý do vậy mà tình trạng thất thu của quỹ BHXH ngày một tăng lên. Chính vì vậy
nên chăng Nhà nước cần giao cho cơ quan BHXH Việt nam những biện pháp với
tính cưỡng chế mạnh… Để nhằm thực hiện tốt vai trò của cơ quan BHXH Việt nam
đó là đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
2. Một số kiến nghị đối với BHXH Việt nam.
Xây dựng và hoàn thiện hệ thống BHXH làm cho nó không những chỉ trở thành một

của cán bộ đồng thời không ngừng học hỏi kinh nghiệm của các nước khác trên thế
giới về triển khai thực hiện nghiệp vụ BHXH và thực hiện chính sách đó, đặc biệt là
phương thức thu nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác thu nộp.
Phải có chính sách nhằm thu hút các đối tượng tham gia BHXH giai đoạn từ nay
đến năm 2010. Trước hết phải tổ chức thực hiện BHXH cho các đối tượng bắt buộc
quy định tại nghị định số 01/2003/NĐ - CP ngày 09/01/2003 và mở rộng phạm vi
tham gia cho một số đối tượng là lao động tự do… có nhu cầu và khả năng tham gia
BHXH. Còn đối với BHYT từ nay đến giai đoạn 2010 ngoài các đối tượng thuộc
diện bắt buộc theo quy định hiện hành, cần phải từng bước mở rộng đối tượng tham
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
gia BHYT bắt buộc cho một số đối tượng như học sinh, sinh viên, trẻ em dưới 6
tuổi và những người tham gia BHYT bắt buộc đồng thời thực hiện rộng rãi loại hình
BHYT tự nguyện trong toàn xã hội. Mục đích là nhằm tăng nguồn quỹ thu đóng
BHXH để có thể trang trải cho các chế độ BHXH cần thiết.
BHXH Việt nam cần có kế hoạch đưa công nghệ thông tin vào việc quản lý quỹ và
quản lý thu BHXH. Bởi với số lượng đối tượng tham gia BHXH ngày một được mở
rộng, số tiền thu đóng góp ngày một lớn mặt khác đội ngũ cán bộ công chức của cơ
quan chuyên thu BHXH thì lại có hạn, chính vì thế mà cần có kế hoạch ứng dụng
tin học vào nhằm quản lý quỹ thu BHXH từ đối tượng tham gia BHXH được tốt
hơn.
Hơn nữa, hiện nay vấn đề công nghệ thông tin đang được áp dụng mạnh mẽ vào
công tác quản lý và hoạt động sản xuất kinh doanh trên các lĩnh vực kinh tế x• hội
trong đời sống kinh tế thị trường. Mặc dù hiện nay cơ quan BHXH Việt nam đ• đưa
hệ thống tin học vào hoạt động nhưng trình độ về tin học của đội ngũ cán bộ thì lại
còn hạn chế chưa khai thác hết khả năng để áp dụng vào quản lý thu quỹ BHXH từ
người tham gia BHXH. Chính vì vậy mà ngành BHXH Việt nam cần có những chủ
trương kế hoạch để mở lớp đào tạo về tin học cho các cán bộ chuyên trách nhằm
nâng cao kĩ năng sử dụng tin học…
Cần hoàn thiện hệ thống công tác thu BHXH thống nhất từ Trung ương đến địa
phương. Do quỹ BHXH được thu từ người tham gia BHXH (NLĐ, NSDLĐ và sự

với ngành BHXH Việt nam bởi một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng số
người tham gia BHXH còn ít, số tiền nợ đọng đóng BHXH nhiều… là do sự nhận
thức, sự hiểu biết của người lao động và chủ sử dụng lao động còn hạn chế. Đối với
người lao động thì chưa thấy được quyền lợi tham gia BHXH sẽ mang lại cho họ sự
yên tâm trong cuộc sống khi không may có xảy ra rủi ro đối với họ hoặc khi về già
họ sẽ được hưởng quyền lợi về một số chế độ phần nào bù đắp được nhu cầu cuộc
sống của họ, còn đối với NSDLĐ thì tham gia BHXH cho cả NLĐ và chính họ thì
họ sẽ yên tâm trong sản xuất kinh doanh khi không may NLĐ của họ gặp rủi ro…
từ đó làm cho năng xuất lao động tăng lên.
Chính vì thế BHXH Việt nam cần đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền rộng
rãi về BHXH đến với từng đơn vị sử dụng lao động, đến từng doanh nghiệp và tới
từng người trong toàn xã hội nhằm góp phần hiểu biết của người dân về BHXH.
III. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác thu BHXH ở Việt Nam
trong thời gian tới.
1. Về cán bộ chuyên quản, chuyên thu của ngành BHXH Việt nam.
Đối với cán bộ chuyên thu ở địa phương, các cấp cơ sở :
+ Chủ động mở rộng đối tượng tham gia BHXH, trọng tâm là khu vực kinh tế
ngoài Nhà nước, tổ chức tốt mạng lưới thu BHXH ở các cấp cơ sở.
+ Xây dựng cơ chế phối hợp với các ban ngành, đoàn thể ở địa phương để thực hiện
tốt chính sách BHXH đối với NLĐ. Chủ động đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thu
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com