Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm nhằm giáo dục cho học sinh lớp 4 có ý thức bảo vệ môi trường
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Đất nước Việt Nam đang trên đà hội nhập, đổi mới và phát triển từng
ngày . Cùng với các lĩnh vực khác, nền kinh tế nước ta đang tăng trưởng mạnh
mẽ. Chất lượng cuộc sống ngày càng cao, nhu cầu xã hội ngày càng tăng, cũng là
lúc vấn đề môi trường và bảo vệ môi trường được Đảng và Nhà nước ta nói riêng
cũng như thế giới nói chung hết sức quan tâm.
Là một giáo viên dạy tiểu học nhiều năm, tôi nhận thức được rằng Bậc tiểu
học là nền móng của hệ thống giáo dục quốc dân. Học sinh tiểu học đang ở độ
tuổi định hướng và phát triển nhân cách. Ở nhà trường, cùng với việc tổ chức để
các em khám phá các tri thức về toán học, về tự nhiên xã hội cũng như cách ứng
xử theo các chuẩn mực đạo đức thì việc kết hợp giáo dục ý thức bảo vệ môi
trường cũng là nền tảng cho việc đào tạo các em trở thành những công dân có ích
cho xã hội. Đó là trách nhiệm của giáo viên chúng ta, những người đang làm công
tác giáo dục.
Năm 2010 -2011 tiếp tục là năm học thực hiện chủ đề: “Xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực” đang được phát triển và lan rộng khắp trong toàn
ngành giáo dục, mà tỉnh Bình Dương chúng ta là một điểm nóng về môi trường.
Chính vì vậy giáo dục môi trường là việc làm vô cùng cần thiết và cấp bách hiện
nay trong nhà trường tiểu học.
Bản thân tôi là giáo viên dạy lớp 4, trực tiếp giảng dạy, gần gũi các em
hàng ngày là cơ hội tốt để tôi giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh tại
lớp của mình. Tôi mạnh dạn chọn đề tài:“Một số kinh nghiệm trong công tác
chủ nhiệm nhằm giáo dục cho học sinh lớp 4 có ý thức bảo vệ môi trường” .
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thực trạng vấn đề
Năm học 2009 – 2010 lớp 4
5
có sĩ số 40: 23 nam ; 17 nữ
1.1 Thuận lợi
- Bản thân tôi là giáo viên chủ nhiệm trực tiếp giảng dạy nên có điều kiện

Tôi còn phát sổ ghi chép cho ban cán sự lớp. Tôi hướng dẫn để các
em theo dõi và ghi nhận lại những vi phạm của từng tổ viên về các mặt chuyên
2
Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm nhằm giáo dục cho học sinh lớp 4 có ý thức bảo vệ môi trường
cần, những chuẩn mực đạo đức, những vi phạm về môi trường…vv để tôi có hình
thức xử lí kịp thời nhằm giúp học sinh thực hiện tốt 5 nhiệm vụ của người học
sinh trong nhà trường tiểu học.Sau cuối tuần có báo cáo đến GVCN kết quả của từng
công việc được giao.
- Đầu năm học tôi cho các em dọn dẹp và sắp xếp đồ dùng trong lớp gọn
gàng ngăn nắp (Dụng cụ học tập, chiếu, gối, giá để dép, ), trồng cây xanh trong
lớp, chia tổ để chăm sóc và tưới cây, lau kính ở các cửa sổ, trực nhật hàng tuần.
- Tiếp theo tôi đặt 2 giỏ rác để các em thuận tiện việc bỏ rác (1 thùng rác
phân hủy và 1 thùng rác không phân hủy).
Trong từng giờ học cụ thể tôi lồng ghép ý thức bảo vệ môi trường nhằm
giúp học sinh biết sống hòa hợp, gần gũi với thiên nhiên, biết yêu quý thiên nhiên,
gia đình, lớp học, biết quan tâm đến môi trường xung quanh. Từ đó học sinh có
thói quen, hành vi đúng trong việc bảo vệ môi trường.
2.2 Giúp học sinh biết phân loại rác thải từ nguồn
Thực hiện việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường có thể sử dụng bằng
nhiều cách. Đây là một công việc nghiêm túc vì vậy tôi đặc biệt chú trọng đến
việc phân loại rác thải từ nguồn. Vậy phân loại rác thải từ nguồn là gì?
Để các em hiểu thế nào là phân rác thải từ nguồn. Chúng ta chia rác thải ra
làm 2 loại, một loại phân hủy trong môi trường tự nhiên như rác, lá, cây, rau, củ
quả, …
Một loại rác thải thứ hai không thể phân hủy trong môi trường tự nhiên
như: bịch ni-long, vỏ chai nhựa hay thủy tinh, thùng giấy carton, …
Tôi cho đặt ở lớp 2 thùng rác, thùng rác màu xanh bỏ rác có thể phân hủy.
Thùng rác màu hồng bỏ rác khó phân hủy. Học sinh trong lớp sẽ bỏ rác vào 2
thùng này. Các tổ trưởng sẽ theo dõi xem bạn nào chưa có ý thức bỏ rác đúng nơi
quy định.

Lớp học xanh, sạch phần nào tạo nên một không gian thoáng đảng cho các em
khi ngồi học. Bên cạnh đó, nhằm nhắc nhở học sinh ý thức tiết kiệm điện, ngay
lối cửa vào lớp tôi dán khẩu hiệu: “Ra khỏi phòng nhớ tắt điện”. Nhờ vậy khi
xuống sân học Thể dục, Tin học hay trong giờ ra về, lớp tôi ít xảy ra tình trạng
học sinh quên tắt điện
Việc giáo dục cho các em biết giữ gìn vệ sinh lớp học, phần nào giáo viên đã
lôi cuốn học sinh đến lớp có ý thức và yêu thích lao động hơn .
Ví dụ :
Em Thảo Nguyên rất có ý thức giữ vệ sinh lớp học của mình: Sau mỗi buổi
tan học, bao giờ em cũng nán lại tự sắp xếp bàn ghế, quét dọn lớp học sạch sẽ rồi
mới ra về.
Em Phương luôn cùng bạn tưới cây, nhặt bỏ lá già mà không cần đợi đến
phiên mình trực.
Em Hoàng Anh thường xuyên nhắc nhở các bạn tắt điện sau mỗi ngày tan
học .
b)Sân trường
Sân trường là nơi diễn ra các hoạt động vui chơi, giải trí của các em. Nơi đây
lúc nào cũng xanh, sạch và đẹp. Xung quanh sân trường có trồng các bồn hoa,
chậu kiểng rất đẹp mắt. Ghế đá vừa được xây mới để các em ngồi nghỉ giải lao.Và
còn có sự xuất hiện của những chú chim cánh cụt xinh xinh là nơi để các em bỏ
rác hàng ngày.Để gìn giữ cảnh quang trường học, tôi kết hợp với đội sao đỏ của
trường.Ngay đầu năm học, thầy Tổng phụ trách đội đã đưa ra bảng lượng hóa thi
đua, căn cứ vào những vi phạm: vứt rác bừa bãi, đi chân không, bẽ cành,nói
tục…, đội sao đỏ sẽ ghi tên và trừ điểm cụ thể. Nếu trong ngày có em vi phạm,
đội sao đỏ sẽ đến lớp để tôi kí tên. Căn cứ vào đó, tôi sẽ có hướng xử lí kịp thời.
Ví dụ:
Trong giờ chơi, em Tuấn Minh quăng bịt nước xuống tầng trệt bị bạn
sao đỏ bắt gặp và ghi tên. Tôi gọi em lại và hỏi rằng tại sao em làm thế? Em chỉ
im lặng. Tôi nói là em đã làm sai khi vứt rác bừa bãi xuống sân trường. Trò chơi
8

9
Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm nhằm giáo dục cho học sinh lớp 4 có ý thức bảo vệ môi trường
được ghi tên vào bảng danh dự :”Những chiến sĩ của môi trường”. Tôi còn thưởng
cho các em có khi là quyển vở, cây bút hay tấm bảng con để khuyến khích em.
Riêng đối với trường hợp vi phạm tôi chỉ nhẹ nhàng nhắc nhở và giải thích chứ
không la rầy hay xử phạt.
Cùng với việc giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh trường, lớp là việc giáo dục các
em biết giữ vệ sinh ngôi nhà của chính mình.
2.6 Giáo dục học sinh giữ gìn vệ sinh nhà ở.
Để các em có được những giờ phút nghỉ ngơi thoải mái bên gia đình thì ngôi
nhà thân yêu của các em phải gọn gàng, ngăn nắp. Ông bà ta thường nói “Nhà
sạch thì mát, bát sạch ngon cơm”. Vì vậy tôi cũng thường xuyên gặp gỡ ba, mẹ
các em(vào đầu tháng khi thu tiền ăn) để tìm hiểu về tính tình và lối sống ở nhà
của các em. Qua đó, tôi khuyên các em mỗi ngày nên có lối sống ngăn nắp, vào
ngày nghỉ phải dọn dẹp nhà cửa gọn gàng, bỏ rác đúng nơi .
Qua tiếp xúc và trò chuyện cùng một số em trong trong lớp, tôi được biết có
nhiều em phải ở nhà trọ, vì ba mẹ là dân nhập cư, điều kiện sống chật hẹp, không
gian sống tù túng. Tôi cũng khuyên các em nên dọn dẹp phòng ở cho gọn gàng,
ngăn nắp. Lối vào nhà trọ thường nhỏ, các em không nên phơi quần áo giữa các
lối đi chung, cùng có ý thức nhắc nhở mọi người xung quanh có những hành vi
xấu ảnh hưởng đến môi trường, góp phần thực hiện nếp sống văn minh ở khu dân
cư, xóm ấp.
2.7 Lồng ghép giáo dục môi trường vào từng tiết học cụ thể :
Từ các nội dung cụ thể về môi trường, trên cơ sở các môn học, tôi cho các
em thảo luận, học tập, thống nhất vào từng bài cụ thể :
a) Giúp học sinh yêu cảnh đẹp của đất nước :
Qua bài tập đọc tuần 24 : “Đoàn thuyền đánh cá”. Tôi cho học sinh cảm
nhận được vẻ đẹp huy hoàng của biển, đồng thời thấy được giá trị của môi trường
thiên nhiên đối với cuộc sống con người.
Tôi lồng ghép môi trường cụ thể : khi được bố mẹ dẫn đi tắm biển, các em

trường và phần lớn các em đều có sự hiểu biết rất cao về môi trường.
2.8 Tổ chức các hoạt động ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp :
11
Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm nhằm giáo dục cho học sinh lớp 4 có ý thức bảo vệ môi trường
Vấn đề môi trường diễn ra hàng ngày, hàng giờ xung quanh chúng ta. Hơn
nữa không thể tách rời giáo dục môi trường ra khỏi hệ thống giáo dục hiện nay.
Học sinh cần có nhiều cơ hội thực tiễn cho nên tôi tổ chức cho em chơi trò chơi
dân gian, đố vui, vẽ tranh về đề tài môi trường.
12
Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm nhằm giáo dục cho học sinh lớp 4 có ý thức bảo vệ môi trường
Ngoài ra ở các tiết học ngoại khóa, tôi tổ chức cho các em xem môi trường thực tế
ở tại trường : Nạn vứt rác bừa bãi, xả nước uống tinh khiết, vặn vòi nước chưa kỹ,
chưa tắt điện khi ra khỏi phòng, dùng nước uống rửa tay,
Sau buổi học Ngoại khóa ấy, các em phần nào đã có ý thức bảo vệ môi
trường hơn, các em có những hành vi đúng đắn và từ đó có ý thức nhắc nhở bạn
bè xung quanh trong việc bảo vệ môi trường.
.
III. KẾT LUẬN
1- Kết quả bước đầu :
Bằng công tác chủ nhiệm, kết hợp lồng ghép giáo dục môi trường vào tất cả
các môn học cốt lõi; cùng với việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp, tôi đã
nhận thấy có sự chuyển biến rõ rệt về ý thức của học sinh, biểu hiện cụ thể như
sau :
- Học sinh lớp tôi biết giữ vệ sinh trường lớp.
- Biết phân loại rác thải trước khi bỏ vào thùng.
- Năm học vừa qua, lớp tôi đã thu được 97 kg giấy vụn và vỏ chai từ việc
phân loại rác ở lớp (vượt kế hoạch 9kg).
- Học sinh tích cực trong việc tham gia bảo vệ và chăm sóc cây xanh tại
trường lớp.
- Có ý thức giữ gìn nhà vệ sinh chung, đi tiêu tiểu đúng nơi quy định.