Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Hoàng Đình Tuấn
MỤC LỤC
SV: Hoàng Thị Thanh Trang Lớp: Toán tài chính 50
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Hoàng Đình Tuấn
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH
SV: Hoàng Thị Thanh Trang Lớp: Toán tài chính 50
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Hoàng Đình Tuấn
PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
Với đặc thù của mình, hoạt động của các ngân hàng luôn là mối quan tâm
không chỉ của bản thân ngân hàng đó mà còn cả các nhà hoạch định chính sách, nhà
đầu tư, các doanh nghiệp. Ở Việt Nam, cổ phiếu ngành này ít về số lượng nhưng lại
chiếm tỷ trọng lớn nhất về mức vốn hóa trên thị trường chứng khoán. Những năm
gần đây chứng kiến nhiều biến động lớn trong nền kinh tế thế giới. Điều này ảnh
hưởng không nhỏ đến các hoạt động kinh doanh và hoạt động thị trường chứng
khoán Việt Nam; bộc lộ những yếu kém, tồn tại của nền kinh tế và hệ thống tài
chính; đặt ra các vấn đề tái cấu trúc, xếp hạng, minh bạch hóa thông tin Trong
giai đoạn hiện nay, việc nghiên cứu cổ phiếu ngành ngân hàng có ý nghĩa quan
trọng với các nhà đầu tư dài hạn, các tổ chức tài chính, các ngân hàng niêm yết hay
sắp sửa niêm yết.
Đề xuất đề tài “Xây dựng mô hình đa nhân tố với nhóm cổ phiếu ngân
hàng Việt Nam trên thị trường chứng khoán”. Đề tài sẽ góp phần làm rõ hơn ảnh
hưởng của các nhân tố tới lợi suất cổ phiếu nhóm ngành này.
II. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Không gian: nghiên cứu các cổ phiếu các doanh nghiệp thuộc nhóm ngành
ngân hàng của Việt Nam trên 2 sàn giao dịch HNX và HOSE.
Thời gian: từ năm 2009 đến tháng nay.
Nội dung: phân tích sự phụ thuộc của lợi suất cổ phiếu ngân hàng vào các
nhân tố chung và riêng.
III. Phương pháp nghiên cứu
Sử dụng lý thuyết trong các môn học: kinh tế lượng, thống kê thực hành, định

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Hoàng Đình Tuấn
Chương 1
TỔNG QUAN VỀ MÔ HÌNH ĐA NHÂN TỐ
1.1. Mô hình đa nhân tố
1.1.1. Lịch sử hình thành
CAPM và sự không nhất quán giữa lý thuyết - thực nghiệm
Mô hình định giá tài sản vốn (CAPM) là mô hình mô tả mối quan hệ giữa rủi
ro và lợi nhuận kỳ vọng do William Sharpe phát triển từ những năm 1960. Trong
mô hình này, lợi nhuận kì vọng của một tài sản được tính bằng lợi nhuận phi rủi ro
cộng với phần bù rủi ro dựa trên cơ sở rủi ro toàn hệ thống của tài sản đó.
Trong khi sử dụng CAPM người ta phát hiện ra những tình huống mà mô hình
này không còn đúng như trong trường hợp bình thường là:
-
Cổ phiếu của các công ty có giá trị thị trường nhỏ đem lại lợi nhuận cao
hơn cổ phiếu của các công ty có giá trị thị trường lớn (các yếu tố khác là như nhau).
-
Cổ phiếu của các công ty có tỷ số P/E và MB thấp hơn đem lại lợi nhuận
cao hơn.
-
Nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu trong khoảng thời gian từ tháng 12 đến tháng
1 thường có lơi nhuận cao hơn các tháng khác (hiệu ứng tháng giêng).
Cách khắc phục hạn chế của CAPM và sự ra đời của mô hình đa nhân tố
Mặc dù CAPM hữu ích nhưng nó lại không đo lường một cách chính xác lợi
nhuận kỳ vọng của 1 cổ phiếu cụ thể nào đó. Năm 1976, trong bài báo: “The
Arbitrage Theory of Capital Asset Pricing” (Journal of Econmic Theory) tác giả
Stephen Ross đã nhận xét: về lý thuyết có thể mở rộng CAPM với nhiều nhân tố
còn về thực tế, bên cạnh nhân tố thị trường còn có nhiều nhân tố tác động đến lợi
suất. Từ đó, ông đề xuất mô hình khái quát về quan hệ giữa lợi suất tài sản và nhiều
nhân tố - mô hình đa nhân tố (Multi Factor Model).
Tuy nhiên, lý thuyết về phân tích nhân tố đã phát triển từ trước. Đó là vào năm

)=0 r ≠ s
(iv) Cov( ε
i
, ε
j
) =0 (
(v) Cov(F
k
, ε
i
) =0 ( ,
1.1.2.2. Phân loại nhân tố
Các nhân tố vĩ mô
-
Nhân tố liên quan tới tăng trưởng kinh tế, hoạt động của các thị trường
-
Nhân tố liên quan đến lạm phát, lãi suất
-
Nhân tố liên quan đến chính sách kinh tế: chính sách tiền tệ, chính sách tài
khóa, chính sách tỷ giá hối đoái…
-
Các nhân tố về chính trị - xã hội
Các nhân tố vi mô
-
Ngành nghề, lĩnh vực
-
Loại hình tài sản
-
Các đặc trưng của doanh nghiệp, tổ chức phát hành tài sản (quy mô, hình
thức sở hữu…)

E(r
i
)= E( )= ) + + )= α
i
-
Vectơ lợi suất kỳ vọng của các tài sản: α= (α
1
, α
2
,…,α
N
)
-
Vectơ các nhân tố riêng của các tài sản: ε = ( ε
1
, ε
2
,…, ε
N
)
-
Vectơ các nhân tố chung: F= (F
1
, F
2
,…,F
N
)
Khi đó, mô hình K nhân tố dưới dạng ma trận có dạng:
r = α + βF + ε

nên được loại ra.
Cơ sở của phân tích nhân tố là việc các biến có tương quan với nhau có
thể được thay bằng một quan hệ hồi quy. Phương pháp phân tích này chỉ ra
SV: Hoàng Thị Thanh Trang Lớp: Toán tài chính 50
8
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Hoàng Đình Tuấn
quan hệ hồi quy giữa biến quan sát (biến phụ thuộc) và các nhân tố chung là
các biến độc lập.
Tương quan giữa các biến phân tích được giải thích bởi các yếu tố tiềm
ẩn. Các yếu tố này sẽ không được định danh nếu ta sử dụng phương pháp phân
tích thành phần chính. Điều này rất khác biệt với các mô hình hồi quy trong
thống kê. Ở đây, những gì ta biết được nằm ở vế trái của phương trình còn
những gì không biết lại nằm ở vế phải. Người ta lấy biến chưa biết ở vế phải
của phương trình để giải thích cho biến đã biết ở vế trái.
1.2.2.Phương pháp hồi quy bội trong phân tích nhân tố
Dựa vào các lý thuyết và kết quả kiểm định để xây dựng mô hình hồi quy
bội từ chuỗi số liệu theo thời gian của lợi suất tài sản i:
Các nhân tố chung F
s
được chọn trước là các biến kinh tế vĩ mô, biến
kinh tế vi mô, hoặc biến kết hợp giữa các biến kinh tế này. Biến được chọn
phải có tác động đến lợi suất tài sản i và thể hiện đặc trưng của tài sản, công ty
như:
-
Quy mô vốn hoá của doanh nghiệp hay tổ chức phát hành (Firm Size)
-
Một số chỉ tiêu tài chính: lợi suất trong 3, 6 hoặc 12 tháng qua (“xung
lượng” (Momentum) của công ty), các hệ số: P/E; ROE; Market – to – Book Ratio
(M/B); Pay – out Ratio…
-

Phân tích nhân tố bằng phương pháp thành phần chính thực chất là việc thay
thế p biến ban đầu có quan hệ tương quan với nhau, bằng một số các biến mới là tổ
hợp tuyến tính của chúng. Các biến này không tương quan với nhau sao cho giữ
được sự khác biệt tối đa giữa các cá thể nghĩa là đảm bảo được sự liên hệ tối đa của
chính các biến ban đầu.
Giả sử dữ liệu được biểu diễn dưới dạng ma trận
Trong đó là các điểm trong không gian ban đầu.
Hình 1 Ví dụ đơn giản minh họa cho PCA
Trong ví dụ trên tập dữ liệu ban đầu được quan sát trong không gian 3 chiều
(n= 3), PCA tìm ra hệ trục tọa độ có số chiều ít hơn (2 chiều) mà biểu diễn tốt mức
độ biến thiên của số liệu (đảm bảo được thông tin mất đi là ít nhất).
Quy trình trích nhân tố bắt đầu bằng việc tìm kiếm sự kết hợp tuyến tính giữa
các biến có phương sai đạt cực đại để loại bỏ chúng ra khỏi mô hình và tìm kiếm sự
SV: Hoàng Thị Thanh Trang Lớp: Toán tài chính 50
11
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Hoàng Đình Tuấn
kết hợp tuyến tính thứ hai để có thể giải thích tối đa phần còn lại của phương sai.
Quá trình này tiếp tục cho đến khi các phương sai được loại trừ hết. Càng về sau
tương quan giữa các biến trong nhân tố yếu dần nên đường hồi quy càng khó thực
hiện.
Thành phần chính (nhân tố chính) là tổ hợp tuyến tính của các biến quan sát và
độc lập với các thành phần khác hay nói khác các nhân tố chính tìm được qua quá
trình này là trực giao.
Thành phần đầu tiên giải thích nhiều nhất sự biến động của số liệu, thành
phần thứ hai giải thích nhiều nhất cho phần biến động còn lại…
1.2.3.2. Phân tích thành phần chính bằng phần mềm SPSS
Phần mềm thống kê SPSS cung cấp các phương pháp trích nhân tố khác nhau
trong đó được sử dụng nhiều nhất là: phân tích thành phần chính và phân tích nhân
tố khám phá. Các ứng dụng của SPSS khi thực hiện PCA:
-

THỰC TRẠNG CỔ PHIẾU NGÂN HÀNG
2.1. Tổng quan về hệ thống ngân hàng Việt Nam
Việt Nam được đánh giá là có nhiều ngân hàng với quy mô nhỏ và tín dụng
tăng trưởng nóng. Tính đến cuối 06/2011 thị trường Việt Nam có 101 ngân hàng
NHTM trong nước và ngân hàng nước ngoài, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Cụ
thể, Việt Nam có 5 NHTM quốc doanh (các ngân hàng này chiếm cổ phần chi
phối), 1 ngân hàng chính sách, 37 NHTM cổ phần, 53 ngân hàng 100% vốn nước
ngoài/chi nhánh NH nước ngoài và 5 ngân hàng liên doanh. Theo đánh giá của
World Bank ngân hàng Việt Nam có hệ thống quản lý rủi ro và kỹ năng quản lý
hoạt động ngân hàng còn tương đối kém. Điều này gây tác động không tốt đến sự
lành mạnh của hệ thống ngân hàng.
Không chỉ về số lượng mà quy mô mạng lưới của các NHTM cũng tăng lên
nhanh chóng. Trong đó, do đặc thù của mình Agribank có quy mô lớn nhất sau đó là
VCB, SEAB, CTG, BIDV, TCB…
Quy mô tài sản của ngành Ngân hàng Việt Nam đã mở rộng đáng kể trong
những năm gần đây. Tổng tài sản tăng gấp 2 lần từ giai đoạn 2007- 2010 từ 1097 tỷ
đồng (52.4 tỷ USD) lên 2690 tỷ đồng (1128.7 tỷ USD). Về quy mô vốn, khối
NHTM Nhà nước (VBARD, BIDV) và NHTM đã cổ phần hóa do Nhà nước nắm
quyền chi phối (Vietinbank , Vietcombank) chiếm ưu thế. Ngành ngân hàng hiện
nay đang tiếp tục thay đổi theo hướng phát triển mở rộng các ngân hàng cổ phần.
Các NHTM quốc doanh vẫn đóng vai trò chi phối trong ngành ngân hàng mặc dù
đang bị mất thị phần (cả về tín dụng lẫn tiền gửi). Về tăng trưởng tín dụng, danh
mục cho vay của các NHTM quốc doanh có mức tăng thấp hơn so với mức tăng
toàn ngành. Tỷ trọng tín dụng của các NHTM quốc doanh dành cho khu vực doanh
nghiệp nhà nước cũng giảm dần trong thời gian gần đây.
2.1.1. Môi trường kinh tế Việt Nam những năm gần đây
Viêt Nam được đánh giá là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh tại
SV: Hoàng Thị Thanh Trang Lớp: Toán tài chính 50
14
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Hoàng Đình Tuấn

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Hoàng Đình Tuấn
2.1.2. Tình hình hoạt động ngành ngân hàng từ 2009 đến nay.
2.1.2.1. Những điểm chính:
Năm 2009
Đặc điểm ngành
Thị trường ngân hàng 2009 có nhiều diễn biến phức tạp và ảnh hưởng trực tiếp
đến lãi biên, lợi nhuận cũng như tăng trưởng quy mô của các ngân hàng. Trong đó,
nổi lên là các vấn đề căng thẳng ngoại tệ, sự thay đổi chính sách từ khuyến khích
tăng tín dụng đầu năm (thông qua gói cho vay hỗ trợ lãi suất 4%) chuyển sang kiểm
soát chặt tăng trưởng tín dụng từ cuối quý II và chấm dứt hỗ trợ lãi suất ngắn hạn từ
cuối 2009 cũng như quy định chấm dứt các hoạt động kinh doanh vàng tài khoản,
hoạt động của các trung tâm giao dịch vàng.
Chính sách điều hành
Chính sách điều hành lãi suất, tỷ giá năm 2009 tương đối ổn định. Tuy nhiên,
tình hình thực tế thị trường có nhiều biến động và căng thẳng. Năm 2008, việc thắt
chặt tiền tệ đầu năm và nới lỏng dần cuối năm đã tạo nên tần suất điều chỉnh chính
sách nhiều chưa từng có. Thể hiện bằng việc NHNN có 8 lần điều chỉnh lãi suất cơ
bản, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu; 5 lần điều chỉnh dự trữ bắt buộc và
lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc; 3 lần nới biên độ tỷ giá, 2 lần tăng mạnh tỷ giá bình
quân liên ngân hàng. Xét về tần suất điều chỉnh đó, năm 2009 chính sách tiền tệ có
sự ổn định hơn. Cụ thể, trong năm Ngân hàng Nhà nước chỉ một lần giảm lãi suất
cơ bản từ 8,5% xuống 7%/năm và duy trì đến hết tháng 11 để rồi tăng trở lại 8% từ
1/12. Riêng đối với lãi suất tái cấp vốn và lãi suất tái chiết khấu có 3 lần điều chỉnh
trong đó 2 lần giảm trong tháng 1 và 4 và 1 lần tăng vào đầu tháng 12. Việt Nam đã
thành công trong việc điều chỉnh lãi suất ở mức thấp trong vòng khoảng 10 tháng
năm 2009 mà không làm gia tăng lạm phát. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc thì có 1 lần điều
chỉnh giảm từ tháng 3. Biên độ tỷ giá có 2 lần điều chỉnh, một lần lần nới rộng từ
+/-3% lên +/-5% từ ngày 24/3 và một lần thu hẹp lại từ +/-5% xuống +/-3% từ ngày
26/11. Tỷ giá bình quân liên ngân hàng ghi nhận một lần điều chỉnh trực tiếp, tăng
mạnh 5% trong ngày 26/11. So với năm 2008, chính sách tiền tệ và hoạt động của

NHTM đồng loạt đẩy lãi suất huy động lên mức cao, một số thành viên có tới
10,5%/năm.
SV: Hoàng Thị Thanh Trang Lớp: Toán tài chính 50
17
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Hoàng Đình Tuấn
Diễn biến lãi suất căng thẳng trong nửa cuối năm 2009 phản ánh khó khăn
thanh khoản của hệ thống. Điều này dẫn đến tỷ lệ lãi biên của các ngân hàng giảm
rất mạnh; nếu trong năm 2008 chênh lệch lãi suất động và cho vay đạt khoảng
3,7%, thì năm 2009 chỉ xoay quanh 1% (đối với cho vay sản xuất kinh doanh).
Tăng trưởng tín dụng
Từ cuối năm 2008, chính sách tiền tệ bắt đầu có sự chuyển hướng, từ thắt chặt
sang dần nới lỏng nhằm tạo điều kiện để tín dụng tăng trưởng mạnh trở lại trong
năm 2009. Cả năm TTTD lên tới trên 36%, tăng mạnh so với năm 2008 (21%) và ở
mức cao trong khoảng thời gian 10 năm trở lại.
Lợi nhuận
Tốc độ tăng trưởng lợi nhuận ngân hàng năm 2009 chia thành hai nửa khá rõ
rệt. 6 tháng đầu năm, lợi nhuận các ngân hàng tăng mạnh, xuất phát từ tăng trưởng
tín dụng cao, nhiều thành viên có nguồn thu thuận lợi từ xuất khẩu vàng và đặc biệt
là khoản hoàn nhập dự phòng trong đầu tư tài chính theo đà phục hồi mạnh của thị
trường chứng khoán. Tuy nhiên, nửa cuối năm, lợi nhuận nhiều thành viên bắt đầu
giảm tốc do lãi suất huy động tăng cao, tỷ lệ lãi biên bị thu hẹp, tăng trưởng tín
dụng chậm lại, khó khăn thanh khoản và thị trường chứng khoán sụt giảm mạnh
trong quý 4.
Tình hình niêm yết
Sau ACB và Sacombank, năm 2009 thị trường chứng khoán đón nhận loạt cổ
phiếu ngân hàng tham gia niêm yết; gồm: VCB của Vietcombank, CTG của
Vietinbank, EIB của Eximbank và SHB của SHB.
Năm 2010
Đặc điểm ngành
Ngành ngân hàng trải qua năm 2010 đầy biến động với nhiều yếu tố bất lợi từ

vốn trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Bên cạnh đó, 23 ngân hàng buộc phải
tăng vốn điều lệ tối thiểu lên 3000 tỷ đồng trong năm 2010. Tuy nhiên vẫn có trên
10 ngân hàng chưa đáp ứng quy định.
Cũng trong năm 2010, các nhà quản lý can thiệp mạnh vào hoạt động kinh
doanh vàng của các tổ chức tín dụng. Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo đóng cửa các
sàn giao dịch vàng, tất toán trạng thái kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài.
SV: Hoàng Thị Thanh Trang Lớp: Toán tài chính 50
19
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Hoàng Đình Tuấn
Tăng trưởng tín dụng
Tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống cả năm 2010 theo tính toán của
NHNN 29.81%. Con số này vượt chỉ tiêu từ đầu năm cả NHNN là 25%. Năm 2010
ghi nhận sự khác biệt khi tốc độ tăng trưởng huy động luôn cao hơn tốc độ tăng
trưởng tín dụng trong phần lớn thời gian của năm. Tuy nhiên, trong hai tháng cuối
năm, huy động vốn tăng chậm và tín dụng tăng cao hơn. Tính chung, huy động vốn
cả năm tăng 27,2%; nếu trừ hư số do tỷ giá và giá vàng tăng thì huy động vốn tăng
24,5%.
Tại Việt Nam, tăng trưởng kinh tế vẫn phụ thuộc rất nhiều vào đầu tư với tỷ lệ
đầu tư trong nền kinh tế 10 năm trở lại đây chiếm trung bình khoảng 41% GDP. Do
vậy nền kinh tế luôn đòi hỏi một tốc độ tăng trưởng tín dụng và cung tiền cao. Tăng
trưởng tín dụng và cung tiền của Việt Nam 10 năm gần đây luôn duy trì quanh mức
30%. Một hệ quả dễ nhận thấy của việc tăng trưởng tiền lưu thông trong nền kinh tế
vượt trội với tăng trưởng hàng hóa sản xuất ra đó là lạm phát. Mô hình tăng trưởng
dựa vào đầu tư nhưng kém hiệu quả là nguyên nhân cơ bản của tình trạng lạm phát.
Năm 2010, tăng trưởng tín dụng VND tăng 25.3%; tín dụng ngoại tệ tăng 49.3%.
Nếu trừ hư số do tỷ giá và giá vàng tăng thì tổng dư nợ tăng 27.6%; trong đó tín
dụng VND tăng 25.3%, tín dụng ngoại tệ tăng 37.7%. Hạ dự trữ bắt buộc, mở rộng
đối tượng được vay và đặc biệt là chênh lệch lớn về lãi suất là những yếu tố chính
tạo nên hiện tượng bùng nổ của tín dụng bằng ngoại tệ. Điều này gây áp lực lớn với
trường ngoại hối.

suất huy động lên cao để thu hút người gửi tiết kiệm. Trong bối cảnh đó, NHNN lại
thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt bằng quyết định điều chỉnh tăng lãi suất cơ bản
và lãi suất tái cấp vốn từ 8% lên 9%, triển khai áp dụng thông tư 13 với 3 điểm quan
trọng là nâng hệ số an toàn vốn tối thiểu CAR từ 8% lên 9%, quy định tổng cho vay
không vượt quá 80% tổng huy động vốn của NHTM, đồng thời nâng hệ số rủi ro
đối với các khoản đầu tư bất động sản và chứng khoán từ 100% lên 250%. Chính vì
vậy, các ngân hàng buộc phải hạn chế cho vay và tăng cường huy động bằng việc
tăng lãi suất nhằm đáp ứng với các quy định trên.
Tỷ lệ nợ xấu (NPL), định mức tín nhiệm
Hệ thống ngân hàng phải đối mặt với bài toán tăng vốn điều lệ và bị hạ xếp
SV: Hoàng Thị Thanh Trang Lớp: Toán tài chính 50
21
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Hoàng Đình Tuấn
hạng tín nhiệm tín dụng. Tỷ lệ nợ xấu tăng từ 1.95 cuối năm 2009 lên 2.5% cuối
năm 2010. Từ nhiều yếu tố như lạm phát cao, thâm hụt cán cân thương mại, thâm
hụt ngân sách nhà nước và đặc biệt là vụ Vinashin mà các tổ chức xếp hạng tín
nhiệm quốc tế Fitch, Moody’s và Standard&Poor’s lần lượt hạ định mức tín nhiệm
nợ quốc gia của Việt Nam, trái phiếu Chính phủ Việt Nam bằng ngoại tệ sang triển
vọng tiêu cực. Đồng thời Moody’s cũng hạ bậc tín nhiệm 6 ngân hàng thương mại
bao gồm ACB, BIDV, MB, SHB, VIB và TCB.
Quy mô các ngân hàng
Trong 2010 có thêm 2 ngân hàng niêm yết trên HNX là HBB và NVB. Mặc dù
có nhiều khó khăn trong hoạt động nhưng năm 2010 tiếp tục ghi nhận sự phát triển
mạnh về quy mô của các tổ chức tín dụng. Tổng tài sản có của hệ thống tăng tới
28%. Hầu hết các thành viên đều tăng cường mở rộng mạng lưới, đầu tư phát triển
sản phẩm và dịch vụ. Khoảng cách quy mô giữa nhóm NHTM cổ phần hàng đầu
với khối quốc doanh đã được rút ngắn, đi cùng với đó là sự dịch chuyển thị phần
đáng chú ý.
Bên cạnh đó, năm 2010 đánh dấu sự hiện diện và hoạt động một cách toàn
diện của các ngân hàng 100% vốn nước ngoài với sự mở rộng mạng lưới, sản phẩm

mới, quy định những thay đổi quan trọng như công tác tổ chức, quản trị, điều hành,
giới hạn cấp tín dụng, hoạt động đầu tư của các NHTM.
NHNN thực hiện chính sách tiền tệ siết chặt nhằm kiềm chế lạm phát và ổn
định kinh tế vĩ mô: liên tục tăng cao lãi suất chính sách, hạn chế cho vay bằng ngoại
tệ với việc nhập khẩu những mặt hàng không thiết yếu, giới hạn việc nhập khẩu
vàng và cấm kinh doanh vàng miếng trên thị trường.
Lãi suất
Tính từ đầu năm đến 19/08/2011, NHNN đã điều chỉnh 3 lần lãi suất tái chiết
khấu, 4 lần lãi suất tái cấp vốn và 6 lần lãi suất OMO với mục đích kiềm chế lạm
phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Cũng trong thời gian từ tháng 3 đến tháng 5, diễn ra
cuộc chạy đua lãi suất huy động giữa các NHTM do căng thẳng thanh khoản về tiền
đồng. Mặc dù NHNN đưa ra mức lãi suất huy động trần 14% nhưng mức lãi suất
huy động thực tế của các NHTM đều vượt 14%. Lãi suất cho vay cũng theo đó tăng
cao, có lúc lên tới hơn 20%. Cuối tháng 5, đầu tháng 6 căng thẳng thanh khoản
SV: Hoàng Thị Thanh Trang Lớp: Toán tài chính 50
23
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Hoàng Đình Tuấn
được cải thiện do NHNN tiến hành mua vào USD và bơm thêm vốn qua hoạt động
tái cấp vốn. NHNN đã xóa bỏ hạn chế 80% đối với tỷ lệ cho vay từ huy động từ
01/09/2011 nhằm tạo sự liên thông giữa thị trường 1 và thị trường 2, và từ đó tạo cơ
sở cho việc giảm mặt bằng lãi suất.
Tỷ giá
Tháng 02/2011 NHNN tăng mạnh tỷ giá thêm 9.3% do sức ép lên đồng Việt
Nam từ cuối 2010. Đồng thời sau đó NHNN tiếp tục đưa ra các biện pháp nhằm ổn
định thị trường ngoại hối như cấm kinh doanh ngoại tệ trên thị trường tự do, chấm
dứt huy động và cho vay vốn bằng vàng, tăng dự trữ bắt buộc ngoại tệ, quy định
trần lãi suất huy động USD (2%) và yêu cầu các tập đoàn, tổng công ty nhà nước
phải bán ngoại tệ cho các tổ chức tín dụng. Bước đầu các biện pháp này đã có tác
dụng nhất định trong việc tạm thời ổn định thị trường ngoại hối. Tuy nhiên, áp lực
lên tiền đồng vẫn hiện diện vào cuối năm do tín dụng ngoại tệ tăng trưởng cao tại

hưởng không tốt đến sức khỏe của nền kinh tế. Hầu hết các ngân hàng đều có cơ
cấu thu nhâp phụ thuộc nhiều vào hoạt động tín dụng. Việc tín dụng tăng trưởng
nhanh hơn huy động trong hầu hết các năm cũng làm tăng rủi ro thanh khoản của hệ
thống ngân hàng. Đây cũng chính là lý do một loạt các tổ chức xếp hạng tín nhiệm
quốc tế như Fitch Rating, S&P và Moody’s hạ bậc xếp hạng tín nhiệm của Việt
Nam trong 2010 với lo ngại về tăng trưởng tín dụng nóng.

Do ảnh hưởng của việc tăng trưởng tín dụng cao, nợ xấu trở thành vấn đề nổi
cộm của ngành ngân hàng.
Hầu hết ngân hàng hiện nay đều phân loại nợ dựa vào định lượng mà thiếu đi
phần định tính (tình hình tài chính, kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghệp) dẫn
đến việc phân loại nợ không phản ánh thực chất khoản nợ. Các ngân hàng chỉ xếp phần
nợ đến hạn không trả được vào nợ xấu trong khi phần còn lại của khoản nợ vẫn là nợ
đủ tiêu chuẩn. Ngoài ra một số ngân hàng còn biến nghiệp vụ gia hạn nợ thành một
hình thức để giảm tỷ lệ nợ xấu của mình (do nợ gia hạn không được tính vào nợ xấu).
Đồng thời, không ít các ngân hàng đã hạn chế phân loại nợ xuống nhóm 3-5 để tránh
trích lập dự phòng rủi ro tín dụng, tránh ảnh hưởng đến lợi nhuận.
SV: Hoàng Thị Thanh Trang Lớp: Toán tài chính 50
25