Website: Email : Tel : 0918.775.368
LỜI MỞ ĐẦU
Theo điều 1 Luật bảo vệ môi trường được Quốc hội nước cộng hòa xã hội
Việt nam khóa XI, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 29/11/2005 thì “môi trường”
bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh
hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại và phát triển của con người và sinh vật.
Nhưng môi trường hiện nay đang ở trong tình trạng báo động nghiêm trọng.
Nước là một nhân tố quan trọng cấu thành nên môi trường. Nước là một
dạng tài nguyên, là thành phần thiết yếu của sự sống và môi trường, quyết định
sự tồn tại và phát triển của mỗi quốc gia cũng như của cả hành tinh. Nhưng
trong những năm qua, sự tăng nhanh về dân số và khai thác quá mức tài nguyên
nước, các tài nguyên đất và rừng đã làm suy kiệt nguồn nước, việc phát triển đô
thị và công nghiệp nhưng không có biện pháp quản lý chặt chẽ và xử lý chất thải
theo yêu cầu cũng đã làm ô nhiễm nguồn nước... Vì vậy, Việt Nam ta đã được
quốc tế xếp vào loại các quốc gia có tài nguyên nước suy thoái. Sự ô nhiễm, suy
thoái về nước và các sự cố về nước diễn ra ngày càng ở mức độ cao đang đặt
con người trước sự trả thù ghê gớm của tự nhiên.
Bảo vệ tài nguyên nước nay đã trở thành một trong các chính sách quan
trọng của Đảng và Nhà nước ta. Bằng những biện pháp và chính sách khác nhau,
Nhà nước ta đã và đang can thiệp mạnh mẽ và các hoạt động cả cá nhân và tổ
chức trong xã hội để bảo vệ tài nguyên nước, ngăn chặn gây ô nhiễm và suy
thoái tài nguyên nước. Vai trò to lớn của nước đối với đời sống con người cũng
như tính phức tạp của các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình khai thác, sử
dụng, tác động tới nước, tất yếu dẫn tới phải bảo vệ tài nguyên nước bằng pháp
luật với những quy định cụ thể về các nguồn nước và nghĩa vụ bảo vệ tài nguyên
nước.
Việc bảo vệ tài nguyên nước, kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên
nước bằng pháp luật là một biện pháp quan trọng và đem lại hiệu quả cao, tuy
nhiên vẫn còn một số khó khăn trong việc triển khai và thực hiện. Chính vì vậy,
em đã chọn đề tài này với mong muốn tìm hiểu thêm về những văn bản pháp
1

- Nguồn nước sinh hoạt: là nguồn nước có thể cung cấp nước sinh hoạt
hoặc mới có thể xử lý thành nước sạch một cách kinh tế.
- Nguồn nước quốc tế: là nguồn nước từ lãnh thổ Việt Nam chảy sang
lãnh thổ các nước khác, từ lãnh thổ các nước khác chạy sang lãnh thổ Việt Nam
hoặc nằm trên biên giới giữa Việt Nam và nước láng giềng.
Như vậy ta có thể thấy, tài nguyên nước ở Việt Nam ta rất đa dạng và có
vai trò vô cùng to lớn đối với đời sống con người. Tuy nhiên hoạt động của con
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
người đã và đang tác động, gây ảnh hưởng rất xấu tới tài nguyên nước, những ô
nhiễm này diễn ra hầu như ở mọi nơi, trên mọi loại tài nguyên nước.
1.3. Thực trạng về sự ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước ở Việt Nam
Tài nguyên nước trên thế giới theo tính toán hiện nay là 1,39 tỷ km
3
. Việt
Nam là một trong những nước có nguồn tài nguyên nước phong phú, dồi dào
nhưng hiện nay, tài nguyên nước ở nước ta đang trong tình trạng suy thoái cả về
số lượng và chất lượng.
Về số lượng, Việt Nam hiện nay đang lâm vào tình trạng thiếu nước do tài
nguyên nước của Việt Nam phân bố không đều theo thời gian trong năm và giữa
các năm. Cùng với sự phân bố không đều giữa các vùng trong cả nước cũng là
một phần nguyên nhân của tình trạng thiếu hụt nguồn nước.
Về chất lượng, tình trạng ô nhiễm nguồn nước mặt ngày càng tăng cả về
mức độ và quy mô. Nguồn nước dưới đất ở nhiều đô thị, một số khu vực đồng
bằng đã có biểu hiện ô nhiễm do các chất hưu cơ khó phân hủy và hàm lượng vi
khuẩn cao. Các biểu hiện suy thoái, cạn kiệt nguồn nước dưới đất đang ngày
càng trở nên rõ rệt và phổ biến ở nước ta. Đáng lưu ý, trong Báo cáo hiện trạng
môi trường quốc gia 2005 có nêu, nước dưới đất bị ô nhiễm còn do việc chôn
gia cầm bị dịch không đúng quy cách, điều này dẫn đến nguy cơ ô nhiễm nước
dưới đất từ các hốc chôn lấp, tiêu hủy gia cầm đầy bệnh dịch là rất cao, đặc biệt

đang ô nhiễm nghiêm trọng vượt quá mức tiêu chuẩn 5-10 lần, các hồ trong nội
thành phần lớn ở trạng thái phú dưỡng, nhiều hồ bị phú dưỡng hóa đột biến và
tái nhiễm bẩn hữu cơ.
Trong nước dưới đất, nhiều nơi còn thấy dấu hiệu ô nhiễm phốt phát và
asen. Tại Hà Nội, một số giếng có hàm lượng phốt phát và asen cao hơn mức
cho phép là 71%.
Tất cả những ô nhiễm môi trường nước nêu trên đều tác động trực tiếp
đến sức khỏe, là nguyên nhân gây ra các bệnh tiêu chảy, lỵ, trực trùng, tả,
thương hàn, viên gan A, giun, sán... Các bệnh này gây ra rất nhiều bệnh nguy
hiểm thậm chí còn nguy hiểm tới tính mạng. Vậy, nguyên nhân của tình trạng ô
nhiễm và suy thoái tài nguyên nước như trên là gì, ta hay cùng tìm hiểu!
1.4. Nguyên nhân của sự ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước ở Việt Nam
Trước yêu cầu sử dụng nước còn tiếp tục gia tăng trong khi tài nguyên
nước thì ngày càng bị suy thoái nên cần phân tích rõ các nguyên nhân suy thoái,
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
đặc biệt là các nguyên nhân về quản lý để có được các giải pháp nhằm ngăn
chặn và giảm thiểu sự suy thoái đang phát triển nghiêm trọng này. Có 5 nguyên
nhân chính dẫn đến việc ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước ở Việt Nam:
- Do gia tăng nhanh về dân số. Sự gia tăng dân số sẽ kéo theo sự gia tăng
về nhu cầu nước sạch trong ăn uống và lượng nước cần dùng cho sản xuất. Đồng
thời, tác động của con người với môi trường tự nhiên nói chung và tài nguyên
nước nói riêng cũng ngày càng mạnh mẽ, có thể dẫn đến những hậu quả rất
nghiêm trọng.
- Do việc khai thác quá mức tài nguyên nước và các tài nguyên liên quan
đến nước như đất, rừng khiến tài nguyên nước bị suy kiệt.
Theo khuyến cáo của UNEP, WRI.. thì ngưỡng khai thác tài nguyên nước
chỉ nên giới hạn trong phạm vi 30% của dòng chảy, nhưng ở Việt Nam có nhiều
nơi như miền Trung, Đông Nam Bộ, Tây Nguyên... đã khai thác trên 50% lượng
dòng chảy về mùa kiệt, đặc biệt ở Ninh Thuận, Bình Thuận đã khai thác tới 70-

nghiệp hóa và mở rộng các đô thị nhưng ô nhiễm nước và suy thoái nước đã
phát triển rất nhanh, thậm chí đến mức báo động cũng là do chúng ta còn những
tồn tại lớn trong quản lý về mặt tổ chức, về quy hoạch, chính sách...
2. Đánh giá thực trạng pháp luật về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài
nguyên nước ở Việt Nam
2.1. Thực trạng pháp luật về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên
nước
Nhìn chung, Bộ tài nguyên và môi trường, Bộ nông nghiệp và phát triển
nông thôn và các Bộ, ngành liên quan đã xây dựng được nhiều văn bản pháp luật
quy định về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước.
Năm 1998, Quốc hội đã thông qua Luật tài nguyên nước để quản lý và sử
dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên nước và góp phần làm giảm thiểu thách thức
do tài nguyên nước gây ra. Đây là văn bản có giá trị pháp lý cao nhất trong các
văn bản quy định về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước. Trong văn
bản này đã có một số quy định cụ thể về bảo vệ tài nguyên nước (chương II Luật
tài nguyên nước 1998) và các quy định về quản lý Nhà nước về tài nguyên nước
(chương VII Luật tài nguyên nước 1998).
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Ngoi ra, cũn cú cỏc quy nh trong Lut bo v mụi trng (2005) Lut
t ai (1993) Lut khoỏng sn (1996), Tiờu chun V sinh nc n ung(2002),
Tiờu chun nc sch(2005). Bờn cnh ú, cũn cú mt s tiờu chun ngnh quy
nh i vi mt s ch tiờu cht lng nc n ung b mt, nc thi nh
tiờu chun ca B Xõy dng , B Khoa Hc v Cụng ngh.
B Ti nguyờn v mụi trng cho bit t u nm 2007 n nay, B ó
thm nh v cp 23 giy phộp hot ng ti nguyờn nc; trong ú, thm nh
v cp 18 n xin cp phộp v gia hn giy phộp v nc di t, 3 giy phộp
khai thỏc nc mt v 2 giy phộp x nc thi vo ngun nc.
Sau õy l mt s nhng vn bn quan trng quy nh v kim soỏt ụ
nhim v suy thoỏi ti nguyờn nc ca B v cỏc c quan liờn quan:

7 137/2007/QĐ-TTg Phê duyệt đề án tổ chức thông tin phục vụ
công tá phòng, chống thiên tai trên biển
21.08.2007
8 67/2003/NĐ-CP Phí bảo vệ môi trờng đối với nớc thải 13.06.2003
9 17/2006/QĐ- Quy định về việc cấp phép hành nghề khoan 12.10.2006
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368
BTNMT đất dới nớc
10 05/2005/TT-
BTNMT
Hớng dẫn thi hành nghị định số 34/2005/NĐ-
CP ngày 17.03.2005 của Chính phủ quy định
về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực
tài nguyên nớc
22.07.2005
11 02/2005/TT-
BTNMT
Hớng dẫn thực hiện nghị định số
149/2004/NĐ-CP ngày 27.07.2004 của Chính
phủ quy định việc cấp phép thăm dò, khai thác,
sử dụng tài nguyên nớc, xả nớc thải vào nguồn
nớc
24.06.2005
12 02/2004/CT-
BTNMT
Về việc tăng cờng công tác quản lý tài nguyên
nớc dới đất
02.06.2004
13 57/2002/QĐ-
BKHCNMT

14.04.2006
19 05/2006/TT-BTC Hớng dẫn thuế tài nguyên đối với nớc thiên
nhiên dùng để sản xuất thuỷ điện
19.01.2006
20 8/1998/QH Luật tài nguyên nớc 01.06.1998
21 427/1997/QĐ-BCN Về việc thành lập ban quan lý dự án nớc ngầm
đồng bằng sông Cửu Long.
18.03.1997
9