LỜI CẢM ƠN

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý Xây dựng với đề tài:
“Nghiên cứu các phương pháp kiểm soát và đánh giá chất lượng công trình
xây dựng áp dụng cho công trình Cống Trà Linh – Thái Bình” được hoàn
thành với sự giúp đỡ của Phòng Đào tạo Đại học và Sau Đại học, Khoa
Công trình - Trường Đại học Thủy lợi, cùng các thầy cô giáo, bạn bè,
đồng nghiệp và gia đình.
Học viên xin gửi lời cám ơn sâu sắc đến GS. TS. Vũ Thanh Te đã
trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tận tình và cung cấp các kiến thức khoa học
cần thiết trong quá trình thực hiện luận văn. Xin chân thành cảm ơn các
thầy, cô giáo thuộc khoa Công trình, phòng Đào tạo Đại học và Sau Đại
học trường Đại học Thủy Lợi đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho học viên
hoàn thành tốt luận văn thạc sỹ của mình.
Với thời gian và trình độ còn hạn chế, luận văn không thể tránh
khỏi những thiếu sót và rất mong nhận được hướng dẫn và đóng góp ý
kiến của các thầy cô giáo, của đồng nghiệp.
Hà Nội, ngày 20 tháng 8 năm 2014
Tác giả
PHAN THỊ NGỌC BÍCH

LỜI CAM ĐOAN

lý chất lượng trong quá trình thi công 13
1.4. Phân tích và đề xuất các vấn đề cần nghiên cứu 14
Kết luận Chương I. 17
CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA CÁC PHƯƠNG PHÁP KIỂM SOÁT
VÀ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG 18
2.1. Các phương pháp thí nghiệm vật liệu 18
2.1.1. Đo kiểm tra cường độ cốt thép trong kết cấu bê tông cốt thép [7] . 18

2.1.2. Xác định vị trí cốt thép và chiều dày lớp bảo vệ [7] 22
2.1.3. Kiểm nghiệm tính ổn định của xi măng [7] 24
2.1.4. Xác định hàm lượng ion clo trong bê tông [7] 27
2.2. Phương pháp đánh giá chất lượng bê tông 29
2.2.1 Đo kiểm tra cường độ bê tông bằng phương pháp không phá hoại,
phương pháp siêu âm kết hợp súng bật nẩy 30
2.2.1.1. Thiết bị đo và chuẩn bị hiện trường [7] 30
2.2.1.2. Đo và tính toán trị số bật nẩy [7] 32
2.2.1.3. Đo và tính toán giá trị siêu âm [7] 33
2.2.1.4. Tính toán cường độ nén của cấu kiện, kết cấu bê tông [3] 34
2.2.2 Đo kiểm tra cường độ bê tông bằng phương pháp phá hoại,
phương pháp khoan lấy mẫu [7] 39
2.2.2.1 Chuẩn bị hiện trường đo kiểm tra 40
2.2.2.2 Khoan lấy lõi 40
2.2.2.3 Gia công mẫu và yêu cầu kĩ thuật 41
2.2.2.4 Thí nghiệm chịu nén và tính toán cường độ bê tông của mẫu lõi
41
2.2.2.5 Đánh giá kết quả 42
2.2.3 Đo kiểm tra tính đồng đều và khuyết tật bên trong cấu kiện bê
tông bằng phương pháp sóng siêu âm [7] 43
2.2.3.1.Thiết bị đo và các tham số âm thanh
43

Kết luận Chương III. 82

KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ 83
KẾT LUẬN CHUNG 83
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 85 DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 1.1. Sơ đồ QLCL CTXD
Hình 1.2. Sơ đồ mô hình tổ chức quản lí chất lượng công trình
Hình 2.1. Đường cong tải trọng- biến dạng
Hình 2.2. Xác định tỉ lệ giãn dài của cốt thép

Bảng 2.3 Bảng xác định cường độ nén tiêu chuẩn
Bảng 2.4 Hệ số ảnh hưởng của loại xi măng C
1
Bảng 2.5 Hệ số ảnh hưởng của hàm lượng xi măng C
2
Bảng 2.6. Hệ số ảnh hưởng của loại cốt liệu lớn C
3
Bảng 2.7 Hệ số ảnh hưởng của đường kính lớn nhất của cốt liệu

Bảng 2-8. Hệ số tính chuyển đổi cường độ bê tông lõi thí nghiệm
Bảng 2.9. Trị số thống kê của n và
λ
1
tương ứng
Bảng 2.10. Giá trị so sánh giữa bán kính r của lỗ hổng và khoảng cách đo l
Bảng 3.1. Giá trị bật nẩy của vùng đo
Bảng 3.2. Trị số tốc độ âm của vùng đo
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

ĐTXD: Đầu tư xây dựng
CTXD: Công trình xây dựng

tốt.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích nổi bật mà hoạt động xây dựng
đạt được, vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại, thiếu sót cần phải được xem xét, uốn
nắn và quản lý chặt chẽ hơn, có rất nhiều công trình trong quá trình thi công
không được kiểm soát một cách chặt chẽ dẫn đến có những công trình suy
giảm tuổi thọ, có những công trình mới đưa vào hoạt động đã xuất hiện sự cố,
có nhiều công trình hư hỏng, đổ bể. Trên thực tế hiện nay, đã xảy ra không ít
sự cố liên quan tới chất lượng công trình xây dựng mà hậu quả của chúng là
vô cùng to lớn, không thể lường hết được, chẳng hạn như vụ sập vữa trần khu
Trung Hòa - Nhân Chính, sự cố sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ, vụ sập tường công
viên Hoàng Quốc Việt (tỉnh Bắc Ninh) gây thiệt hại không nhỏ cho Nhà nước
và xã hội.
Vậy nên việc nâng cao kiểm soát, đánh giá chất lượng công trình
trong quá trình thi công nhằm tạo ra sản phẩm tốt, đúng yêu cầu thiết kế là
vấn đề rất quan trọng. Do tính cấp thiết của vấn đề nêu trên, tác giả chọn đề
tài “Nghiên cứu các phương pháp kiểm soát và đánh giá chất lượng công
trình xây dựng áp dụng cho công trình Cống Trà Linh – Thái Bình” để tìm
hiểu nghiên cứu về các phương pháp kiểm soát và đánh giá chất lượng nhằm

2

nâng cao chất lượng công trình xây dựng.
2. Mục đích nghiên cứu
Nắm vững và sử dụng được các phương pháp kiểm soát và đánh giá chất
lượng bê tông sử dụng cho công trình xây dựng.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Các phương pháp kiểm soát và đánh giá chất
lượng công trình.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Hệ thống các văn bản pháp luật liên quan đến chất lượng công trình xây

trên và dưới mặt nước và được xây dựng theo thiết kế. CTXD bao gồm CTXD
công cộng, nhà ở, công trình công nghiệp, giao thông, thuỷ lợi, năng lượng và
các công trình khác;
Chất lượng công trình xây dựng
Theo quan niệm hiện đại, Chất lượng công trình xây dựng, xét từ góc độ
bản thân sản phẩm xây dựng, CLCTXD được đánh giá bởi các đặc tính cơ bản
như: công năng, tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật, độ bền vững, tính thẩm mỹ, an
toàn trong khai thác sử dụng, tính kinh tế và đảm bảo về thời gian phục vụ của
công trình.
Theo cách nhìn rộng hơn, Chất lượng công trình xây dựng được hiểu
không chỉ từ góc độ bản thân sản phẩm xây dựng và người hưởng thụ sản
phẩm xây dựng mà bao gồm cả quá trình hình thành sản phẩm xây dựng cùng
với các vấn đề liên quan khác. Một số vấn đề cơ bản liên quan đến Chất lượng
công trình xây dựng là:
- Chất lượng công trình xây dựng cần được quan tâm ngay từ khi hình
thành ý tưởng về XDCT, từ khâu quy hoạch, lập dự án, đến khảo sát thiết
kế, thi công cho đến giai đoạn khai thác, sử dụng và dỡ bỏ công trình sau
khi đã hết thời hạn phục vụ. CLCT xây dựng thể hiện ở chất lượng quy

4

hoạch xây dựng, chất lượng dự án đầu tư XDCT, chất lượng khảo sát, chất
lượng các bản vẽ thiết kế
- Chất lượng công trình tổng thể phải được hình thành từ chất lượng của
nguyên vật liệu, cấu kiện, chất lượng của công việc xây dựng riêng lẻ, của các bộ
phận, HMCT.
- Các tiêu chuẩn kỹ thuật không chỉ thể hiện ở các kết quả thí nghiệm,
kiểm định nguyên vật liệu, cấu kiện, máy móc thiết bị đưa vào công trình mà
còn ở quá trình hình thành và thực hiện các bước công nghệ thi công, chất
lượng các công việc của đội ngũ công nhân, kỹ sư lao động trong quá trình

các chủ thể khác.
Nói cách khác: QLCL CTXD là tập hợp các hoạt động của cơ quan, đơn
vị có chức năng quản lý thông qua kiểm tra, đảm bảo chất lượng, cải tiến chất
lượng trong các giai đoạn từ chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư, kết thúc xây
dựng và đưa vào khai thác sử dụng.

Hình 1.1. Sơ đồ QLCL CTXD

6

1.1.2.2. Vai trò của quản lý chất lượng công trình xây dựng
Công tác quản lý chất lượng các công trình xây dựng có vai trò to lớn đối
với Chủ đầu tư, nhà thầu tư vấn khảo sát, thiết kế và xây dựng cụ thể là:
Đối với Chủ đầu tư, đảm bảo và nâng cao chất lượng sẽ thỏa mãn được
các yêu cầu của Chủ đầu tư, tiết kiệm được vốn và góp phần nâng cao chất
lượng cuộc sống. Đảm bảo và nâng cao chất lượng tạo lòng tin, sự ủng hộ của
Chủ đầu tư với nhà thầu, góp phần phát triển mối quan hệ hợp tác lâu dài.
Đối với nhà thầu, việc đảm bảo và nâng cao chất lượng công trình xây
dựng sẽ tiết kiệm nguyên vật liệu, nhân công, máy móc thiết bị, tăng năng
suất lao động. Nâng cao chất lượng công trình xây dựng là tư liệu sản xuất có
ý nghĩa quan trọng tới năng suất lao động, thực hiện tiến bộ khoa học công
nghệ đối với nhà thầu.
Quản lý chất lượng công trình xây dựng là yếu tố quan trọng, quyết định
sức cạnh tranh của các doanh nghiệp xây dựng.
Hàng năm, vốn đầu tư dành cho xây dựng rất lớn, chiếm từ 30-45% GDP.
Vì vậy quản lý chất lượng công trình xây dựng rất cần được quan tâm. Thời
gian qua, còn có những công trình chất lượng kém, bị bớt xén, rút ruột khiến
dư luận bất bình. Do vậy, vấn đề cần thiết đặt ra đó là làm sao để công tác
quản lý chất lượng công trình xây dựng có hiệu quả.
1.1.3. Các hình thức và mô hình tổ chức quản lý chất lượng của Chủ đầu

vào hai hoặc nhiều dự án khác nhau và chịu sự chỉ huy đồng thời của cả
trưởng nhóm dự án và trưởng bộ phận chức năng.

8

Bộ Chủ quản
(Người QĐ đầu tư) Quan hệ kiểm soát chất lượng :
Quan hệ qua lại :
Hình 1.2. Sơ đồ mô hình tổ chức quản lí chất lượng
1.2. Thực trạng của công tác quản lý chất lượng hiện nay
1.2.1. Thực trạng công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng ở Việt
Nam
Từ khi Đảng, Nhà nước ta thực hiện đường lối đổi mới, ngành Xây dựng
đã có những thành tựu nhất định.
Về cơ chế, chính sách pháp luật có liên quan
Hệ thống các văn bản pháp lý về QLCL CTXD đến nay đã cơ bản được
hoàn thiện, đầy đủ để tổ chức quản lý, kiểm soát xây dựng, đã tách bạch, phân
định rạch ròi trách nhiệm đối với việc đảm bảo CLCT giữa CQQLNN ở các

85/2009/NĐ-CP của Chính phủ về hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu và Lựa
chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng;
Trong quá trình thi công, CĐT, TVGS thường xuyên kiểm tra đối chiếu
các đề xuất kỹ thuật trong hồ sơ dự thầu với quá trình triển khai, về biện
pháp tổ chức thi công, tiến độ thi công, kiểm tra sự phù hợp về huy động
nhân sự, máy móc giữa thực tế hiện trường và với hồ sơ dự thầu, đề xuất
giải pháp xử lý kịp thời đối các Nhà thầu vi phạm về QLCL và năng lực
theo qui định hợp đồng;
Ngoài việc tự giám sát CLCT của nhà thầu, của CĐT và TVGS, ở hầu hết dự
án còn có giám sát của cộng đồng về CLCT xây dựng. Qua đó có thể thấy rõ là
công tác QLCL CTXD được xã hội coi trọng, quan tâm và dần mang tính xã hội
hóa.
Chất lượng công trình xây dựng được nâng cao
Chúng ta đã thiết kế, thi công nhiều công trình có quy mô lớn, kỹ thuật
phức tạp như: Hầm qua Đèo Ngang, hầm Hải Vân, cầu Bãi cháy, cầu Mỹ

10

Thuận, toà nhà Trung tâm hội nghị Quốc gia, hồ chứa nước Định Bình, công
trình thủy lợi Cửa Đạt, hồ chứa nước Ka La (Lâm Đồng), hồ chức nước Tràng
Vinh, thuỷ điện A Vương, thuỷ điện Sơn La và các đô thị mới hiện đại đã
và đang mọc lên bằng chính bàn tay, khối óc con người Việt Nam. Các công
trình đang từng bước phục vụ đời sống của nhân dân, góp phần nâng cao năng
suất, CLSP, tăng cường năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế.
Dưới đây là CTXD tiêu biểu của các bộ, ngành Trung ương và địa phương
triển khai xây dựng trong thời gian qua:
- Công trình OPERA VIEW ARTEX (TP. HCM), gồm 8 tầng cao và 2
tầng hầm được thiết kế theo phong cách cổ điển của Pháp. Công trình xây
dựng 06/2005 Hoàn thành năm 12/2006
- Trung tâm Hội nghị Quốc gia là tổ hợp công trình đa năng lớn nhất tại

phủ có tính tập trung hoá cao, mặc dù vậy, các Bộ thường có quyền tự chủ
cao. Đối với các dự án quan trọng của Chính phủ, có các tổ chức đóng vai trò
CĐT của Các dự án.
Tại Anh, không có Nhà thầu thuộc nhà nước (chỉ có các cơ quan quản lý
công trình công cộng nhưng chủ yếu cho các công việc bảo trì và khẩn cấp),
do đó các dự án quan trọng được đấu thầu giữa các công ty tư nhân. Có thể
trao thầu dưới hình thức thầu chính, BOT hoặc EPC hoặc nhà thầu thiết kế và
xây dựng được chọn thông qua đấu thầu. CĐT sẽ nêu rõ yêu cầu về CTXD
hoàn thành, những phần việc còn lại sẽ thuộc trách nhiệm của Nhà thầu thiết
kế và xây dựng. CĐT yêu cầu các Nhà thầu đệ trình đề xuất bao gồm thiết kế
và giá trọn gói.
Sau đó sẽ thương thảo hợp đồng để lựa chọn nhà thầu. CĐT sẽ lấy ý kiến
từ các nhà tư vấn kiến trúc, kỹ thuật và TVQLCP để chọn lựa nhà thầu thiết
kế và xây dựng. TVQLCP tham gia vào dự án để giúp CĐT kiểm soát chi phí
dự án.
TVQLCP đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quản lý chi phí xây dựng
ở Anh. Bởi vì, TVQLCP chịu trách nhiệm QLCPĐT từ khởi đầu đến khi dự
án được hoàn thành. TVQLCP chịu trách nhiệm kiểm soát chi phí từ ngân
sách đến thanh toán cuối cùng. Mặc dù vậy, việc áp dụng ở Việt Nam không
dễ vì chưa có tổ chức chuyên nghiệp nào để phát triển TVQLCP, sẽ mất thời
gian dài để thay đổi một hệ thống. Quy trình QLCP bao gồm dự toán, đấu
thầu, hợp đồng, thanh toán, thay đổi và khiếu nại rất rõ ràng. Quy trình này

12

được thiết lập bởi tổ chức chuyên nghiệp về quản lý chi phí Royal lnstitute of
Chartered Surveyor. Điều này rất quan trọng để Việt Nam học hỏi và xây
dựng một hệ thống phù hợp với tình hình hiện tại của Việt Nam.
* Nhật Bản:
Một quốc gia khác mà Việt Nam cũng có thể học hỏi trong vấn đề

công khai hệ thống khảo sát giá cả đấu thầu thấp và ban bố hệ thống giới hạn
giá cả thấp nhất.
Những gì diễn ra thời gian qua trong lĩnh vực đấu thầu và đảm bảo CLCT
xây dựng công cộng ở Nhật Bản, một quốc gia tiên tiến, đi trước chúng ta một
khoảng cách khá xa có vẻ như cũng tương tự những vấn đề chúng ta đang gặp
phải. Vì vậy việc nghiên cứu phương pháp quản lý chi phí và QLCL CTXD
của Nhật để áp dụng tại Việt Nam chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả như mong
muốn.
1.3. Một số những công trình bị hư hỏng, sự cố liên quan đến công tác
quản lý chất lượng trong quá trình thi công
Bên cạnh những thành tích nổi bật mà HĐXD đạt được, vẫn còn nhiều
vấn đề tồn tại, thiếu sót cần phải được xem xét, uốn nắn và quản lý chặt chẽ
hơn để trong tương lai chúng ta xây dựng được những công trình không còn
tình trạng bị lãng phí về kinh phí đầu tư, tránh được sự cố công trình, tăng
được tuổi thọ công trình, điển hình như:
- Sự cố sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ là một trong những thảm họa cầu
đường và tai nạn xây dựng nghiêm trọng nhất tại Việt Nam xảy ra vào ngày
26 tháng 9 năm 2007, tại xã Mỹ Hòa, huyện Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long.
Hai nhịp cầu dẫn cao khoảng 30 mét giữa ba trụ cầu đang được xây dựng
thì bị đổ sụp, kéo theo giàn giáo cùng nhiều công nhân, kỹ sư đang làm
việc xuống đất.
- Rò rỉ nước đập thủy điện sông Tranh 2 gấp 5 lần mức cho phép. Nguyên
nhân chính của hiện tượng này được các chuyên gia khẳng định là do sai sót
cũng như sự bất hợp lý trong việc chọn vị trí đập, bản thân địa chất dưới thân

14

đập là vị trí xung yếu, có nhiều đứt gãy. Đây là hồi chuông cảnh bảo cho công
tác QLCL Khảo sát thiết kế đang được xem nhẹ tại Việt Nam mặc dù đây
chính là khâu quan trọng nhất để tạo nên một sản phẩm hay công trình xây

nội lực của kết cấu; không kiểm tra ổn định của kết cấu theo quy phạm; vi
phạm quy định cấu tạo của kết cấu, cùng những sai sót trong tính toán.
- Chất lượng vật liệu và chế phẩm xây dựng kém: như tính năng cơ
học của vật liệu kết cấu không tốt, thành phần hóa học không đảm bảo, mác xi
măng không đủ, tính ổn định (của vật liệu) không đạt yêu cầu, cường độ cốt
thép thấp, độ dẻo kém, cường độ bê tông không đạt yêu cầu; chất lượng vật
liệu chống thấm, giữ nhiệt, cách nhiệt, vật liệu trang trí không tốt, cấu kiện
kết cấu không đạt yêu cầu.
Ngoài ra những sự cố công trình xảy ra vì sử dụng công trình không
thỏa đáng, trong quá trình thi công xem nhẹ lý thuyết kết cấu, công nghệ thi
công không thỏa đáng hay quản lý tổ chức thi công không tốt và có sự cố vì
thiên tai.
Vì vậy cần phải có những phương pháp quản lý chất lượng trong các
giai đoạn nêu trên. Ở đây, tác giả đi sâu vào việc nghiên cứu quản lý chất
lượng trong quá trình thi công.
Giai đoạn thi công, quản lý chất lượng được thực hiện bằng việc :
- Giám sát thi công theo quy trình công nghệ thi công.
- Giám sát thi công bằng định lượng, chất lượng vật liệu đầu vào.

16

- Giám sát bằng ngiệm thu theo tiêu chuẩn 4453:1995 – Kết cấu bê
tông và bê tông cốt thép toàn khối – Quy phạm thi công và nghiệm thu.
Trong quá trình thi công, dao động chất lượng thường xảy ra, vì vậy kết
quả thực nghiệm trên mẫu đúc chưa hẳn đã thể hiện được chất lượng chính
của bản thân công trình. Đặc biệt, đối với những công trình trong quá trình thi
công xuất hiện những khuyết tật, xuất hiện các vết nứt….rõ ràng những
phương pháp thực hiện nghiệm thu hiện nay chưa thể nào đánh giá được chất
lượng công trình.
Cho nên chúng ta cần phải có những phương pháp kiểm soát và đánh