NGUYỄN ĐÌNH NHẬT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ng, 05/ 2014

ĐẠI HỌC SƢ PHẠM – ĐHĐN
KHOA VẬT LÍ

NGHIÊN CỨU TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP
THEO HƢỚNG GIÁO DỤC MÔI TRƢỜNG
TRONG CHƢƠNG TRÌNH VẬT LÍ THCS
 tài:

NGHIÊN CỨU TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP
THEO HƢỚNG GIÁO DỤC MÔI TRƢỜNG
TRONG CHƢƠNG TRÌNH VẬT LÍ THCS
 tài:
LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu,
kết quả nghiên cứu nêu trong khóa luận là trung thực, được các đồng tác giả
cho phép sử dụng và chưa từng được công bố trong bất kỳ một công trình nào
khác.
Sinh viên NGUYT


ng nghiên cu 6
7. Phm vi nghiên cu 6
 tài 7
9. Cu trúc khóa lun 7
a khóa lun 7
NỘI DUNG 8
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ GIÁO DỤC MÔI TRƢỜNG VÀ PHƢƠNG
PHÁP TÍCH HỢP GIÁO DỤC MÔI TRƢỜNG 8
1.1.  lí lun v giáo dng 8
1.1.1. Khái niệm môi trường 8
1.1.2. Giáo dục môi trường là gì? 10
1.1.3. Mục tiêu giáo dục môi trường trong trường học 11
1.1.4. Các nguyên tắc thực hiện giáo dục môi trường trong trường học 11
1.1.5. Các phương pháp giáo dục môi trường trong trường học 13
1.1.5.1. Phương pháp động não 13
1.1.5.2. Phương pháp thảo luận nhóm 13
1.1.5.3. Phương pháp học tập theo dự án 13
1.1.5.4. Phương pháp hoạt động thực tiễn 13
1.1.5.5. Phương pháp tham quan, điều tra, khảo sát 13
1.1.5.6. Phương pháp nêu gương 14
1.1.5.7. Phương pháp giải quyết vấn đề cộng đồng 14
 lí lun v y hc tích hp giáo dng 14
1.2.1. Tích hợp là gì? 14
1.2.2. Khái niệm về phương pháp dạy học tích hợp 14
1.2.3. Mục đích của phương pháp dạy học tích hợp 15
1.2.4. Những căn cứ của việc lựa chọn phương pháp tích hợp trong giáo dục môi
trường 16
1.2.4.1. Căn cứ nội dung chương trình 16
1.2.4.2. Căn cứ trên mối liên hệ liên môn học 16
1.2.5. Cách tiếp cận tích hợp giáo dục môi trường trong trường THCS ở nước ta

3.4. Ni dung thc nghim 80
c nghim 81
3.6. Kt qu thc nghim 81
3.6.1. Nhận xét tiến trình dạy học 81
3.6.2. Đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm 82
KT LU3 88
KẾT LUẬN 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO 91

3

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
 thc hin công nghip hóa - hic và tip cn nhanh chóng
vi nn khoa hc công ngh cao, trong nhi mi giáo dt
t nhim v quan trng  i s i mng b v m
ny hy hng tích
hp là mt trong nh thành xu th trong vinh ni dung
dy hc ca các môn hc  ng ph thông. Vic thc him tích hp
có vai trò quan trong nhc và phm cht ci h
trang b cho hc sinh nhng kin thc cn thit trong thc t cuc sng và giáo dc
các em nhn thn v bng xung quanh.
Trong quá trình dy hc, các ni dung giáo dc tích hp cho hc
c c th trong tng môn hc. Ví d c tích hp
s dng tit kim, hiu qu trong môn hóa hc; giáo dc tích hp gii tính
trong sinh hc hay giáo dc bo v c bit, dy hc
ng tích hp bo v ng là mt v cc nghiên cu. Bi vì,

n ca Liên Hip Quc và DANIDA. Tài li
c các b môn Sinh hc và Hóa h giáo dng cho hc sinh
THCS.
- Xavier Roegiers (1996). Khoa hm tích hp hay làm th  phát
tri   c   ng. Cun sách này cung cp rt nhiu thông tin v lí
thuyt tích h to các bài ging tích hp nhm phát tric
ca hng.
-  Hng Thái, Tài ling dn dy hc tích hp trong dy hc lch
s  ng ph thông.
- PGS.TS Nguyi, Bài gim tích hp: lí thuyt và
vn d
- Tp chí khoa hc xã h giáo dng s IV/95 ca Trung
tâm khoa hc xã hi thành ph H Chí Minh. Tài lic s cp thit
phgiáo dng trong h thng giáo dc qu cn hin
trng giáo dng  mt s ng trung hc phân ban. Tuy nhiên tài li
ng bài, t th trong các môn.

5

-  p giáo dc giáo dc bo v ng trong dy hc ni dung
sinh h thc vt, Sinh h
- nh, tài liT
c bo v .
y, vic tích hp giáo dc bo v ng c quan tâm. Tuy nhiên
vic nghiên cu vn d mi dng li  mt s c, Lch s,
Hóa ha lí, Giáo dc công dân.
Trong b môn Vt lí, có mt s  
-  tài nghiên cu cng, Xây dng thí nghim vt lí ng (2005 -
2006), Ch nhim: ThS. Trnh H- 
- Giáo dc bo v  ng trong môn Vt lí THPT, tài liu tp hun ca

5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên c lí lun v giáo dngp.
- Nghiên c lí lun ca vic tích hp giáo dng qua dy hc vt lí
 THCS.
- Nghiên cu n   trình vt lí THCS, t   xut mt s nh
ng trong ni dung tích hp giáo dng.
- Xây dng các bài ging môn vt lí THCS có ni dung tích hp giáo dc môi
ng
- Thc nghi t qu ca vic t chc giáo dng
trong dy hc Vt lí THCS.
6. Đối tƣợng nghiên cứu
Hong t chc dy hc tích hp giáo dng trong  vt lí
THCS.
7. Phạm vi nghiên cứu
- Mt s ni dung thut lí THCS.
- Tp trung ch yu  ng THCS thuc huyn Hòa Vang, thành ph
ng, c th ng THCS Nguyn Hng Ánh, huyn Hòa Vang, Thành ph
ng.

7

8. Phƣơng pháp nghiên cứu đề tài
- u lí thuyt
+ Nghiên cu các bài vit, tp chí v tích hp giáo dng.
+ Nghiên cu các tài ling dn vic tích hp giáo dng qua dy hc.
+ Nghiên cu nsách giáo khoa Vt lí THCS.
- u thc tin
+ Khai thác tài lin tích hp giáo dng qua dy hc vt lí.
+ Thit k bài ging.
+ Lp phiu tra.

mt thit vi, có ng ti sng, sn xut, s tn
ti, phát trin ci và thiên nhiên."
ng là tp
hp tt c các yu t t nhiên và xã hi, ng ti
n các hong sng c m, sinh
vt, xã hi và các th ch[12]
y, ng bao gm các yu t t nhiên và yu t vt cht nhân to
có quan h mt thit vi, có ng ti sng, sn
xut, s tn ti, phát trin ci và thiên nhiên.
Mng ca mt khách th bao gm các vt chtu kin hoàn cnh, các
u ki này hay các
hong ca khách th din ra trong chúng.Theo chng sng ca
c chia thành các loi:
ng t nhiên bao gm các nhân t t lí, hoá hc, sinh
hc, tn ti ngoài ý mun cng ít nhiu chng ca con
     t tri, núi sông, bin c   ng, thc v t,
ng t  th xây dng nhà ca, trng
ci các loi tài nguyên khoáng sn cn cho sn

9

xut, tiêu th ng hoá các cht thi, cung cp cho ta c
gii trí, làm cho cuc si thêm phong phú.
ng xã hi là tng th các quan h gii vng
lut l, th ch, cam knh  các c p
Quc, Hip hc, quc gia, tnh, huy t
nhóm, các t chc tôn giáo, t chng xã hng hot
ng ca ci theo mt khuôn kh nhnh, to nên sc mnh tp th thun li
cho s phát trin, làm cho cuc sng ci khác vi các sinh vt khác.
i ta còn phân bit khái ning nhân to, bao gm tt c

quy và không chính quy nhằm giúp con người có được sự hiểu biết, kỹ năng và giá trị
tạo điều kiện cho họ tham gia vào phát triển một xã hội bền vững về sinh thái".
Mc a giáo dng nhm vn dng nhng kin th
các hong gi gìn, bo t s dng mt cách bn vng cho c th h
hin t Giáo dng phi là mng xuyên, xuyên
su to chi mt ý thc v ng. Nó cung cp nh
giáo viên, hc tip xúc vi nhng vn  ng hin nay. T t
c bn thân có th  bo v và ci thing xung quanh.
Ngay t thp k 70, giáo dc môi  thng trung hc ph
thông  nhin nh tích hp
giáo dng xut hin  c ta.
Không gian sng
ci

Chng các
ngun tài nguyên
thiên nhiên

Chng các
ph thi
i to ra
 và cung
cp các ngun
thông tin

MÔI
NG 11

- Tu kin i hc honh vic hc ti ra quynh,
chu trách nhim v nhng quy
- Gn s nhy cm, nhn thc v ng, các k i quyt v vi
t tui và cng riêng ci hc.
- i hc phát hin nhng du hiu và nguyên nhân thc s ca các s
c ng.
- Nhn mnh s phc tp ca các v ng; do vy, cn hình thành li
 i quyt v.
- Tn d   ng hc t   i vi vic dy - hc v môi
ng, nhn mn các hong thc tin và nhng kinh
nghim trc tip ci hc.
Các nguyên tc c th giáo dng  cp THCS
Giáo dng trong các môn hc  ng THCS có vai trò quan tri
vi vic hình thành ý thc bo v ng cho hc sinh. Vì th, vic giáo dc vn
 này cn có nhng nguyên tc c th 
-Giáo dng là mt hoc tích hp vào các môn
hc và hong c th. Vì th, nng phi
phù hp vi mo ca cp THCS.
-Giáo dng phi trang b cho hc sinh mt h thng kin thc v môi
o v ng phù hp vi la tui. Vì vy, h thng kin thc
 cn c trin khai ng tích hp ni dung trong các môn hc chính
khóa và các hong ngoi khóa c bit là vi ng
giáo dc ngoài gi lên lp.
-Ni dung giáo dng phi chú trng thc t  
-Tích hp giáo dng c m bo kin
thc ca môn hc bit không quá tng kin thc.

13

 [13]



Giáo và các bc ph huynh cn thc hin np si vi ng,
là tc sinh noi theo.
i quyt v cng
              a
 giáo dm bo tính thit thc và hiu qu.
1.2. Cơ sở lí luận về phƣơng pháp dạy học tích hợp giáo dục môi trƣờng

Theo t n bách khoa Vit Nam, tích hc hiu là vic phi hp các thit
b, công c  chúng cùng làm vic vi nhau trong mt h thng nhm gii
quyt nhng nhim v 
Trong ting Anh, tích hc viintegrationt t gc Latin 
toàn bộ, toàn thể là s phi hp các hong khác nhau, các thành phn khác
nhau ca mt h th bm s hài hòa chc tiêu hot ng ca h
thng y.




 

n 


1.2.2
Tích  là khái     trong    Trong   khoa
 giáo  khái  này dùng    quan  giáo  toàn  con 
   phát   hài hòa, cân    sinh. Tích  là  pháp
   bao  các  tính u   các  pháp  có.




- 

16

- nhân.
- 
- N
- 
, 
h. Khi
 



- .
- C.
- .
- 
- 
1.2.4. Nh ca vic la chp trong giáo dc môi
ng
1.2.4
Hip THCS rt nng v lí thuyt, ngoài nhng môn hc
truyn thng, khi chuyn t cp Tiu hc lên cp THCS hc sinh phi hc thêm khá
nhi i kp xu th hing hc còn b xung thêm các môn
ng nghip và c t chn.  tích hp ni dung giáo dng
   c, chúng ta ch có th lng ghép ni dung ch không th hình

sinh nhng ý thc và hành vi c th  bo v ng.
Vic tích hp giáo dng ng THCS c trin khai theo hai kiu,

Kiu 1: Thông qua dy hc các b môn.
Kiu 2: Giáo dng c trit hoc lp ( sinh
hot ngoi khóa, tham quan, tun l ng, ).
1.2.6 
1.2.6.1. Thit k mt giáo án giáo dng [15]
Chúng ta có th chn m ng 

18

trình dy hc ca THCS:
1. Lc ni dung giáo dng.
2. Xây dng mt môn hc mi.
3. Tích hp ni dung giáo dng.
Mu có mp là
phù hp nht vi hc sinh THCS., tích hc th hin  3 m khác
nhau:
- M toàn phn: Mc tiêu và ni dung ca bài hc, hay cp
hoàn toàn vi mc tiêu và ni dung giáo dng, th hin bng bài riêng.
- M b phn: Ch có mt phn bài hc có mc tiêu và ni dung giáo dc
ngc th hin bng mc riêng, m
- M liên hu kin liên h mt các lôgic, tu ni dung bài hc mà có
th liên h, b sung giáo dng vào bài hc.
Hong tích hc th hin c th bng giáo án ging d thit k mt
giáo án cn phnh
1. Mc tiêu: Cnh mc tiêu v kin th i vi tng
bài, tng ni dung tích hp.
2. 

- 


20


 lí lun v giáo dng và
p giáo dng ca vic t chc hong nhn thc ca
hng tích hp giáo dng vào trong dy - hc Vt lí THCS.
Ni dung c các v sau:
 lí lun v giáo dng, trình bày v:
- Khái nim giáo dng.
- Các mc tiêu giáo d    ng hc, bao gm các mc tiêu
chung cùng vi các mc tiêu riêng v kin th-  tình cm
cc cho hc sinh và giáo viên trong giáo dng  ng THCS.
- Các nguyên tc thc hin giáo dng hc, ni dung này
bao gm cgiáo dnga
theo t
- giáo dng ng h
c s dng song song vi háp dy hc tích c
thc nghi ng

tuân th các nguyên tc sau:
- Tuân th các nguyên tc thc hin giáo dng ng hc.
- Da trên các d liu chính xác.
- Các ni dung giáo dc mng c la chn phi xut phát t ni dung ca
bài hc, d kin thc vt lí.
- Vic khai thác ni dung giáo dng phi có mm bo tôn trng
kin thc vt lí. Không làm ma môn hc, không bin bài hc vt lí
thành bài hng.
- Ni dung giáo dng phi có chn lc, tp trung vào bài, mc nht
nh; không la chn mt cách cm hng tùy tin, tràn lan.
- Ni dung giáo dng c la chn phc tính tích cc
nhn thc cc kinh nghim thc t t
a ch tích hp
- Kin thc xut phát: nc.