ĐỀ ÁN MÔN HỌC Lớp :Kiểm toán 49A 2010
LỜI MỞ ĐẦU
Kiểm toán là một ngành nghề tương đối mới mẽ ở Việt Nam. Tuy nhiên,
trong thời gian gần đây đã có một bước phát triển rất đáng kể. Hiện nay, mọi
người đã từng bước nhận thức được tầm quan trọng của kiểm toán độc lập
gắn liền với sự phát triển của nền kinh tế thị trường. Từ đó, đã tạo ra một
môi trường rất thuận lợi cho các công ty kiểm toán phát triển, mở rộng tầm
hoạt động. Mặt khác, nó cũng đặt ra một thách thức lớn đối với các công ty
kiểm toán. Vì vậy để có được một cuộc kiểm toán hữu hiệu và hiệụ quả thì
cần thiết phải tiếp cận kiểm toán dựa trên rủi ro.Với ý nghĩa đó nên em chọn
nghiên cứu đề tài :RỦI RO CỦA CÁC CÔNG TY KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP
Ở VIỆT NAM TRONG XU THẾ HỘI NHẬP HIỆN NAY cho đề án môn
học của mình, giúp em có một cái nhìn cơ bản nhất về rủi ro nghề nghiệp sẽ
gặp trong quá trình làm việc thời gian tới .
Nội dung của đề án gồm 3 phần :
Phần I: Lý luận chung về rủi ro kiểm toán trong hoạt động kiểm toán
Phần II:Thực trạng rủi ro của các công ty kiểm toán độc lập ở Việt Nam
hiện nay
Phần III:Các giải pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động kiểm toán của các
công ty kiểm toán độc lập ở Việt Nam
Do hạn chế về kiến thức thực tế và phạm vi nghiên cứu nên đề án
khôngtránh khỏi những thiếu sót,vì vậy em rất mong nhận được sự quan tâm
đóng góp ý kiến của các thầy cô.Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn
của cô Bùi Thị Minh Hải giảng viên trường Đại học kinh tế quốc dân đã
giúp đỡ em hoàn thành đề án này.
Lê Như Loan Page 1
ĐỀ ÁN MÔN HỌC Lớp :Kiểm toán 49A 2010
PHẦN I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ RỦI RO KIỂM TOÁN TRONG
HOẠT ĐỘNG KIỂM TOÁN
1.1 Rủi ro kiểm toán
1.1.1Khái niệm về rủi ro

…Trong thực tiễn,khi kiểm toán , kiểm toán viên không phải lúc nào cũng
đưa ra một báo cáo kiểm toán đúng đắn.Trong kiểm toán luôn chứa đựng
những rủi ro tiềm ẩn không thể lường trước.
Theo đoạn 7 VAS 400: “rủi ro kiểm toán được hiểu là rủi ro do kiểm toán
viên và công ty kiểm toán đưa ra ý kiến nhận xét không thích hợp khi báo
cáo tài chính đã được kiểm toán còn có những sai sót trọng yếu
Sai sót là lỗi không cố ý,thường được hiểu là sự nhầm lẫn,bỏ sót hoặc do
kém về năng lực nên gây ra sai phạm.
Trọng yếu là những thuật ngữ dung để thể hiện tầm quan trọng của một
thông tin trong báo cáo tài chính,Thông tin được coi là trọng yếu có nghĩa là
nếu thiếu thông tin đó hoặc thiếu sự chính xác của thông tin đó sẽ ảnh hưởng
tới quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính.Mức độ trọng yếu phụ
thuộc vào tầm quan trọng của thông tin hay của sai sót được đánh giá trong
hoàn cảnh cụ thể.Tính trọng yếu của thông tin được xem xét trên cả tiêu
chuẩn định lượng và định tính.
Lê Như Loan Page 3
ĐỀ ÁN MÔN HỌC Lớp :Kiểm toán 49A 2010
Với mỗi hợp đồng kiểm toán cụ thể,ngay trong giai đoạn lập kế hoạch
kiểm toán,kiểm toán viên buộc phải xem xét rủi ro kiểm toán,dự kiến các
trường hợp rủi ro có thể xảy ra,trình tự và thủ pháp nhằm phát hiện những
sai lầm nghiêm trọng trong báo cáo tài chính,nhằm bảo đảm mục tiêu nếu có
rủi ro kiểm toán xảy ra thì cũng ở mức độ chấp nhận được.
Rủi ro kiểm toán quyết định khối lượng công việc kiểm toán phải tiến
hành,vì vậy kiểm toán viên cần phải tiến hành phân loại rủi ro và xem xét
mối quan hệ tác động giữa các loại rủi ro kiểm toán(có thể có) và khối lượng
công việc kiểm toán cần tiến hành.
1.2.1.2 Các bộ phận cấu thành của rủi ro kiểm toán
Rủi ro kiểm toán gồm 3 bộ phận:rủi ro tiềm tàng ,rủi ro kiểm soát,rủi ro
phát hiện.
Thứ nhất,rủi ro tiềm tàng:là khả năng tồn tại những sai phạm nghiêm

chuyển đổi sang đồng việt Nam một cách không đúng(qui đổi sai tỷ giá hối
đoái)….
Đánh giá rủi ro tiềm tàng
Rủi ro tiềm tàng tồn tại khách quan nằm ngay trong doanh nghiệp,nó
không phụ thuộc vào công việc kiểm toán
Lê Như Loan Page 5
ĐỀ ÁN MÔN HỌC Lớp :Kiểm toán 49A 2010
Mức rủi ro tiềm tàng ở mỗi doanh nghiệp mà kiểm toán viên dự kiến
cao,thấp khác nhau sẽ là căn cứ và là cơ sở để kiểm toán viên xác định về số
lượng,quy mô,phạm vi công việc kiểm toán cần thực hiện.Đây sẽ là căn cứ
để kiểm toán viên dự kiến biên chế,thời gian,chi phí và các phương tiện cần
thiết khác cho một cuộc kiểm toán.
Khi phân tích,đánh giá rủi ro tiềm tàng ở một doanh nghiệp mà đòi hỏi
kiểm toán viên phải có một sự hiểu biết sâu sắc,toàn diện và đầy đủ về thực
trạng hoạt động của doanh nghiệp và các yếu tố tác động đến rủi ro tiềm
tàng,cũng như kinh nghiệm khá tốt mới có thể có được một kết quả sát thực.
Khi lập kế hoạch kiểm toán,kiểm toán viên và công ty kiểm toán phải
đánh giá rủi ro tiềm tàng cho toàn bộ báo cáo tài chính của đơn vị được kiểm
toán.Khi lập chương trình kiểm toán,kiểm toán viên phải xác định cụ thể
mức đô rủi ro tiềm tàng cho các số dư hoặc loại nghiệp vụ quan trọng đến
từng cơ sở dẫ liệu.Trường hợp không thể xác định cụ thể được thì kiểm toán
viên phải giả định rằng rủi ro tiềm tàng là cao cho cơ sở dẫn liệu đó.Căn cứ
vào mức độ đánh giá rủi ro tiềm tàng để dự kiến các công việc,thủ tục kiểm
toán sẽ được thực hiện cho các nghiệp vụ,các khoản mục trọng yếu trên báo
cáo tài chính hoặc các nghiệp vụ,các khoản mục mà kiểm toán viên cho là
rủi ro tiềm tàng cao.
Kiểm toán viên phải dựa vào việc xét đoán chuyên môn của mình để
đánh giá rủi ro tiềm tàng trên những nhân tố chủ yếu sau:
+Trên phương diện báo cáo tài chính:
-Sự liêm khiết,kinh nghiệm và hiểu biết của ban giám đốc cũng như sự thay

Về phương pháp đánh giá:ở phần lớn các công ty kiểm toán chuyên
nghiệp,các kiểm toán viên tiến hành phân tích và đánh giá rủi ro theo trình tự
“từ đỉnh đến đáy”nghĩa là tiến hành công việc từ trên xuống,xem xét và đánh
giá rủi ro của đơn vị tổng thể,sau đó là từng đơn vị kinh doanh,công ty con
đến từng bộ phận,từng khoản mục trong báo cáo tài chính.
Thứ hai,rủi ro kiểm soát:là rủi ro xảy ra sai sót trọng yếu trong từng
nghiệp vụ,từng khoản mục trong báo cáo tài chính khi tính riêng rẽ hoặc tính
gộp mà hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ không ngăn ngừa hết
hoặc không phát hiện và sữa chứa kịp thời
Hệ thống kiểm soát nội bộ được hiểu là các qui định và các thủ tục kiểm
soát do đơn vị được kiểm toán xây dựng và áp dụng nhằm đảm bảo cho đơn
vị tuân thủ pháp luật và các qui định để kiểm tra,kiểm soát,ngăn ngừa và
phát hiện gian lận,sai sót;để lập báo cáo tài chính trung thực và hợp lý;nhằm
bảo vệ,quản lý và sử dụng có hiệu quả tài sản của đơn vị
Các nhân tố ảnh hưởng tới rủi ro kiểm soát
Môi trường kiểm soát:
+Đặc thù về quản lý:quan điểm của những người quản lý đơn vị về hoạt
động kinh doanh;quan điểm về chính sách và thủ tục kiểm soát;cơ cấu quyền
lực tập trung vào một người hay nhiều người…
+Cơ cấu tổ chức:hợp lý hay không hợp lý,có đảm bảo nguyên tắc và hiệu
quả cho công tác quản lý hay không.
Lê Như Loan Page 8
ĐỀ ÁN MÔN HỌC Lớp :Kiểm toán 49A 2010
+Bộ phận kiểm toán nội bộ:về tổ chức trực thuộc cấp nào?có bị giới hạn
phạm vi hoặc khống chế hoạt động không?Nhân viên có trung thực không?
có đủ năng lực kiểm soát không?thông tin kiểm soát có phong phú không?
+Ngoài ra có thể tìm hiểu tác động của các yếu tố khác như công tác kế
hoạch,chính sách nhân sự và các yếu tố bên ngoài(ảnh hưởng của cơ quan
quản lý nhà nước,trách nhiệm pháp lý…)vấn đề cần lưu ý là người đứng đầu
có nhận thức đủ tầm quan trọng và sử dụng tốt hệ thống kiểm soát nội bộ

toán,bản chất hệ thống kế toán và thông tin;xem xét các nghiệp vụ phức tạp
và mới,khối lượng giao dịch lớn;cách thưc phân bổ lao động theo phân định
công việc…
Tính thích hợp,đầy đủ của các thủ tục,trình tự kiểm soát
Đánh giá rủi ro kiểm soát
Rủi ro kiểm soát cũng như rủi ro tiềm tàng tồn tại khách quan nằm ngay
trong doanh nghiệp không phụ thuộc vào công việc kiểm toán có tiến hành
hay không.Việc thiết kế và vận hành một hệ thống kiểm soát nội bộ có hiệu
quả,hiệu lực là trách nhiệm và bổn phận của chủ doanh nghiệp.Tuy nhiên
trong quá trình kiểm toán bắt đầu từ khâu lập kế hoạch kiểm toán,kiểm toán
viên cần có sự hiểu biết và tìm hiểu vệ hệ thống kế toán,kiểm soát nội bộ của
Lê Như Loan Page 10
ĐỀ ÁN MÔN HỌC Lớp :Kiểm toán 49A 2010
doanh nghiệp để có căn cứ đánh giá rủi ro kiểm soát là cao hay thấp.Trong
quá trình tìm hiểu,đánh giá về hệ thống kế toán và kiểm soát nội bộ,yêu cầu
đặt ra đối với kiểm toán viên là phải có đủ hiểu biết về hệ thống này về các
yếu tố cấu thành,về hạn chế cố hữu của nó,kể cả quy trình và trình tự nghiên
cứu đánh giá về hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ cũng như các
yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro kiểm soát
Việc đánh giá rủi ro kiểm soát thực chất là việc đánh giá về tính hiệu
lực,hiệu quả của hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ trong doanh
nghiệp có đủ khả năng ngăn chặn,phát hiện và xử lý kịp thời các gian lận,các
sai sót trọng yếu xảy ra trong doanh nghiệp một cách đáng tin cậy hay không
Trong phạm vi kiểm toán báo cáo tài chính,kiểm toán viên chủ yếu quan
tâm đến các chính sách,thủ tục của hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát
nội bộ có liên quan đến cơ sở dẫn liệu của báo cáo tài chính.Việc tìm hiểu hệ
thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn vị được kiểm toán và
việc đánh giá rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát sẽ giúp kiểm toán viên:
-Xác định được phạm vi kiểm toán cần thiết đối với những sai sót trọng yếu
có thể tồn tại trong báo cáo tài chính