Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
Lời mở đầu
Hà Nội _thủ đô ngàn năm văn hiến, đã trải qua ngàn năn lịch sử chống
giặc ngoại xâm dể giữ nền độc lập cho nớc nhà và giữ gìn bản sắc văn hóa của
dân tộc, ngàn năm cũ đã qua và ngàn năm mới đang tới. Ngàn năm đã qua còn
ghi lại biết bao công sức của ông cha ta, bao mồ hôi xơng máu đã đổ xuống nơi
đây để giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc và đã để lại những di sản vô giá mà
hôm nay chúng ta đợc thừa hởng. Ngàn năm mới đang tới với những hình ảnh
rực rỡ nhất về đất nớc và con ngời ngày mai, nhng cũng đồng thời đối mặt với
những gian nan thử thách mà chúng ta hôm nay và con cháu mai sau phải khắc
phục và phát huy. Đó là vấn đề khôi phục giữ gìn và phát triển các di sản văn
hoá, một yêu cầu cấp thiết đối với Hà Nội hiện nay. Đặc biệt khi đất nớc đang
trong quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá và du lịch đang và sẽ trở thành
nền kinh tế mũi nhọn của đất nớc, vì vậy nhiệm vụ của Hà Nội hiện nay là phải
bảo tồn và phát triển các di tích lịch sử tức là di sản văn hoá phi vật thể kết hợp
với việc phát triển du lịch văn hoá để đa du lịch thủ đô thành ngành kinh tế mũi
nhọn.
Dới đây là nội dung của việc bảo tồn và phát triển các di tích lịch sử đối
với việc phát triển du lịch ở Hà Nội hiện nay. Đề án gồm ba chơng:
-Chơng 1: Lý luận chung về việc bảo tồn và phát triển các khu di tích lịch sử.
-Chơng 2: Thực trạng phát triển các khu di tích lịch sử trong việc phát triển du
lịch ở Hà Nội.
-Chơng 3: Những giải pháp nhằm tiếp tục bảo tồn và phát triển các khu di tích
lịch sử đối với việc phát triển du lịch ở Hà Nội hiện nay.
Em xin chân thành cảm ơn THS. Lê Trung Kiên đã tận tình hớng dẫn và
giúp đỡ em để em có thể hoàn thành tốt đề án này.
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
Chơng 1
Lý luận chung về vai tròcác khu di tích lịch sử đối
với phát triển du lịch hà nội

năm nay đã trở thành một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn đối với du
khách bốn phơng, đợc UNESCO công nhận là thành phố vì hoà bình của thế
giới và đợc tạp chí travel and leisure một tạp chí có uy tín của hoa kỳ chuyên
phân tích chất lợng du lịch đánh giá là thành phố du lịch tốt thứ 2 châu á và thứ
13 trên thế giới.
Với nhận thức về vai trò và tầm quan trọng của thủ đô Hà Nội, đai hội
đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ 13 cũng đã định hớng mục tiêu phát triển
ngành du lịch là:Nâng cao chất lợng và phát triển đồng bộ dịch vụ du lịch trở
thành ngành quan trọng trong cơ cấu kinh tế thủ đô. Phát triển du lịch văn hoá
-sinh thái, du lịch truyền thống, lễ hội, du lịch kinh doanh... kết hợp tốt giữa du
lịch văn hoá với tôn tạo các di tích danh lam thắng cảnh, giữa phát triển các sản
phẩm du lịch với quảng bá truyền thống lịch sử, văn hoá thăng long Hà Nội.
Phối hợp với các địa phơng khác để xây dựng cơ sở vật chất phục vụ cho các ch-
ơng trình phát triển du lịch đa dạng. Tổng doanh thu du lịch tăng bình quân
10%/ năm điều này cũng phù hợp với nhiệm vụ phải chuyển dịch cơ cấu các
ngành kinh tế của Hà Nội theo hớng dịch vụ- công nghiệp- nông nghiệp, trong
đó ngành dịch vụ đặc biệt là du lịch dịch vụ phaỉ đợc phát triển mạnh cả chất và
lợng
Đối với Đảng và Nhà Nớc và nhân dân ta đã có nhiều hoạt động nhằm
bảo vệ và phát huy kho tàng di sản văn hoá của cha ông, góp phần to lớn vào
việc bảo vệ và xây dựng nớc Việt Nam XHCN, xây dựng và phát triển nền văn
hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc.từ sau cách mạng tháng
8 thành công đến nay Nhà Nớc ta đã ban hành nhiều văn bản pháp luật liên
quan đến các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá tạo điều kiện
thuận lợi cho việc bảo tồn và phát triển di tích lịch sử đối với việc phát triển du
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
lịch ở Hà Nội. Hiến pháp năm 1992 đã quy định trách nhiệm của nhà nớc, các
tổ chức và nhân dân về bảo vệ giữ gìn và phát huy di sản văn hoá dân tộc. Pháp
lệnh: Bảo vệ và sử dụng di tích lịch sử, văn hoá và danh lam thắng cảnh ban

cộng hoà xã hội chủ nghĩa việt nam khoá 10 đã thông qua toàn văn luật di sản
văn hoá và bộ luật này đợc Chủ Tịch nớc công bố ngày 12 tháng 7 năm 2001.
Nh vậy nguyện vọng của các cơ quan nghiên cứu , quảng bá di sản văn hoá dân
tộc nói chung ,của các cán bộ bảo tồn bảo tàng nói riêng về sự cần thiết phải có
một văn bản luật làm chỗ dựa pháp lý cho các hoạt động của mình đợc đáp
ứng .Có thể nói đây là bộ luật đàu tiên của nuứơc ta kể từ ngày thành lập nớc
đến nay khẳng dịnh :di sản văn hóa Việt Nam la tài sản quý giá của cộng đồng
các dân tộc Việt Nam và là một bộ phận của di sản văn hoá nhân loại ,có vai trò
to lớn trong sự nghiệp dựng nuớc và giữ nớc của dân tộc ta.
Đối với các di tích lịch sử nói riêng luật di sản văn hoá quy định những
nội dung chủ yếu sau:
Mục 1 :di tích danh lam thăng cảnh mục này quy định :phân hạng các
di tích danh lam thăng cảnh ,thẩm quyền xếp hạng các di tích,danh lam thắng
cảnh ,tổ chức quản lý bảo vệ ,sử dụng và phát huy giá trị di tịch danh lam thăng
cảnh ,bảo quản tu bổ và phục hồi di tích danh lam thắng cảnh ...
Muc 2 :di vật ,cổ vật , bảo vật quốc gia quy định quỳên và trách nhiệm
của tổ chức cá nhân khi mua bán thay đổi ,sở hữu , di chuyển ,xuất khẩu di vật ,
cổ vật ...
Mục 3:bảo tàng quy định nhiệm vụ quyền hạn của bảo tàng ,việc quản
lý các di vật ,cổ vật trong baỏ tàng ...
Cho tới nay nhìn chung ,nội dung của luật di sản văn hoá đều dựa trên
những nhu cầu xã hội và thực tiễn hoạt động bảo vệ và phát huy những di sản
văn hoá ở nớc ta ,đồng thời xuất phát từ những quy định pháp luật hiện hành
của Việt Nam và tham khảo các bộ luật chuyên nghành của các nớc khác. Cũng
chính thế mà đã tạo điều kiện hết sức thuận lội cho việc bảo tồn và phát triển
các khu di tích ở Hà Nội cũng nh ơ nớc ta đối với việc phát triển du lịch ở Hà
Nội cũng nh ở Việt Nam .
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
1.2.3.ý nghĩa của bảo tồn và phát triển các khu di tích lịch sử ở Hà Nội

quả ban đầu quan trọng ,ngày càng khẳng định đợc vai trò là ngành kinh tế mũi
nhọn nghị định quyết 9 đã xác định .
Hà nội với vai trò là thủ đô -trung tâm kinh tế chính trị văn hoá khoa học
công nghệ và giao lu của nhiều nớc ,thành phố hoà bình của thế giới với tài
nguyên tự nhiên và nhân văn phong phú đa dạng với bề dày lịch sử ngàn năm đã
trở thành một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn đối với du khách trong nớc
và ngoài nớc .
Nhìn lại giai đoạn trớc những năm 90 về thế kỷ trớc du lịch cha đợc coi
trọng đúng mức , việt nam cha đợc biết đến nh một điểm đến du lịch .Khách n-
ớc ngoài đến Hà Nội chủ yếu là các chuyên gia cố vấn các nhà đầu t ngoại giao
với tổng số khoảng 20 nghìn khách /năm .Cơ sở vật chất của ngành du lịch còn
nghèo nàn ở Hà Nội với cha đầy 50 khách sạn ,qui mô hoạt động nhỏ lẻ khoảng
10 doanh nghiệp làm lữ hành và hầu nh cha xuất hiện hoạt động lữ hành mang
tính chất du lịch thực sự .
Năm 1990 đợc lấy làm năm du lịch Việt Nam và từ đó hoạt động du lịch
bắt đầu khởi sắc.Lợng khách quốc tế vào Hà Nội năm 1994 đạt trên 300 nghìn
lợt tăng trên 5 lần so với năm 1990 ,thị trờng khách đã có sự tham gia của khách
Pháp ,Nhật Bản ,Đoài Loan ...Ngành du lịch Hà Nội đã có cơ hội tạo chuyển
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
biến mới trên đà phát triển một số doanh nghiệp lớn đã đợc thành lập ,một số
doanh nghiệp của trung ơng đã tập trung về Hà Nội .Trớc nhu cầu thị trờng về
khách sạn đạt tiêu chuẩn quốc tế về khách sạn tăng lên một loạt các khách sạn
liên doanh vốn nớc ngoài đợc kí kết xây dựng .Thành uỷ ,uỷ ban nhân dân
thành phố cho phép t nhân đầu t xây dựng một hệ thống khách sạn mini với quy
mô không lớn về phòng ,nhng chất lợng tốt khá đầy đủ các dịch vụ phục vụ cho
chiến lợc mở cửa của đất nớc.
Đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nớc trong lĩnh vực hoạt động du lịch trên
con đờng đổi mới ,Sở du lịch Hà Nội đợc thành lập theo quyết định số
1216/QD_UB ngày21/6/1994 của uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội .

sâu rộng của nghành du lịch thủ đô.
Có đợc những kết quả đó không thể không kể đến tiềm năng của du lịch thủ đô
đợc đánh giá từ góc độ văn hoá ,lịch sử ,địa lý của Hà Nội là to lớn ,phong phú
và đa dạng ,nhng nghành du lịch cha khai thác hết .Hà Nội ngàn năm văn hiến
đã và sẽ mãi mãi là điểm đến đầy quyến dũ đối với du khách .Theo nhà nghiên
cứu lịch sử Giáo S Lê văn Lan thì tiềm năng có giá trị hàng đầu ,làm nên sức
hấp dẫn của Hà Nội là yếu tố lịch sử lâu đời và đặc sắc và đay là một lõi cốt
,thần và hồn của những giá trị thăng long Hà Nội cổ truyền .
Đó là những cơ hội thuận lợi trong nội tại thủ đô ,nếu nhân rộng ra ở tầm
vĩ mô ,thế giới đang chuyển sang xu hớng hợp tác toàn cầu và khu vc hoá thì
trong điều kiện hoà bình và hợp tác sẽ tạo cơ hội cho du lịch phát triển
mạnh .Điều đáng lu ý là gần đây xu thế du lịch đang chuyển dần sang khu vực
Đông á - Thái Bình Dơng ,nhất là khu vực Đông Nam á ,đay là cow hội thuận
lợi cho du lịch nớc ta ,trong đó du lịch Hà Nội phát triển nhanh chóng nếu biết
đón nhận và khai thác tốt .Nắm bắt những cơ hội này Hà Nội phát triển du lịch
theo một số hớng chủ yếu nh mở rộng không gian du lịch Hà Nội dựa trên
nguyên tắc không gian kinh tế xã hội và lợi thế so sánh của Hà Nội với các
vùng phụ cận để khai thác ,sử dụng các dịch vụ du lịch đặc thù nh các tuyến
,các điểm du lịch ,khu thể thao vui chơi giải trí ,nghỉ ngơi cuối tuần ...
Bên cạnh cơ hội thuận lợi ,trong lộ trình đa nghành du lịch trở thành
nghành kinh tế mũi nhọn vẫn chịu sự chi phối của những thách thức và những
khó khăn từ khâu chính sách vĩ mô đến khâu tổ chức thực hiện ở tầm vi mô mà
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
chúng ta không thể không tính đến ,đó là :sự cạnh tranh du lịch ngày càng cao
và diễn biến khó lờng .Trong khi đó sức cạnh tranh của du lịch Hà Nội còn rất
hạn chế ,trình độ kết cấu hạ tầng kinh tế ,xã hội ,cơ sở vật chất kỹ thuật ,trình
độ xúc tiến du lịch ,kinh nghiệm quản lý kinh doanh và đặc biệt là thiéu vốn
đầu t cho phát triển du lịch. Đồng thời ở trong nớc nhận thức về du lịch thiếu
thống nhất trong các cấp các ngành và dân c đối với việc xây dựng ,bảo vệ ,khai

nớc Âu Lạc .Thành đợc xây dựng kiểu vòng ốc ,dới thành ngoài là hào sâu ngập
nớc thuyền bè đi lại đợc .Ngày nay cổ loa còn lại 3 vòng thành đất :thành ngoài
chu vi 8 km , thành giữa hình đa giác chu vi 6.5 km ,thành trong hình chữ nhật
chu vi 1.6km .Thân thành ngày nay còn có chiều cao trung bình từ 4-5m,có chỗ
còn cao tới 12m ,chân thành rộng tới 20-30m ,các cửa của vòng thành đợc bố trí
rất kheó ,không hề năm cùng trên một trục thẳng mà lệch chéo đi rất nhiều .Do
đó đờng nối hai cửa thành ở cùng một hớng đều là một đờng quanh co ,lại có ụ
phòng ngự ở hai bên nên gây rất nhiều trở ngại cho quân địch khi tiến đánh
thành .
Từ trung tâm thành phố ,đi 18km đến xã cổ loa thuộc huyện Đông Anh ta
sẽ tìm thấy vết tích còn lại của 3 vòng thành xa bằng đất và nơi các nhà khảo cổ
học tìm đợc hàng vạn mũi tên đồng ,lỡi cày ,rìu sắt ,xơng thú vật ...Qua cổng
làng tới đình làng Cổ Loa .Theo truyền thuyết thì đó là nền cũ của điện ngự
triều ,nơi bá quan triều hội ngày xa thiết triều .Cạnh đình là âm Bà Chúa tức
miếu thờ Công Chúa Mị Châu ,nằm ép dới gốc đa già cổ thụ .Quan âm Mị Châu
tới đền thợng tức đền An Dơng Vơng ,tơng truyền là dựn trên nội cung ngày tr-
ớc .Đền này mói đợc làm lại thế kỷ 20 ,có đôi rồng đá ở bậc tam cấp ,cửa đền là
di vật đời Trần hoặc Lê sơ. Ttong đền có tợng An Dơng Vơng bằng đồng mới
đúc cùng dịp làm lại đền .Trớc đền là giếng ngọc ,tơng truyền Trọng Thuỷ tự tử
vì hối hận .Nớc giếng này mà đi rửa ngọc trai thì ngọc sáng bội phần.
Văn Miếu Quốc Tử Giám đợc xây dựng từ năm 1070, thờ khổng tử
,các bậc hiền triết của nho giáo và tu nghiệp Quốc tử Giám Chu Văn An ,ngời
thầy tiêu biểu đạo cao chức trọng của nền giáo dục Việt Nam .Năm 1076 ,nhà
Quốc Tử Giám đợc xây dựng sau Văn Miếu ,ban đầu là nơi học của các hoàng
tử sau mở rộng thu nhận cả các học trò giỏi trong thiên hạ .
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368