Chuyên đề tốt nghiệp
MỤC LỤC
Lời mở đầu----------------------------------------------------------------------------------2
Chương 1 Tổng quan về hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn tại Ngân
hàng thương mại (NHTM) --------------------------------------------------------------4
1. NHTM và các hoạt động của NHTM------------------------------------4
1.1.---------------------------------Khái niệm NHTM 4
1.2.---------------------Các hoạt động cơ bản của NHTM 6
2. Hoạt động cho vay của NHTM---------------------------------------------6
2.1.---------------Khái niệm hoạt động cho vay của NHTM 6
2.2.---------------------Các loại hình cho vay của NHTM 6
3. Hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn--------------------------------9
3.1.------------Nhu cầu vốn ngắn hạn đối với doanh nghiệp 10
3.2.-----Đặc điểm của loại hình cho vay kinh doanh ngắn hạn 11
3.3.------------Các hình thức cho vay kinh doanh ngắn hạn 12
3.4.----------------Quy trình cho vay kinh doanh ngắn hạn 16
3.5.- Các nhân tố ảnh hưởng đến cho vay kinh doanh ngắn hạn 17
4. Chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn-----------------------------19
4.1.Các chỉ tiêu đo lường chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn
-------------------------------------------------------------------------------19
4.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay kinh doanh
ngắn hạn-------------------------------------------------------------------24
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
Chương 2 Thực trạng cho vay kinh doanh ngắn hạn tại NHNo & PTNT Chi
nhánh Nam Hà Nội-----------------------------------------------------------------------27
2.1 Lịch sử hình thành và phát triển của NHNo & PTNT Chi nhánh Nam Hà
Nội-----------------------------------------------------------------------------------------------
2.2 Mô hình tổ chức của NHNo & PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội-----------28
2.3 Các hoạt động kinh doanh chủ yếu của NHNo & PTNT Chi nhánh Nam Hà
Nội
2.3.1 Hoạt động huy động vốn---------------------------------------------------------29
3.2.2 Đa dạng hoá phương thức cho vay kinh doanh ngắn hạn---------------53
3.2.4 Nâng cao chất lượng thẩm định------------------------------------------------53
3.2.3 Đảm bảo thực hiện tốt quy trình cho vay------------------------------------54
3.2.5 Nâng cao công tác kiểm soát trong khi cho vay----------------------------55
3.2.6 Nâng cao chất lượng cán bộ tín dụng-----------------------------------------58
3.2.7 Phát triển hoạt động marketing Ngân hàng--------------------------------59
Kết luận-------------------------------------------------------------------------------------60
Danh mục tài liệu tham khảo----------------------------------------------------------61
LỜI MỞ ĐẦU
Ngân hàng thương mại là tổ chức tài chính trung gian lớn nhất tại bất cứ quốc
gia nào.Song song với sự phát triển của nền kinh tế đất nước, hệ thống ngân hàng
Việt Nam đang lớn mạnh không ngừng cả về quy mô lẫn chất lượng dịch vụ cung
cấp. Trong danh mục dịch vụ của các ngân hàng thương mại thì cho vay doanh
nghiệp (hay có thể gọi là cho vay kinh doanh) là hoạt động truyền thống, diễn ra
thường xuyên nhất và mang lại lợi nhuận lớn nhất cho ngân hàng. Đồng thời thông
qua hoạt động cho vay, ngân hàng thương mại đã đóng góp một vai trò lớn trong việc
cung ứng vốn cho nền kinh tế, thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững và hiệu quả.
Do vai trò quan trọng của hoạt động tín dụng, nâng cao chất lượng tín dụng là yêu cầu
nhất thiết đối với mọi ngân hàng thương mại, đặc biệt là trong môi trường cạnh tranh
ngày càng gay gắt của hệ thống trung gian tài chính của Việt Nam hiện nay.
NHNo&PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội trong những năm qua đã không ngừng
mở rộng hoạt động cho vay các doanh nghiệp và đã thu được những thành tựu đáng
kể . Đóng trên điạ bàn quận Thanh Xuân với rất nhiều công ty, doanh nghiệp lớn tiềm
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
năng phát triển rất cao; nhu cầu vốn trên địa bàn là rất lớn và sẽ tiếp tục tăng cao
trong thời gian tới. Đây là điều kiện thuận lợi để NHNNo & PTNT Chi nhánh Nam
Hà Nội mở rộng cho vay, nâng cao lợi nhuận. Tuy nhiên trong việc nâng cao chất
lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn của Chi nhánh còn gặp một số khó khăn. Nếu
tìm ra biện pháp tăng cường hoạt động này, NHNo&PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội
có thể mở rộng tổng dư nợ cho vay, trong khi nhiều doanh nghiệp sẽ có được những
khác. Có thể đưa ra khái niệm NHTM như sau:
NHTM là một tổ chức tài chính trung gian mà hoạt động chủ yếu và thường
xuyên của nó là thu hút vốn thông qua những khoản tiền gửi phát séc, tiền gửi tiết
kiệm và các khoản tiền gửi có kỳ hạn và sử dụng những khoản tiền đó để cho
vay,chủ yếu là cho vay thương mại, ngắn trung và dài hạn và mua các chứng khoán
của chính phủ.
NHTM cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất và thực
hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất kì một tổ chức tài chính trung gian
nào. Do vậy,NHTM là loại hình tổ chức tài chính trung gian phổ biến nhất và có quy
mô lớn nhất ở bất kì quốc gia nào.NHTM là tổ chức trung gian tài chính cung cấp các
khoản tín dụng trả góp cho người tiêu dùng với quy mô lớn nhất, ngoài ra NHTM
cũng cung cấp vốn lưu động lớn nhất cho các doanh nghiệp và đang tăng cường mở
rộng cho vay dài hạn đối với các doanh nghiệp để hỗ trợ việc xây dựng nhà máy mới
hay mua sắm máy móc thiết bị mới
1.1.2 Các hoạt động cơ bản của ngân hàng thương mại
a. Thay đổi tiền dự trữ
6
6
Chuyên đề tốt nghiệp
Nhằm mục đích có nguồn vốn để cho vay, các NHTM đã phải tìm cách
huy động vốn. Một trong những nguồn quan trọng là các khoản tiền gửi của cá
nhân hoặc tổ chức.Ngoài ra ngân hàng cũng có các hình thức huy động vốn
khác như phát hành các chứng chỉ vay tiền hoặc vay tiền của các tổ chức tín
dụng khác hoặc vay ngân hàng nhà nước.Ngân hàng trả lãi cho các khoản tiền
gửi và các khoản vay này và cam kết hoàn trả vốn gốc đúng hạn
b. Tạo lợi nhuận từ việc cho vay
NHTM là một loại hình doanh nghiệp mà lĩnh vực kinh doanh của nó là
lĩnh vực tài chính, tiền tệ. Hàng hoá kinh doanh là tiền. Vì vậy hoạt động sinh
lãi chủ yếu của nó là hoạt động cho vay (còn gọi là hoạt động tín dụng).Chỉ có
lãi suất thu được từ hoạt động cho vay mới bù nổi chi phí tiền gửi, chi phí dự
trong trường hợp xét thấy kém an toàn thì ngân hàng đòi hỏi tài sản đảm bảo.
+ Cho thuê tài sản
Đây là nghiệp vụ tín dụng trong đó ngân hàng sẽ mua tài sản theo yêu
cầu của khách hàng rôi cho khách hàng thuê . Cho thuê có hai hình thức chủ
yếu là cho thuê nghiệp vụ và cho thuê tài chính. Cho thuê nghiệp vụ là cho
thuê trong thời gian ngắn, còn cho thuê tài chính là cho thuê trong thời gian
dài, sau thời gian thuê khách hàng có thể mua lại tài sản thuê.
+Bảo lãnh
Bảo lãnh của ngân hàng là cam kết của ngân hàng dưới hình thức thư
bảo lãnh về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho khách hàng của ngân
hàng khi khách hàng không thực hiện được nghĩa vụ như cam kết. Có các hình
thức bảo lãnh như bảo lãnh tham gia dự thầu, bảo lãnh thực hiện hợp đồng,
bảo đảm thanh toán,vv…
1.2 Hoạt động cho vay của NHTM
1.2.1 Khái niệm hoạt động cho vay
Theo quyết định số 1627/QĐ-NHNN thì “cho vay là hình thức cấp tín dụng
mà theo đó các tổ chức tín dụng giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào
mục đích nhất định theo thoả thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi”.
Như vậy hoạt động cho vay của ngân hàng có thể được hiểu là một hình thức ngân
hàng chuyển vốn cho các khách hàng có nhu cầu về vốn và tất nhiên sau một khoảng
8
8
Chuyên đề tốt nghiệp
thời gian nhất định, khách hàng sẽ phải hoàn trả lại ngân hàng số tiền nợ gốc và một
khoản tiền lãi. Số tiền lãi này chính là khoản thu nhập của ngân hàng.
1.2.2 Các loại hình cho vay của NHTM
Các loại hình cho vay của ngân hàng được phân theo nhiều tiêu thức khác nhau.
+ Phân theo thời hạn:
- Cho vay ngắn hạn : Các khoản cho vay có thời hạn vay từ 1 năm trở
xuống được xếp là cho vay ngắn hạn. Đối với cá nhân các khoản vay này được
hàng tháng của mình. Thời gian vay có thể là vài năm nhưng cũng có trường hợp
đến trên 20 năm. Các khoản vay này thường được đảm bảo bằng tài sản thuộc sở
hữu của khách hàng hoặc là tài sản được hình thành từ vốn vay. Cho vay tiêu
dùng là hình thức tín dụng đang phát triển trong những năm gần đây, và mang lại
khoản lợi nhuận cao cho các ngân hàng trên thế giới. Tuy nhiên hình thức tín
dụng này cũng mang lại nhiều rủi ro nhất cho NHTM bởi vì tình hình tài chính
của cá nhân và hộ gia đình có thể thay đổi nhanh chóng tuỳ theo tình trạng công
việc và sức khỏe của họ. Chính vì vậy mà loại hình cho vay tiêu dùng cũng được
quản lý chặt chẽ bởi các điều kiện để đảm bảo an toàn tín dụng.
- Cho vay công nghiệp và thương mại : Giúp các doanh nghiệp trang trải
các chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh và phát triển. Có thể
phân chia tiếp thành 2 loại cho vay:
_ Cho vay đầu tư vào tài sản lưu động : Giúp doanh nghiệp có một
khoản vốn ngắn hạn để trang trải chi phí mua sắm nguyên vật liệu, công cụ lao
động, trả lương cho công nhân viên, trong khi tiền bán hàng chưa thu được.
Nguyên nhân của tình trạng này là do sự lệch về thời gian giữa các dòng tiền đi
vào và đi ra của doanh nghiệp. Thông thường các khoản vay vốn lưu động được
đảm bảo bằng các khoản phải thu hoặc được thế chấp bằng hàng tồn kho. Ngân
hàng cũng thường yêu cầu khách hàng phải có các khoản số dư bù tiền gửi. Các
khoản vay này được ngân hàng cấp cho khách hàng thông qua nhiều hình thức rải
ngân như cho vay từng khoản nhiều lần, hoặc cho vay luân chuyển dựa vào hạn
mức tín dụng mà ngân hàng đưa ra.
_ Cho vay đầu tư vào tài sản cố định : Giúp doanh nghiệp có một khoản
tiền lớn trong một thời gian dài để mua sắm tài sản cố định, công nghệ mới nhằm
mở rộng sản xuất kinh doanh cả về chiều rộng và chiều sâu. Do thời gian vay dài,
10
10
Chuyên đề tốt nghiệp
khả năng xảy ra rủi ro tín dụng trong suốt kỳ hạn của khoản vay là cao hơn so với
cho vay đầu tư tài sản lưu động. Thông thường các khoản cho vay này được trả
+ Phân theo phương thức cho vay: Cho vay trả góp, cho vay từng lần, cho vay
theo hạn mức tín dụng,vv…
1.3 Hoạt động cho vay ngắn hạn đối với doanh nghiệp
1.3.1 Nhu cầu vốn ngắn hạn đối với doanh nghiệp
Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp cần đầu tư vốn vào tài sản ngắn hạn
và tài sản dài hạn. Tài sản ngắn hạn bao gồm: vốn bằng tiền. các khoản đầu tư ngắn
hạn, các khoản phải thu, hàng tồn kho và các loại tài sản ngắn hạn khác. Về nguyên
tắc, doanh nghiệp có thể sử dụng nguồn vốn dài hạn và nguồn vốn ngắn hạn để đầu
tư cho tài sản ngắn hạn. Tuy nhiên do nhu cầu vốn dài hạn để đầu tư cho tài sản dài
hạn rất lớn nên doanh nghiệp khó có thể sử dụng nguồn vốn dài hạn để đầu tư cho
vào tài sản ngắn hạn. Do vậy để đầu tư cho tài sản ngắn hạn doanh nghiệp thường sử
dụng nguồn vốn ngắn hạn.
Vốn ngắn hạn có thể được hiểu là biểu hiện bằng tiền của của các tài sản
ngắn hạn đầu tư vào sản xuất kinh doanh. Vốn ngắn hạn có vòng quay nhiều lần
trong một chu kỳ kinh doanh.
Nhìn vào bảng cân đối tài sản của doanh nghiệp, chúng ta có thể thấy nguồn
vốn ngắn hạn mà doanh nghiệp thường sử dụng để tài trợ cho tài sản ngắn hạn gồm
có:
- Các khoản nợ phải trả người bán
- Các khoản ứng trước của người mua
- Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước
- Các khoản phải trả khác
- Vay ngắn hạn từ ngân hàng
Thông thường doanh nghiệp thường tận dụng các nguồn vốn ngắn hạn sẵn có.
Khi nào thiếu hụt thì sẽ sử dụng nguồn tài trợ của ngân hàng. Sự thiếu hụt vốn ngắn
hạn của doanh nghiệp có thể do sự chênh lệch về thời gian hoặc quy mô giữa dòng
tiền vào và dòng tiền ra của doanh nghiệp hoặc do nhu cầu gia tăng tài sản ngắn hạn
đột biến theo thời vụ. Do vậy nhu cầu vốn ngắn hạn của doanh nghiệp cũng chia
thành 2 loại:
+ Nhu cầu tài trợ vốn ngắn hạn thường xuyên:
+ Cho vay kinh doanh ngắn hạn thuộc loại hình cho vay công nghiệp và
thương mại: Tài trợ vốn cho các doanh nghiệp để phục vụ cho quá trình sản xuất kinh
doanh, trang trải cho các chi phí như mua hàng nhập kho, trả lương cho công nhân
viên, hoặc đầu tư vào tài sản cố định. Những doanh nghiệp có nhu cầu vốn ngắn hạn
bao gồm các công ty sản xuất hàng hoá hoặc các công ty xây dựng, xây lắp. Nguồn
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
trả nợ là tiền bán hàng hay tiền thu được khi bàn giao công trình đối với các công ty
xây dưng, xây lắp.
+ Cho vay kinh doanh ngắn hạn thuộc loại hình cho vay ngắn hạn: Thời hạn
vay là từ một năm trở xuống. Vốn vay chỉ được sử dụng trong một thời gian ngắn để
chi trả ngay các khoản chi phí trong trường hợp không trùng khớp giữa dòng tiền ra
và dòng tiền vào của doanh nghiệp, hoặc để đáp ứng nhu cầu thời vụ. Đối với các
công ty xây dựng xây lắp, vốn vay ngắn hạn của ngân hàng giúp công ty chi trả các
chi phí xây dựng ban đầu trước khi nhận được vốn từ chủ đầu tư. Cho vay kinh
doanh ngắn hạn vì vậy có rủi ro thấp hơn cho vay dài hạn nên có lãi suất thấp hơn.
1.3.3 Các hình thức cho vay kinh doanh ngắn hạn
+ Cho vay thấu chi
Thấu chi là nghiệp vụ cho vay qua đó NH cho phép người vay được chi
vượt trên số dư tiền gửi thanh toán của mình đến một thời hạn nhất định và trong một
khoảng thời gian nhất định. Giới hạn này được gọi là hạn mức thấu chi. Để được thấu
chi, khách hàng làm đơn xin ngân hàng hạn mức thấu chi và thời gian thấu chi (có thể
phải trả phí cam kết cho ngân hàng). Trong quá trình hoạt động, khách hàng có thể ký
séc, lập uỷ nhiệm chi, mua thẻ… vượt quá số dư tiền gửi để chi trả (song trong hạn
mức thấu chi). Khi khách hàng có tiền nhập về tài khoản tiền gửi, ngân hàng sẽ thu
nợ gốc và lãi. Số lãi mà khách hàng phải trả :
Số lãi phải trả = Lãi suất thấu chi × Thời gian thấu chi × Số tiền thấu chi
Các khoản chi quá hạn mức thấu chi sẽ chịu lãi suất phạt và bị đình chỉ sử
dụng hình thức này. Thấu chi dựa trên cơ sở sự lệch pha giữa dòng tiền vào và dòng
tiền ra của doanh nghiệp về quy mô và thời gian. Do vậy hình thức cho vay này tạo
điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình thanh toán: chủ động, nhanh,
khách hàng sử dụng tiền vay, ngân hàng sẽ kiểm soát mục đích và hiệu quả sử dụng,
nếu thấy có dấu hiệu vi phạm hợp đồng, ngân hàng sẽ thu nợ trước hạn, hoặc chuyển
nợ quá hạn. Lãi suất có thể cố định hoặc thả nổi theo thời điểm tính lãi.
Nghiệp vụ cho vay từng lần này tương đối đơn giản đối với ngân hàng, ngân
hàng quản lý được tách biệt từng món vay. Tuy nhiên đối với doanh nghiệp thì mất
thời gian cho việc làm các thủ tục vay. Doanh nghiệp không sử dụng hiệu quả nguồn
vốn do vào một thời điểm khách hàng vừa có số dư nợ trên tài khoản vay, vừa có số
dư có trên tài khoản tiền gửi.
+ Cho vay theo hạn mức tín dụng
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
Đặc điểm của loại cho vay này là một hồ sơ xin vay dùng để xin vay
cho nhiều món. Khi doanh nghiệp làm hồ sơ xin vay, ngân hàng tiến hành phân tích
tín dụng, và nếu đồng ý cho vay 2 bên sẽ ký kết hợp đồng tín dụng trong đó ngân
hàng sẽ xác định hạn mức tín dụng cấp cho doanh nghiệp. Theo loại hình cho vay
này, NH sẽ thoả thuận cấp cho doanh nghiệp một hạn mức tín dụng. Hạn mức tín
dụng có thể được hiểu là mức dư nợ tối đa tại thời điểm tính. Trong kì khách hàng có
thể vay, trả nhiều lần song không được vượt quá hạn mức tín dụng. Hạn mức tín dụng
có thể được tính cho cả kỳ hoặc cuối kỳ.
Hình 2: Cho vay theo hạn mức tính cho cả kỳ
Hình 3: Cho vay theo hạn mức tính cho cuối kỳ
16
16
Chuyên đề tốt nghiệp
Hạn mức tín dụng được cấp trên cơ sở kế hoạch sản xuất kinh doanh, nhu cầu
vốn và nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp. Ngân hàng ước lượng hạn mức tín dụng
với các doanh nghiệp như sau:
Bước 1: Xác định dự trữ hợp lý cao nhất trong kỳ (hoặc cuối kỳ) trước
Dựa trên dự trữ hợp lý cao nhất kỳ trước, loại trừ dự trữ bất hợp lý
Dự trữ cao nhất = Dự trữ thực tế - Hàng kém phẩm chất, chậm luân chuyển
hợp lý kỳ trước cao nhất hàng không thuộc đối tượng cho vay
B1: Tiếp nhận hồ sơ và thu thập thông tin về doanh nghiệp đi vay
Một khoản cho vay thường bắt đầu từ cuộc tiếp xúc giữa cán bộ tín dụng với doanh
nghiệp có nhu cầu vay, qua đó cán bộ tín dụng tìm hiểu về lý do xin vay, nhu cầu tín
dụng của doanh nghiệp. Trong quá trình này doanh nghiệp cũng được hướng dẫn về
thủ tục và hồ sơ vay vốn cần cung cấp cho ngân hàng.
+ Nội dung hồ sơ
- Hồ sơ pháp lý: Gồm quyết định thành lập doanh nghiệp, điều lệ công ty,
đăng ký kinh doanh, quyết định bổ nhiệm chủ tịch hội đồng quản trị - giám đốc- kế
toán trưởng
- Hồ sơ tài chính: Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, thuyết
minh báo cáo tài chính, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, báo cáo tình hình sản xuất kinh
doanh luỹ kế từ đầu năm
- Hồ sơ về khoản vay: Phương án sản xuất kinh doanh, kế hoạch vay vốn trả
nợ, các chứng từ chứng minh cho phương án vay vốn và trả nợ
- Hồ sơ về tài sản đảm bảo (nếu cho vay có tài sản đảm bảo): Bảng kê khai về
tài sản đảm bảo tiền vay, các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp và đầy đủ
đối với tài sản bảo đảm, các văn bằng chứng nhận giá trị tài sản đảm bảo của các cơ
quan thẩm định độc lập.
B2: Thẩm định và lập báo cáo thẩm định
Khi toàn bộ các tài liệu cần thiết đã được cung cấp, cán bộ tín dụng sẽ tiến
hành đánh giá khách hàng, phân tích các báo cáo tài chính… nhằm đánh giá năng lực
18
18
Chuyên đề tốt nghiệp
vay nợ, uy tín của người vay, đánh giá năng lực cạnh tranh của khách hàng trên thị
trường, phân tích năng lực tài chính của khách hàng qua việc tính toán các tỷ lệ, đánh
giá các dòng tiền và các tài sản dự phòng của khách hàng có đủ để trả nợ hay không.
Ngoài ra thông qua kết quả phân tích kết hợp với nhu cầu xin vay của doanh nghiệp,
ngân hàng sẽ xác định được lượng vốn hợp lý ngân hàng có thể cung cấp cho doanh
nghiệp. Kết quả phân tích sẽ được thể hiện trong một báo cáo tóm tắt để gửi cho
doanh nghiệp phải tìm đến ngân hàng.
- Về phía ngân hàng: Việc mở rộng hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn là
tuỳ thuộc vào chiến lược hoạt động của từng ngân hàng. Có ngân hàng tập trung vào
cho vay các dự án đầu tư lớn có thời gian cho vay dài. Có ngân hàng lại chủ yếu cho
vay tiêu dùng, Tuy nhiên ở hầu hết các ngân hàng thương mại thì cho vay kinh doanh
ngắn hạn vẫn chiếm tỉ trọng cao nhất trong cơ cấu cho vay. Lí do là cho vay ngắn hạn
thì rủi ro thấp hơn cho vay trung và dài hạn, sự lưu chuyển của dòng vốn nhanh hơn
và phù hợp với cơ cấu nguồn vốn huy động của ngân hàng thương mại trong đó vốn
ngắn hạn chiếm tỉ trọng cao nhất.
- Môi trường kinh tế: Trong một môi trường kinh tế ổn định, nhiều doanh
nghiệp làm ăn phát đạt thì nhu cầu vay vốn ngắn hạn càng tăng cao. Do đó hoạt động
cho vay kinh doanh ngắn hạn của ngân hàng cũng có điều kiện phát triển. Còn nếu
môi trường kinh tế không ổn định, thị trường tài chính, tiền tệ biến động khó lường,
nhiều rủi ro tiềm ẩn, các doanh nghiệp không có môi trường cạnh tranh lành mạnh thì
hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn cũng khó có điều kiện phát triển.
- Môi trường pháp luật: Hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn là hoạt động
kinh tế, do đó nó cũng chịu sự tác động, điều chỉnh của các quy định của nhà nước.
Để đảm bảo cho hoạt động cho vay được an toàn, đảm bảo lợi ích cho cả 2 bên
doanh nghiệp và ngân hàng, Nhà nước đã cho ra đời nhiều văn bản quy định cụ thể
như Quy chế cho vay, quy định về cho vay có bảo đảm vv... Doanh nghiệp, ngân
hàng khi thực hiện các hoạt động cho vay ngắn hạn bắt buộc phải tuân thủ những quy
định này. Sự điều chỉnh của các quy định sẽ có tác động thúc đẩy hoặc kiềm chế sự
phát triển của hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn cũng như ảnh hưởng đến chất
lượng của nó.
1.4 Chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn
1.4.1 Các chỉ tiêu đo lường chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn
20
20
Chuyên đề tốt nghiệp
Ngân hàng là một loại hình doanh nghiệp đặc biệt. Sản phẩm của ngân hàng
cao hơn so với các ngân hàng khác.
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
- Đối với doanh nghiệp, hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn của ngân
hàng đã cung cấp cho doanh nghiệp nguồn vốn ngắn hạn phục vụ cho các nhu cầu
vốn thường xuyên và thời vụ của mình, đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh
được liên tục. Vốn là một yếu tố đầu vào quan trọng của doanh nghiệp. Muốn có vốn
doanh nghiệp phải mất chi phí. Do đó có vốn và sử dụng vốn đạt hiệu quả cao nhất là
mục tiêu của mọi doanh nghiệp. Vốn vay kinh doanh ngắn hạn thường xuyên là vốn
doanh nghiệp cần để mua sắm hàng dự trữ hoặc chi trả các chi phí khác trong khoảng
thời gian chưa thu được tiền bán hàng. Các doanh nghiệp có nhu cầu vốn thường
xuyên là các doanh nghiệp có hoạt động sản xuất kinh doanh được diễn ra một cách
liên tục. Do đó vốn vay của ngân hàng phải đủ để doanh nghiệp trang trải các chi phí
đồng thời phải được cung ứng ngay khi cần để tránh tình trạng làm gián đoạn quá
trình sản xuất kinh doanh. Ngoài ra vốn được cung ứng vừa đủ với nhu cầu để tối
thiểu hoá chi phí đi vay. Để làm được điều này, cả ngân hàng lẫn doanh nghiệp cần
phải phối hợp với nhau trong việc xác định nhu cầu vốn vay ngắn hạn cho doanh
nghiệp.
Doanh nghiệp đi vay thì phải trả lãi cho việc sử dụng vốn vay. Một khoản vay
có chất lượng còn phải là khoản vay có lãi suất hợp lý. Nếu lãi suất quá cao, doanh
nghiệp phải trả một cái giá quá đắt thì doanh nghiệp không thể đáp ứng được, còn
nếu chấp nhận vay thì lãi suất cao sẽ khiến chi phí đầu vào cao, do đó giá thành sản
phẩm tăng làm giảm khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
Một yếu tố quan trọng tạo nên chất lượng của khoản cho vay kinh doanh ngắn
hạn là thủ tục của nó. Một khoản cho vay có chất lượng là phải có thủ tục đơn giản
thuận tiện để doanh nghiệp nhanh chóng đưa vốn vào hoạt động. Nếu vốn vay được
rải ngân quá chậm, sự liên tục của quá trình sản xuất của doanh nghiệp có thể bị ảnh
hưởng, hoặc những cơ hội đầu tư bị bỏ lỡ, do đó sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả kinh
doanh của doanh nghiệp.
Như vậy chất lượng một khoản cho vay được đánh giá ở mọi giai đoạn của nó
và ở trên góc độ của cả ngân hàng lẫn doanh nghiệp. Thông thường để đánh giá chất
- Phân tích trước khi cấp tín dụng: Thu thập và xử lý các thông
tin liên quan đến khách hàng bao gồm tư cách pháp lý, năng lực sử dụng vốn vay và
uy tín, khả năng tạo ra lợi nhuận, quyền sở hữu tài sản và các điều kiện kinh tế có liên
quan đến người đi vay.
- Xây dựng và kí kết hợp đồng tín dụng: Trong đó ngân hàng kết
hợp với doanh nghiệp tiến hành xác định các yếu tố liên quan đến hợp đồng tín dụng
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
bao gồm: số lượng tín dụng, lãi suất, phí, thời hạn tín dụng, các tài sản đảm bảo, giải
ngân, điều kiện thanh toán và các điều kiện khác. Bước này rất quan trọng vì ở đây
xác định các vấn đề chính liên quan đến lợi ích của cả ngân hàng lẫn doanh nghiệp.
Số lượng tín dụng, thời hạn tín dụng, giải ngân phải phù hợp với quá trình sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp đồng thời phù hợp dòng lưu chuyển vốn của ngân hàng.
Lãi suất cũng phải được xác định vừa đảm bảo sinh lời cho ngân hàng đồng thời
doanh nghiệp cũng chấp nhận được.
+ Độ an toàn, chính xác trong giao dịch là tiêu chuẩn hàng đầu đối với
mọi khách hàng. Ngân hàng cần phải đảm bảo tỷ lệ này ở mức cao nhất có thể. Một
khoản cho vay có những sai sót trong giao dịch không thể coi là có chất lượng bởi nó
có thể ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của không chỉ khách hàng mà ngay cả bản
thân ngân hàng.
+ Thủ tục giao dịch: Một khoản cho vay tốt phải đảm bảo có thủ tục
giao dịch đơn giản, thuận tiện cho khách hàng nhưng vẫn đảm bảo những nguyên tắc
an toàn cần thiết. Ngoài ra quá trình giải ngân phải được thực hiện nhanh chóng để
đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của doanh nghiệp. Trong môi trường cạnh tranh ngày
càng cao giữa các ngân hàng với nhau, thì việc làm đơn giản thủ tục giao dịch là một
yếu tố các ngân hàng cần quan tâm để thu hút khách hàng.
* Các chỉ tiêu định lượng
Để đánh giá chất lượng của cho vay kinh doanh ngắn hạn, người ta còn dựa
vào các chỉ tiêu có thể đo lường được. Các chỉ tiêu này dùng để đánh giá chất lượng
tín dụng đứng trên góc độ ngân hàng. Có thể tạm phân thành 2 nhóm:
+ Chỉ tiêu phản ánh quy mô và khả năng sinh lời của hoạt động cho vay
- Tỷ lệ sử dụng vốn sai mục địch = lượng vốn vay kinh doanh ngắn hạn sử
dụng sai mục đích / tổng dư nợ ngắn hạn
- Tỷ lệ nợ quá hạn
- Tỷ lệ nợ khó đòi
- Dự phòng rủi ro tín dụng
1.4.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
Copyright: Tài liệu đại học ©