sáng ki ến kinh nghi ệm môn âm nh ạc m ầm non
sáng kiến kinh nghiệm môn âm nhạc mầm non. Giáo dục mầm non là một
ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân, chiếm vị trí vô cùng
quan trọng trong sự nghiệp giáo dục con người. Giáo dục mầm non có
nhiệm vụ xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hỡnh thành
nhõn cỏch. Cũng chính tại đây trẻ được làm quen với các môn học giúp trẻ
phát triển cả đức, trí, thể, mỹ và lao động.
sáng kiến kinh nghiệm môn âm nhạc mầm non. Giáo dục âm nhạc có thể coi
là môn học rất quan trọng đối với trẻ mẫu giáo bé, đây là một trong những
loại hỡnh nghệ thuật giúp trẻ phát triển năng lực cảm xúc, trí tưởng tượng, óc
sáng tạo, sự tập trung chỳ ý….Ngay từ khi mới lọt lũng, trẻ đó được nghe
những lời ru thân thương của bà của mẹ, từ đú gieo vào lũng trẻ sự yêu mến
đối với âm nhạc. Âm nhạc được coi là phương tiện giúp trẻ cảm nhận tỡnh
yờu quờ hương đất nước, yêu thiên nhiên, yêu mến con người và đặc biệt nhờ
có âm nhạc trẻ có thể nhận thức về thế giới xung quanh, phát triển lời nói,
quan hệ tỡnh cảm …
Sáng kiến kinh nghiệm mầm non
Trẻ mẫu giáo rất thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động âm
nhạc. Qua âm nhạc ta có thể giỏo dục tỡnh cảm đạo đức, thẩm mỹ cho trẻ,
hỡnh thành ở trẻ thái độ yờu, ghột rừ ràng. Hỡnh thành và phỏt triển thúi
quen tốt trong sinh hoạt tập thể. Đó là tính kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trong
giao tiếp, nâng cao khả năng phát triển trí tuệ, giúp trẻ học tốt các môn học
khác, phát triển toàn diện nhân cách trẻ em.Tâm hồn trẻ thơ luôn luôn trong
sáng, luôn luôn vui vẻ, cho nên việc tiếp xúc với âm nhạc là không thể thiếu


với trẻ. Bởi chính ở nơi đây âm nhạc được coi như là một phương tiện giáo
dục toàn diện nhân cách tâm hồn trẻ thơ. Âm nhạc là một bộ phân không thể
tách rời trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ. Giáo dục âm nhạc trong
trường mầm non là giỏo dục trẻ lũng yờu õm nhạc, biết cảm thụ õm nhạc
thụng qua cỏc hoạt động âm nhạc phong phú như: ca hát, vận động theo nhạc,

hỡnh thành ở trẻ một nhõn cỏch phỏt triển toàn diện, hài hoà, đó là sự phát
triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực, trong mối quan hệ chặt chẽ với
nhau. Nhiệm vụ của cô giáo mầm non là làm sao để trẻ yêu âm nhạc, cảm
nhận âm nhạc một cách tốt nhất thông qua các hình thức hoạt động âm nhạc
phong phú. Dưới tác động của giáo dục âm nhạc tạo điều kiện cho sự hình
thành thị hiếu âm nhạc của trẻ, giúp trẻ biết lựa chọn tác phẩm, biết cách biểu
diễn ở mức độ đơn giản.
Để thực hiện tốt việc giáo dục âm nhạc cho trẻ giáo viên phải có khả
năng, kiến thức âm nhạc, phải hiểu được đặc điểm tâm sinh lý từng lứa tuổi
trong quan hệ với âm nhạc… để có biện pháp dạy trẻ thích hợp. Với trẻ mầm
non đặc biệt là lứa tuổi mẫu giáo bé việc gây hứng thú giúp trẻ tích cực tham
jphải giáo viên nào cũng có khả năng và chú ý đến vấn đề này.
II.CƠ SỞ THỰC TIỄN
1.

Tình hình chung
Trường Mầm Non B Liên Ninh là một trường mới được thành lập. Với

trang thiết bị và cơ sở vật chất đầy đủ. Nhà trường được công nhận đạt trường
chuẩn quốc gia mức độ 1 vào tháng 11 năm 2012.


Trong năm học 2012-2013 tôi được phân công dạy lớp C2 cùng cô Hoàng
Thị Chi và Cô Hoàng Thu Huyền là hai giáo viên mới vào trường năm học
2012 Lớp có sĩ số là 50 cháu. Có 30 cháu qua lớp nhà trẻ còn 20 cháu mới .
2.Thuận lợi
– Cơ sở vật chất đầy đủ cả về các phương tiện hiện đại: Đàn ócgan, đài, đầu
video, vô tuyến, mạng internet…
– Ban giám hiệu và tổ chuyên môn luôn góp ý, tạo điều kiện cho tôi hoàn
thành tốt công việc

còn nhút nhát và bỡ ngỡ. Giai đoạn này trẻ tạm thời bứt ra những tỡnh cảm
õu yếm mà bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần tác
động rất lớn. Biết rằng biện pháp này rất bỡnh thường đối với tất cả giáo viên
ở hầu hết các trường nhưng một số giáo viên chưa biết chọn những ca khúc
nào cho phù hợp và tôi đó suy nghĩ, đưa ra một số bài hát rất lôi cuốn trẻ
như :
VD1 :Ca khúc “Cháu đi Mẫu giáo” của Phạm Thanh Hưng, bài “Trường
chúng cháu là trường Mầm non”của Phạm Tuyên.


VD2 : Hoà với khung cảnh thiên nhiên, niềm phấn chấn đến trường của trẻ
qua bài hát “Con chim hót trên cành cây”. Rồi một ngày mới lại bắt đầu sôi
động với âm thanh và màu sắc thiên nhiên qua bài “Vui đến trường” của Hồ
Bắc.
Ngoài ra, để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp: phải lễ phép với
người lớn qua bài“Lời chào buổi sáng”của Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở
cháu phải chào bố mẹ…
Cho trẻ nghe những bài trẻ có thể hát theo được như ở trên. Ngoài tác
động âm nhạc cũn giỳp trẻ làm quen, củng cố cỏc bài trong chương trỡnh trẻ
phải học hỏt. Cũn cú nhiều bài hỏt khụng cần trẻ phải hỏt được cũng tạo
không khí vui vẻ khi đến trường: “Đi học” của Bùi Đỡnh Thảo, “Bài ca đi
học” của Phan Trần Bảng khụng chỉ giỳp trẻ làm quen, nhận biết cuộc sống
xung quanh mà cũn chăm từng bữa ăn giấc ngủ : “Cô giáo như mẹ hiền”,
“Ngày đầu tiên đi học” của Nguyễn Ngọc Thiện.
* Giờ hoạt động chung:
Ngoài giờ hoạt động âm nhạc ra thì có thể coi âm nhạc là một thành phần
không thể thiếu trong tất cả các giờ học khác, đặc biệt là đối với các tiết học
như LQ Với Toán, Hoạt động khám phá, thể dục, tạo hình, văn học…thì âm
nhạc là một thành phần quyết định rất nhiều đến thành công của tiết học.
VD: Khi cho trẻ học thơ: “Cô giáo của con” thì mở bài cô có thể cho trẻ hát

nhạc vừa làm động tác minh hoạ cùng cô.
Việc cho trẻ vận động theo nhạc ở Hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết hưởng
ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của cơ thể sao cho phù hợp với
nhịp điệu âm nhạc, không nhất thiết yêu cầu trẻ phải vận động giống như cô.
* Giờ ngủ trưa
– Đối với trẻ mẫu giáo giấc ngủ là rất quan trọng, trẻ càng nhỏ thì nhu cầu
thời gian kéo dài của giấc ngủ càng lớn. Một giấc ngủ đảm bảo cả về thời
gian lẫn độ sâu thì sẽ có tác dụng rất tốt tới sức khỏe và tâm lý của trẻ. Vậy
làm thế nào để đưa trẻ vào giấc ngủ trưa thật say, thật sâu vừa đảm bảo về
mặt thời gian thì qua tìm hiểu tôi nhận thấy trẻ lớp tôi rất thích nghe nhạc
trước khi ngủ. Những bản nhạc du dương, trầm ấm, mang âm điệu êm dịu sẽ
giúp trẻ đi vào giấc ngủ tốt hơn. Qua đó tôi đã lựa chọn những đĩa nhạc
không lời của các thiên tài âm nhạc như: Beethoven, Moza …để đưa vào mở
cho trẻ nghe trong giờ ngủ. Tôi nhận thấy rằng với hình thức này trẻ lớp tôi
đến với giờ ngủ rất nhẹ nhàng, trẻ ngủ ngon giấc và không có tình trạng trẻ
khóc, đòi về bố mẹ nữa, kể cả những cháu mới đi học.
*Kết quả : sáng kiến kinh nghiệm môn âm nhạc mầm non
+ Giúp trẻ thích đến trường và gần gũi với cô giáo các bạn .


+ Âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giúp trẻ có khả năng cảm
nhận được tính chất tình cảm của âm nhạc.
+ Trẻ có không khí vui vẻ lôi cuốn trẻ đến trường lúc này âm nhạc có
tác động rất lớn .
2 . Dạy trẻ mẫu giáo bé học hát có hiệu quả.
– Dạy trẻ hát có hiệu quả nhằm giúp trẻ biết cảm thụ và thể hiện qua giọng
hát, nét mặt, cử chỉ, điệu bộ minh hoạ bài hát .Vì vậy giáo viên cần giúp trẻ
thể hiện cảm xúc một cách tự nhiên và bộc lộ hết khả năng của mình.
* Lựa chọn bài hát dạy trẻ “sáng kiến kinh nghiệm môn âm nhạc mầm
non”

mầm non”
Đối với trẻ mẫu giáo bé khả năng tiếp thu kiến thức còn hạn chế, trẻ dễ
nhớ, mau quên, khả năng ngôn ngữ cũng chưa tốt. Vì vậy để việc học hát cho
trẻ có hiệu quả thì cho trẻ làm quen với bài hát trước là điều cần thiết. Trẻ có
thể làm quen với các tác phẩm qua các phương tiện truyền thông: cô có thể
định hướng từ cuối tiết học trước bằng cách cho trẻ nghe bài hát sắp dạy, có
thể cho trẻ nghe vào các thời diểm khác trong ngày như: giờ đón trẻ, hoạt
động chiều, những lúc chuẩn bị đến giờ ăn. Khi cho trẻ làm quen cô giới


thiệu tên bài hát, tên tác giả, dẫn dắt trẻ nghe bằng các thủ thuật với mục đích
tập trung sự chú ý của trẻ đến nội dung, hình tượng nghệ thuật, khơi gợi trí
tưởng tượng va hình dung của trẻ. Đối với trẻ mẫu giáo bé, dùng lời ngắn gọn
kết hợp với phương tiện trực quan, đồ chơi, tranh ảnh gắn với nội dung bài
hát để giới thiệu. Tùy vào tính chất nội dung, giáo viên lựa chọn, sử dụng linh
hoạt cho phù hợp với nhận thức của trẻ tại lớp mình.
*Cách bắt nhịp – bắt giọng
– Cách bắt giọng:
Bắt giọng cho trẻ hát phải bằng thanh vang tự nhiên là cách tốt nhất để
trẻ hát thoải mái, không bị ức chế hay căng thẳng, giúp các cháu hát đúng, hát
hay. Tránh âm vực giọng quá cao hay quá thấp bằng cách dịch giọng cho phù
hợp khi kết hợp sử dụng nhạc cụ để bảo vệ và phát triển giọng hát của trẻ.
– Cách bắt nhịp:
Trẻ học hát thông qua bắt chước giáo viên, do đó giáo viên vừa hát
vừa bắt nhịp bằng tay để giữ tốc độ cho đều khi trẻ hát. Giáo viên cần thận
trọng với những bài hát có nhịp lấy đà, phân biệt hướng đi của nhịp 2 phách,
nhịp 3 phách để bắt nhịp cho đúng, không bị ngược phách. Khi phối hợp hát
cùng nhạc cụ đệm, giáo viên vừa hát vừa bắt nhịp, vừa lắng nghe nhạc đệm
để điều khiển trẻ hát khớp nhạc. Nếu trẻ nghe chưa rõ lời của bài hát, cô giáo
có thể đọc lời bài hát theo âm hình tiết tấu 1 cách chậm rãi, diễn cảm hoặc


Chuẩn bị: – Đàn oocgan


– Mỗi trẻ 1 khẩu súng do cô làm
– Rối các nghề: Bộ đội, bác sỹ, cô giáo….
– 1 thùng đựng đồ kín: mũ bộ đội, súng
– 1 chiếc hộp kỳ diệu: Tranh ảnh liên quan đến bài hát
Tôi lựa chọn hình thức tổ chức hội thi “ Chúng tôi là chiến sĩ ”
Với 3 phần thi: Phần thi thứ 1: Bạn nào đoán đúng
Phần thi thứ 2: Ai biểu diễn giỏi
Phần thi thứ 3: Đoán tên bài hát
+ Phần thi thứ 1: Bạn nào đoán đúng
Cô cho trẻ thò tay vào thùng kín sờ đồ vật, đoán tên sau đó nói đồ vật
đó dùng trong nghề gì?
– Các con nghĩ đến bài hát gì ?
Trẻ nói tên bài hát, tên tác giả
Cho trẻ hát lại 1-2 lần
+ Phần thi thứ 2: Ai biểu diễn giỏi
Các con có muốn làm các chú bộ đội không các con hãy cùng cô tập làm các
chú bộ đội nhí nhé. Để biểu diễn giống các chú bộ đội các con hãy xem cô


biểu diễn nhé. Sau đó cho trẻ lấy súng và vận động, cho 3 tổ thi với nhau
xem tổ nào biểu diễn hay nhất. Các nhóm lên biểu diễn, cá nhân và cuối cùng
cả lớp cùng hành quân giống các chú bộ đội.
+ Phần thi thứ 3: Đoán tên bài hát
Đây là chiếc hộp kỳ diệu. Đằng sau mỗi cánh cửa có thể là 1 bức tranh,
cũng có thể là 1 đồ vật có liên quan đến bài hát. Bạn lên chơi sẽ chọn cánh
cửa và đoán tên bài hát dựa trên bức tranh hoặc đồ vật có sau cánh cửa đó.

* Lựa chọn ca khúc cho trẻ nghe hát phù hợp vơí chủ đề :
Nghe các bài hát, bản nhạc vốn dĩ từ trước đến nay được coi là 1 hoạt
động đập lập, là 1 phần không thể thiếu của 1 tiết hoạt động GDÂN.
Việc chọn bài hát mới hay đã quen thuộc với trẻ cần được cân nhắc kỹ
lưỡng. Nếu là bài hát mới chưa hề được nghe thì trẻ sẽ có sự hứng thú, tò mò
và muốn khám phá. Kết quả trên trẻ có thể thấy rõ khi triển khai thực hiện
hoạt đông. Tuy nhiên giáo viên lại phải chuẩn bị nhiều hơn, công phu hơn
mới có thể giúp trẻ cảm nhận được bài hát và gợi cho trẻ hiểu được nội dung
của bài, cũng như phải có khả năng “vỡ bài” bằng cách xướng âm hay đánh


giai điệu trên đàn. Với các bài hát quen thuộc thì trẻ có thể “ hòa nhập” với
bài ngay bằng cách hát theo, làm điệu bộ theo. Tuy nhiên, nó cũng rất dễ gây
cho trẻ sự nhàm chán mất tập trung.
Nên chọn bài hát phù hợp với chủ đề, lứa tuổi, độ dài của bài vừa
phải, không nên chọn các bài có giai điệu quá dài và khó. Nên lựa chọn các
bài hát nghe trong các tiết khác nhau về nội dung, hình thức và thể loại.
VD: Chủ đề “ Gia đình”

Nghe hát: “Ba ngọn nến lung linh”

Chủ đề “Nghề nghiệp” Nghe hát: “ước mơ xanh”, “Bác đưa thư vui
tính”, “Anh phi công ơi’…..
Chủ đề “Động vật”

Nghe hát: “ Chú ếch con”, “Chú mèo con”….

Chủ đề “Hiện tượng tự nhiên” Nghe hát: “Ông sấm ông sét”, “Những
đám mây sẽ kể”,……
* Một số trò chơi tự sáng tác

+ Cô đưa hình về mẹ thì trẻ hát: “ Mẹ yêu không nào”, “Biết vâng lời mẹ”,
“mẹ dặn bé”, “ Mẹ đi vắng”…
+ Khi màn hình xuất hiện hình ảnh về bà và cháu trẻ có thể hát các bài: “cháu
yêu bà”, “ Cháu đi mẫu giáo”,………
+ Với chủ đề thực vật khi cô đưa hình ảnh về hoa thì trẻ hát các bài: “Hoa bé
ngoan”, “Màu hoa”,
– Trò chơi 2: Âm thanh gì đây ?
– Mục đích:
+ Phát triển thính giác.
+ Phân biệt và gõ đúng tiết tấu.
– Chuẩn bị:
+ Một số dụng cụ gia đình : bát, đĩa, đũa, thìa…
– Cách chơi:
+ Cô có thể nêu tên một dụng cụ gia đình hoặc nêu công dụng của nó để trẻ
tự tìm lấy dụng cụ. Ví dụ : “Đồ dùng để xúc cơm” – trẻ lấy thìa. Sau đó cô gõ
giai điệu một bài hát ngắn, quen thuộc với trẻ bằng tiết tấu nhanh, chậm hoặc
vừa phải. Yêu cầu trẻ phải gõ được theo cô. Cô gõ nhanh – trẻ gõ nhanh, cô
gõ chậm – trẻ gõ chậm, cô gõ vừa – trẻ gõ vừa, cô dừng lại – trẻ dừng lại. Khi
trẻ đã chơi thành thạo, cô có thể cho trẻ chơi theo tổ, tổ sử dụng bát, tổ sử
dụng thìa, tổ sử dụng đũa…và cùng thi đua gõ theo giai điệu và tiết tấu mà cô
gõ. Tổ nào gõ đúng như cô sẽ thắng.


Trũ chơi 3: “Giai điệu thân quen”

•

Trũ chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai điệu
bài hát đó học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh
nhẹn, linh hoạt, trả lời rừ ràng, chớnh xỏc tờn bài hỏt.


Làm và sưu tầm đồ dùng đồ chơi, nhạc cụ gây hứng thú cho trẻ.
Nhạc cụ là một yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của một tiết

học âm nhạc, nếu thiếu dụng cụ âm nhạc hoặc dụng cụ quá sơ sài thì chắc hẳn
không thể gây hứng thú cho trẻ được. Do kinh phí của nhà trường còn hạn
hẹp nên sự đầu tư về dụng cụ âm nhạc cho các nhóm lớp còn hạn chế. Tuy
nhiên không vì thế mà để cho giờ học âm nhạc của trẻ kém hứng thú bản thân
tôi đã sưu tầm và làm thêm một số dụng cụ âm nhạc phục vụ giờ học cho trẻ:
Làm đồ dùng đồ chơi gây hứng thú cho trẻ:
Các cô giáo mần non luôn được ví là những người thợ toàn tài, có thể làm ca
sỹ bát cho các con nghe, có thể làm bác sỹ chữa những bệnh đơn giản lại có
thể làm họa sỹ vẽ những bức tranh thật đẹp cho các con thưởng thức và học
theo….Ở đây việc làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo cho giờ học không phải là
quá khó mà đòi hỏi cô giáo phải luôn tâm huyết với nghề, luôn tìm tòi khám
phá ra cái mới, cái hay để đưa vào giờ học cho các con đạt hiệu quả tốt nhất.
Bản thân tôi luôn cố gắng thu thập những vật liệu có sẵn, sưu tầm từ phía phụ


huynh, để làm ra những bộ đồ dùng đưa vào các tiết học giúp trẻ hứng thú
hơn đối với giờ hoạt động âm nhạc.
*) HĐÂN: Dạy hát:

Trên cát (Chủ đề: nghề nghiệp)

Nghe hát:

Ước mơ xanh

TC:

Khi trẻ đã học thuộc bài hát đến phần biểu diễn tôi đã làm những chiếc mũ
cho trẻ đội như những chú công nhân thợ xây để trẻ được đóng vai các chú
công nhân xây dựng những ngôi nhà khiến trẻ rất vui và thích thú
Phần nghe hát:
Với bài hát “ Ước mơ xanh” tôi và các con cùng làm mỗi cháu 1 đồ dùng rối
tay hình ảnh chú bộ đội và chú công nhân để phục vụ phần hát nghe. Khi cô


hát lần 1, lần hai thì trẻ vừa nghe hát vừa hưởng ứng cùng cô bằng cách đung
đưa người, lần 3 cô cho mỗi cháu chọn một hình ảnh mà cháu thích cầm trên
tay, khi cô hát đến phần lời có chú bộ đội thì các cháu có hình đó giơ lên và
làm động tác minh họa cho sinh động, tương tự với các hình khác… Với
phần hát nghe khi sử dụng hình thức này trẻ trong lớp cảm nhận bài hát nghe
rất nhanh rất thích thú, chỉ sau giờ học này các cháu đã nhớ gần hết nội dung
bài hát:
HĐÂN: Dạy vận động : Gà trống, mèo con và cún con
(Chủ đề: Động vật)
Nghe hát:

Chú mèo con

TC:

Gà gáy vịt kêu

* Phần dạy Vận động:
– Vận động vỗ tay theo nhịp: Gà trống, mèo con và cún con
Tôi sử dụng các dụng cụ âm nhạc cho mỗi tổ 1 loại: Mõ dừa, caracap, xắc xô
Khi trẻ lên biểu diễn trẻ được đội những chiếc mũ xinh xắn mang hình của
các con vật do trẻ chọn và trẻ đã biểu diễn rất tự nhiên và hào hứng .

truyền giúp phụ huynh hiểu được vấn đề ở đây chính là HĐAN sẽ tạo tiền đề
cho việc phát triển các lĩnh khác giúp trẻ phát triển toàn diện. Bên cạnh việc
tuyên truyền sau buổi họp phụ huynh, giáo viên cần xây dựng góc tuyên
truyền với nhiều nội dung sinh động để phụ huynh trao đổi học hỏi và sưu
tầm các bài hát, đĩa nhạc cho trẻ nghe thêm ở nhà…Chính nhờ hình thức
tuyên truyền đó đã giúp cho phụ huynh lớp tôi đạt nhiều thành công trong
việc giúp trẻ phát triển tốt kỹ năng âm nhạc.
Ngoài ra mỗi giờ đón và trả trẻ bản thân tôi luôn giành thời gian để trao đổi
trực tiếp với phụ huynh, phô tô các bài hát đã học, sắp học để phụ huynh biết
và kết hợp với giáo viên dạy trẻ học hát nhanh hơn, cảm thụ âm nhạc tốt hơn.
1.

KẾT QUẢ
Sau rất nhiều những cố gắng từ việc nghiên cứu tài liệu, trau dồi kiến

thức, phát huy những kinh nghiệm của bản thân cùng với sự phối kết hợp
nhịp nhàng từ phía các bậc phụ huynh đã giúp tôi đạt được một số kết quả
như sau:
•

Đến cuối năm học thì kết quả đạt được trong những tiết học âm nhạc
của lớp rất cao. Trẻ trong lớp của tôi được ban giám hiệu cũng như đồng
nghiệp đánh giá là có kỹ năng âm nhạc tốt, hầu hết các cháu đều mạnh dạn
tự tin, có kiến thức tốt về âm nhạc cũng như các môn học khác.

•

Hầu hết trẻ trong lớp đã bạo dạn hơn, thích được đi học hơn, trẻ có thể
đứng trước lớp tự biểu diễn một bài hát, bài múa theo ý thích của trẻ…



Tốt
SL
14
15

50

12

%
29
31

Khá
SL
16
13

%
33
27

Đạt yêu c
SL
%
20
3
22
4


32

%
48
76

Khá
SL
22
10

%
44
20

Đạt yêu c
SL
%
4
8
2
4

64

15

30