Giáo viên chủ nhiệm “ Người vun đắp tình cảm đạo đức cho học sinh
lớp Hai”
CỘNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Phước Lâm, ngày 27 tháng 03 năm 2016

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
“NGƯỜI VUN ĐẮP TÌNH CẢM ĐẠO ĐỨC
CHO HỌC SINH LỚP HAI”
A. SƠ LƯỢC LÝ LỊCH :
- Tên : ĐINH THỊ GIAI.
- Năm sinh : 02.11.1962.
- Nơi thường trú : Ấp Phước Kế - Phước Lâm - Cần Giuộc - Long An.
- Chức vụ đơn vị cơng tác : Tổ trưởng Tổ Chun mơn 2.3.
- Đơn vị cơng tác : Trường Tiểu học Phước Thuận.
- Nhiệm vụ được phân cơng : Giáo viên chủ nhiệm lớp Hai2.
B. NỘI DUNG :
I. Thực trạng của đề tài :
“ Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”
Câu nói của Bác vẫn còn vang mãi trong tâm hồn mỗi người và mang một ý
nghĩa sâu sắc. Chỉ với hai câu thơ dễ thuộc nhưng để trẻ em phát triển tồn diện cả
đức và tài thì đó quả là nỗi trăn trở khơng của chỉ các bậc làm cha, làm mẹ và làm
thầy mà đó còn là mối quan tâm của tồn xã hội.
Hiện nay, xuất hiện và nảy sinh ra nhiều tệ nạn xã hội đang len lỏi vào học
đường. Những tệ nạn đó ảnh hưởng lớn đến nền tảng đạo đức và thuần phong mỹ
tục của dân tộc. Trong khi đó, học sinh Tiểu học nói chung và học sinh lớp Hai nói
riêng là những đối tượng học sinh dễ bắt chước. Đứng trước thực tế đó, nhiệm vụ
của người giáo viên chủ nhiệm lại càng nặng nề hơn bao giờ hết.
1. Về xã hội

điều gì đó khơng phải.
4. Về giáo viên.
Do điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học còn thiếu thốn, kinh phí hạn
hẹp nên ở trong các giờ học thì giáo viên ít có điều kiện tổ chức các trò chơi học
tập, nhà trường khơng thường xun cho các em tham gia các buổi sinh hoạt ngoại
khóa. Việc rèn luyện nề nếp cho học sinh chưa thực sự được quan tâm. Ngồi ra,
một số giáo viên nhận thức chưa đầy đủ nên còn chỉ tập trung vào giảng dạy Tốn,
Tiếng Việt chú khơng giảng dạy đạo đức cho các em.
Chính vì hiểu rõ điều đó nên trong những năm học qua, song song với việc
giảng dạy tốt các mơn học theo qui định, tơi ln cố gắng phấn đấu làm tốt vai trò,
Trang 2

Giáo viên : Đinh Thị Giai


Giáo viên chủ nhiệm “ Người vun đắp tình cảm đạo đức cho học sinh
lớp Hai”
nhiệm vụ của một giáo viên chủ nhiệm -Người vun đắp tình cảm đạo đức cho học
sinh.
II. Các u cầu cần giải quyết và nâng cao hiệu quả cơng tác :
Mỗi giáo viên khi nhận cơng việc chủ nhiệm đều cảm thấy tự hào về vai trò
và trách nhiệm cao q của mình bởi vì giáo viên chủ nhiệm mang một vị trí đặc
biệt mà giáo viên khác khơng thể thay thế được. Giáo viên chủ nhiệm khơng chỉ là
cố vấn của tất cả học sinh trong mọi hoạt động học tập hoặc phong trào mà còn là
người gần gũi và chia sẻ với các em mọi chuyện vui, chuyện buồn động viên khi
các em làm bài thi chưa tốt, chăm sóc các em khi đau ốm nhắc nhở, uốn nắn mỗi
khi các em vấp ngã. Người ta ví rằng giáo viên chủ nhiệm như một vị nhạc trưởng
trong dàn hợp xướng, vì dàn nhạc ấy có chơi lỗi nhịp hay khơng là do sự chỉ đạo
của vị nhạc trưởng.
Để vun đúc tình cảm đạo đức cho học sinh, giáo viên chủ nhiệm cần phải thực

đức” mà chúng ta tạo ra, khơng thể biết trước chính xác kết quả như bao sản phẩm
của ngành nghề khác. Đặc biệt là sự hình thành phẩm chất đạo đức của học sinh
khơng phải một ngày, một buổi mà có được, mà phải trải qua một thời gian dài rèn
luyện. Cho nên để đảm nhận cơng việc này, chúng ta phải thật sự kiên trì, nhẫn nại,
chịu khó và phải tốn nhiều thời gian cơng sức để tìm hiểu ; lắng nghe tâm tư
nguyện vọng của từng đối tượng học sinh trong lớp. Như vậy giáo viên chủ nhiệm
phải đề ra được kế hoạch, phương pháp giáo dục thích hợp cho từng trường hợp
đặc biệt, bằng cả tấm lòng u thương, nhân ái của người Thầy.
Trong giai đoạn hiện nay, sự “vun đắp tình cảm đạo đức cho học sinh” ngày
càng đòi hỏi sự dày cơng của giáo viên chủ nhiệm, bởi u cầu ngày càng cao của
xã hội đang phát triển, và tình hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu
đến học sinh, bởi sự mưu sinh của gia đình nên khơng ít phụ huynh đã giao phó
việc giáo dục con cái cho nhà trường.
2. Cơ sở thực tiễn
Trong cơng tác giảng dạy xưa nay, vấn đề giáo dục đạo đức ln được các cấp
lãnh đạo xem trọng, như là một trong những mục đích hàng đầu trong sự nghiệp
trồng người. Qua thực tế ta nhận thấy đạo đức học sinh đang trên đà đi xuống, đạo
hiếu, truyền thống “Tơn sư trọng đạo” dường như bị xem nhẹ, quan hệ giữa người
với người dần theo kiểu “Tiền, tiền và tiền”. Rồi các tệ nạn xã hội như : game
online, văn hóa phẩm đồi trụy, cờ bạc, ma túy,… có thể nói là đầy rẫy nước mắt.
Đau lòng hơn nữa là có những học sinh xem thường, vơ lễ với thầy cơ đang dạy
mình… mà đằng sau là sự bao che, dung túng của gia đình. Thực trạng này ln là
rào cản, gây khó khăn cho người làm cơng tác chủ nhiệm lớp. Bởi vì người giáo
viên chủ nhiệm đâu chỉ là quản lý các em mà còn phải dạy dỗ, phải chịu trách
nhiệm về mặt học tập và đạo đức. Các em được coi là những cây còn non, còn
người giáo viên chủ nhiệm - thay mặt nhà trường (cùng với cha mẹ các em) là
người uốn nắn, định hướng cái cây ấy để cây được lớn lên thẳng tắp, đủ độ cứng
cáp, vững chãi, bản lĩnh được chống chọi lại vơ vàn thử thách, bão táp của cuộc
đời. Do đó chủ nhiệm lớp là một cơng việc khó khăn nhưng vơ cùng nghiêm túc.
Trang 4

của học sinh.
Giáo dục đạo đức, hình thành kĩ năng sống, phát triển tư duy và nhận thức
của học sinh là mục tiêu và là nhiệm vụ hàng đầu của nhà trường tiểu học.
 Xây dựng, hình thành và giáo dục kĩ năng sống cho trẻ.
Để giáo dục và hồn thiện nhân cách học sinh, giáo viên chủ nhiệm là người
trực tiếp và chủ đạo nhưng khơng phải là tất cả. Nên chăng, các cơ quan chức năng
của ngành giáo dục cần có chương trình giải pháp hợp lí để chỉ đạo các trường thực
hiện giảm tải kiến thức, đưa nội dung giáo dục kĩ năng sống vào giảng dạy, thực
hiện các chương trình hoạt động ngoại khóa giáo dục kĩ năng sống cho lớp trẻ,…
giúp trẻ có hiểu biết và được rèn luyện về kĩ năng sống và ứng xử. Từ đó góp phần
Trang 5

Giáo viên : Đinh Thị Giai


Giáo viên chủ nhiệm “ Người vun đắp tình cảm đạo đức cho học sinh
lớp Hai”
định hướng lí tưởng, nhận thức về vai trò trách nhiệm của mình với bản thân, gia
đình và cộng đồng.
Trong năm học này nhà trường đã đưa về bộ sách thực hành kĩ năng sống
đến các lớp. Cuốn sách được biên soạn nhằm giúp giáo viên có thêm những kiến
thức để lồng ghép giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong các mơn học.
Ví dụ : Chủ đề : Tự phục vụ, tự quản. Bài 1 “Giữ gìn đơi mắt sáng” (trang 6)
Qua bài này rèn luyện các em những thói quen giữ gìn đơi mắt sáng : Rửa mặt sạch
sẽ, ngủ đủ giấc, tập nhìn xa,…

Thực tế trong lớp học, ở các tiết học chính khóa hay các tiết hoạt động tập thể,
tơi thường xun giáo dục các em “Nói lời hay, làm việc tốt”, gọi bạn, xưng tơi …
có ý thức tự giác chấp hành nội qui của trường lớp. Giáo dục các em biết “Nhặt
được của rơi trả lại người mất” thơng qua bài học đạo đức “Trả lại của rơi” (Vở

xun làm những bài tập bắt đầu từ đơn giản trước. Từ đó, các em có ý thức tự học
và ham học hơn. Với hình thức xây dựng “ Đơi bạn cùng tiến”, các em học sinh
giỏi đã giúp đỡ các em học sinh yếu vào những giờ tự học, và những lúc ở nhà.
Học sinh khơng những được tiến bộ trong học tập mà có thêm tình thân, sự đồn
kết, gắn bó với nhau hơn.
Bạn nên đọc thế này…

Trang 7

Giáo viên : Đinh Thị Giai


Giáo viên chủ nhiệm “ Người vun đắp tình cảm đạo đức cho học sinh
lớp Hai”

- Tơi đã giáo dục học sinh ý thức giờ nào việc nấy, biết chú ý nghe bạn nói,
biết lắng nghe thầy cơ giảng bài. Tơi khơng qn tạo phong trào thi đua giữa các
tổ, cá nhân. Phong trào thi đua này được tiến hành liên tục tuần nối tuần, suốt trong
cả năm học. Với hình thức khen thưởng, động viên kịp thời là một yếu tố vơ cùng
quan trọng khơng thể thiếu vì đó là động lực giúp các em cố gắng, nổ lực hơn.
Ngồi ra, đối với những học sinh vi phạm nội quy, tơi sẽ xử lí tùy theo mức độ như
đổi chỗ ngồi, phê bình trước lớp hoặc trao đổi với cha mẹ học sinh.
 Tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các nề nếp
- Thời gian đầu, hằng ngày tơi kiểm tra từng em. Khi đã thành nề nếp rồi, tơi
giao việc kiểm tra cho cán bộ lớp.
- Giờ truy bài, tổ trưởng kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của các bạn: soạn
sách vở, đồ dùng học tập đày đủ theo đúng thời khóa biểu, ý thức xem trước bài
mới rồi tổ trưởng chấm điểm vào sổ thi đua tổ.
- Tổ trưởng tập hợp kết quả và báo cáo với lớp trưởng.
- Cuối mỗi tuần vào giờ sinh hoạt tơi đã kiểm điểm cụ thể. Tổ nào, cá nhân

giáo viên chủ nhiệm phải gánh trên vai. Dẫu chưa có một danh hiệu nào dành riêng
cho những giáo viên chủ nhiệm giỏi, thì thành cơng của học trò sẽ là những phần
thưởng q giá nhất dành tặng những giáo viên chủ nhiệm thân u.
 Giáo dục đạo đức học sinh thơng qua giờ hoạt động tập thể.
Hoạt động ngồi tập thể bao gồm các hoạt động nối tiếp giữa q trình dạy
học trên lớp với thực hành, trong cuộc sống hằng ngày hoạt động tập thể tạo điều
kiện củng cố những kiến thức đã học. Đồng thời còn giúp cho học sinh chuyển tải
những tri thức đó thành hành động thực tế hằng ngày.
Ngồi các giờ hoạt động tập thể dạy theo các chủ điểm của từng tuần, từng
tháng, thì hàng tuần tơi dành một khoảng thời gian nhất định để kể những mẩu
chuyện đời thường, hoặc trò chuyện với các em để được nghe chính các em nói,
chính các em kể cho tơi nghe những tâm tư nguyện vọng của mình (có thể nói trực
tiếp hoặc viết ra những tâm sự đó) để từ đó tơi hiểu và gần gũi các em hơn.
Ví dụ: Để học sinh biết nhận lỗi khi có khuyết điểm, tơi đọc bài thơ Chuyện
ngồi đường cho các em nghe và cho các em nhận xét chú bé trong bài thơ :
“Chú bé đâm xe rách áo tơi,
Cái đau bất chợt cũng thường thơi.
Đau hơn là xé trong lồng ngực,
Chú chẳng xin tơi lấy một lời”
Chính từ những câu chuyện đời thường như thế, đã góp phần rất lớn trong việc hình thành
nhân cách của học sinh. Giúp các em biết tự giáo dục, tự rèn luyện, tự hồn thiện mình.

Trang 9

Giáo viên : Đinh Thị Giai


Giáo viên chủ nhiệm “ Người vun đắp tình cảm đạo đức cho học sinh
lớp Hai”
 Hoạt động tập thể bao gồm nhiều loại hình hoạt động, có rất nhiều hình thức


Tặng thưởng
Biết giữ vệ sinh chung

Tặng thưởng
Học tập chun cần

Tặng thưởng
Mạnh dạn trong
giao tiếp
Trang 10

Giáo viên : Đinh Thị Giai


Giáo viên chủ nhiệm “ Người vun đắp tình cảm đạo đức cho học sinh
lớp Hai”

- Tiết chào cờ đầu tuần: Giờ chào cờ vào sáng thứ hai là tiết học quan trọng nhất.
Bởi đây là tiết học đánh giá hoạt động đã thực hiện trong tuần của nhà trường. Nêu
gương và khen ngợi những học sinh tốt, nhắc nhở những học sinh chưa ngoan. Các
em được giao lưu văn nghệ giữa các lớp với nhau.

Chính vì vậy, giờ chào cờ đầu tuần có tác dụng giáo dục đạo đức học sinh một
cách trực tiếp và có hiệu quả cao. Ngồi ra, khi chào cờ, học sinh còn được hát
Quốc ca, qua đó học sinh được giáo dục tinh thần u nước, lòng tự hào dân tộc và
lý tưởng Cách mạng.
Nhà trường còn tổ chức cho học sinh đi tham quan vào dịp hè cho học sinh
khối 4,5; cắm trại vào ngày 26-3, văn nghệ chào mừng năm học mới và vào dịp
mừng Đảng đón xn. Tổ chức hội khỏe Phù Đổng hằng năm... nhằm giáo dục cho

thương của mẹ dành cho con vậy, ngọt ngào,
bao la chẳng bao giờ cạn... “Tình mẹ bao la
như biển Thái Bình dạt dào”… Thế mà cậu bé
kia lại làm đau lòng người mẹ, làm đau lòng trái vú sữa, để rồi cả đời phải sống
trong đau đớn, sống trong nỗi mất mát chẳng thể bù đắp được… Qua câu chuyện,
giáo dục các em biết u q và vâng lời cha mẹ. Đừng bao giờ làm buồn lòng cha
mẹ dù là chuyện nhỏ.
* Trong giờ Tập làm văn tuần 11 - Bài “Chia buồn an ủi”. Các em được sắm
vai qua tiểu phẩm “Khi bà bị mệt”. Từ đó giúp các em biết quan tâm, chăm sóc
ơng bà, cha mẹ và những người thân xung quanh.

* Phân mơn Đạo đức : Chúng ta cần tận dụng các tiết đạo đức trong chương
trình. Mỗi bài đạo đức là một chuẩn mực về hành vi đạo đức. Giáo viên hình thành
những biểu tượng về hành vi tốt, đúng chuẩn mực qua câu chuyện kể. Từ chuyện
kể dẫn dắt các em vào bài học, từ nắm được nội dung bài học là nắm được hành vi
đạo đức vừa học và sau mỗi bài học các em có tiết thực hành luyện tập hành vi đạo

Trang 12

Giáo viên : Đinh Thị Giai


Giáo viên chủ nhiệm “ Người vun đắp tình cảm đạo đức cho học sinh
lớp Hai”
đức, các em phân biệt đươc đúng - sai, thiện - ác, tốt - xấu qua các hình thức bài
tập tình huống để rèn luyện thói quen.
Ví dụ : Bài dạy “Giữ gìn trường lớp sạch đẹp” giáo viên phải hướng dẫn các
em thực hành rèn luyện thói quen giữ vệ sinh trong và ngồi lớp, khơng bỏ rác bừa
bãi, giày dép để đúng nơi quy định, khơng được hái hoa, bẻ cành, …



 Giáo viên chủ nhiệm, chiếc cầu nối Gia đình - Nhà trường - xã hội.
Giáo viên chủ nhiệm giữ vai trò như là chiếc cầu nối, là mắc xích của sự kết
hợp được thể hiện qua các mối quan hệ cụ thể :

Giáo viên chủ nhiệm ln có sự phối hợp chặt chẽ ba mơi trường : nhà trường
- gia đình - xã hội, trong đó gia đình có vai trò đồng hành - nhà trường có vai trò
chỉ đường, dẫn lối - xã hội có vai trò giám sát. Giáo viên chủ nhiệm thường xun
liên lạc và chia sẻ với Phụ huynh những thơng tin, thơng báo chủ trương, hoạt động
của nhà trường và kết quả học tập, rèn luyện đạo đức của học sinh.
Các ý kiến trao đổi, đóng góp qua ba lần họp trong năm đã cho thấy cơng
tác tiếp phụ huynh học sinh vừa là khoa học vừa là nghệ thuật ; để có được
Trang 14

Giáo viên : Đinh Thị Giai


Giáo viên chủ nhiệm “ Người vun đắp tình cảm đạo đức cho học sinh
lớp Hai”
hiệu quả như mong muốn trong các buổi họp Phụ huynh học sinh, người giáo viên
vừa phải có tình cảm của người làm cha làm mẹ, vừa phải có cái tâm của một ơng
thầy, vừa phải có tầm nhận thức thấu tình, đạt lí của nhà tâm lí học…Đó là vinh dự
cũng là những thách thức khơng nhỏ đối với những người làm cơng tác giáo dục
trong nhà trường phổ thơng hiện nay.
“Trẻ em như búp trên cành”, “Con người sinh ra vốn là thiện”. Cần kết hợp ba
yếu tố - rộng lớn là xã hội và nhà trường, nhỏ là gia đình và lớp học - để học sinh
được học tập và rèn luyện trở thành những cơng dân vừa có đức, có tài vừa có bản
lĩnh biết làm chủ bản thân và lĩnh hội những văn hóa tiên tiến của thế giới để trở
thành những cơng dân tồn cầu trong tương lai.
 Tính mới của đề tài :

gũi. Quan sát các em trong giờ chơi tơi cũng thấy các em cư xử với nhau hòa nhã,
hiện tượng nói tục, chửi thề hạn chế rất nhiều và dường như khơng có. Các em bớt
đi những lời nói thơ lỗ, cộc cằn gay gắt. Đơi khi gây lỗi với bạn, các em thường
xun nhận ra và tự giải quyết một cách nhanh chóng khơng làm phiền thầy cơ như
những ngày đầu nhận lớp.
Điều quan trọng tơi đã làm được một việc đó là : Làm cho các em cảm thấy
u trường, u lớp, u bạn bè,... Những dấu ấn của tuổi học sinh tiểu học sẽ cùng
các em đi suốt cuộc đời .
Thực hiện tốt vai trò của người giáo viên chủ nhiệm, tuy có vất vả, có tốn
kém nhưng chúng ta đừng ngần ngại, đừng nản lòng bởi bên cạnh chúng ta ln có
sự quan tâm giúp đỡ của bạn bè, đồng nghiệp và của Ban Giám Hiệu nhà trường.
Những thành tích học tập tốt, những người tài của đất nước - kết quả của q trình
lao động vất vả mà chúng ta đã tốn bao tâm huyết, tiền của, để thực hiện sẽ là phần
thưởng to lớn của mỗi giáo viên và nó còn là nguồn động lực giúp chúng ta vượt
qua khó khăn để hồn thành sự nghiệp trồng người.
Tóm lại, chúng ta đừng tiếc những gì mình đã bỏ ra mà hãy nhìn vào thành
quả của cơng việc để thấy điều mình làm là xứng đáng. Sau đây là bảng thống kê
từ đầu năm đến cuối tháng 3 của năm học 2015 - 2016 :
Sĩ
số

Số HS chưa có Số HS bước đầu
ý thức hình
có ý thức hình
thành nhân cách thành nhân cách

Số HS có ý thức
tốt trong việc hình
thành nhân cách


25

3

12%

12

48%

10

40%

Giữa Học Kỳ II

25

4

16%

21

84%

Trong cuộc đời “làm thầy” giáo viên chủ nhiệm là người vất vả hơn cả. “Trăm
dâu đổ đầu tằm”, từ cơng tác chất lượng, số lượng, rồi đến việc thu nộp các khoản
tiền … tất cả đều đổ lên vai người làm cơng tác chủ nhiệm.
Biết bao cơng việc nhọc nhằn mà người thầy giáo cần làm vì sự ổn định xã

Phước Lâm, ngày 27 tháng 03 năm 2016
Người viết

Đinh Thị Giai

Trang 17

Giáo viên : Đinh Thị Giai