TR NG
I H C PH M V N
NG
KHOA K THU T CÔNG NGH
-----  -----

BÀI GI NG

CÔNG NGH CAD/CAM/CNC
B c:

i h c – Ngành: Công ngh k thu t c

GV: ThS. Tr n V n Thùy (Ch biên)
GV: ThS. Ph m Tr

ng Tùng

GV: KS. Bùi Trung Kiên

Qu ng Ngãi , 05/2014

hí


CL C
L i nói đ u.................................................................................................Trang 01
CH

NG 1: T NG QUAN V CAD/CA



2.1. L ch s phát tri n c a máy CNC .........................................................Trang 23
2.2.

c tr ng c b n c a máy CNC ................................................................... 25

2.2.1. Tính n ng t đ ng cao .......................................................................... 25
2.2.2. Tính n ng linh ho t cao ........................................................................ 25
2.2.3. Tính n ng t p trung nguyên công ......................................................... 25
2.2.4. Tính n ng chính xác, đ m b o ch t l
i

ng cao ..................................... 25


2.2.5. Gia công biên d ng ph c t p ............................................................... 26
2.2.6. Tính n ng hi u qu kinh t và k thu t cao .......................................... 26
2.3. Mô hình khái quát c a m t máy CNC ........................................................... 27
2.3.1. Ph n đi u khi n .................................................................................... 27
2.3.2. Ph n ch p hành ..................................................................................... 27
2.4. Các ph

ng pháp đi u khi n ......................................................................... 28

2.4.1. i u khi n đi m – đi m........................................................................ 28
2.4.2. i u khi n đo n th ng .......................................................................... 29
2.4.3. i u khi n đ

ng ................................................................................. 29



ng trình b ng b ng đ c l ..................... 45

2.7.3. L p trình t đ ng và đi u khi n s tr c ti p......................................... 46
CH

NG 3: CÔNG NGH L P TRÌNH PHAY CNC

3.1. Công ngh phay CNC ..........................................................................Trang 47
3.1.1. Thông s NC ....................................................................................... 47
3.1.2 Công ngh phay CNC .......................................................................... 49

ii


3.2. C s l p trình phay CNC ............................................................................. 49
3.2.1. Các l nh di chuy n dao ....................................................................... 50
3.2.2. Các l nh t a đ và đ n v .................................................................... 52
3.2.3. Các l nh v m t ph ng gia công ......................................................... 53
3.2.4. L nh t c đ ch y dao .......................................................................... 54
3.2.5. L nh t c đ tr c chính ......................................................................... 54
3.2.6. L nh ch n và thay dao ........................................................................ 54
3.3. L nh bù và d ch ch nh dao ............................................................................. 55
3.3.1. Bù bán kính dao .................................................................................... 55
3.3.2. Bù tr chi u dài dao .............................................................................. 56
3.4. Chu trình phay ............................................................................................... 57
3.4.1. Chu trình khoan G81 ........................................................................... 59
3.4.2. Chu trình khoan l có d ng G82 ......................................................... 59
3.4.3. Chu trình khoan l sâu G83 ................................................................ 60
3.4.4. Chu trình taro G84............................................................................... 61

4.2.4. C t ren v i b

c ren không đ i ........................................................... 78

4.3. Bù tr và cài đ t thông s dao ti n ................................................................ 78
4.3.1. Offset dao ............................................................................................ 78
4.3.2. Bù tr bán kính dao ............................................................................. 79
4.4. Các l nh v chu trình ..................................................................................... 80
4.4.1. Chu trình gia công tinh G70 ................................................................ 81
4.4.2. Chu trình ti n h

ng tr c G71 ............................................................ 81

4.4.3. Chu trình ti n h

ng kính G72 ........................................................... 82

4.4.4. Chu trình ti n chép hình G73 .............................................................. 83
4.4.5. Chu trình ti n ren h n h p G76 .......................................................... 83
4.4.6. Chu trình ti n rãnh h

ng kính G75 ................................................... 84

4.5. Các ví d ........................................................................................................ 85
CH

NG 5: L P TRÌNH GIA CÔNG T

NG V I



U

Nh ng n m cu i th k 20, công ngh CAD/CAM/CNC đã tr thành m t l nh
v c đ t phá trong thi t k , ch t o và s n xu t s n ph m công nghi p. Cùng v i s
phát tri n c a C khí – Tin h c – i n t – T đ ng hóa, công ngh CAD/CAM/CNC
đã đ

c ng d ng r ng rãi trong công nghi p nói chung và ngành công nghi p c khí

ch t o nói riêng đ t ng n ng xu t lao đ ng, gi m c

ng đ lao đ ng và t đ ng hóa

quá trình s n xu t, nâng cao đ chính xác chi ti t và đ t hi u qu kinh t cao.
H c ph n công ngh CAD/CAM/CNC là h c ph n kh i ki n th c ngành, h c
ph n s trang b cho sinh viên ki n th c đ

ng d ng nh ng thành t u c a công ngh

CAD/CAM/CNC trong thi t k , ch t o, gia công c khí.
C th , h c ph n s gi i thi u v v trí, vai trò, t m quan tr ng c a công ngh
CAD/CAM/CNC trong ngành c khí. H c ph n s cung c p cho sinh viên nh ng ki n
th c c b n v k thu t l p trình CNC đ sinh viên có th vi t ch

ng trình đi u khi n

máy CNC trong gia công chi ti t. Ngoài ra, h c ph n c ng trình bày v

ng d ng ph n

máy tính c ng đã phát tri n theo nh : CG, CAE, CAPP,.. T t c nh ng l nh v c sinh ra
đó đ u liên quan t i nh ng nét đ c tr ng c a quan ni m v CAD/CAM. CAD/CAM là
m t l nh v c r ng l n nó là trái tim c a n n s n xu t tích h p và t đ ng .
L ch s phát tri n c a CAD/CAM g n li n v i s phát tri n c a công ngh máy tính
và k thu t đ ho

t

ng tác ICG). Cu i 1950 đ u 1960 CAD/CAM có nh ng b

c

phát tri n đáng k , kh i đ u có th nói là t i Massachusetts Institute of Technology
(MIT) - M

v i ngôn ng

l p trình cho máy tính APT (Automatically Programmed

Tools). M c đích c a APT là đ l p trình cho máy đi u khi n s , nó đ
b

c coi nh là m t

c đ t phá cho t đ ng hoá quá trình s n xu t.
Nh ng n m 1960 đ n 1970 CAD ti p t c phát tri n m nh, h th ng turnkey CAD

đ

c th

ng và ng d ng r ng rãi trong thi t k và s n

xu t c a nhi u ngành công nghi p.

2


Hi n nay các ph n m m CAD/CAM n i ti ng đang có m t trên th tr

ng nh :

 CIMATRON- Israel
 DELCAM- Anh
 Pro-Engineer - M
 Uni-Graphics - M
 SURFCAM - M
 MasterCAM - M

...

Ph n m m CAE xu t hi n sau CAD/CAM, khi mà nh ng đòi h i v ch t l
s n ph m r t cao. Vi c phân tích mô hình sau thi t k đ

ng c a

c th c hi n nh CAE. CAE đã

làm cho công vi c phân tích tr nên đ n gi n h n nhi u so v i toán h c thông th

ng và


khuôn,

cong

vênh, nhi t, áp xu t. ANSYS là ph n m m CAE chuyên dùng cho phân tích ng su t và
bi n d ng,.. h tr cho quá trình tính toán thi t k các chi ti t, k t c u c khí,…
1.2.

nh ngh a CAD/CA
Nh ng n m cu i th k 20, công ngh CAD/CAM đã tr thành m t l nh v c đ t

phá trong thi t k , ch t o và s n xu t s n ph m công nghi p. CAD Computer Aided
Design) là thi t k tr giúp b ng máy tính. CAM Computer Aided Manufacture) là s n
xu t v i s tr giúp c a máy tính. Hai lãnh v c này ghép n i v i nhau đã tr thành m t
lo i hình công ngh cao, m t lãnh v c khoa h c t ng h p c a s liên ngành C khí – Tin

3


h c – i n t – T đ ng hóa. Cùng v i s phát tri n c a khoa h c máy tính, CAD/CAM
đã đ

c nh n th c và ch p nh n nhanh chóng trong công nghi p công nghi p d t – may,

công nghi p nh a, công nghi p c khí ch t o ...) vì nó là h t nhân chính đ sáng t o và
s n xu t s n ph m, đ t ng n ng xu t lao đ ng, gi m c

ng đ lao đ ng và t đ ng hóa


ch t o. Nó dùng máy tính đi n t đ th c hi n m t ch c n ng nh t đ nh đ thi t k và
ch t o s n ph m. T đ ng hóa ch t o là dùng máy tính đi n t đ k ho ch hóa, đi u
khi n quá trình s n xu t, đi u khi n quá trình c t g t kim lo i và ki m tra nguyên công
gia công.
CAD/CAM k t n i v i nhau t o ra m i quan h m t thi t gi a hai d ng ho t đ ng là
thi t k và ch t o mà lâu nay ng

i ta coi là khác nhau và không ph c thu c vào nhau.

T đ ng hóa thi t k là dùng các h th ng và ph

ng ti n tính toán giúp ng

thi t k mô ph ng, phân tích và t i u hóa gi i pháp thi t k . Ph
tính đi n t , các máy v , máy in, thi t b đ c l b ng ...Ph
ch

ik s đ

ng ti n bao g m máy

ng ti n l p trình bao g m

ng trình máy, cho phép đ m b o giao ti p v i máy v và các ch

ng trình ng d ng

đ th c hi n ch c n ng thi t k .
H



ng ti n công ngh c a k thu t tin h c, đi n t ... đ gi i quy t các công vi c liên

quan t i công vi c thi t k . Quá trình thi t k có th phân chia làm 6 giai đo n chính nh
hình 1.1
Xây d ng nhi m v
XC n b ng

ch

n

Thi t k t ng th
đ ng
hi t k
Thi t k chi ti t

GEOMETRIC
MODELING

Tính toán phân tích

ANALYSIS

Thi t k t i u

OPTIMZATION
DRAFTING)
(VIEWS AND
DRAWINGS


5

c thi t k .


 Mô hình hình h c: ng d ng h th ng CAD đ phát tri n vi c mô t toán h c c a
các v t th hình h c. Các mô hình hình h c này đ
b nh máy tính) cho phép ng

c l u tr trong h c s d li u trong

i s d ng bi u di n hình nh c a mô hình trên các thi t

b đ h a và th c hi n các thao tác d ng hình.
 Tính toán phân tích k thu t: sau giai đo n thi t k mô ph ng hình h c. Mô hình
thi t k c n ph i đ

c tính toán phân tích đ đ m b o các thông s k thu t), ví d : ki m

tra đ b n, bi n d ng, quá trình trao đ i nhi t. Quá trình tính toán phân tích k thu t đ

c

th c hi n thông qua các ph n m m CAE.
 L p tài li u thi t k t đ ng: đây là công vi c th hi n k t qu thi t k - t đ ng t o
các hình chi u, t o b n v k thu t bao g m c ghi kích th

c t mô hình 3D đã đ


thu t: tính bi n d ng khuôn, mô ph ng dòng ch y v t li u, tr

ng áp su t, tr

ng nhi t

đ , đ co rút v t li u,...
 K t xu t d li u cho theo các đ nh d ng đ ho chu n. Giao ti p v i các thi t b
đo, quét to đ 3D th c hi n nhanh chóng các ch c n ng mô ph ng hình h c t d li u
s .

6


1.3.2. N i

ng và công c c

CAM

Là th c hi n quy trình s n xu t v i s tr giúp c a máy tính đi n t là s d ng máy
tính đ l p k ho ch s n xu t và đi u khi n s n xu t. S đ ch c n ng c a CAM có th
đ

c bi u di n theo hình 1.2

CAM
L P K HO CH

I U KHI N

ng giá thành s n ph m

i u khi n kho v t t và công
c

L p k ho ch s n xu t

i u khi n các tay máy ng
máy

i

i u khi n thi t b v n chuy n
Hình 1.2: Q

a.

p k ho ch s n x

trình c a CA

t

- C s d li u công ngh : các ch

ng trình máy tính c n đ

c so n th o đ đ a ra

các đi u ki n c t t i u cho các lo i nguyên v t li u khác nhau. Các tính toán d a trên


ng trình máy tính nh

c phát tri n đ tr giúp cân b ng t i u cho các dây chuy n.

- Xây d ng các đ nh m c lao đ ng: m t b ph n chuyên trách s có trách nhi m xác
l p chu n th i gian cho các công vi c lao đ ng tr c ti p t i nhà máy. Vi c tính toán này
khá công phu và ph c t p. Hi n đã có m t s ch
công vi c này. Các ch

ng trình ph n m m đ

c phát tri n cho

ng trình máy tính s d ng d li u v th i gian chu n cho các

ph n t c b n, sau đó c ng t ng th i gian th c hi n c a các ph n t đ n đó và ch

ng

trình s đ a ra th i gian chu n cho công vi c hoàn ch nh
cl

-

ng giá thành s n ph m:

cl

đ n gi n trong nhi u ngành công nghi p và đ


i u khi n s n xu t liên quan t i vi c qu n l và đi u khi n các ho t đ ng s n

xu t trong nhà máy.
phân x

trình s n x

t

i u khi n quá trình, đi u khi n ch t l

ng, đi u khi n s n xu t

ng và giám sát quá trình đ u n m trong vùng ch c n ng c a đi u khi n s n xu t.

đây máy tính tham gia tr c ti p on-line) vào các ho t đ ng s n xu t trong nhà máy.
Các ng d ng c a đi u khi n quá trình s d ng máy tính là khá ph bi n trong các h

8


th ng s n xu t t đ ng hi n nay. Chúng bao g m các dây chuy n v n chuy n, các h
th ng l p ráp, đi u khi n s , k thu t rôb t, v n chuy n nguyên v t li u và h th ng s n
xu t linh ho t.
-

i u khi n ho t đ ng s n xu t phân x

ng liên quan t i vi c thu nh p d li u đó


ng

c th hi n qua s đ hình 1.3

thi t k
t mua thi t
b và d ng c

Quy trình
công

S n

L p k ho ch
s n xu t

m i

Ki m tra
ch t l ng

ngh

xu t

Hình 1.3: Ch trình s n ph
đánh giá đ

V

c thi t k đó

9


L p b n v và
h s máy

CAD
Khái ni m
s n ph m
Khách
hàng và
th tr ng

V

Tính
toán
thi t k
t mua
thi t b
m i

Ki m
tra
i u khi n
ch t l ng
nh máy
tính

th o Công ngh CAD/CA .

ng h p th hai là nhà máy đ m nh n luôn c công vi c thi t k và ch t o m i.
đ t o ra s n ph m đó m i thi t k s n ph m, hoàn t t b n v

Trên b n v s n ph m ph i nêu rõ các yêu c u k thu t c n ph i đ m b o trong quá
trình ch t o. Trên c s các b n v chi ti t ph i l p quy trình công ngh ch t o s n
ph m và l p k ho ch s n xu t.

ch t o s n ph m ph i l p nhu c u v trang thi t b

công ngh và các d ng c c n thi t. K ho ch s n xu t ph i ch rõ th i gian và s n l
xu t x

ng

ng trong th i gian đã đ nh. Ti p theo là công đo n đ a vào s n xu t, ch t o

xong ph i ti n hành ki m tra và th nghi m s n ph m, cu i cùng là bàn giao cho khách
hàng.
Trong giai đo n thi t k s n ph m m i, áp d ng máy tính đi n t cho phép t đ ng
hóa thi t k , in các b n v và tài li u k thu t.
Giai đo n chu n b công ngh , ngh a là thi t k quy trình công ngh và l p bi u đ
s n xu t v i s tr giúp c a máy tính đi n t . Ngoài ra máy tính đi n t còn có th áp
d ng đi u khi n quá trình ch t o chi ti t dùng tay máy, các máy đi u khi n theo ch
trình s

ng

CNC). Công đo n cu i cùng là ki m tra và th nghi m c ng có th t đ ng hóa

i thi t k có ngay nh ng ng x c a h th ng v d li u đ u vào đ có

c nh ng tác đ ng thích h p vì gi a ng

tr c ti p theo cách ng

i thi t k và h th ng có m t m i liên l c

i s d ng vào l nh cho h th ng và đáp ng l i nh ng câu h i mà

h th ng đ a ra.
Ngày nay các ph n c ng trong công ngh thông tin r t phong phú và đa d ng đ

c

s d ng trong h CAD.
1.5.2. C

n p

n c ng c

M t h CAD nói chung th

t

CAD đi n

n


ây là m t y u t quan tr ng t o nên tính hi u qu và s thu n

i thi t k khi làm vi c v i m t h CAD. Bao g m m t tr m thi t k có

PC, thi t b đ u cu i đ h a màn hình CRT), thi t b vào bàn phím, chu t).
* Ch c n ng c a

t tr

thi t k đ ho :

M t tr m thi t k ph i đ m trách đ

c n m ch c n ng sau đây :

- Giao di n v i máy tính.
- T o ra các b n v

n đ nh cho ng

- Cung c p các b n mô t d

i thi t k .

i d ng s c a các b n v trên.

- Chuy n các l nh máy tính thành các ch c n ng v n hành.
- T o thu n l i cho vi c truy n thông gi a ng

i thi t k và h th ng

ng ng phát tri n vì các nhà s n xu t các h th ng CAD luôn luôn c g ng nâng cao ch t
l

ng và h giá thành s n ph m c a h .
Hi n có 2 lo i thi t b đ u cu i đ ho đ

c s d ng trong các tr m thi t k nh

sau:
- Thi t b đ u cu i t i thi u: màn hình CRT
- Thi t b đ u cu i đ ho có vi x l riêng: Màn hình CRT có card đi u khi n g n
v i b vi x l riêng.
Dù là thi t b đ u cu i đ h a lo i nào thì vi c t o sinh hình nh và hi n th hình
nh đó lên màn hình đ u theo nh ng nguyên t c gi ng nhau.
1.5. 5. B n

c g ép n i đ

o

M t s b n m ch ghép n i đ ho .
- Card màn hình đ ho đen-tr ng.
- Card màn hình đ ho màu.

12


- Card màn hình đ ho có g n vi x l riêng.
- các b n m ch ghép n i đ ho hi n đ i.
1.5. 6. C c t i t b n


c xem nh m t bàn v đi n t .

c. Máy quét (Scanner)
Máy quét là m t thi t b dùng đ đ c b n v hay ch vi t trên gi y, s hoá chúng r i
đ a vào cho máy tính x l .
d. Bàn phím
Có nhi u lo i:
- Bàn phím k t .
- Bàn phím ch c n ng chuyên dùng.
5.1.7. C c t i t b x

t (o p t)

Bao g m:
- Màn hình.
- Máy v .
- Máy copy màn hình.
- Các thi t b vi phim.
- Máy in.

13


1.6. Ph n m m c a CAD/CA
1.6.1. Gi i t i
Ph n c ng c a CAD ch có tác d ng và ho t đ ng v i ph n m m kèm theo. Ph n
m m đó

đây g m hai lo i :


• Ph n m m ng d ng k c nh ng ch

ng trình b tr đ th c hi n nh ng ch c

n ng đ c bi t có liên quan đ n CAD/CAM):
Bao g m nh ng ph n m m phân tích thi t k

ch ng h n nh phân tích ph n t h u

h n, mô ph ng đ ng h c c c u...) và nh ng ph n m m l p k ho ch s n xu t - ch t o
ch ng h n nh l p k ho ch gia công t đ ng, l p trình v t làm đi u khi n s ...). Nh ng
ph n m m loa th hai này s đ

cđ c pt i

các ch

ng sau, khi nghiên c v CAM.

Ph n m m đ ho dùng cho m t h th ng đ ho máy tính c th có tính đ c thù r t
m nh đ i v i ph n c ng c a h th ng đó - có ngh a là nó đ

c vi t ra ch y u là đ ch y

trên ph n c ng đó c a h th ng. Vì th , ph n m m ph i đ

c vi t sao cho phù h p v i

ki u màn hình CRT và ki u thi t b vào đ

- Tính đ ng b : Không b sót m t ch c n ng nào đáng k trong b ch c n ng đ
ho c a ph n m m.
- Tính b n v ng : Ch u đ ng đ

c nh ng sai ph m nh trong v n hành c a ng

i

- Tính hi u qu : V i nh ng h n ch c a ph n c ng, ph n m m c n khai thác đ

c

s d ng.
đ n m c t i đa kh n ng c a nó.
- Tính kinh t : Ph n m m không quá l n ho c quá đ t ti n đ n m c khách hàng
không ch p nh n đ
1.6.2. C

n p

Khi ng

c.
n

c

t

t


s d ng ki n t o nên m t mô hình v t l và nh p vào b nh b ng s mô t hình nh c a
mô hình đó cho h th ng bi t theo cách t

ng tác mà không c n suy ngh đ ng tác nào

thu c vào lo i nào trong ba lo i k trên. S d phân ra nh th là đ t

ng ng v i c u

hình t ng quát c a m t h ph n m m đ ho dùng trong h ICG s nói d

i đây.

Theo truy n th ng, ng

i ta xác đ nh c u hình t ng quát c a m t h ph n m m đ

ho g m có ba môdun sau :
- Gói ph n m m đ ho
- Ch

ng trình ng d ng mô hình ng d ng)

- C s d li u đ ho

15


Hình 1.6: C

mô t b i m t ch

c trên màn hình đ ho . M i th c th v t l đ

c

ng trình ng d ng và bao gi c ng thu c v nh ng mi n bài toán c

th .
Nh ng mi n bài toán trong thi t k k thu t bao g m ki n trúc, xây d ng, c khí,
đi n, công nghi p hoá ch t... Nh ng mi n bài toán không thu c v thi t k thì có th là
các b trình mô ph ng bay, là hi n th d li u d

i d ng đ ho , là phân tích toán h c và

th m chí là m ngh . Trong m i tr

ng h p, ch

ng trình ng d ng đ

đ x l hình nh và các quy

ng ng v i l nh v c đó.

b.

i ph n

ct

ng trình con th

ng trình) Input nh n l nh và d li u do ng

đ a vào r i ti p t c đ a chúng t i ch

ng trình

16

ng d ng. Các ch

i s d ng

ng trình Output đi u


khi n màn hình ho c thi t b ra khác) và chuy n đ i các mô hình ng d ng thành nh ng
hình nh hai chi u ho c ba chi u.
c. C s

i

ng

ng

ây là môdun th ba trong c u hình c a h ph n m m đ ho , trong đó ch a nh ng
đ nh ngh a v toán h c, v s và v logic c a các mô hình ng d ng nh các m ch đi n,
các chi ti t máy, các b ph n ôtô v.v.. Nó còn ch a nh ng thông tin d

•

i u khi n hi n th lên màn hình, lên gi y v ...) và các ch c n ng c a s .

• Các ch c n ng phân đo n
• Các ch c n ng Input
a.

o sinh c c

t đ ho

Trong đ h a, thu t ng “Entity” dùng đ ch m t y u t đ h a hai chi u nh
đi m, đo n th ng, đ

ng tròn, v.v... Bên c nh đó còn ph i k đ n b ch cái, b ch s

cùng các k hi u đ c bi t khác, t o nên b y u t đ h a có trong h th ng. Th
m t b ph n ph n c ng đ c bi t m t chip đ

ng có

c c y thêm vào card màn hình) nh m t ng

t c đ c a quá trình t o sinh các y u t đ h a và cho phép ng

i s d ng ki n t o ra mô

hình ng d ng t nh ng y u t không thu c vào các y u t có s n trong h th ng.
Thu t ng “Primitive” nguyên th ) th

i s d ng xây d ng mô


hình ng d ng theo

mu n. Các phép chuy n đ i nói

tái đ nh v ), phép quay, phép t l
i

c.

đây bao g m phép d ch chuy n

phóng to ho c thu nh )...

khi n hi n th và c c ch c n ng c a s

Nhóm ch c n ng này giúp ng
mu n và v i m t t l yêu c u.

i s d ng quan sát hình
làm đ

c nh v y, các phép chuy n đ i đã đ

d ng đ hi n th mô hình ng d ng theo cách mà ng
này đôi khi đ

nh t m t góc đ mong

h n.

c chia ra thành nh ng nét th y đ

m t s h đ ho , ng

nét nào hay ph n nào c a nét) không th y đ

ng c th . Kh b
c và

i thi t k ph i ch ra

c đ kh b khi n cho hình v d hi u

m t s h khác, gói ph n m m đ m nh đ t đ ng kh b nét khu t.

d. Ch c n ng ph n đo n
Các ch c n ng thu c nhóm này cho phép ng
ho c s a ch a nh ng ph n hình

i s d ng thay th , xoá có l a ch n

nh mong mu n. Thu t ng “đo n” dùng đ ch m t

ph n c th c a b n v c n ch n ra đ s a ch a. Phép phân đo n là phép chia m t đ i
t

ng ph c t p thành nh ng b ph n đ n gi n h n có th qu n l đ
M i b ph n nh th đ


c). T m t t p hi n th , hình nh đ

c tái sinh qua m i chu

c l u tr trong m t b ph n c ng n m trong CRT quét dòng

RAM c a card màn hình). M t đo n có th d dàng xác đ nh nh là m t ph n c a t p
hi n th b ng cách đ t cho nó m t tên. N i dung c a ph n đó c a t p nh v y s đ
ho c đ

c thay th tu theo yêu c u.

18

c xoá


e. C c ch c n ng Inp t c a ng

is

ng

ây là nhóm c c k quan tr ng trong gói ph n m m đ ho vì chúng cho phép
ng

i s d ng đ a l nh và d li u vào cho h th ng. Nh ng công vi c này đ

hi n nh các thi t b Input. Các ch c n ng Input t t nhiên ph i đ

i -

i s d ng không hi u bi t nhi u v máy tính c ng có th khai thác

ph n m m m t cách hi u qu cho m c đích chuyên môn c a mình. Các ph n m m đ h a
ch y trong DOS g n đây và đ c bi t là ch y trong Windows là nh ng ví d thành công
theo h

ng y.

1.6.4. Xâ
a.

S

ng

n

ng c c

c
t đ ho

H th ng đ ho xây d ng các mô hình ph c t p t nh ng y u t đ ho đ n gi n.
Các y u t này đ

c ng

i s d ng g i ra, s p x p cái này bên c nh cái kia, th c hi n

- T o kh i : Khi xây d ng mô hình có th g p nhi u y u t đ h a thành t ng đ n
v g i là kh i hay block. Kh i có th đ
mô hình. Ch ng h n mô hình bulông đ
bulông này l i đ

c g i ra đ x l và xen vào b t k n i nào trên
c t o ra t nhi u nét v , đ n l

t mô hình

c đ nh ngh a là m t kh i và đ t cho m t tên và c t vào b nh d

19

i tên


đã đ t r i g i t b nh ra qua tên g i y đ xen vào nh ng n i c n thi t trong b n v l p
ghép đang hi n th trên màn hình.
b. X c đ nh c c

t đ h a

Có nhi u cách đ g i m t y u t đ ho c th t c s d li u ra đ đ t nó vào v
trí mong mu n trong mô hình. Các y u t đ ho thông qua t
l u tr trong c s d li u d

i d ng toán h c và đ

ng tác v i h ICG, đ

ng trình :

 r2

Trong đó r là bán kính, m,n) là to đ c a tâm vòng tròn trong m t ph ng xOy.
Trong m i tr
nh ng đ

ng h p, đ nh ngh a toán h c có th chuy n đ i thành nh ng đi m,

ng và nh ng m t t

ng ng đ l u trong c s d li u và đ hi n th lên màn

hình CRT
c. E it hình h c
M t h CAD nào c ng có kh n ng Edit đ tu s a và đi u ch nh trong mô hình hình
h c nh chèn, sao chép, d ch chuy n, quay v.v.. đ i v i các y u t đ ho t o nên mô
hình đó. M t s kh n ng Edit thông d ng trong m t h CAD: Move, Copy, Rotate,
Mirror, Delete, Remove, Trim c t b ph n đo n th ng v
tr

c), Block, Scale.

1.6.5. Các phép chuy n đ i
- Phép d ch chuy n.
- Phép quay.
- Phép t l .
- Phép d i x ng.