I. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Chơi là một trong những hoạt động có mặt trong đời sống nhân loại ở mọi
lứa tuổi, mặc dù hình thức chơi thay đổi theo đội tuổi. Khi chơi, cả người lớn lẫn
trẻ em đều say mê, vui vẻ và thỏa mãn.
Chơi cần cho mọi lứa tuổi. Đối với người lớn, hoạt động chơi chiếm một
vị trí nhất định trong cuộc sống của họ. Đối với trẻ nhỏ, chơi như là một trong
những nhu cầu thiết yếu của trẻ. Đối với trẻ mầm non, hoạt động chơi là nội
dung chính của cuộc sống, là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi này.
Chơi được xem như là công việc của trẻ và có ảnh hưởng mạnh mẽ đến
sự phát triển tâm lí và và hình thành nhân cách ở trẻ - giữ vai trò chủ đạo đối với
sự phát triển của trẻ. Hình thức thể hiện đặc trưng của hoạt động chơi là là các
trò chơi. Các trò chơi vô cùng đa dạng về nội dung, hình thức, nguồn gốc. Do đó
ứng dụng phương pháp dạy học tích cực trong tổ chức hoạt động vui chơi cho
trẻ trong trường mầm non có vai trò quan trọng, tác động mạnh mẽ đế sự phát
triển của trẻ mầm non.
Những phẩm chất tâm lí và những đặc điểm nhân cách của trẻ mầm non
hình thành và phát triển mạnh mẽ nhất trong hoạt động vui chơi. Những biến đổi
về chất trong tâm lí của trẻ chuẩn bị cho trẻ chuyển sang 1 giai đoạn phát triển
cao hơn được hình thành chính trong giai đoạn này. Hoạt động chơi còn là tiền
đề quan trọng để hình thành những dạng hoạt động khác như học tập và lao
động.
Chơi là sự thực hành, qua đó đứa trẻ sẽ được chuẩn bị cho cuộc sống và
trẻ trưởng thành từ đó.
Trò chơi có ý nghĩa đặc biệt của giai đoạn lứa tuổi mầm non. Đói với trẻ
mầm non- trò chơi là học tập, là lao động, là hình thức giáo dục. Trò chơi hoàn
toàn đáp ứng nhu cầu của trẻ em lứa tuổi mầm non, đáp ứng niềm vui sướng,
tính tích cực, nhu cầu vận động, làm sinh động thêm óc tưởng tượng, tính tò mò
ham hiểu biết, trò chơi là phương tiện giáo dục chính.
Trò chơi là phương tiện phát triển toàn diện cho trẻ. Trong trò chơi, trẻ
lĩnh hội những kinh nghiệm xã hội của người lớn một các tự nhiên, hình thành

hoạt động vui chơi cho trẻ.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Kinh nghiệm chỉ đạo nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động vui chơi cho
trẻ mẫu giáo trường Mầm non Lương Nội.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm
- Phương pháp thống kê toán học.

2


II. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Trong quá trình dạy học, giáo viên tổ chức nhiều hoạt động cho trẻ, trong
đó có hoạt động chơi. Trẻ được cuốn hút vào vào các hoạt động đa dạng, thông
qua đó tự lực tìm tòi khám phá, trải nghiệm những điều mình chưa rõ để có được
các kiến thức, kỹ năng mới trong cuộc sống (chứ không phải thụ đọng tiếp thu
những tri thức đã được giáo viên sắp đặt).
Được đặt vào những tình huống của đời sống thực tế, trẻ trực tiếp quan
sát, thảo luận, trao đổi, làm thí nghiệm giải quyết vấn đề đặt ra theo suy nghĩ của
mình. Qua đó trẻ nắm bắt được các kiến thức và kỹ năng mới, vừa nắm bắt được
phương pháp làm ra kiến thức và kỹ năng được bộc lộ và phát huy tiềm năng
sáng tạo.
Đối với trẻ chơi có nghĩa là học. Khi trẻ chơi, trẻ phát triển sự hiểu biết về
các khái niệm. Trẻ lĩnh hội, hiểu biết qua chơi, qua trải nghiệm dựa vào xem xét
và khám phá các sự vật hiện tượng của thế giới xung quanh.
Phát huy tính tích cực của trẻ bằng phối hợp hợp lý các phương pháp
trong quá trình tổ chức các hoạt động của trẻ như phương pháp trực quan,

được hưởng ứng tích cực. Mục tiêu ứng dụng CNTT trong GDMN chủ yếu tập
trung vào việc quản lí chỉ đạo, khai thác sử dụng CNTT trong việc tổ chức các
hoạt động vui học cho trẻ cần có thời lượng cũng như dung lượng vừa phải, phù
hợp. Tuy nhiên, việc ứng dụng CNTT trong cấp học mầm non vẫn còn nhiều
khó khăn, bất cập về cơ sở vật chất, trình độ năng lực giáo viên, cán bộ quản lí
và quan điểm của của xã hội cũng như của các nhà quản lí giáo dục.[3]
Vì vậy, chúng ta cần quan tâm để tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ một
cách tích cực hơn để trẻ thực sư học mà chơi, chơi bằng học.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng
* Thuận lợi
- Trường Mầm non Lương Nội đã được công nhận là trường chuẩn quốc
gia giai đoạn 1.
- Có đầy đủ phòng học cho các lớp
- Nhà trường có đầu tư trang thiết bị hằng năm.
- Có phát động phong trào làm đồ dùng, đồ chơi.
- Thường xuyên thăm lớp dự giờ theo kế hoạch
- Giáo viên có trình độ đạt chuẩn 100%, trên chuẩn 7/20 bằng 35 %
- Đội ngũ giáo viên trẻ khỏe, nhiệt tình
- Giáo viên đã nắm bắt được các nội dung phương pháp để tổ chức hoạt
động vui chơi cho trẻ.
- Một số giáo viên có kinh nghiệm tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ
- Nhà trường có khuân viên cây xanh thoáng mát
4


- Các nhóm lớp đã chủ động xây dựng kế hoạch hoạt động vui chơi cho
trẻ theo chủ đề.
* Khó khăn
- Nhà trường chưa có phòng thể chất, chưa có vườn cổ tích cho trẻ chơi
- Một số giáo viên chưa thực sự tự giác, tổ chức mang tính đối phó.


- Một số giáo viêc có tuổi đời cao, trình độ đào tạo chắp vá nên khả năng
vận dụng, truyền đạt hướng dẫn trẻ trong khi chơi còn hạn chế, bất cập, chưa
phát huy được tính tích cực của trẻ, đang còn rập khuôn, máy móc dẫn đến kết
quả khi chơi chưa cao.
Trong quá trình được phân công phụ trách chuyên môn, tôi đã khảo sát
mức độ tích cực của giáo viên trong việc tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ tại
đơn vị và kết quả thu được như sau:
T
T
1

2

3

4

5

Nội dung

Tổng
số
giáo
viên

Giáo viên đã dựa vào vốn
kinh nghiệm của trẻ, hứng
thú hoạt động của trẻ, tạo

% SL % SL %
L

7

35 5

25 4

20

4

20

6

30 4

20 5

25

5

25

8

40 5


10

6


6

thực tế của từng nhóm lớp.
Sử dụng hợp lý, linh hoạt
các điều kiện cần thiết và
phương tiện sẵn có ở địa 20
phương cho hoạt động của
trẻ.

9

45 4

20 4

20

3

15

2.3. Các giải pháp đã được áp dụng để giải quyết vấn đề
* Giải pháp 1. Hướng dẫn giáo viên tạo môi trường cho trẻ hoạt động
- Chuẩn bị đủ đồ dùng, đồ chơi mang tính gợi mở, phong phú, đa dạng để

những kinh nghiêm trẻ đã có, đề xuất ý tưởng chơi phù hợp với hứng thú và điều
kiện thực tế của nhóm lớp.
- Giáo viên không nên can thiệp hay ngăn cản khi trẻ đang chơi nếu có
hiện tượng đi lệch hướng chơi thì giáo viên nên khéo léo nhập vai và hướng trẻ
chơi theo mục đích giáo dục.
- Giáo viên gợi ý để trẻ đổi góc chơi, vai chơi, không để trẻ chơi ở một
góc hoặc một vai chơi trong suốt cả tuần.
- Giáo viên nhập vai để gợi ý tình huống chơi để trẻ liên kết các góc chơi.
- Giáo viên tận dụng mọi cơ hội để tổ chức cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
* Giải pháp 3. Bổ sung thêm đồ dùng, đồ chơi
- Phát động phong trào làm đồ dùng dạy học, đồ chơi theo chủ đề. Mỗi
một chủ đề ban thi đua sẽ chấm điểm. Đây cũng là một trong những tiêu chí xếp
loại thi đua hàng tháng.
- Những bộ đồ dùng đạt giải sẽ được nhân rộng trong toàn trường về cách
sử dụng và cách làm.
- Tận dụng các nguyên liệu phế thải ở địa phương để tái sử dụng để làm
các đồ dùng, đồ chơi cho trẻ.
- Các đồ dùng dạy học, đồ chơi tự tạo cần phải đảm bảo các yêu cầu như:
+ Đảm bảo tính giáo dục: Có hình dáng, màu sắc, âm thanh hấp dẫn trẻ,
phản ánh về các sự vật, hiện tượng xung quanh, gần gũi với trẻ. Là phương tiện
giáo dục giúp trẻ phát triển toàn diện (về thể chất, nhận thức và ngôn ngữ, thẩm
mĩ, tình cảm, kỹ năng xã hội), nội dung và kích thước phù hợp với đặc điểm tâm
sinh lí của trẻ.
+ Đảm bảo an toàn vệ sinh: Làm đồ dùng, đồ chơi từ các nguyên vật liệu
dễ lau rửa, sơn bằng những loại sơn không độc hại, không sắc nhọn, được là
sạch trước khi làm đồ chơi.
+ Phải đẹp: Hình dáng, kích thước, màu sắc, bố cục của sản phẩm thể hiện
sự hài hòa, cân đối, sự chau chuốt, gọn gàng trong từng sản phẩm.

8

cới chủ đề đang tiến hành, những nội dung này phải được đưa vào mạng nội
dung và mạng hoạt động và chi tiết vào kế hoạch của từng tuần, phải được nhà
trường duyệt trước khi thực hiện.

9


- Xây dựng các tiết mẫu, tổ chức các hoạt động vui chơi dưới nhiều hình
thức khác nhau: Tổ chức hoạt động góc, chơi lồng ghép trong hoạt động học
tập…
- Lựa chọn giáo viên có tinh thần trách nhiệm cao, có năng lực sư phạm
để tổ chức cho trẻ hoạt động, từ đó, chị em giáo viên học hỏi, nhân rộng điển
hình.
- Chỉ đạo phương pháp tổ chức, hướng dẫn trẻ chơi:
+ Giáo viên phải thực sự chú ý đến việc phát triển trò chơi cho trẻ, luôn
coi chơi như một họa động có ý thức, có mục đích, mang tính tự lập và sáng tạo
cao của trẻ mẫu giáo.
+ Cô giáo đóng vai là người bạn lớn để hướng dẫn trẻ chơi, thậm chí có
thể chơi cùng trẻ. Cô là điểm tựa, là thang đỡ, gợi mở phát huy tính tích cực, chủ
động và sáng tạo trong quá trình trẻ chơi. Tránh hiện tường lặp lại một trò chơi
hay một chủ đề có nội dung tương tự, nhiều lần, có như vậy, trẻ mới không bị
nhàm chán hay đơn điệu.
+ Sử dụng nhiều loại đồ dùng, đồ chơi: Đồ chơi sẵn có (Búp bê, nồi nấu
cơm, ô tô …), đồ chơi cần có sự tác động của trẻ mới hoàn thiện: Tranh ghép
hình, bộ lắp ghép…. Đồ chơi trẻ và cô tự tạo” Gói kẹo, bánh chưng, con rối.
Tích cực sử dụng các nguyên vật liệu phế thải, sẵn có ở địa phương để hỗ trợ
cho hoạt động của trẻ mang tính tích cực và sáng tạo hơn.
- Giáo viên dựa vào vốn kinh nghiệm của trẻ, hứng thú hoạt động của trẻ,
tận dụng mọi cơ hội cho trẻ phát triển khả năng sáng tạo.
+ Lồng ghép các nội dung chơi thông qua các hội thi, tổ chức biểu diễn

* Giải pháp 7. Tuyên truyền phối kết hợp.
-Tuyên truyền đến các bậc phụ huynh thông qua các hoạt động trong giờ
đón trả trẻ để phụ huynh hiểu về tầm quan trọng của hoạt động vui chơi đối với
trẻ mẫu giáo.
- Huy động sự đóng góp nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương.
- Phối hợp với cha mẹ trẻ, đoàn thanh niên, phụ nữ để cùng giáo viên tạo
ra các đồ dùng, đồ chơi cho trẻ.
- Tổ chức các hoạt động vui chơi để phụ huynh cùng tham gia chơi, quan
sát trẻ chơi. Qua các hoạt động này, các bậc phụ huynh đã trở thành những tuyên
truyền viên tích cực về tầm quan trọng của hoạt động vui chơi cho trẻ em nói
chung và cho trẻ mầm non nói riêng.
- Phối hợp với phụ huynh để phụ huynh biết cách chơi và luật chơi để khi
ở nhà phụ huynh có thể chơi cùng các bé.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến

11


T
T
1

2

Nội dung

Tổng
số
giáo
viên

25

8

40 5

25 6

30

1

5

3

Tôn trọng các nhu cầu của
cá nhân trẻ, tạo cơ hội cho
trẻ khả năng thích ứng, hòa 20
9
45 7 35 4
20
nhập với cuộc sống xung
quanh
4
Kích thích động cơ bên
trong của trẻ, gây hứng thú,
lôi cuốn trẻ vào các hoạt 20
7
35 6 30 6



Trong quá trình áp dụng các biện pháp trên cho thấy sự linh hoạt của trẻ
trong giao tiếp cũng như trong các hoạt động được nâng lên, tăng thêm mối gắn
kết giữa các thành viên trong lớp, giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa các người
thân trong gia đình với nhau, giúp trẻ sảng khoái và có nhiều cảm xúc, giúp trẻ
ăn ngon miệng hơn.
Để đạt được hiệu quả cao trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ mầm non
nói chung trong đó có công tác chỉ đạo, tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu
giáo dòi hỏi phải có sự phối kết hợp giữa nhà trường gia đình và toàn xã hội . Vì
vậy nhà trường đã làm tốt công tác tuyên truyền về đường lối, quan điểm giáo
dục của Đảng về mục tiêu kế hoạch, nội dung, phương pháp giáo dục trẻ ở từng
độ tuổi . Phổ biến nuôi dạy trẻ theo khoa học trong đó có việc tổ chức hoạt động
vui chơi cho trẻ mẫu giáo tới từng phụ huynh thông qua các buổi họp phụ
huynh, góc trao đổi phụ huynh . Trẻ không chỉ vui chơi ở trường học thì ở nhà
mỗi cha mẹ các cháu cũng phải tạo điều kiện, cơ hội, phương tiện để trẻ được
thỏa mãn nhu cầu chơi các bậc phụ huynh nhận thức được khi chơi là lúc trẻ
đang học, đang lĩnh hội những tri thức bên ngoài, đang thể hiện khả năng, sự
hiểu biết cảu mình… Bởi ở độ tuổi này đồ chơi là sách giáo khoa của trẻ.
Sự chỉ đạo cần phải liên tục, liền mạch, có sự giám sát và kiểm tra thường
xuyên để kịp thời điều chỉnh uốn nắn những lệch lạc của giáo viên trong việc tổ
chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo.
Trong việc kết hợp với giáo dục và gia đình cần phải làm cho cha mẹ trẻ
thấy rõ được vị trí, vai trò của hoạt động vui chơi đối với trẻ mẫu giáo . Tuyên
truyền cách thức khoa học trong việc tạo điều kiện cho trẻ chơi ở nhà, đặc biệt
việc lựa chọn các loại đồ chơi có ý nghĩa giáo dục giáo dục cao.
Môi trường giáo dục là tổ hợp những diều kiện tự nhiên và xã hội tác
động đến việc chăm sóc giáo dục trẻ trong trường mầm non . Bao gồm môi
trường vật chất và môi trường xã hội . Thiết kế môi trường giáo dục ở trường
mầm non có nghĩa là xây dựng một môi trường an toàn, thân thiện, ấm cúng,

chức hoạt động vui chơi cho trẻ phải đảm bảo thông qua nhiều hình thức.
+ Xây dựng mạng nội dung đảm bảo các hình thức và nội dung hoạt động
phù hợp cho giáo viên thực hiện.
+ Kiểm tra, giám sát, đánh giá việc tổ chức hoạt động vui chơi ở các hình
thức trên.
+ Tổ chức dạy mẫu ở tất cả các hình thức.
+ Thông qua ngày lễ, phát động phong trào giờ dạy giỏi chuyên sau vào
vào tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ qua nhiều hình thức. Thường xuyên tổ
chức các đợt dự giờ thăm lớp, đánh giá việc tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ
trong tất cả các thời điểm có các hoạt động trong ngày.

15


Dự giờ thăm lớp không chỉ chú trọng vào việc dự tổ chức các hoạt động
góc sau giờ hoạt động chung mà việc kiểm tra dự giờ đánh giá phải được chú
trọng theo quan điểm toàn diện, tức là dự hoạt động vui chơi của trẻ ở tất cả các
thời điểm trong ngày:
+ Trong thời điểm hoạt động góc
+ Trong giờ hoạt động ngoài trời
+ Lồng ghép trò chơi trong tiết học
+ Trong giờ hoạt động chiều.
+ Mọi lúc, mọi nơi
Nhiệm vụ của giáo viên là phải phát triển khả năng sáng tạo, sự tưởng
tượng có chủ định của trẻ, khuyến khách, động viên trẻ thực hiện ngay những ý
tưởng của mình trong bất kì hoạt động nào, tập cho trẻ những thao tác, kỹ năng
cần thiết không thể thiếu trong hoạt động sáng tạo, giáo dục cho trẻ tính tự lập,
tính mục đích, tính tích cực hình thành cho trẻ thao tác tư duy, biết phân tích, so
sánh và tự nhận xét đánh giá hoạt động của mình và của bạn khác. Giáo viên
thực sự đóng vai trò quan trọng trong việc khơi dậy hoạt động sáng tạo trong trò

trình dự giờ, Ban giám hiệu tập trung đánh giá việc sử dụng biện pháp cá biệt
của giáo viên. Sau mỗi buổi chơi, cần lưu ý với giáo viên việc phân tích, đánh
giá, động viên các cháu để trẻ thấy rõ những ưu khuyết điểm của mình, rút kinh
nghiệm cho bản thân, đặc biệt đối với những trẻ trên thì nên động viên, khích lệ
trẻ nhằm đạt hiệu quả giáo dục cao hơn.
Tuyên truyền trong toàn dân, đặc biệt cha mẹ các cháu hiểu rõ hơn về vị
trí, vai trò, ý nghĩa của trò chơi đối với việc hình thành và phát triển nhân cách
của trẻ. Đồng thời hướng dẫn cho cha mẹ trẻ cần lựa chọn, chuẩn bị phương tiện
cho trẻ chơi và cách thức hướng dẫn cho trẻ chơi tại gia đình. Hoạt động vui
chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Chơi là nhu cầu sống đồng thời là
một cách chủ yếu để trẻ khôn lớn. Trẻ mẫu giáo là một nhân cách đang được
hình thành, các cháu cần được đảm bảo tính nhẹ nhàng và hồn nhiên, cần được
khai thác và đánh giá đúng khả năng tiềm tàng. Chính vì vậy, người quản lí
trong nhà trường phải nắm bắt được để xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên tổ
chức hoạt động vui chơi cho trẻ mang lại hiệu quả giáo dục cao nhất.
Với mục đích giáo dục toàn diện cho trẻ, lấy hoạt động vui chơi làm hoạt
động chủ đạo cho trẻ mẫu giáo, thông qua hoạt động vui chơi để phát triển nhiều
mặt của trẻ: Trí tuệ tình cảm, ý chí, tư duy… Đây là cơ sở bền vững của nhân
cách sau này. Ban giám hiệu nhà trường đã có những biện pháp chỉ đạo đúng
đắn trong việc xây dựng kế hoạch chương trình, nâng cao nhận thức và kỹ năng
tổ chức hoạt động vui chơi, đầu tư cơ sở vật chất trang thiết vị… cho công tác
giáo dục nói chung trong nhà trường và hoạt động vui chơi nói riêng.
3.2. Kiến nghị
17


- Nhà trường làm tốt công tác tham mưu dể bổ sung thêm trang thiết bị, đồ
dùng, đồ chơi đảm bảo theo yêu cầu tối thiểu.
- Làm tốt công tác xã hội hóa để cộng đồng tham gia vào việc nâng cao
chất lượng giáo dục

Họ và tên tác giả: Trương Thị Hà
Chức vụ và đơn vị công tác: Phó hiệu trưởng, trường Mầm non Lương Nội
Kết quả
Cấp đánh
đánh giá Năm học
giá xếp loại
TT
Tên đề tài SKKN
xếp loại
đánh giá
(Phòng, Sở,
(A, B,
xếp loại
Tỉnh...)
hoặc C)
1. Một số kinh nghiệm chỉ đạo về
phương pháp dạy học tích cực, tổ
chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu
giáo trường Mầm non Lương Nội,
2.

PGD&ĐT
Bá Thước

B

2013-2014

SGD&ĐT
Thanh Hóa