Header Page 1 of 120.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ XÂY DỰNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI
---------------------------

NGUYỄN THỊ MINH LỆ

TỔ CHỨC KHÔNG GIAN KIẾN TRÚC CẢNH QUAN
TUYẾN ĐƯỜNG TỐ HỮU
(ĐOẠN TỪ ĐƯỜNG KHUẤT DUY TIẾN
ĐẾN SÔNG NHUỆ) - THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUY HOẠCH VÙNG VÀ ĐÔ THỊ

Người hướng dẫn khoa học
PGS.TS. Nguy

Hà Nội - 2016

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 1 of 120.


Header Page 2 of 120.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ XÂY DỰNG

cứu và hoàn thành bản Luận văn.
Lãnh đạo và chuyên viên thuộc Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội,
Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội đã hỗ trợ, tạo điều kiện, giúp đỡ và đóng
góp những ý kiến quý báu cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Sau cùng tôi xin gửi lời cảm ơn đến người thân đã ủng hộ và tạo điều
kiện tốt nhất để tôi hoàn thành luận văn.
Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, tháng 6 năm 2016
Học viên

NGUYỄN THỊ MINH LỆ

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 3 of 120.


Header Page 4 of 120.

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của cá nhân tôi.
Các số liệu, trích dẫn, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực, khách quan,
chính xác và chưa công bố trong bất cứ công trình nào khác.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

NGUYỄN THỊ MINH LỆ

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 4 of 120.



luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 5 of 120.


Header Page 6 of 120.

1.1.4. Các quy hoạch đã được phê duyệt và các dự án liên quan đến tuyến
đường Tố Hữu ................................................................................10
1.2.

Thực trạng tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan tuyến đường .. 11

1.2.1. Thực trạng hình ảnh đặc trưng của tuyến đường .............................11
1.2.2. Thực trạng các công trình kiến trúc trên tuyến đường.....................16
1.2.3. Mật độ xây dựng và tầng cao công trình trên tuyến đường .............20
1.2.4. Thực trạng không gian công cộng trên tuyến đường .......................23
1.2.5. Thực trạng không gian cây xanh, mặt nước ....................................23
1.2.6. Thực trạng hệ thống hạ tầng kỹ thuật .............................................25
1.3.

Những vấn đề cần nghiên cứu ............................................................... 27

1.3.1. Đánh giá tổng hợp ..........................................................................27
1.3.2. Các vấn đề cần nghiên cứu .............................................................30
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ TỔ CHỨC KHÔNG GIAN KIẾN
TRÚC CẢNH QUAN TUYẾN ĐƯỜNG TỐ HỮU ...................................33
2.1.

Cơ sở pháp lý........................................................................................... 33

2.1.1. Các văn bản quy phạm pháp luật ....................................................33


3.1.1. Quan điểm ......................................................................................56
3.1.2. Mục tiêu .........................................................................................57
3.2.

Nguyên tắc ............................................................................................... 58

3.3.

Giải pháp tổng thể tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan tuyến
đường Tố Hữu ........................................................................................ 58

3.3.1. Phân vùng cảnh quan......................................................................58
3.3.2. Giải pháp tổng thể ..........................................................................60
3.4.

Các nhóm giải pháp tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan tuyến
đường Tố Hữu ........................................................................................ 63

3.4.1. Giải pháp tổ chức tầng cao .............................................................63
3.4.2. Giải pháp các trường học hiện có và cải tạo nhà dân tự xây ...........64
3.4.3. Giải pháp tổ chức cây xanh, mặt nước ............................................65
3.4.4. Giải pháp hệ thống hạ tầng kỹ thuật ...............................................70
3.4.5. Giải pháp trang thiết bị tiện ích đô thị ............................................72

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................84
Kết luận................................................................................................................ 84
Kiến nghị ............................................................................................................. 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO


QĐ-TTg

Quyết định - Thủ tướng

QĐ-UBND

Quyết định - Ủy ban nhân dân

QL

Quốc lộ

QH

Quy hoạch

QHXD

Quy hoạch xây dựng

TCVN

Tiêu chuẩn Việt Nam

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 8 of 120.


Header Page 9 of 120.

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU

Tên hình

Trang

Hình 1.1.

Vị trí nghiên cứu

5

Hình 1.2.

Phạm vi và giới hạn nghiên cứu

6

Hình 1.3.

Tuyến đường Tố Hữu trong Quy hoạch chung Thủ đô

10

Hình 1.4.

Tuyến đường Tố Hữu trong Quy hoạch phân khu
đô thị H2-2

11

Hình 1.5.

Hình 1.10.

Sơ đồ phân tích mảng đặc rỗng trên đường Tố Hữu

19

Hình 1.11.

Hình ảnh trường Trung học phổ thông Trung Văn

21

Hình 1.12.

Hình ảnh đường Tố Hữu nhìn từ trên cao xuống

21

Hình 1.13.

Mặt đứng hiện trạng tuyến đường Tố Hữu

22

Hình 1.14.

Hình ảnh khu Nghĩa trang Trung Văn

24


luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 10 of 120.


Header Page 11 of 120.

dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn
đến năm 2050
Hình 2.2.

Hình 2.3.

Tuyến đường Tố Hữu trong Quy hoạch phân khu
đô thị H2-2
Phối cảnh minh họa đường Tố Hữu trong Quy hoạch
phân khu đô thị H2-2

36

36

Hình 2.4.

Năm nhân tố hình ảnh đô thị của Kenvin Lynch

40

Hình 2.5.

Tuyến cảm nhận


57

Hình 2.11.

Một góc đường phố của thành phố Curitiba – Brasil

54

Hình 3.1.

Sơ đồ phân vùng cảnh quan

59

Hình 3.2.

Tổ chức không gian tổng thể tuyến đường

60

Hình 3.3.

Nút giao giữa đường Tố Hữu và
đường Lương Thế Vinh

61

Hình 3.4.

Đề xuất công trình cao tầng tại khu vực nút giao


Một số hình thức bố cục, phối kết cây xanh

68

Hình 3.9.

Minh họa đề xuất bồn hoa trang trí vỉa hè

73

Hình 3.10.

Bố trí các lớp cây xanh

74

Hình 3.11

Một số hình thức chòi nghỉ (mặt đứng và mái)

75

Hình 3.12.

Hình 3.13.

Kết hợp bồn cây, gốc cây bóng mát với hình thức
trang trí vỉa hè
Minh họa hình thức kết hợp bồn cây, gốc cây bóng

Hình 3.18

Minh họa điểm chờ xe buýt công cộng

79

Hình 3.19.

Bố trí chiếu sáng công trình và vỉa hè

82

Hình 3.20.

Đề xuất bố trí đèn tạo ánh sáng cho tuyến theo
nhiều lớp

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 12 of 120.

83


Header Page 13 of 120.

1

MỞ ĐẦU
Lý do lựa chọn đề tài
Theo quy hoạch chung xây dựng thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm
nhìn đến năm 2050, tuyến đường Tố Hữu được xác định là một trong các trục

Tố Hữu (đoạn từ đường Khuất Duy Tiến đến sông Nhuệ).
- Phạm vi nghiên cứu: Trục đường giao thông và các công trình trên
tuyến đường Tố Hữu trong phạm vi đến hết ranh giới ô đất so với chỉ giới
đường đỏ đường Tố Hữu. Khu vực nghiên cứu thuộc địa giới hành chính các
phường Nhân Chính, Thanh Xuân Bắc - quận Thanh Xuân và các phường
Mễ Trì, Trung Văn - quận Nam Từ Liêm, Hà Nội.
Phương pháp nghiên cứu
Trong đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp thu thập số liệu
- Phương pháp khảo sát thực địa
- Phương pháp chuyên gia
- Phương pháp phân tích tổng hợp
Nội dung nghiên cứu
- Nghiên cứu quá trình hình thành và phát triển của tuyến được qua
các thời kì phát triển của Thủ đô.
- Khảo sát các công trình trên tuyến đường (loại hình kiến trúc, vật
liệu công trình, khoảng lùi xây dựng…), các không gian trống.
- Thu thập thông tin về các dự án đầu tư đã triển khai trong khu vực và
các tài liệu, các kết quả công bố liên quan đến nội dung đề tài luận văn.
- Phân tích và đánh giá tổng hợp, đối chiếu so sánh trên cơ sở các kết
quả khảo sát, điều tra trong khu vực tuyến đường Tố Hữu và khu vực lân cận.
- Đề xuất giải pháp chỉnh trang không gian kiến trúc cảnh quan tuyến
đường.
Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa lý luận:

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 14 of 120.


Header Page 15 of 120.


luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 15 of 120.


Header Page 16 of 120.

4

biết lưu tuyến qua hình ảnh con đường giao thông hàng ngày. Những lưu
tuyến đó cấu thành mạng không gian đô thị. Trong hình ảnh đô thị, lưu tuyến
chiếm vai trò chủ đạo, các nhân tố khác đều phát triển men theo nó [5].
- Mảng (District): Trong đô thị, mỗi mảng tương đương với một khu
vực có hình thái và công năng sử dụng đồng nhất, cách biệt và không lặp lại ở
những khu vực khác. Mỗi khu vực có những đặc trưng riêng về văn hóa – xã
hội hoặc chức năng như khu hạt nhân lịch sử, khung công nghiệp khu
ở….[5].
- Nút (Node): Là một giao điểm hoặc tập hợp các giao điểm của các
lưu tuyến. Nút thường dùng để chỉ những tiêu điểm quan trọng để con người
nhận bị đô thị. Tầm quan trọng của nút thể hiện ở chỗ: nút là nơi tập trung
một số công năng hoặc đặc trưng nhất định. Nút được gọi là các hạt nhân của
hình ảnh không gian đô thị [5].
- Cột mốc: (Land mark): Là một điểm xác định, quy ước để nhận
thức khung cảnh xung quanh. Nó là hình ảnh đột xuất gây ấn tượng mạnh cho
con người trong đô thị [5].
Cấu trúc luận văn

- Luận văn bao gồm: Phần mở đầu; phần nội dung; phần kết luận, kiến
nghị và tài liệu tham khảo.
- Phần nội dung của luận văn gồm có 3 chương:
+ Chương 1: Thực trạng không gian kiến trúc cảnh quan tuyến đường

Kết luận
Trong thời gian qua, quá trình đô thị hóa diễn ra khá nhanh trên địa bàn
thành phố Hà Nội nói chung, và khu vực phía Tây – Tây nam Hà nội, thuộc
quận Nam Từ Liêm và quận Thanh Xuân nói riêng. Các khu dân cư được mở
rộng, nhiều khu đô thị mới hiện đại đang từng bước được hình thành. Trong
đó có các tuyến giao thông chính thành phố và khu vực được mở rộng theo
quy hoạch với yêu cầu thiết kế đồng bộ cả về hệ thống hạ tầng kỹ thuật, quy
hoạch sử dụng đất và không gian kiến trúc cảnh quan 2 bên đường. Thực hiện
công tác thiết kế đô thị nhằm tôn vinh, gìn giữ các giá trị văn hóa, lịch sử, xã
hội, quy hoạch, kiến trúc, cảnh quan Hà Nội là việc làm cấp thiết.
Đối với mỗi khu vực trong thành phố việc phát triển hình ảnh đô thị đặc
trưng của khu vực đó càng cần thiết thực hiện hơn, vì mỗi khu vực sẽ góp
phần quan trọng vào hình ảnh đặc trưng và quá trình phát triển bền vững của
Hà Nội.
Tuyến đường Tố Hữu là một trong những tuyến đường hướng tâm của
Thủ đô, có đặc trưng nổi bật, kết nối các quận, huyện phía Tây của Hà Nội
với trung tâm Thủ đô, góp phần quan trọng vào hình ảnh đô thị đặc trưng
chung của khu vực và của Thủ đô Hà Nội.
Tuyến đường Tố Hữu với rất nhiều các công trình nhà chung cư cao
tầng, các tổ hợp dịch vụ hỗn hợp lớn có nét đặc trưng khá riêng biệt so với
các khu vực khác của Thủ đô. Các công trình quy mô, diện tích lớn như tổ
hợp các công trình chung cư cao tầng kết hợp thương mại, dịch vụ, văn phòng
với các điều kiện khí hậu, phong tục, nếp sống của người dân Hà Nội trong
thời kì đổi mới.

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 18 of 120.


Header Page 19 of 120.


luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 19 of 120.


Header Page 20 of 120.

86

nên hình ảnh đô thị đặc trưng cho tuyến phố, cho khu vực. Mỗi công trình lại
thuộc sở hữu của những thành phần khác nhau, của những tập thể và cá nhân
cụ thể với thành phần và nhận thức khác nhau nên tác động của cộng đồng
vào toàn bộ quá trình bảo tồn và phát triển hình ảnh đô thị đặc trưng của
tuyến, của khu vực là rất lớn. Cần chia sẻ trách nhiệm, khuyến khích tham gia
thực hiện và tôn trọng ý kiến của người dân, quyết định của cộng đồng, của
mỗi người dân trong toàn bộ quá trình của công tác thiết kế đô thị.
Kiến nghị
Tuyến đường Tố Hữu là một tuyến đường mới được hình thành sau
thời kỳ đổi mới đồng thời đóng vai trò là một thành tố quan trọng của tuyến
đường hướng tâm nói riêng và của Thủ đô Hà Nội nói chung, góp phần tạo
nên bộ khung cho đô thị. Do đó, để phát huy vai trò, vị thế của tuyến đường
nói riêng và cải thiện diện mạo cảnh quan đô thị cho khu vực phía Tây thủ đô
Hà Nội nói chung cần có các chính sách phát triển đồng bộ và kết hợp, hỗ trợ
lẫn nhau cho tuyến đường, cụ thể:
- Đối với các cấp chính quyền:
+ Cần xây dựng Quy chế duy tu, bảo dưỡng đồng bộ các yếu tố tạo nên
các kiến trúc đô thị, bao gồm cả cây xanh, các hạ tầng kỹ thuật khác như giao
thông, điện, nước.
+ Cần tổ chức giao thông hợp lý để khai thác giao thông công cộng, đặc
biệt là khu vực gần nút giao Tố Hữu – Khuất Duy Tiến (Vành đai 3), là nơi
tập trung đông người, gắn với các tổ hợp công trình cao tầng.
+ Xây dựng các chính sách quản lý phát triển tổng thể, chi tiết, khuyết

đô thị, các quy định, quy chế liên quan đến tuyến đường để công tác vận hành
được hiệu quả, phục vụ tốt hơn nữa cho chính các cư dân tại khu vực.
+ Chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật, các quy định,
quy chế được cấp có thẩm quyền ban hành có liên quan đến khu vực tuyến
đường Tố Hữu.

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 21 of 120.


Header Page 22 of 120.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tiếng Việt:
1. Nguyễn Thế Bá (2009), Quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị, Nhà xuất
bản xây dựng, Hà Nội.
2. Nguyễn Tố Lăng (2003), Thiết kế đô thị, Bài giảng cao học Kiến trúc và
Quy hoạch, Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội.
3. Hàn Tất Ngạn (1996), Kiến trúc cảnh quan đô thị, NXB Xây dựng,
Hà Nội.
4. Đào Ngọc Nghiêm (2010), Quá trình phát triển của Hà Nội qua các thời
kỳ trong “Hà Nội thiên niên kỷ - Bài học quá từ quá trình đô thị hóa”.
5. Kim Quảng Quân (2000), Thiết kế đô thị có minh họa, (Đặng Thái Hoàng
dịch), Nhà xuất bản Xây dựng, Hà Nội.
6. Đỗ Xuân Sơn, Điểm nhấn đô thị Hà Nội, Bản tin hoạt động KHCN và
Đào tạo trường ĐHKT Hà Nội, số 14, tháng 3/2006.
7. Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam (2003), Luật xây dựng số
16/2003/QH11 ngày 26 tháng 11 năm 2003.
8. Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam (2005), Luật Bảo vệ môi trường số
52/2005/QH11 ngày 29 tháng 11 năm 2005.

19.http://vqh.hanoi.gov.vn/
20.https://www.google.com/maps/place.
21.http://www.google.com
22.http://www.qhkt.hanoi.gov.vn
23.http://www.vanhoahoc.vn/nghien-cuu/van-hoa-the-gioi.

luan van thac si-tai lieu - luan an -kinh te -Footer Page 23 of 120.