BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ GIÁO DỤC DINH
DƯỠNG CHO TRẺ 3 - 5 TUỔI
TẠI TRƯỜNG MẦM NON


- Định hướng đề xuất biện pháp
Căn cứ một số văn bản có liên quan đến công tác giáo
dục dinh dưỡng cho trẻ MN được ban hành bởi Bộ, Sở, Phòng
Giáo dục và Đào tạo ban hành về công tác giáo dục dinh
dưỡng cho trẻ MN có hiệu lực:
Căn cứ quyết định số 1923/ QĐ-BGDĐT, ngày 30 tháng
5 năm 2014 ban hành chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ
chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục cho trẻ , nhóm trẻ, lớp mẫu
giáo.
Thông tư Sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Chương
trình giáo dục mầm non ban hành kèm theo Thông tư số
17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
- Nguyên tắc đề xuất biện pháp
- Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
Khi xây dựng biện pháp cần đảm bảo biện pháp phải có
tính thực tiễn phù hợp với chương trình dạy học cần lựa chọn
những nội và những kiến thức cơ bản, phù hợp với những
điều kiện của nhà trường, với hoàn cảnh thực tiễn, chuẩn bị


cho người học thích ứng nhanh và tham gia có hiệu quả vào
mục tiêu giáo dục.
- Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
Đó là các giải pháp phải phù hợp với điều kiện kinh tế

-Kết quả phỏng vấn lựa chọn biện pháp nhằm GDDD cho
trẻ 3 – 5 tuổi tại trường mầm non non Quán Toan, Hồng
Bàng, Hải Phòng (n = 40)
T
T

Tên biện pháp

Kết quả phỏng vấn
Đồng ý

Không

Ý kiến

đồng ý

khác


1

n

%

n

%


tập.

3

GDDD cho trẻ thông
qua việc hoạt động

21

52,5

12

góc.
4

GDDD cho trẻ thông
qua hoạt động tạo

19

47,5

8

39

97,5

0

5

32,
5

2,5

Qua bảng , chúng tôi nhận thấy: Trong quá trình giáo dục
tại nhà trường mầm non, việc giáo dục dinh dưỡng cho trẻ mầm


non lứa tuổi 3 – 5 tuổi giáo viên thường thông qua 5 biện pháp
chính, tuy nhiên có 92,5% đến 97.,% giáo viên cho rằng việc
GDDD cho trẻ lứa tuổi 3 – 5 tuổi qua việc tổ chức bữa ăn trưa
và qua việc tổ chức hoạt động trò chơi ĐVCCĐ là đạt hiệu quả
cao nhất, còn 3 biện pháp giáo viên cho rằng có sử dụng, tuy
nhiên hiệu quả đạt được không cao. Từ kết quả đó đề tài lựa
chọn 2 nhóm biện pháp chính nhằm ứng dụng vào công tác
GDDD cho trẻ.
Để triển khai các biện pháp có hiệu quả, căn cứ vào điều
kiện thực tế của nhà trường, căn cứ vào trình độ của giáo viên,
đề tài xây dựng từng biện pháp trong mỗi nhóm, nhằm phỏng
vấn các giáo viên trong nhà trường, từ đó xây dựng nội dung, kế
hoạch giảng dạy để ứng dụng có hiệu quả các biện pháp vào
việc GDDD cho trẻ. Kết quả được trình bày tại bảng
- Kết quả phỏng vấn nội dung các biện pháp GDDD cho
trẻ 3 – 5 tuổi tại trường mầm non non Quán Toan, Hồng
Bàng, Hải Phòng (n = 40)



%

Nhóm biện pháp 1: GDDD cho trẻ thông qua việc tổ
chức bữa ăn trưa
Giới thiệu một số
món ăn có sẵn ở địa
phương và phù hợp

24

60,0

6

15,0

10

25,0

36

90,0

2

5,0

2



trường

không gian quanh
trẻ đẹp mắt, hấp dẫn
Giới thiệu cách chế
biến một số món ăn
có sẵn ở địa phương
phù hợp với trẻ.
Sử dụng một số


Kết quả phỏng vấn
T
T

Tên biện pháp và
nội dung của các

Đồng ý

biện pháp

Không

Ý kiến

đồng ý

khác


5,0

1

2,5

dạng nghệ thuật có
nội dung phù hợp
với món ăn.
Giới thiệu cho trẻ
nhận biết một số đồ
dùng trong ăn uống
và cách sử dụng.
Giáo dục cho trẻ
một số thói quen vệ
sinh văn minh trong
ăn uống.
2

Nhóm biện pháp 2: GDDD cho trẻ thông qua trò chơi
đóng vai có chủ đề
Sưu tầm và lựa chọn

30

75,0

7


khác

n

%

n

%

n

%

37

92,5

1

2,5

2

5,0

25

62,5



trường chơi hấp dẫn
phù hợp với nội
dung GDDD.
Sử dụng một số
dạng nghệ thuật có
nội dung phù hợp
với

nội

dung

GDDD.
Luân phiên vai chơi,


Kết quả phỏng vấn
T
T

Tên biện pháp và
nội dung của các

Đồng ý

biện pháp

Không


nhóm chơi trong quá
trình chơi
Sử dụng hình thức
thi đua trong trò
chơi khi tổ chức
GDDD.
Qua kết quả phỏng vấn tại bảng, chúng tôi nhận thấy: Khi
đưa 6 nội dung của biện pháp 1 và 5 nội dung của biện pháp 2,
chúng tôi thu được:
Tại nhóm biện pháp thứ nhất: Có 72,5% đến 92,5%
giáo viên được hỏi cho rằng việc GDDD cho trẻ mầm non lứa
tuổi 3 – 5 tuổi thông qua việc tổ chức bữa ăn trưa cần thông qua
4 biện pháp cơ bản đó là: Tạo môi trường không gian cho trẻ
bầy biện bàn ghế, bát, thìa, đẹp mắt và hấp dẫn; Sử dụng một số


dạng nghệ thuật (bài hát, thơ, ca dao, câu đố) có trong nội dung
phù hợp với bữa ăn; Giới thiệu cho trẻ nhận biết một số đồ dùng
trong ăn uống và cách sử dụng chúng; Giáo dục cho trẻ một số
thói quen vệ sinh văn minh trong ăn uống
Tại nhóm biện pháp thứ hai: Việc GDDD thông qua trò
chơi ĐVCCĐ đó là: Sưu tầm và lựa chọn nguồn TCĐV đa dạng,
phong phú phù hợp với nội dung GDDD; Xây dựng môi trường
chơi hấp dẫn phù hợp với nội dung GDDD; Sử dụng hình thức
thi đua trong trò chơi khi tổ chức GDDD thì sẽ đạt hiệu quả tối
ưu. Từ kết quả đó, đề tài ứng dụng 2 nhóm biện pháp với ứng
dụng vào việc GDDD cho trẻ 3 – 5 tuổi tại trường MN Quán
Toan, Hồng Bàng Hải Phòng.
- Mục tiêu, nội dung, cách thức và điều kiện thực
hiện của từng nhóm biện pháp

cách bày trí hấp dẫn, đẹp mắt với không khí thoải mái vui vẻ
trong mỗi bữa ăn giúp trẻ ăn uống được ngon miệng, ăn hết
suất ăn của mình.
Trẻ mầm non có cái nhìn trực giác, tổng thể với mọi sự
vật, hiện tượng xung quanh. Vì vậy, việc tạo môi trường
không gian quanh trẻ là rất cần thiết trong việc tổ chức bữa ăn
trưa cho trẻ tại mỗi nhà trường MN.
Việc tạo môi trường trong mỗi bữa ăn cần phải phù hợp,
an toàn, thuận tiện và hợp lý hài hòa là một vấn đề khoa học
vô cùng cần thiết để vận dụng việc GDDD cho trẻ thông qua
mỗi bữa ăn. Do vậy, khi tổ chức bữa ăn trưa cho trẻ cần phải
có đầy đủ dụng cụ ăn, tạo môi trường cho trẻ trong mỗi bữa
ăn, việc bày trí các dụng cụ ăn tại mỗi bữa ăn cần phải đẹp
mắt, hài hòa, lôi cuốn, hấp dẫn đến mỗi bữa ăn.
Tâm lý của trẻ mầm non là tính cảm xúc, tình cảm nên
trẻ rất muốn được gần gũi, nhẹ nhàng hay dùng những cử chỉ
âu yếm, trẻ rất dễ bị xúc động và tổn thương, bởi thế việc tổ
chức bữa ăn trưa cho trẻ cần có một thái độ ân cần, nhiệt tình,
cởi mở. Từ đó giúp trẻ bộc lộ được những suy nghĩ của mình,
cách ứng xử trong khi ăn làm cho trẻ tự nhiên hơn, cảm nhận


được món ăn hàng ngày bằng việc trẻ ăn ngon miệng và ăn
hết suất ăn của mình. Từ đó giúp trẻ nhận thức được những
kiến thức, kỹ năng, thái đọ đúng đắn đối với việc ăn uống.
Không khí cho mỗi bữa ăn trưa cần vui vẻ, hấp dẫn nhằm kích
thích trí tưởng tượng và khả năng cảm nhận những vị ngon
của từng loại thức ăn khác nhau. Vì thế môi trường cho bữa
ăn cần đảm bảo không gian, địa điểm, thời gian hợp lý và an
toàn để cho trẻ có tâm trạng thoải mái ngồi ăn, phòng ăn cần

trong việc tổ chức môi trường cho trẻ tận dụng những đồ
dùng, vật dụng sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh.
Giáo viên cần có khiếu thẩm mỹ, có năng lực tổ chức
bữa ăn cho trẻ tạo cho trẻ có một môi trường đảm bảo tính
thẩm mỹ và khoa học.


Điều kiện thực hiện biện pháp:
Để thực hiện có hiệu quả biện pháp trên, giáo viên
cần lưu ý một số vấn đề sau:
Chuẩn bị phòng ăn sạch sẽ, gọn gàng.
Lựa chọn không gian phù hợp với mỗi bữa ăn.
Các đồ dùng, phương tiện phục vụ cho bữa ăn phải
được chuẩn bị đủ, đa dạng.
Để phát huy được hiệu quả trong mỗi giờ ăn của trẻ
nhằm giải quyết mục tiêu GDDD cho trẻ chúng ta cần sắp
xếp, bố trí các vật dụng, đồ dùng sao cho khoa học, hợp lý,
kích thích được trẻ tham gia vào hoạt động, đạt được mục tiêu
đề ra.
- Biện pháp 2: Sử dụng một số dạng nghệ thuật (bài
hát, thơ, ca dao, câu đố) có trong nội dung phù hợp với bữa
ăn.
Mục tiêu của biện pháp:
Trong quá trình tổ chức bữa ăn trưa cho trẻ, việc sử dụng
một số dạng nghệ thuật nhằm động viên, khuyến khích trẻ để


tạo cho trẻ có hứng thú trong khi ăn, giúp trẻ tập trung vào
việc ăn uống của mình, qua đó có thể hình thành cho trẻ
những kỹ năng, hành vi, thái độ đúng đắn trong mỗi bữa ăn.

quan hệ thân tình, gần gũi giữa cô và trẻ, tạo ra thái độ vui vẻ,
thoải mái về mọi mặt sẽ giúp trẻ hưng phấn hơn, gần gũi hơn
giữa cô và trẻ và giữa các trẻ với nhau. Trẻ sẽ mạnh dạn hơn
trong việc thể hiện thái độ, nhu cầu của bản thân và thể hiện
được khả năng của mình trong mỗi bữa ăn, qua đó hình thành
tính tự giác, chủ động trong khi ăn.
Những yêu cầu và yếu tố nghệ thuật phải mang tính sư
phạm, phù hợp với tâm lý của trẻ, trẻ rất thích khen và động
viên, nhất là trong mỗi bữa ăn cần có thái độ vui vẻ, tạo


không khí thoải mái, không được dọa trẻ hay có thái độ không
tốt ép trẻ ăn hết mới được cô yêu, thậm chí cũng không nên
ép trẻ ăn quá nhiều thức ăn, nếu trẻ không muốn ăn thì cô giáo
cần tìm hiểu nguyên nhân và động viên trẻ như thế nào đó để
trẻ không còn cảm giác sợ sệt trong mỗi bữa ăn.
Bằng cử chỉ âu yếm, nhẹ nhàng của cô giáo đã động
viên, khuyến khích trẻ ăn, những cử chỉ, thái độ đó cũng
chính là những động cơ cần thiết nhất để giúp đỡ trẻ hoàn
thành nhiệm vụ.
Trước khi tiến hành bữa ăn trưa cho trẻ cô giáo cần
hướng tới những việc làm của trẻ, chẳng hạn như trẻ thực hiện
một số các thao tác vệ sinh trước khi ngồi vào bàn ăn như cần
phải trật tự, không nói chuyện trong giờ ăn.
Sử dụng một số dạng nghệ thuật trong việc tổ chức bữa
ăn trưa cho trẻ ở trường mầm non sẽ giúp trẻ biết nhường
nhịn, chia sẻ, biết được sự cần thiết của việc ăn uống đối với
tất cả mọi người, biết thực hiện công việc của mình trong
nhiều tình huống và hoàn cảnh khác nhau, từ đó trẻ biết cần
phải ăn uống đầy đủ, không kén chọn thức ăn, không kiêng

gian cụ thể để trẻ tiếp thu và nhớ được nội dung kiến thức mà
cô giáo muốn truyền đạt. Những bài hát, bài thơ, câu đố…. sử
dụng nhằm giáo dục dinh dưỡng cho trẻ có thể do cô giáo sưu
tầm, có thể là những tác phẩm do cô và trẻ tự sáng tác, tuy
nhiên cần đảm bảo tính gần gũi, dễ nhớ và chuẩn mực. Thông
qua việc tổ chức bữa ăn trưa cho trẻ thông qua việc sử dụng
những bài hát, bài thơ ca, hò vè… vào hoạt động GDDD giúp
trẻ nhận biết tên gọi một số thực phẩm, cách chế biến, cách
kết hợp các loại thực phẩm cần thiết, mà giúp trẻ phản ánh
những nội dung GDDD và qua đó giúp trẻ phát hiện ra các
đặc tính của một số loại thực phẩm.
Như vậy, việc sử dụng một số dạng nghệ thuật (bài hát,
bài thơ, câu đố, hò….) có nội dung phù hợp với món ăn là cần
thiết trong việc tổ chức bữa ăn trưa cho trẻ mầm non, đó là


một trong những biện pháp quan trọng có tác dụng GDDD và
giúp trẻ ăn có tâm trạng thoải mái trong mỗi bữa ăn.
Điều kiện thực hiện biện pháp:
Tiến hành sử dụng một số nội dung nghệ thuật nhằm tạo
và duy trì hứng thú của trẻ khi đã đảm bảo đầy đủ các điều
kiện về kế hoạch cũng như chuẩn bị về điều kiện vật chất.
Tiến hành thực hiện phải phù hợp với đối tượng trẻ và
đặc điểm lớp học
Giáo viên phải linh hoạt trong việc tổ chức, cũng như
vận dụng các phương pháp, biện pháp.
Tiến hành phải theo kế hoạch lập ra.
- Biện pháp 3: Giới thiệu cho trẻ nhận biết một số đồ
dùng trong ăn uống và cách sử dụng chúng.
Mục tiêu của biện pháp:

trẻ không tự phục vụ cho chính bản thân mình trong bữa ăn.
Chính vì thế Cô giáo cần giới thiệu cho trẻ làm quen với các
đồ dùng ở mọi lúc, mọi nơi, trong mọi hoạt động, đặc biệt là
trong việc tổ chức bữa ăn trưa tại trường cho trẻ.
Ngoài ra cô cho trẻ làm quen với các đồ dùng, dụng cụ
ăn uống, cách sử dụng thông qua hoạt động góc, thông qua
các hoạt động khác như qua các bài thơ, qua trò chơi nấu ăn,
gia đình, bé tập làm nội trợ…. Cô cũng cần tổ chức cho các
trẻ làm quen và cách sử dụng các đồ dùng đó.
Cách thức thực hiện biện pháp:
Như vậy, bằng việc tổ chức cho trẻ làm quen với cách sử
dụng đồ dùng, dụng cụ ăn uống ở mọi lúc, mọi nơi đã dần
hình thành cho trẻ những kỹ năng, kỹ xảo trong cách sử dụng.
Khi tổ chức bữa ăn trưa cho trẻ ở trường mầm non thì đa số
trẻ đã biết chách sử dụng và sử dụng một cách khéo léo đồ
dùng trong khi ăn, biết tự xúc ăn một cách gọn gàng, hạn chế
được vấn đề mất vệ sinh trong khi ăn, trẻ thấy tự tin hơn trong
mỗi bữa ăn, giờ ăn của trẻ và trẻ thấy thoải mái, nhẹ nhàng,


hứng thú trong khi ăn giúp trẻ ăn ngon miệng, ăn hết khẩu
phần ăn của mình và đạt được hiệu quả cao trong mỗi giờ ăn.
Điều kiện thực hiện biện pháp:
Biện pháp GDDD cho trẻ thông qua việc nhận biết một
số đồ dùng trong ăn uống và cách sử dụng chúng cần đảm bảo
tính giáo dục toàn diện, tính phát triển, tính hệ thống, tính
đồng bộ và tính mềm dẻo, linh hoạt phù hợp với từng hoàn
cảnh và đối tượng giáo dục.
Biện pháp GDDD cho trẻ thông qua việc nhận biết một
số đồ dùng trong ăn uống và cách sử dụng chúng cần đảm bảo