GIÁO ÁN SINH HỌC 11(nâng cao)
Bài 28: ĐIỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG
Người dạy:
Phan Trường An 3060457
Nguyễn Thị Kim Hoa 3060476
I. MỤC TIÊU:
Sau khi học xong bài này học sinh có khả năng.
1. Kiến thức:
• Trình bài được khái niệm điện thế nghỉ và điện thế hoạt động.
• Giải thích được cơ chế hình thành 2 loại điện thế trên.
• Trình bài được vai trò và chức năng của bơm Na
+
/K
+
.
• Mô tả và giải thích thích được cơ chế hình thành điện thế hoạt động trên sợi thần
kinh.
• So sánh và giải thích sự truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin và
không có bao miêlin.
2. Kỹ năng:
• Rèn luyện kỹ năng quan sát và suy luận.
• Kỹ năng mô tả, giải thích hình và biểu đồ.
3. Thái độ:
• Làm học sinh có hứng thú với môn sinh học, khi nhận ra mọi tế bào trong cơ thể
đều có tích điện,và cơ chế liên hệ của hệ thần kinh. Giúp chống lại những quan
điểm duy tâm, mê tín dị đoan.
Kiến thức trọng tâm của bài: cơ chế hình thành điện thế hoạt động và sự dẫn truyền xung thần
kinh trên 2 loại sợi trục có bao và không bao miêlin.
II. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1. Phương pháp dạy:
• Sử dụng chương trình powerpoint để hỏi đáp,trình chiếu hình - film cho học sinh

điện thế nghỉ
Nồng độ K
+
trong dịch
bào lớn hơn ngoài dịch mô
và Na
+
thì ngược lại.
Kênh K
+
mở và kênh Na
+
đóng, vì màng có tính thấm
chọn lọc.
K
+
từ dịch bào đi ra dịch
mô, làm mặt dịch mô tích
điện dương và dịch bào tích
điện âm.
Do lực hút tĩnh điện nên
K
+
bị giữ lại ở gần màng.
Bơm Na
+
/K
+
thường
xuyên hoạt động nhầm duy


Tại sao K
+
khi đi ra ngoài
màng lại tập chung gần màng
mà không đi xa hơn?
Nếu K
+
ra ngoài màng mãi
thì sẽ như thế nào?
Thảo luận nhóm và trả
lời.
o Đặt một điện cực ở
mặt ngoài, và cái còn
lại xuyên qua màng
vào mặt trong, và nối
với một điện kế cực
nhạy.
o Mặt trong tích điện
âm, mặt ngoài tích điện
dương.
o Quan sát hình 28.4
và trả lời.
o K
+
đi ra ngoài và Na
+
đi vào dịch bào.
o Thảo luận và trả lời.
o Thảo luận và trả lời.

chứa nhiều Na
+
hơn ngoài
Lưu ý: điện thế nghỉ của mực
ống là -70 mV.
Quan sát hình 28.7 và thảo
luận, trả lời các câu hỏi các
câu hỏi sau.
Khi tế bào ở trạng thái
nghỉ chúng ta có điện thế nghỉ
vậy điện thế nghỉ chuyển sang
điện thế hoạt động khi nào?
Khi điện thế động phát sinh
sẽ trải qua các giai đoạn nào?
Nhận xét và lưu bảng
Quan sát đoạn film 28.8
thảo luận nhóm 2 HS ngồi
cạnh nhau, trong thời gian 2
phút. Hãy cho biết trong từng
giai đoạn trên thì loại kênh iôn
nào mở, loại Iôn nào di
chuyển, và ý nghĩa của sự di
chuyển đó?
Dẫn dắt học sinh trả lời, nhận
xét, hoàn chỉnh, và lưu bảng
Từ cơ chế hình thành điện
thế động, hãy rút ra khái niệm
điện thế động
Nhận xét và lưu bảng
Sau giai đoạn tái phân cực

Kênh Na
+
đóng lại và kênh
K
+
mở ra, K
+
tràn ra
Ngoài màng lại tích điện
dương và trong màng tích
điện âm
dịch mô và ngược lại với K
+
.
Bơm Na
+
/K
+
giúp lập lại
trật tự nồng độ các Iôn như
ban đầu.
2. Sự lan truyền xung thần
kinh trên sợi trục không có
bao miêlin
Xung thần kinh không chạy
dọc trên sợi thần kinh.
Nó kích thích làm xuất hiện
xung thần kinh ở vùng kế
tiếp và cứ như thế xung
thần kinh truyền đi.

Quan sát hình 28.10 và giải
thích tạ sao xung thần kinh tại
điểm B không truyền trở lại
điểm A?
Nếu ta kích thích ở giữa sợi
trục thì xung thần kinh sẽ
truyền đi như thế nào?
Quan sát hình 28.11 và cho
biết cấu tạo của sợi thần kinh
có bao miêlin?
Hãy dự đoán cơ chế dẫn
truyền xung thần kinh trên sợi
trục có bao miêlin?
o Thảo luận và trả lời.
o Quan sát hình, thảo
luận và trả lời.
o Vận dụng kiến thức
và trả lời.
o Là sợi thần kinh bị
bao bởi bao miêlin có
tính chất cách điện, tuy
nhiên vẫn còn các eo
gọi là eo ranvie có khả
năng dẫn điện.
o Vận dụng kiến thức
và trả lời.
Tham gia trò chơi, nhận
thấy là dãi 2 truyền kẹo
nhanh hơn vì cục kẹo
không phải qua tay từng

số đoạn, còn ở sợi trục không
có bao miêlin xung thần kinh
phải chạy dọc suốt chiều dài
của sợi trục.
Tiết kiệm năng lượng hơn là
do ở sợi thần kinh có bao
miêlin thì bơm Na
+
/K
+
chỉ cần
hoạt động để phân bố lại Iôn ở
các eo ranvie, còn sợi trục
không có bao miêlin, bơm
Na
+
/K
+
phải hoạt động suốt
dọc sợi nên tốn nhiều năng
lượng hơn.
không có và có bao
miêlin, thì sợi có bao
truyền nhanh hơn.
Ghi chú: Thầy đặt câu hỏi, yêu cầu học sinh quan sát hình, thảo luận và trả lời.
Thầy giảng bài.
o Học sinh quan sát hình, thảo luận và trả lời.
3. Củng cố và tổng kết: (4 phút)
Đưa ra sơ đồ tổng kết kiến thức của bài 28 và yêu cầu học sinh bổ sung để hoàn chỉnh.
? ?

• Xem trước bài mới, bài 29/ trang 113, SGK lớp 11(nc). Trả lời câu hỏi: Tại sao
trong sợi thần kinh, xung thần kinh được truyền đi theo cả hai chiều, còn trong cung
phản xạ xung thần kinh chỉ được dẫn truyền theo một chiều nhất định?
Tự nhận xét:
Hoa: Sau khi dạy xong phần I. Điện thế nghỉ, em cảm thấy:
 Tâm đắc
 Tâm đắc nhất là phần vào bài, sử dụng hình động giải thích cho cơ chế
hình thành điện thế nghỉ.
 Làm nổi bật được phần trọng tâm là cơ chế hình thành điện thế nghỉ
 Chưa làm được
 Phương pháp sử dụng chủ yếu là diễn giảng, hỏi đáp nếu được làm lại em
sẽ cho học sinh thảo luận nhóm nhiều hơn.
 Đặt câu hỏi chỉ ở mức độ biết được làm lại em sẽ cho học sinh quan sát
hình và đặt những câu hỏi mang tính tư duy để học sinh tự khám phá
 Chưa tự tin lắm khi đứng giảng trước lớp, chưa bao quát hết lớp.
 Trình bài bảng: lưu bảng chưa đầy đủ những phần trọng tâm của bài học.
 Powerpoint: màu chữ và màu nền chưa hợp lý nên khó quan sát, nội dung
hơi nhiều trên slide sạch.
An: Sau khi dạy xong phần II. Điện thế hoạt động, em tự nhận thấy:
 Tâm đắc:
 Làm rõ được cơ chế truyền xung thần kinh trên sợi trục không có bao
mielin.
 Có một số đoạn flash minh họa sự lan truyền xung thần kinh.
 Chưa làm được:
 Các hình của Powerpoint chưa đánh số, màu nền và màu chữ chưa thống
nhất.
 Cần thêm một số đoạn flash minh họa cơ chế hình thành điện thế động.
 Chưa đưa ra được các câu hỏi hiểu, phát triển tư duy cho học sinh.
 Chưa biết cách lưu bảng.
 Còn cho học sinh xem nội dung trang sạch.

(Hoa ) Phần vào bài tốt:
- Khi cho học sinh quan sát hình nên hỏi: những thiết bị này muốn hoạt động được
phải cần gì?
- Liên hệ ở sinh vật có mang điện không?
- Cần dừng lại định nghĩa cho học sinh biết thế nào là điện sinh học? dòng điện
phải có cực âm, cực dương. Điện thế là gì? Điện thế nghỉ là gì?
Điện thế nghỉ
- Hình 28.1 nên xóa những chữ tiếng Anh học sinh sẽ không biết.
- Yêu cầu học sinh lên bảng mô tả cách đo điện thế nghỉ trên nơron của mực ống.
- Từ thí nghiệm rút ra khái niệm
Cơ chế hình thành điện thế nghỉ
- Cần có đoạn flash cho thấy chiều di chuyển ion để học sinh biết được Na+ bên
ngoài nhiều hơn và K+ bên trong nhiều hơn
- Đặt những câu hỏi hiểu thay vì những câu hỏi biết.
- Sự phân bố ion, sự di chuyển của các ion, có mấy loại kênh? Đều gì xảy ra khi các
ion di chuyển?
- Ghi phần trả lời câu hỏi lệnh lên bảng
(An) Điện thế hoạt động
- Nội dung chưa lưu bảng nên kết hợp ghi bảng khi học sinh trả lời.
- Phần truyền xung thần kinh trên sợi không có bao mielin và có bao mielin nên
thiết kế trò chơi truyền kẹo để tạo hứng thú cho học sinh, học sinh có thể so sánh
được sự khác biệt về sự truyền xung thần kinh trên 2 loại sợi có bao và không có
bao myelin.
Phương pháp
7
- Cả 2 đều dùng phương pháp diễn giảng và hỏi đáp
- Chỉ tập trung vào vài học sinh chưa bao quát hết lớp
- Yêu cầu học sinh học thuộc bài sẽ nhớ rõ đó không phải là mục tiêu của bài
Powerpoint
- Sử dụng những đoạn flash để minh họa thay vì những hình tĩnh trong sách giáo