đặc san góp ý dự thảo bLTTDS
22
Tạp chí luật học

Phạm quang Dũng*
Cụng tỏc thi hnh ỏn dõn s sau hn 10
nm thc hin theo c ch mi, bc u ó
cú s thay i c v cht lng v s lng,
gúp phn quan trng vo vic thit lp k
cng xó hi, nõng cao ý thc phỏp lut ca
cụng dõn. Tuy nhiờn, bờn cnh nhng thnh
tu ó t c, cụng tỏc thi hnh ỏn dõn s
hin vn ang ng trc nhng khú khn,
th thỏch to ln vi nhiu vn tn ti cn
phi gii quyt. Mt trong cỏc vn ú l
vic hon thin cỏc quy nh ca phỏp lut
v t chc v hot ng thi hnh ỏn dõn s.
Hin nay, vn thi hnh ỏn dõn s ang
c xem xột nờn quy nh nh th no
trong B lut t tng dõn s. Mc dự D
tho B lut lut t tng dõn s ó cú mt
phn gm 2 chng, 15 iu quy nh mt
s vn v thi hnh ỏn dõn s nhng xung
quanh chỳng vn cũn cỏc ý kin khỏc nhau.
Cú ý kin cho rng cn quy nh vn thi
hnh ỏn dõn s trong B lut t tng dõn s

hi m Nh nc to dng hoc tha nhn.
Cỏc phỏn quyt gii quyt v ỏn dõn s ca
to ỏn c th hin bng bn ỏn, quyt nh
u cú cha ng cỏc quan im ca ng,
Nh nc thụng qua cỏc iu lut c ỏp
dng nhng nu ch dng li vic ra bn
ỏn, quyt nh thỡ mc ớch xột x mi ch
c thc hin mt na. Núi cỏch khỏc l
* Chp hnh viờn
i thi hnh ỏn Qun Cu Giy, H Ni đặc san góp ý dự thảo bLTTDS
Tạp chí luật học 23

vic bo v li ớch ca Nh nc, quyn, li
ớch hp phỏp ca tp th v ca cụng dõn l
na vi vỡ cỏc phỏn quyt ca to ỏn mi
c th hin trờn danh ngha, cha c
thc hin trờn thc t. bo v c cỏc
quyn, li ớch ca cỏc ch th thỡ sau khi cú
bn ỏn, quyt nh cũn phi thi hnh bn ỏn,
quyt nh ú. Do ú, cú th núi xột x v
thi hnh ỏn l hai mt thng nht ca mt
quỏ trỡnh khụng th tỏch ri nhau, chỳng
luụn b sung cho nhau. Xột x luụn l tin
, l c s cho thi hnh ỏn v thi hnh ỏn
hon thin vic thc hin nhim v, mc
ớch xột x v kt thỳc hot ng bo v
quyn li ca ng s, khụi phc li cỏc

trng trỏch thi hnh cỏc bn ỏn, quyt nh
dõn s ó cú hiu lc phỏp lut. K t khi
nhn c h s thi hnh ỏn (bao gm bn
trớch sao bn ỏn, quyt nh dõn s, quyt
nh thi hnh ỏn v cỏc giy t khỏc cú liờn
quan) thỡ chp hnh viờn tin hnh cỏc bin
phỏp cn thit theo th tc, trỡnh t quy nh
ca phỏp lut thi hnh ỏn. Chp hnh viờn
cn c vo chc nng, nhim v c giao
thc thi bn ỏn, quyt nh cú hiu qu,
kp thi, chớnh xỏc v ỳng lut. Theo iu
12 Phỏp lnh thi hnh ỏn dõn s nm 2004:
"Khi thc hin nhim v, quyn hn ca
mỡnh, chp hnh viờn phi tuõn theo phỏp
lut v chu trỏch nhim trc phỏp lut v
vic thi hnh ỏn c giao". Cn c chp
hnh viờn thi hnh l bn ỏn, quyt nh ca
to ỏn c thi hnh v quyt nh thi hnh
ỏn. thc hin nhim v thi hnh ỏn, chp
hnh viờn ch cú th tuõn theo cỏc quy nh
ca phỏp lut. Vic ra cỏc quyt nh theo
thm quyn (nh cỏc quyt nh cng ch
thi hnh ỏn) ca chp hnh viờn phi cn c
ch yu vo cỏc quy nh phỏp lut. Vic xin
ý kin lónh o hoc trao i ý kin vi cỏc
c quan nh nc khỏc ch l nhng c s
chp hnh viờn tham kho thc hin
nhim v (ch tr trng hp cú quyt nh
yờu cu hoón thi hnh ỏn, tm ỡnh ch thi
hnh ỏn ca ngi cú thm quyn khỏng

bn thuc thm quyn ca c quan thi hnh
ỏn nờn cú th cú s can thip chớnh thc
hoc khụng chớnh thc, ỳng lut hoc trỏi
phỏp lut ca cỏc c quan ú vo hot ng
thi hnh ỏn ca chp hnh viờn. Nu xỏc
nh hot ng thi hnh ỏn l mt dng ca
hot ng t tng thỡ "cp trờn" ca chp
hnh viờn l phỏp lut v hot ng thi hnh
ỏn s c lp khụng chu s tỏc ng no
khỏc ngoi phỏp lut. V ngc li, nu xỏc
nh hot ng thi hnh ỏn l mt dng ca
hot ng hnh chớnh t phỏp thỡ trng hp
ny rt khú cho chp hnh viờn trong vic
thc hin nhim v. Trờn thc t, cú rt
nhiu bn ỏn, quyt nh b trỡ hoón thi hnh
cng bi nguyờn nhõn trờn, chp hnh viờn
khụng dỏm u tranh v khụng dỏm chu
trỏch nhim.
Th ba, thi hnh ỏn l hot ng rt phc
tp, ũi hi phi cú nhng quy nh y ,
cht ch v phự hp ca phỏp lut. Mt bn
ỏn, quyt nh c a ra thi hnh thng
l kt qu ca quỏ trỡnh xột x cụng khai, ỏp
dng ỳng cỏc quy nh ca phỏp lut
gii quyt tranh chp, x lớ vi phm v ỳng
sai u ó c phõn x rừ rng. Th nhng,
trờn thc t cú nhiu trng hp ng s
chng li vic thi hnh bn ỏn, quyt nh
ca to ỏn vỡ khi thi hnh ỏn h mi cm
thy quyn li ca mỡnh b mt. c bit, i

ra s c lp mt cỏch tng i ca chp
hnh viờn trong vic thi hnh nhim v nhm
nõng cao hn na trỏch nhim cỏ nhõn ca
chp hnh viờn trong thi hnh ỏn.
Qua nhng vn c trỡnh by trờn
cho thy thi hnh ỏn cú ý ngha quyt nh ti
hiu qu ca xột x. Nu khụng quy nh vic
thi hnh bn ỏn, quyt nh trong B lut t
tng dõn s s dn ti vic lm cho hot ng
xột x v thi hnh ỏn b tỏch ri nhau, khụng
cú c s phi hp cht ch, khụng lm rừ
c trỏch nhim ca c c quan xột x i
vi vic thi hnh ỏn v trỏch nhim ca c
quan thi hnh ỏn vi xột x. Trong quỏ trỡnh
xột x cú th cng ó phi thi hnh ỏn (thi
hnh quyt nh bin phỏp khn cp tm thi)
v trong thi hnh ỏn cng cú th phi xột x
(xột min, gim cỏc khon m ngi phi thi
hnh ỏn phi thi hnh, gii quyt tranh chp
ti sn khi cng ch). Ngoi ra, cũn cú
nhng vn khỏc liờn quan trc tip n
vic thi hnh ỏn nh sa cha, cp, chuyn
giao, gii thớch bn ỏn, quyt nh. Vỡ th vic
D tho B lut t tng dõn s dnh mt
phn quy nh nhng vn chung v thi
hnh ỏn chỳng tụi cho l ỳng. Cỏc quy nh
v thi hnh ỏn trong B lut ny khụng nhng
khng nh ỳng c tm quan trng ca thi
hnh ỏn, nõng cao c nhn thc ca mi
ngi v thi hnh ỏn m cũn to c s

sung thờm quy nh v nguyờn tc thi hnh ỏn
(quyn t nh ot ca ng s trong thi
hnh ỏn, bin phỏp thi hnh ỏn) v cỏc quy
nh cú tớnh nguyờn tc trong vic xột min,
gim khon thi hnh ỏn, h tr v ti chớnh
trong thi hnh ỏn. Nhng vn ny hin nay
cng ó c quy nh trong Phỏp lnh thi
hnh ỏn dõn s nm 2004 nờn B lut t tng
dõn s cú th k tha chỳng./.