Những vấn đề chung về pháp luật phòng, chống bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em tạp chí luật học số 2/2009 11
ThS. Phan Thị Luyện *
o lc i vi ph n v tr em l hin
tng xó hi mang tớnh ton cu, tr
thnh mi lo ngi ca cng ng quc t.
Trờn th gii, trung bỡnh c ba ph n thỡ cú
mt ngi phi chu ng bo lc trong sut
cuc i ca h. Vỡ th, vn bo lc i
vi ph n v tr em ngy cng c xem xột
mt cỏch nghiờm tỳc. Cỏc t chc quc t,
cỏc nh hoch nh chớnh sỏch, nhng ngi
cung cp dch v, cỏc nhúm ph n v nam
gii ó v ang lờn ting nhiu hn nhm
chng li nn bo hnh i vi ph n v tr
em. ó cú s thay i v ý thc i vi mi
cỏ nhõn v cng ng xó hi, ngi ta tha
nhn rng bo lc i vi ph n v tr em l
vn sc kho cng ng cn c u tiờn
trong quỏ trỡnh xõy dng phỏp lut cng nh
cỏc lnh vc khỏc ca i sng xó hi. Bi
vit ny tỡm hiu vn bo lc, phũng,
chng bo lc i vi ph n v tr em qua

quc c khong 2-3 ngy li cú mt nn
nhõn liờn quan n bo lc gia ỡnh. Ba thỏng
u nm 2006, cú 30,5% s v hnh hung
ngi cú liờn quan n bo lc gia ỡnh.
Theo thng kờ ca Cc bo v chm súc
tr em, B lao ng-thng binh v xó hi
thu c qua bỏo chớ, phn ỏnh v x lớ cho
thy trong ba nm t 2005-2007, s v xõm
hi, bo lc tr em trong gia ỡnh tng gp 3
B

* Ging viờn Khoa lớ lun chớnh tr
Trng i hc Lut H Ni
Những vấn đề chung về pháp luật phòng, chống bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em

12
tạp chí luật học số 2/2009
ln, s v xõm hi tr em ni cụng cng
tng 7 ln, xõm hi tr em trng hc tng
13 ln. Hng ngy, trờn cỏc phng tin
thụng tin i chỳng ng ti khụng ớt nhng
thụng tin liờn quan ti bo lc i vi tr em.
ó cú s thay i trong ý thc ca ngi
dõn v mc nghiờm trng ca hnh vi
ny. H ó lờn ting v kờu gi s giỳp
ca cng ng xó hi. Nghiờn cu ca Vin
khoa hc xó hi Vit Nam nm 2005 ti 13
tnh v thnh ph v bo lc gia ỡnh vi
4.175 ngi (53,3% l ph n). Kt qu
nghiờn cu cho thy 21,2% ph n núi rng

cỏc tnh min Bc c nghe núi nhiu hn
n phũng, chng bo lc gia ỡnh hn cỏc
tnh min Nam v cú s gim dn v mc ,
cng vo min ụng Nam b thỡ t l ngi
dõn cng ớt nghe núi n vn phũng, chng
bo lc gia ỡnh. Cao nht l H Ni 76%,
Nam nh 71,5%, Thanh Hoỏ 67%, thp nht
l Tr Vinh 33% v ng Thỏp l 42%.
Theo trỡnh hc vn, trong s 25,5%
khụng bit hnh vi bo lc l gỡ, thỡ hc vn
cng thp t l khụng bit n bo lc cng
cao: Di tiu hc 44,2%; trung hc c s
17,3%; trung hc ph thụng 11,7%; trung
hc, cao ng, i hc1,9%. Cú 19% nam gii
v 31% ph n trong mu nghiờn cu khụng
bit gỡ n bo lc gia ỡnh, thụng tin v bo
lc gia ỡnh nhn c ph bin qua cỏc
phng tin thụng tin i chỳng: Truyn hỡnh
i 56%, bỏo 35%, chớnh quyn on th 9,9%,
bn bố 4,2% v gia ỡnh, ngi thõn l 3,8%.
T cỏc thng kờ trờn cho thy s hiu
bit ca ngi dõn v vn bo lc gia
ỡnh cũn rt hn ch. Nu cp cỏc hnh vi
nh ỏnh p, mng chi trong gia ỡnh thỡ
h d dng nhn ra nhng vi bo lc gia
ỡnh thỡ khỏi nim ny dng nh dnh cho
cỏc nh chuyờn mụn.
Thm chớ nhiu ni ý thc phỏp lut
ca cỏn b cp c s v bo lc gia ỡnh
cha chớnh xỏc mc dự chớnh h l nhng

th ỏnh ũn. Nh vy, trong quan nim ca
ngi dõn vn cũn theo quan im giỏo dc
bng v lc. Nhiu ngi cũn quan nim
rng chng cú quyn dy v con mỡnh
bng cỏch s dng bo lc.
Nghiờn cu ý thc ca cỏ nhõn, cng
ng v nguyờn nhõn hin tng bo lc i
vi ph n v tr em, cú th chia nguyờn nhõn
dn n bo lc thnh bn nhúm. Nhúm th
nht do chng hoc v nghin ru, c bc,
kinh t khú khn. Nhúm th hai do v hoc
chng ngoi tỡnh, khụng tho món tỡnh dc
hoc b ngi khỏc kớch ng. Nhúm th ba
do bt bỡnh ng gii, v do v hoc chng
cha nhn thc y v lut phỏp, chun
mc xó hi khỏc, trỡnh hc vn thp.
Trong bn nhúm nguyờn nhõn k trờn, hai
nguyờn nhõn u tiờn c a s ngi dõn
cho rng nú gõy ra bo lc gia ỡnh: 58,9%
kinh t khú khn, nghin ru, c bc c;
16% cho rng nguyờn nhõn l do v hoc
chng ngoi tỡnh, khụng tho món tỡnh dc
hoc b ngi khỏc kớch ng. Khụng cú ý
kin no cp bt bỡnh ng gii l nguyờn
nhõn dn n bo lc gia ỡnh. Phi chng ý
thc phỏp lut v vn ny cha hỡnh thnh
hoc theo h ú khụng phi l nguyờn nhõn
chớnh. Trong khi ú, quan im ca cỏc nh n
quyn v ngi qun lớ li thng cho ú l
nguyờn nhõn gc r gõy ra bo lc gia ỡnh.

phỏp lut mi c ban hnh nhng ý thc
ca ngi dõn vn duy trỡ nhng khuụn mu
hnh vi c. Ngi ph n cam chu cnh bo
lc vi ý thc rng nu núi ra xu chng
thỡ h ai. Ch cú 5% s ngi cho rng
nguyờn nhõn l do thiu hiu bit phỏp lut.
Nhng ngi ny cho rng Nhn thc phỏp
lut trong mi quan h gia ỡnh l nhn thc
ca ngi v, ngi con. Hiu bit hn ch
do trỡnh h khụng cú nờn h khụng bo
v c chớnh bn thõn h, h khụng u
tranh c vi l phi, h cũn b l thuc
vo phong tc tp quỏn, kinh t. Vỡ vy,
nguyờn nhõn ch yu l nhn thc hiu bit
phỏp lut b hn ch, khụng c hc, khụng
hiu bit gỡ, cú hc cng khụng cú thi gian.
T thc trng trờn cho thy s hiu bit
ca ngi dõn v phỏp lut liờn quan n
bo lc i vi ph n v tr em cũn rt hn
ch. a s ngi dõn hiu bit v lut phỏp
thụng qua phng tin ch yu l thụng tin
i chỳng. iu ny cho thy cụng tỏc ph
bin, tuyờn truyn phỏp lut v lnh vc ny
cú hiu qu cha cao. Rt nhiu ngi cha
hiu y , a s cho rng ch cú s hnh
h v th xỏc mi cu thnh bo lc do tớnh
cht nghiờm trng ca nú gõy ra.
Bo lc i vi ph n v tr em gõy ra
nhiu hu qu nghiờm trng, lm tn thng
n sc kho v th xỏc, gõy ri trt t an ton

s li hụn do bo lc gia ỡnh, to ỏn khụng
h cp trỏch nhim hỡnh s ca cỏc ng
s. iu ú khụng cú tỏc dng rn e, nn
bo hnh gia ỡnh vn tn ti.
Theo kt qu nghiờn cu ca tỏc gi khi
phõn tớch h s ti To ỏn nhõn dõn qun
Thanh Xuõn nm 2005, s v li hụn do bo
hnh gia ỡnh chim 23,2%, trong ú 100%
ph n l nn nhõn. Khi ra to li hụn, phn
ln ngi ph n khụng ch chu ng nn
bo hnh ca ụng chng mt ln m hnh vi
ú lp i lp li nhiu ln.
Trong quan h gia ỡnh, ph n luụn b
coi l ngi l thuc. Trong khi ú n ụng
c xem l núng tớnh v bc trc. Ung
Những vấn đề chung về pháp luật phòng, chống bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em tạp chí luật học số 2/2009 15

ru cng l lớ do dn n bo lc nhng
n ụng ung ru li c xó hi chp
nhn nh c im nam tớnh ca h.
(1)
Hnh
vi bo lc chng mc no ú c chp
nhn v mt xó hi v l bỡnh thng khi n
ụng ỏnh v. Mt khỏc, cha, m, ngi thõn
cỏc ng s trong cỏc v li hụn do bo lc
gia ỡnh cng khụng cú bin phỏp no nhm

cỏ nhõn trong cng ng.
Qua nghiờn cu cho thy a s ngi dõn
hiu phỏp lut thụng qua cỏc phng tin
thụng tin i chỳng. Do ú, c quan t phỏp
phi phi hp vi cỏc phng tin thụng tin
i chỳng nh i phỏt thanh, vụ tuyn truyn
hỡnh, bỏo chớ hng dn, gii thớch v ni
dung, tớnh cht v cỏc vn bn phỏp lut cú
liờn quan. tuyờn truyn, giỏo dc phỏp lut
cú hiu qu v cn nõng cao trỡnh vn hoỏ
cho ngi dõn trỡnh trung hc c s
hiu c phỏp lut, hỡnh thnh ý thc phỏp
lut. Ngnh giỏo dc cng cn phi tham gia
tớch cc trong vic tuyờn truyn, giỏo dc
thụng qua cỏc bi ging v gii, hnh vi bo
lc trong chng trỡnh giỏo dc cụng dõn.
Hai l nõng cao vai trũ ca cỏc on
th, c quan, t chc xó hi trong vic u
tranh, lờn ỏn nhng hnh vi bo lc i vi
ph n v tr em. Xõy dng mng li cng
ng, phỏt huy vai trũ dũng h, lỏng ging
h cú ý thc phũng nga, t giỏc hnh vi
bo lc kp thi.
Ba l x lớ nghiờm minh, kp thi cỏc cỏ
nhõn cú hnh vi vi phm theo ỳng quy nh
ca phỏp lut. Nõng cao ý thc phỏp lut cho
cỏn b lónh o cp c s ph bin,
hng dn cho ngi dõn thc hin phỏp
lut tt hn.
Bn l c quan chc nng phi thng