Mua bán và sáp nhập doanh nghiệp: Đầy trở ngại
Thời gian qua, đã có một số thành công nhất định trong lĩnh vực M&A. Thương
vụ tiêu biểu như: CTCP Xi măng Hà Tiên 1 (HT1) phát hành 88 triệu cổ phiếu để
thực hiện mua lại thông qua hình thức hoán đổi toàn bộ vốn của CTCP Xi măng
Hà Tiên 2 (HT2) hay CTCP Mirae (KMR) phát hành 14 triệu cổ phiếu để thực
hiện mua lại toàn bộ vốn của CTCP Mirae Fiber (KMF) thông qua hình thức hoán
đổi cổ phiếu…
Đại hội cổ đông (ĐHCĐ) của CTCP Kinh đô Miền Bắc và CTCP KIDO cũng
đồng ý sáp nhập vào CTCP Kinh Đô; ĐHCĐ CTCP Viễn thông Sài Gòn -
SaigonTel (SGT) đã thông qua tờ trình về chủ trương sáp nhập vào Tổng CTCP
Phát triển Đô thị Kinh Bắc (KBC). Gần đây nhất, lần đầu tiên, thị trường chứng
khoán cũng chứng kiến các sắc thái mới của hoạt động M&A, đó là việc chào mua
công khai: CTCP Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) chào mua 2,1 triệu cổ phiếu
của CTCP Nhiên liệu Sài Gòn (SFC); CTCP Thủy sản Hùng Vương (HVG) chào
mua thành công 3,75 triệu cổ phiếu của CTCP XNK thủy sản An Giang (AGF) để
biến AGF thành công ty con.
Tuy nhiên, không nhiều những thương vụ M&A thành công. Theo ông Tô Hải,
TGĐ Công ty Chứng khoán Bản Việt, nguyên nhân thành công ít chủ yếu đến từ
con người, văn hóa công ty, bộ máy và hệ thống quản trị doanh nghiệp. Khó khăn
này hầu như xuyên suốt quá trình trước, trong và sau M&A, đồng thời là yếu tố rủi
ro nhất.
Đơn cử như trường hợp M&A không thành của Công ty Nhựa Đà Nẵng với Nhựa
Bình Minh là do 3 nguyên nhân:
Thứ nhất, trình độ về tài chính không đồng đều của nhà đầu tư và cổ đông với
quan điểm tỷ lệ chuyển đổi khi sáp nhập phải là 1:1 (đổi ngang) chứ không phải là
một tỷ lệ được xác định trên cơ sở giá trị của hai bên.
Thứ hai, thông tin về nghiệp vụ không được bảo mật đúng mức nên dẫn tới những
nhận định và suy luận không phù hợp, ảnh hưởng tới quyết định cuối cùng của cả
hai phía.
Thứ ba, sự can thiệp sâu của giới đầu cơ làm thị trường giá hai cổ phiếu biến động
mạnh không phản ánh giá trị công ty và tỷ lệ chuyển đổi hợp lý. Ngoài ra, hầu như