Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
MỤC LỤC
1
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
ĐẶT VẤN ĐỀ
Thực tế khách quan sau hơn 20 năm đổi mới cho thấy nước ta thành
công trong việc chuyển đổi từ thể chế kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan
liêu, bao cấp sang thể chế kinh tế thị trường (KTTT) định hướng xã hội chủ
nghĩa (XHCN). Ðây là một bước chuyển biến đặc biệt, chưa từng có kinh
nghiệm trong lịch sử xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện thực. Những thành tựu
trong phát triển kinh tế, ổn định xã hội, cải thiện mức sống và nâng cao vị thế
quốc gia; trong giữ vững độc lập, tự chủ, tự quyết định các vấn đề đối nội và
đối ngoại của Việt Nam ... đã khẳng định sự lựa chọn đường lối phát triển đất
nước là đúng đắn và chứng tỏ sự sáng suốt, nhạy bén của Đảng ta trong việc
đề ra đường lối chiến lược xây dựng đất nước, có những quyết sách đúng đắn
phù hợp với từng thời kỳ.
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, chúng ta cũng cần thẳng thắn
thừa nhận rằng, nền kinh tế thị trường định hướng XHCN của nước ta hiện
nay vẫn trong tình trạng sơ khai, chưa đạt tới trình độ của một nền kinh tế thị
trường hiện đại. Chính vì thế, việc tiếp tục nghiên cứu tìm ra hướng đi đúng
đắn cho nền kinh tế, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh đất nước, phù hợp với
khu vực thế giới và thời đại là hết sức cần thiết trong điều kiện hiện nay. Điều
đó cũng có nghĩa là phải phân tích các yếu tố kinh tế trong tổng thể các mối
quan hệ, trong sự vận động, phát triển không ngừng. Nhận thức được tầm
quan trọng của việc việc vận dụng quan điểm lịch sử cụ thể của triết học Mác
- Lênin vào quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, em
đã chọn đề tài “Vận dụng quan điểm lịch sử cụ thể để phân tích quá trình
xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam” làm đề tài cho tiểu luận của mình.
Tuy nhiên, do vốn hiểu biết, kiến thức còn hạn hẹp nên tiểu luận không
thể tránh khỏi những thiếu sót. Do vậy, em kính mong nhận được sự góp ý và

lĩnh vực của đời sống xã hội. Nhiều vấn đề đã và đang trở thành vấn đề toàn
cầu như: đói nghèo, bệnh hiểm nghèo, môi trường sinh thái, dân số kế hoạch
hóa gia đình, chiến tranh và hòa bình… Tính phổ biến của mối liên hệ còn
được thể hiện ở chỗ: mối liên hệ biểu hiện dưới những hình thức riêng biệt, cụ
thể tùy theo điều kiện nhất định nhưng dù dưới hình thức nào, chúng cũng chỉ
là biểu hiện của mối liên hệ phổ biến nhất, chung nhất.
Sự tác động qua lại giữa các yếu tố trong một sự vật hay giữa các sự vật
làm cho sự vật vận động và phát triển. Sự tác động đó diễn ra trong hiện thực
quyết định mối liên hệ hữu cơ giữa nguyên lý về mối liên hệ phổ biến và
nguyên lý về sự phát triển.
Sự phát triển theo quan điểm biện chứng là một quá trình tiến lên từ
thấp đến cao. Quá trình đó diễn ra vừa dần dần, vừa nhảy vọt, đưa tới sự ra
đời của cái mới thay thế cái cũ. Dù trong hiện thực khách quan hay trong tư
duy, sự phát triển không phải lúc nào cũng theo đường thẳng mà rất quanh co,
phức tạp, thậm chí có thể có những bước lùi tạm thời. Theo quan điểm biện
chứng, sự phát triển là kết quả của quá trình thay đổi dần dần về lượng dẫn
đến sự thay đổi về chất, là quá trình diễn ra theo đường xoáy ốc. Điều đó có
nghĩa là, quá trình phát triển dường như sự vật ấy quay trở về điểm khởi đầu
song trên cơ sở mới cao hơn.
Trên cơ sở khái quát sự phát triển của mọi sự vật hiện tượng tồn tại
trong hiện thực, quan điểm duy vật biện chứng khẳng định, sự phát triển là
một phạm trù triết học dùng để chỉ quá trình vận động tiến lên từ thấp đến
cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn của sự
vật.
Theo quan điểm này, sự phát triển không bao quát toàn bộ sự vận động
nói chung. Nó chỉ khái quát xu hướng chung của sự vận động – xu hướng vận
động đi lên của sự vật, sự vật mới ra đời thay thế sự vật cũ. Sự phát triển chỉ
4
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
là một trường hợp đặc biệt của sự vận động. Trong quá trình phát triển của

cảnh lịch sử cụ thể, môi trường cụ thể trong đó sự vật sinh ra, tồn tại và phát
triển, từ đó phân tích xem những điều kiện không gian ấy có ảnh hưởng như
thế nào đến tính chất, đặc điểm của sự vật, hiện tượng. Ngoài ra, quan điểm
lịch sử cụ thể cũng đặt ra yêu cầu: khi nghiên cứu một lý luận, một luận điểm
khoa học nào đó cần phải phân tích nguồn gốc xuất xứ, hoàn cảnh làm nảy
sinh lý luận đó. Một luận điểm nào đó có thể là luận điểm khoa học trong điều
kiện này nhưng sẽ không là luận điểm khoa học trong điều kiện khác. Có như
vậy mới đánh giá đúng giá trị và hạn chế của lý luận đó. Việc tìm ra điểm
mạnh và điểm yếu có tác dụng trực tiếp đến quá trình vận dụng sau này. Đồng
thời, khi vận dụng một lý luận nào đó vào thực tiễn phải tính đến điều kiện cụ
thể của nơi được vận dụng. Điều kiện này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả
của sự vận dụng đó.
2. Thực trạng việc vận dụng quan điểm lịch sử cụ thể vào quá trình xây
dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam
2.1. Sự cần thiết vận dụng quan điểm lịch sử cụ thể vào quá
trình xây dựng nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam
Trước tiên cần phải khẳng định rằng KTTT định hướng XHCN cũng là
một dạng vật chất. Nền kinh tế Việt Nam là một dạng vật chất xã hội theo sự
phân loại của triết học Mác-Lênin. Chính vì thế nền KTTT định hướng
XHCN Việt Nam cũng tồn tại, vận động và phát triển theo những nguyên lý,
quy luật của triết học Mác-Lênin, mà cụ thể là trong những điều kiện không
gian thời gian theo quan điểm lịch sử cụ thể.
Hơn 20 năm qua, kể từ khi Việt Nam bước vào thực hiện mô hình kinh
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được
6
Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368
nhiều kết quả và thành tựu đáng mừng, làm thay đổi khá rõ tình hình đất
nước. Kinh tế ra khỏi tình trạng khủng hoảng, hoạt động ngày càng năng động
và có hiệu quả. Của cải xã hội ngày càng nhiều, hàng hóa ngày càng phong
phú. Đời sống nhân dân từng bước được cải thiện. Đất nước chẳng những giữ