ĐẶT VẤN ĐỀ
!
"#$%Nghề y là một nghề đặc&'()*+, //0/12
,30/124567.7896
:&;6<=>?@:71A&B2/6:&'4&C6<&
1A>.,4&7.D;6<:CEDF7
>?@:&;GH&'6=I12J?=K:&;/&; 8L:L/K6J
:F.=K:&;:M8E= &CI1N:&;,,,&C
&;O;&P& ! .&./4 ../649
D1A /PQ1DRS8&C&4C&'8)T+=
)U+=)*+,&;=.&;O:C09&4C&'8:P&
K:&;9&1PE9,-4 6P&"D6:&
&;O/VV:C&W6G9XK:&;9&>4Y=J0/K&W6X
K:&;/6:&'4>4/K=6JZH/4 .K:&;
4>45&JO[8O=09 &C>&'/4 :JO>\]
'@.8EZJZH)+=)U+=)^+=)*+,
D&:..J_/K6JD&&; @L
;6M6/4JO>\]4KIK,4& [Z/9&:
`/a&'@><R><bP&:&Ec..J?
/K6J71A&&8Gd0&8:P&'K=6&
.e>.6=` 4.Q1 1.8. 5 &C&'F:
5a'K4&Z/9&'@,-f5
-g& !hD&i$“Cánbộ y tế là những chiến sĩ đánh giặc ốm để
bảo vệ sự khang kiện của giống nòi”)+.F d1:@=><D
.&J?j6/Se&4&;1A&IK !8F& &:e&S%
'@(&R6.5&,1=:e“nghề y là nghề đặc biệt”= Z&
12/41A&71A& >k646e&4
*
'@;7.D&:..J_/K6JD&&;
8F& Z&6S:P&.8/0<:&':<a/P=>l6]4 D/[
&C&4C&'81$mn&&W6'@I48F&&8Gd:P&.
4J.O/ O1A&jZ,1:@e6L 4 x8
C6P&><8&6A, f&'1A&1AD& 3A&C
f&884]J1/`60 O RbX71A&jZ
P/9&7e1A&G1 !I9)+,
b, Tại Việt Nam
4/Jrct&'6=fF&123!y3;f7. 12
4&1/<k,y0J0/6I/P1P:e<
!/E4J0&'8c=< !D6&'6K:CC
&'86e !c,y4i“nghề y là nghề nhân thuật”,/C/&;
6941A&=I4 D1A&c><R/1A&>H6\&
:C&MQ1 94 O,v<7=1A&/6CE8F&
D6&j>4. 9=4F)+,
=Cpg]I&/q 124&/6C;k
O:&'8E'=7':F4:'JO>\]441A&,zc/
6>4c&;O '/o=.8E':7'p]4
{&>&8]I&q,;9 [=:[ C O1A&jZQJO
12K6,1A&J&:&;= R@ 12[6i.J_: 12
Ce1P>&1Ac C8F& c/A&CII0:
c* &C O)+,
wO>\]/:Zo[6B&41A&:4G!&=/K
Zc4J0&'8GKI0:F4:'kZ,w0&'8M6
JD:F4:'JO>\]KIK/&'6:L[SC
1Q[:V:6|F=1P=-m:KIK !&
1X:&48D,te64JZ}-
!"# “Nghề y là một nghề đặc biệt. Cần
được tuyển chọn, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt”= S&'X& Z&
12/4 /1A&'= S&'X&.&'64=&'F
<:&'R&';JO>\]:69KIK,|K
Q/6&'6:L:<a/P/4 d1-f5-g& !
:4:6[6.q•//4 &8Gd:P&6<&1A 9&D[:
[F&':&'•//4 /&;:P&&CZ&R6p6j6
'=4 DD&C'Z&&R61F=I9=f€t=/4~q
/<Dn/K/:K'4FK6e•//4 [9
F6:P&>];G!&=IW.SI1/@G!&:
:&=.& >< d'KpK6j,,q:1A&'K
p>&KKcr:44S>&jZ><\6! 12
':c&;c~q)T+=)*+=)*+=)*+,7 DD8
><D>41nX&J4a=:s/>V&9&
4&'@,.J_:s ;66&'6&:P&'@="
Jr=><&8L7LSnR:P&6L&;Z&12/F&&'
JO>\]1A&',|KQ/6C8F&cJZ A&:eJO>\]4
1A&/</:Zo[6'@/9&/<&;&:9D]4A&
&,-Q:e:@6.J_j8F&c@8JZ A&, & d=.&J&
4c&C>&646 E&\&1A&C8F&JO@
c,u4 D"D@8@>&O/&;Le.J_6P&&F6 12
7J&JD .&: ]6/9&/2&Z& 41A&',
1.1.2. Khái niệm về rủi ro nghề nghiệp.
•&4/e‚]4h &R&t&'e&4/7n"
8.J&>&D6J0><bb:C6[6.JƒGFp]&
4]4]]4„/4JJq,
•&4C&'8p48&4/…Iq/7&4KF
1XP&JO>\]41A&:D/&;:P&.CLR,•&
4C&'8DRIsP&'@=1n4Sr:4, &4
DRI4.Z:@/o=Dc=D/o=I4.Z:&J&:@=.
&4:CK6/o=K6jpJ]JJq,gc&<:&' C&C6`7&4
4 D)+=)+=)+,
CQ/6C&C6`&C&4,fj.;&
j4/?:0 C4i.J_/6C><.
M)^+,;nJX DDR8.J&./49&111
U
I4448]/8]]=/]G]6&]: &&W6JbRI4]…]=
.IsG[]…],-D ‡}^‡1A28>&&8Gd:P&.
[>Dc !/6Mn IO6e)+,
1.1.3.3. Các rủi ro do tiếp xúc với các tác nhân vật lý
.K:@/o 9&/.OG9&4D:><&4D=
&5=D=/9==.=k= &':h1ADRK&9= &'
&@=\,&;O‰‰Š]J/)+4[4:L.k
4':&'D‡;Kh5 &',4&=OG9&4D
K &]:&W6JbR=DR/6@64S49&8K&
4:&'8:4..eRD=ED.F1X>.
116.=1I~)+,
1.1.3.4. Các rủi ro do yếu tố ecgonomi
|D/.[1nnb8I4K['K=.k
1nnG1n>P8I48F& O/K4.6k=8F&d&>46
/1 R4.671[S8X..J_;
49&>4=>4=&6Q&c="e=JF8L>4Q1
.-z>.1/4<=/o~)+
1.1.3.5. Các rủi ro liên quan tới tâm lý, sức khỏe tâm thần
•&4S8[J]JJM‹:C&j=6'6\&=6[
=&F6P=&F6 @8=.&@6.Z&/49/&;
0&8 <:&')+=)U+,&;Ow&}-&]fwŒ:
J0M6** 1>Fˆ/'j6F6.J_7/=^‡=
.J_6/**=TU‡=4 Dˆ/'j6F67.J_I1P&k&
/4[=&6*=^^‡)U+,
1.1.3.6. Các rủi ro do yếu tố bạo lực
'K1A&'K ]Ic=Gd896=r&6b=
[<p .q=>&>&')+,M6*j‡K:&;/6:&'X
^
.ejJ[8n&&W6:P&6.I'Ktz/
**T=*1A&,g&;O>.jYK3&:J0M6
T)*+Q4&$ˆ/'tz : !&W6:&:&;6/
T‡:.&4S8X>4&=>45&JO0= &CI1N
:7J&,X&:@=&CM6&;O1A& !G]6&W6
a:&;6=-=f€t=/4=JZH/7'6[C
&'84.0&84S&.&88L:L'K)+=)+=
)*+=)*+=)+=)T+~
4j.;=:&'JrILI4=>H4=>&6&;6
..J_/:&'j18F&/6=[/..J_49&>4=
.J_M66S..J_&669,t
Ž
:@6nS8&4/
.:@Jbc K6:4/[/P>l6]4 D/n6b.'
/KC 1A6.:InR'K)+,
-;1=GH&'6=49&>4=` 4.eF/
8F&&8Gd:P&.D[=8DG9Dn/PIO=
JZ=Z&/49OM@6DR1,-D}^‡1A28
:&;6In XtzD;KI4&8Gd.[Dc)^+,
-;4QD.8/0:.&'6<:&'41
46JZ;.8/0/Pn=.J_8F&/6:&'4
9.&M‹=6'6\&eJƒIWj6F64SJ]JJn1
6&;O9&|&34 !"ˆ/'6bJ]JJ..J_
.;>.1J$&>4/*=T‡=49&
>4/*=‡)U+,
*
1.2.3. Môi trường làm việc.
g<&1A/6:&'6B&/4 />., Z$
g<&1A:@/op&5=&' = `6=>D&L&~q=6<&1ADc
p[DcXI9L&=n&=/\,,,q=6<&1AJ&cp:&J&=>J&
&R6C&'84.J_,A:@66B&>&.J_S8&9C
&'8e7kO CG]6GH.&'6.J_ RD
781nOGr/o:B2,-EX.Z&8.&R=*‡.
J_DF4&R6C&'8=DZ&E .J_8F&DF4
&R6C&'86P& 12C,•t&'6eF4&R6&4C
&'8.J_&':s/6:[ C[6P&=: 12 &R6X6JZ
':&'1:s1D4/@>.67',
CD&:..J_/K6JD&&;[IW&9&
4C&'8,4.eC=1A&C4QDR
6b/B&=J&JD;6<>?@;cDC 12F4:'= S&'/
j8F& 12F4&R6&4.&'6,4/@>.6'=7'
I4Z&1PM6TQ !;6JZC RF4
:'1A&.J_1$C 12F4:'>&GF&& Z&:P&1A&
'=C 12 F6F44>&C>.6'=7',
&;=&':&'b8F&6F4&R6&4C&'84.
:s1 12 #4/@)+,
1A&/6:&'41AG;8F& Z&6S:P&.
nF1XP&JO>\]=IW8n&&W6'=8n&&W6.Z
9&h6<&1A/6:&'[/2&,gSIa>D>M1:@1<.
F4/4 =:'J&/4 =F&&' &C>&'/6:&'=M6JD:
F4:'JO>\]1A&/4 4:sE1 12K6
*
d6O)U+,4&. F4/4 :C/2&e1A&
/4 41 121X =C/2&e S&'n
.C>.,
1.3. CÁC NGHIÊN CỨU VỀ RỦI RO NGHỀ NGHIỆP TRONG THỰC
HÀNH Y KHOA
1.3.1. Các nghiên cứu trên thế giới
;&P&= S&'/.1P8.&R1g_=†=m.8,,:,:,,
h7@8>ˆU:^ !D[&C.&;O:C &C>&'/4
C>.,&;O3&3w,tJp*T^q†&J•g:J
p*TTq)+4[DP&‡..J_/K6JJ]JJ=j6F6=/4K
:>&'JO,•1XJ]JJC&'8 JO>\]/6'6\&=/4
K=j6F6=><\6!:P&<:&'=&F6[/12M6JDJO
>\]4'K=&'12=JZ"Z64=:C1JP6=:6b
6JZ'/&; J]JJ1/4HI9I=5&6.n&6=4
.8~•P&84J]JJC&'8[4,]4:&'&;O
J]JJC&'8g_=&8DR/;P&*ˆŒwu47
1A&/4 6[>FM/4 I4J]JJ,gB&M6Xg_D>4F
,1A28r:4 I45&6.n&6D/&;
J]JJ,•@Q !D&C.4.4:C.1A28.J_0r:e.8
/0<:&'./P,t&'Z&:C†4t'J&/4 g_8K
/49&'I4J]JJK/64*' j/&; <
:&')+=)+=)+
g&;OIc4:EM6:CJO>\]='@:"Z6
..J_/6:&'9&':&'mj3 ! 12&/j j&;
:4M6*pv&:&6>&:J,q)T+,vF4[:&':b6S.
*
.J_X':&'/&;6@& e9JO>\]:'@
c,†/}w66&:J,p*TTq)^+=&;O..:e6[
K:&;7F/A&6b'&Cn:A&&Z6Q>H4I&n
6&P&,7O'1AS8[/&W6a<[8[8=
' 1A&;D:.&'O:CnG1n>P8:/;K
K;J0:b6ScX':&',w6&‰:Jpq)+ !
&;O,T./6:&'9&*':&'9&-I=>F4[
e9JO>\].Zn4.':&'D &C>&'Zn=
7./6:&'A&&46jD &C>&'JO>\]Zn
7./6:&'[F.4j,
D6/9&=;&P&X6JZ1P !D7&;OD'Z
: j :C &C>&'/4 Sa=n&8Gd:P&.Z/K
&4X&.:@Jbc&W6>`p*=U*1A&.q)+,
4&n48n&&W6:P&'@=tzE8F&&8Gd
:P&.Z 9&:CD/o1.[Dc=OG9&4D=.
J.=&5=~)U+46<&1A/6:&'9&.>48E=JO
H8SC4<:&'1J0.F&<:&'=J0M‹>&8F&
&8Gd:P&'K:1A&>&&CtzJ]JJh/4K
j6F6,-Q6&;OM6t&'zf3|‘twg;
Utzk&eU:k&Ce;*M64[
^=‡D &R6J]JJX6O4=‡6Oe:^=‡X6O[8•
>F]4I#&8&64[=J0M‹G[&'h>&<
:&'b j4 >&<:&'>d=J0M‹DG1PM
/;:4Z&/6:&'=e9M‹tzM4X
7':&'/P=n&&8@M6[8O6B&=.'
:&'K6j4SK6&&',46<&1A/6:&'
*
=tzE8F&&8Gd:P&&CZ&R6=D9&>.1
D[GH&'6=4 DD./49&D[M6Ep=‡q=[K
6;4Sn&p=‡q=./49&D[ >.p‡q•w0<&W6
><>I4[66Z::&J&:@•.Z:@/o15&'K
\= &'&@.k><&C1:sG[&'1AD
RK&9&`@,g<&1A/6:&'1 F6F4=1A
/6:&'M‹1:&'[88.&.K/9&&
Z:><4S18a28;DP&=^‡IOI>&JrIL
.81n&'F4/4 i4J)U+,
&;Om96K:t#|Op^q)U+Q !
"7k1n#'>.I48F&0&'<:&';6<
6e1.':C6bp:&;6&.69=:&;6>69=&F6Jd
/0q•':CM66S/6J&F6JO&•.'&>48k
&/.I9J12nR=.&'OZ&/49&;D4S.4
D•'49&>41A[/.&R&' /1= j>&
- Tiêu chuẩn loại trừ đối tượng:
₊ |Z&12/K:&;1><8F&/.J_$|&CI1N=
/o=4S18F&/.J_1J&:&;>4,
₊ .J?><0&8&8Gd:P&'K$GH&'6~
₊ .J?/K6J !h6&&;O5&X6':&'
8E>.61K>.,
₊ .J_><IJ. 12/0cs&;,
₊ .J_hZ&><6&&;O
*^
2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu:
&;O6<Fbp-4JJw]&4/wI&]Jq,&;O
/12>28:P& ,
2.3.2. Cỡ mẫu và chọn mẫu.
Cỡ mẫu:
|12]4<ON6s8Kj$
•f&=N6s4jp>Z&1P:1Kq
kJZ.J_Xf&/,ˆ/'1P1K/UU*
4’*^^,te K/jR79;DRJrIL&'"
*’4“)4”p}*q+’*^^“)*^^”p}*q+’*^
f&'":P&u]J&]„„]pu•’q$’*^“’
;6*‡8&\eN6sJƒ/”’T.J_
j &C,
*T
f&
pq
1P
pq
1K
pq
J>. D/$&>41A&=49&>41A&=wF8L>4
*oA&=&>4*oA&=Œ1*1A&=•M66S*1A&=&6Q&
c*1A&=zckC*1A&,
4 DD.J_I1P&!6>&&'6/K6J=.J_;
*M6>&&'6/K6J,
2.3.3. Công cụ nghiên cứu:
]4K\& 12&>J–=&I456$
S &R6 Z&12&;O•••46M6
:h.J_•.Gr.&4 D,
F1PIs8\:[JKD&IJ$
•—S &R6.K$k&=c:=>&&'6,
•7<&/&;P&7&R&:C&4C&'8$
••/e‚41AS88F&7&4e‚4.
;>.:; Z&128\:[eJ4‚
•7<&:C7F&&'6&46.J_ !hS8
8F&=&4 j&;>&C4S&4P[:C$;K=
4F=I&W&=.Gr~
•7<&:C&R&.J_:C7 =J.
&'4..J_&4C&'8,
•7<&:C.646Z.J_4:&'9&
4C&'84FK:4 5&'8$&'8.8;6<=
ILL=6<&1A= =F4&R6~
*
2.3.4. Các biến số/ chỉ số trong nghiên cứu.
gL&; &JZ
349&&
JZ
-"JZ-
*, Š&P& 8K ˆ/'‡6=7
k&C —/12 ˆ /' h D6 !6 >&
;
Yr&4]4
>&&'6
—/12 ˆ/'h.Gr]4h
D6M6>&&'6
n & 4
]4 &P&= ;
=D6>&
&'6
—/12 1np˜•q&76JZ
/49&&4:P&&P&;
=D6M6>&&'6
g46Z — o>&646Z8K
]4hD6&I
2.3.5. Kĩ thuật thu thập số liệu.
&;O /12$
• @8[D6&;O,
• 3&;':P&.':&'=8E>.6 12/0c RG.
8\:[,
• P&':&'$Š&P&&'K\&&;O=J D.J_0
&C:>&R6<&K\&,
wZ/&' $3&;'xS8*.J_/K6J=..J_
128\:[F/A&.K\&6X]4F1PIs &C:&;,
2.3.6. Xử lý và phân tích số liệu.
wZ/&' /12@8 12J>& !/6J9e 12@8i
8j6C6]8&I=J D 12Gr/oi.@4.Z>;c;
8j6C6w††p4Swmwwq,
<&h&;O 12@88\:[JKJƒ
12&K6/9&=J D 12&F&M:6!D]4h&I,
CHƯƠNG 3
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐỊNH LƯỢNG
3.1.1. Một số đặc điểm của đối tượng nghiên cứu
Bảng 3.1. Đặc điểm chung đối tượng nghiên cứu (N=411)
Đặc điểm chung n %
Giới
6 ^ =
7 T=
Năm kinh
nghiệm
hI1P&*M6 *U^ =
**}M6 *T =
šM6 * =
Mức thu nhập
u1P&&' *U *=
}*&' ^=
*}&' U =
}&' * =
}&' =
;&' =
Mức thu nhập: Là tổng thu nhập hàng tháng từ hoạt động lâm sàng
Năm kinh nghiệm lâm sàng về chuyên ngành chính đang làm
Nhận xét :
ˆ/'.J_6p=‡q:.J_7pT=*‡qQ1ˆ/'.J_
6:74hD6M6>&&'6/1n 1n,|JZ
..J_/K6JD6O@8.I1P&*&' 5T‡=
@8h*}&'/=‡=@8;&'"D=‡,
Bảng 3.2. Phân bố bác sỹ lâm sàng theo loại hình cơ sở y tế (N=411)
Cơ sở y tê n %