Phân tích 5 quan điểm tiếp cận cơ bản trong nghiên cứu khoa học giáo
dục và nêu ví dụ minh họa?
1
Bài làm
Nghiên cứu khoa học giáo dục là quá trình phát hiện ra những quy luật
và những giải pháp của thực tiễn giáo dục nhằm thúc đẩy sự hình thành và
phát triển nhân cách cho đối tượng giáo dục để đạt được mục tiêu phát triển
của xã hội. Nghiên cứu khoa học giáo dục là hoạt động tìm tòi, phát hiện và
vận dụng những quy luật trong giáo dục và đào tạo con người theo yêu cầu
của thực tiễn.
Quá trình triển khai nghiên cứu và ứng dụng các vấn đề đặt ra trong lý
luận và thực tiễn giáo dục cần được định hướng theo các quan điểm tiếp cận
sau:
I. Quan điểm tiếp cận hệ thống trong nghiên cứu KHGD
1. Nội dung quan điểm
Khi nghiên cứu sự vật hiện tượng, quá trình của thế giới phải xem xét
một cách toàn diện, nhiều mặt, nhiều mối quan hệ liên hệ trong trạng thái vận
động và phát triển với việc phân tích những điều kiện nhất định để tìm ra bản
chất và qui luật vận động của đối tượng.
2. Yêu cầu khi thực hiện
Khi nghiên cứu hiện tượng theo quan điểm hệ thống, cần:
- Nghiên cứu hiện tượng đó một cách toàn diện, nhiều mặt, dựa vào
việc phân tích đối tượng thành các bộ phận mà xem xét cụ thể.
- Xác định mối quan hệ hữu cơ giữa các yếu tố của hệ thống để tìm ra
qui luật phát triển từng mặt và của toàn bộ hệ thống giáo dục.
- Nghiên cứu hiện tượng giáo dục trong mối quan hệ với các hiện tượng
xã hội khác, với toàn bộ nền văn hoá xã hội. Tìm môi trường thuận lợi cho sự
phát triển giáo dục.
- Trình bày kết quả giáo dục rõ ràng, khúc chiết, theo một hệ thống chặt
chẽ có tính lôgíc cao.
2

- Dựa vào lịch sử để thiết kế mô hình các biện pháp, các hình thức giáo
dục mới, dự đoán triển vọng phát triển của quá trình giáo dục.
3. Ý nghĩa
Quan điểm lịch sử trong nghiên cứu KHGD cho phép ta nhìn thấy toàn
cảnh sự xuất hiện, sự phát triển, diến biến và kết thúc của các sự vật hiện
tượng, mặt khác giúp ta phát hiện qui luật tất yếu của sự phát triển đối tượng,
giúp các nhà khoa học nghiên cứu và hoạt động thực tiễn giáo dục tránh được
những sai lầm không đáng có.
III. Quan điểm tiếp cận thực tiễn trong nghiên cứu KHGD
1. Nội dung quan điểm
Nghiên cứu khoa học giáo dục là nghiên cứu khám phá các hiện thực
giáo dục, tìm ra bản chất, qui luật vận động và phát triển của chúng, cải tạo
thực tiến giáo dục.
Thực tiễn giáo dục là nguồn gốc, là động lực, là tiêu chuẩn và là mục
đích của quá trình nghiên cứu KHGD.
2. Yêu cầu khi thực hiện
- Phát hiện những vấn đề giáo dục cấp thiết, những mâu thuẫn, khó
khăn trong thực tiễn giáo dục để nghiên cứu.
- Phân tích sâu sắc những vấn đề của thực tiễn giáo dục: hiện trạng,
nguyên nhân, tìm ra điểm mạnh, điểm yếu để từ đó đề ra phương hướng, biện
pháp phù hợp sự phát triển thực tiễn đời sống xã hội.
- Dùng thực tiễn giáo dục để kiểm tra những kết quả nghiên cứu
KHGD, làm cho lí luận gắn với thực tiễn.
3. Ý nghĩa
4
Quan điểm thực tiễn trong nghiên cứu KHGD cho phép ta nhìn thấy sự
xuất hiện, sự phát triển, diến biến và kết thúc của các sự vật hiện tượng trong
thực tiễn, phát hiện qui luật tất yếu của sự phát triển đối tượng, giúp các nhà
khoa học kiểm tra kết quả nghiên cứu trong hoạt động thực tiễn giáo dục, cải
tạo thực tiễn giáo dục.