2
***Sáng Kiến kinh nghiệm***
Trờng THCS Sơn Lộc
**********
Phơng pháP rèn luyện kỹ năng thực hành
môn vật lý 8
*GV: Nguyn Vn Nhó
* T: T Nhiờn
* Trng THCS Sn Lc
I. L DO CHN TI
Lm cỏc thớ nghim vt lớ nh trng l mt trong cỏc bin phỏp quan trng
nht nõng cao cht lng dy v hc Vt lớ. iu ny quyt nh bi c im ca
khoa hc Vt lớ vn l khoa hc thc nghim v bi nguyờn tc dy hc l nguyờn tc
trc quan, t trc quan sinh ng n t duy trỡu tng t t duy trỡu tng n thc
tin: hc i ụi vi hnh.
Thng thỡ, do kinh nghim sng hc sinh ó cú mt s vn hiu bit no ú v
cỏc hin tng Vt lớ. Nhng khụng th coi nhng hiu bit y l c s giỳp h t
nghiờn cu Vt lớ bi vỡ trc mt hin tng vt lớ, hc sinh cú th cú nhng hiu
bit khỏc nhau.
Vỡ vy, khi ging dy Vt lớ núi chung cng nh mụn vt lý 8 núi riờng, giỏo
viờn mt mt phi tn dng nhng kinh nghim sng ca hc sinh, nhng mt khỏc
phi chnh lớ, b sung, h thng hoỏ nhng kinh nghim ú v nõng cao lờn mc
chớnh xỏc, y bng cỏc thớ nghim Vt lớ, rốn luyn cho hc sinh k nng thc
hnh t lm thớ nghim nghiờn cu vn cn khỏm phỏ, nh ú m trỏnh c
tớnh cht giỏo iu, hỡnh thc trong ging dy.
Lm cỏc thớ nghim Vt lớ cú tỏc dng to ln trong vic phỏt trin nhn thc
ca hc sinh, giỳp cỏc em quen dn vi phng phỏp nghiờn cu khoa hc, vỡ qua ú
cỏc em c tp quan sỏt, o c, c rốn luyn tớnh cn thn, kiờn trỡ, iu ú rt
cn cho vic giỏo dc k thut tng hp, chun b cho hc sinh tham gia hot ng
Thực hiện: Nguyễn Văn Nhã - 1 -
2

***S¸ng KiÕn kinh nghiÖm***
của bạn đọc, đặc biệt là các đồng nghiệp để tôi có thể nâng cao hơn nữa chất lượng
giảng dạy cũng như kinh nghiệm của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
NỘI DUNG
PHẦN I: CƠ SỞ LÍ LUẬN
A. PHÂN LOẠI, KHÁI QUÁT QUA CÁC LOẠI THÍ NGHIỆM VẬT LÍ 8
Trong dạy học Vật lí, mỗi thí nghiệm tiến hành trong tiết học đều được quy về
một trong hai dạng thí nghiệm sau:
 THÍ NGHIỆM BIỂU DIỄN
Thí nghiệm biểu diễn là thí nghiệm do giáo viên trình bày ở trên lớp.
Căn cứ vào mục đích, có thể chia thí nghiệm biểu diễn thành 3 loại:
+Thí nghiệm nêu vấn đề
+Thí nghiệm giải quyết vấn đề:
- Thí nghiệm khảo sát
- Thí nghiệm kiểm chứng
+ Thí nghiệm củng cố:
 THÍ NGHIỆM THỰC HÀNH VẬT LÍ:
+Thí nghiệm thực hành định tính.
+Thí nghiệm thực hành định lượng.
+Thí nghiệm thực hành khảo sát.
+Thí nghiệm kiểm nghiệm
………………
Đó là những tí nghiệm của bộ môn vật lý nói chung còn riêng đối với thí
nghiệm vật lý 8 có những loại thí nghiệm sau:
Cấu trúc chương trình môn vật lý 8 có 24 bài gồm 35 tiết cả kiểm tra học kì.
Trong đó có 23 tiết lý thuyết, 1 tiết thực hành, còn lại 7 tiết bài tập , ôn tập.
Trong nội dung các bài lý thuyết và thực hành có những dạng thí nghiệm sau:
 THÍ NGHIỆM BIỂU DIỄN
Thùc hiÖn: NguyÔn V¨n Nh· - 3 -

+Các dụng cụ cần chuẩn bị cho việc tập huấn cho các em:
-Máng nghiêng, xe lăn, lực kế, bộ thí nghiệm áp suất chất lỏng, chất khí, , bộ
thí nghiệm sự nở vì nhiệt của các chất, đèn cồn, giá thí nghiệm,
Thực hiện: Nguyễn Văn Nhã - 4 -
2
***Sáng Kiến kinh nghiệm***
* Thời gian hớng dẫn cho các nhóm vào khoảng đầu kì I. GV tự sắp xếp thời
gian và chia ra thực hiện khoảng gần 2 buổi.
Ngoài việc huấn luyện cho học sinh theo các nhóm và để kết quả đạt đợc cao
hơn thì cần đảm bảo thực hiện tốt các vấn đề sau:
i vi thớ nghim biu din:
nõng cao cht lng v hiu qu ca cỏc thớ nghim biu din, bn thõn tụi
luụn cú gng thc hin tt cỏc ni dung sau:
1. Thớ nghim phi m bo thnh cụng: Nu thớ nghim tht bi hc sinh s
mt tin tng vo bi hc v nh hng xu n uy tớn ca giỏo viờn. Mun lm tt
c iu ny, giỏo viờn phi:
-Am hiu bn cht ca cỏc hin tng vt lớ xy ra trong thớ nghim.
-Nm vng cu to, tớnh nng, c im ca tng dng c thớ nghim cựng vi
nhng trc trc cú th xy ra bit cỏch kp thi khi phi sa cha. Mun vy, giỏo
viờn phi lm trc nhiu ln trong khi chun b bi.
2. Thớ nghim phi ngn gn mt cỏch hp lớ. Nu thớ nghim kộo di s khú
tp chung s chỳ ý ca hc sinh v d chỏy giỏo ỏn. Mun vy giỏo viờn phi hn ch
ti a thi gian lp rỏp thớ nghim. Thớ nghim m bo thnh cụng ngay khụng phi
lm li. Nu thớ nghim kộo di cú th chia ra nhiu bc, mi bc coi nh mt thớ
nghim nh.
3. Thớ nghim phi m bo cho c lp quan sỏt. lm tt iu ny, giỏo
viờn cn phi:
-Chun b dng c thớch hp, cú kớch thc ln, cú cu to n gin th hin
rừ c bn cht ca hin tng cn nghiờn cu. Dng c phi cú hỡnh dỏng. mu sc
p, hp dn hc sinh, cú chớnh xỏc thớch hp.

cố gắng thực hiện tốt các nội dung sau:
1. Chuẩn bị tốt dụng cụ thí nghiệm thực hành, đảm bảo đủ vể số lượng, chất
lượng. Điều này đòi hỏi giáo viên cần nghiên cứu kĩ chương trình thực hành ngay từ
đầu năm học, xác định cần dụng cụ gì, số lượng bao nhiêu, còn thiếu những gì để có
Thùc hiÖn: NguyÔn V¨n Nh· - 6 -
2
***S¸ng KiÕn kinh nghiÖm***
kế hoạch giải quyết trong năm bằng cách mua thêm hoặc tự làm hoặc hướng dẫn học
sinh tự làm.
2. Trình tự tổ chức một thí nghiệm thựe hành. Tôi thường tiến hành theo các
bước sau:
a. Chuẩn bị
-Giáo viên cần đặt vấn đề vào bài, gợi ý để học sinh phát hiện được nội dung
kiến thức cần nghiên cứư, từ đó tiếp tục gợi ý đê học sinh nêu rõ mục đích của thí
nghiệm là gì.
-Giáo viên có thể dùng phương pháp đàm thoại kết hợp vẽ hình để học sinh lập
kế hoạch tiến hành thí nghiệm.
-Giáo viên giới thiệu dụng cụ thí nghiệm và các thao tác mẫu.
b. Tiến hành thí nghiệm
-Nhóm trưởng nhận dụng cụ, điều khiển nhóm tiến hành thí nghiệm. Các nhóm
học sinh tiến hành thí nghiệm. Giáo viên theo dõi chung và giúp đỡ nhóm gặp khó
khăn, nếu cần thì giáo viên yêu cầu cả lớp ngừng thí nghiệm để hướng dẫn, bổ sung.
Cần tránh trường hợp một số em chuyên làm thí nghiệm, một số em chuyên ghi chép.
c. Xử lí kết quả thí nghiệm
-Với thí nghiệm thực hành khảo sát: Cả nhóm cùng dựa vào kết quả thí nghiệm
để thảo luận tìm ra kiến thức mới. Với thí nghiệm thực hành kiểm nghiệm, nhóm
(hoặc cá nhân) làm báo cáo kết quả thí nghiệm ghi rõ nhận xét và so sánh kết quả thí
nghiệm ghi rõ nhận xét và so sánh kết quả thí nghiệm với lí thuyết đã học.
-Chú ý: Với những thí nghiệm có tính toán: Mỗi học sinh tính toán độc lập theo
số liệu đã thu được và so sánh trong nhóm để kiểm tra lại.

III. KẾT LUẬN
Thực hiện đề tài này, bản thân tôi nhận thấy đề tài đã đạt được ở mức độ nhất
định về nhiều mặt. Cụ thể:
1. Về phương pháp nghiên cứu
Thùc hiÖn: NguyÔn V¨n Nh· - 8 -
2
***S¸ng KiÕn kinh nghiÖm***
Tôi đã rút ra được một số kinh nghiệm cho bản thân về lí luận phương pháp
giảng dạy thí nghiệm Vật lí trên cơ sở đó có thể vận dụng vào công việc giảng dạy
của mình.
2. Về nội dung:
Đề tài đã giúp tôi có kiến thức cơ bản về cách thức tổ chức và tiến hành một thí
nghiệm Vật lí – dù là thí nghiệm biểu diễn hay thí nghiệm thực hành, từ đó góp phần
nâng cao chất lượng học cho học sinh.
Bên cạnh những kết quả đạt được đó, trong đề tài này còn bộ lộ một số hạn chế
như nội dung chưa thật đầy đủ, trình bày chưa thật khoa học Bởi vậy tôi luôn đặt
cho mình nhiệm vụ không ngừng học hỏi, nghiên cứu để hoàn thành tốt đẹp mục đích
đã đề ra trong đề tài này.
- việc hướng dẫn, huấn luyện cho những học sinh chọn ra cần thực hiện ngay từ
đầu năm học để học sinh tiếp cận nhanh và thực hiện được nhiều bài.
Qua thực tế cho thấy việc nghiên cứu áp dụng đề tài này đã giúp học sinh nắm
vững được quy trình thực hành thí nghiệm vật lí, từ đó dễ dàng tiến hành thí nghiệm
một cách khoa học nhanh chóng rút ra được kiến thức bài học. Khi nắm vững được lí
thuyết làm tốt thực hành thì học sinh khắc sâu được kiến thức bài học.
Mặc dù vậy, nhưng trong khi nghiên cứu và giảng dạy thì vẫn còn gặp một số
khó khăn như kĩ năng làm việc với sách giáo khoa (kĩ năng đọc, hiểu) của học sinh
còn yếu; Khã năng tư duy của một số đối tượng học sinh yếu khi đọc kênh hình còn
chậm nên ảnh hưởng ít nhiều đến đề tài.
IV. NHỮNG ĐỀ NGHỊ, ĐỀ XUẤT:
- Trong khi giảng dạy để áp dụng tốt đề tài này, tôi mong muốn các thầy cô

3, Về tình cảm thái độ.
6
6 Kết luận- 1, Về phơng pháp nghiên cứu
2, Về nội dung
7
7 Những kiến nghị và đề xuất 8
Thực hiện: Nguyễn Văn Nhã - 11 -