Trang ph bìa

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM PHM TH QUNH LI
NGHIÊN CU SO SÁNH CÁC YU T NH HNG
N THU HÚT U T TRC TIP NC NGOÀI:
TÌNH HUNG BÌNH DNG VÀ VNH PHÚC

LUN VN THC S KINH T

LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS NGUYN TRNG HOÀI
TP. H Chí Minh - Nm 2010 i
Li cam đoan

Tôi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các đon trích dn và
s liu s dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht
trong phm vi hiu bit ca tôi. Lun vn này không nht thit phn ánh quan đim
ca Trng i hc Kinh t thành ph H Chí Minh hay Chng trình ging dy
kinh t Fulbright.

TP. H Chí Minh, ngày 03 tháng 06 nm 2010
Tác gi
Phm Th Qunh Li

iii
Mc lc

Trang ph bìa i
Li cam đoan i
Li cm n ii
Mc lc iii
Danh mc t vit tt v
Danh mc các bng vi
Danh mc các hình v vii
Chng 1. Gii thiu 1
1.1 Bi cnh và vn đ nghiên cu. 1
1.3 i tng, phm vi và phng pháp nghiên cu. 4
1.4 Cu trúc lun vn. 4
Chng 2. C s lý thuyt v FDI 6
2.1 Mt s khái nim v FDI. 6
2.2 Tác đng ca FDI. 6
2.2.1 Tác đng đi vi nc đu t. 6
2.2.2 Tác đng đi vi nc nhn đu t. 7
2.3 Các yu t tác đng và chính sách thu hút FDI. 9
2.3.1 Các yu t tác đng đn thu hút FDI. 9
2.3.2 Chính sách thu hút FDI. 12
2.4 Các yu t tác đng và chính sách thu hút FDI  Vit Nam. 13
2.4.1 Các nghiên cu trc v các yu t tác đng đn FDI  Vit Nam. 13
2.4.2 Các yu t tác đng đn FDI ca Vit Nam. 14
2.4.3 Chính sách thu hút FDI. 16
Chng 3. Thc trng FDI  Vit Nam 20
3.1 C s pháp lý cho hot đng FDI  Vit Nam. 20


v
Danh mc t vit tt

B KHT B K hoch u t
CN Công nghip
CSHT C s h tng
DN Doanh nghip
DNNN Doanh nghip nhà nc
DNTN Doanh nghip t nhân
TNN u t nc ngoài
FDI u t trc tip nc ngoài
GCNT Giy chng nhn đu t
GDP Tng sn phm quc ni
GPT Giy phép đu t
KCN Khu công nghip
KTTN Kinh t t nhân
MNCs Các công ty đa quc gia
SXKD Sn xut kinh doanh
UBND y ban Nhân dân
VCCI Phòng Công nghip và Thng mi Vit Nam
VNCI D án Nâng cao nng lc cnh tranh Vit Nam
XK Xut khu vi
Danh mc các bng

Bng 1.1 Thu hút FDI giai đon 2005-2009. 2
Bng 4.1 Mt s ch tiêu ch yu ca Bình Dng và Vnh Phúc 2005-2009. 30

góp phn tng cng nng lc sn xut và đi mi công ngh ca nhiu ngành kinh
t giúp khai thông th trng sn phm, m rng th trng XK, tng ngun thu
đáng k cho ngân sách Nhà nc; to th và lc cho Vit Nam ch đng hi nhp
vi kinh t khu vc và th gii. Bên cnh đó, FDI còn có vai trò trong vic chuyn
giao công ngh và thúc đy các DN trong nc phi t đi mi công ngh, nâng cao
hiu qu sn xut, nâng cao nng lc qun lý và trình đ ca ngi lao đng, to
hiu ng lan ta tích cc cho nn kinh t. Trong 5 nm 2005-2009, s lng các d
án đu t vào Vit Nam tng lên nhanh chóng cùng vi đó là s vn FDI đng ký
1

cng liên tc đt mc cao k lc k t khi có Lut TNN nm 1987. Theo s liu
t Cc TNN-B KHT, trong nm 2005 Vit Nam thu hút đc 6,8 t USD, nm
2006 thu hút đc 12,5 t USD vn đng ký, tng 83,8% so vi nm 2005; ngun
vn này tip tc lp k lc mi vi 21,3 t USD trong nm 2007, tng 71% so vi
nm 2006; nm 2008 vn đng ký đt trên 71,7 t USD, tng 3 ln so vi nm 2007
và nm 2009 thu hút đc 21,5 t USD gim hn so vi nm 2008 do nh hng
ca cuc khng hong kinh t toàn cu.
Vi tc đ tng nhanh chóng ca dòng vn FDI đ vào Vit Nam k t nm
2005 thì mc đ đóng góp vào GDP ca khu vc FDI trong giai đon này ngày
càng tng, tc đ tng t 16% nm 2005 lên đn 18,3% nm 2009; XK ca khu vc
FDI giai đon này chim khong gn 40% tng kim ngch XK ca c nc trong 1
Vn đng ký bao gm vn đng ký mi và vn đng ký tng thêm ca các d án đã có. 2
mi nm
2

vn
đu t
S
d
án
Tng
vn
đu t
S
d
án
Tng
vn
đu t
S
d
án
Tng
vn
đu t
Tng s 968 6.834,6 1061 12.511,9 1544 21.347,9 1557 71.725,9 839

21.482,2

ng bng
sông Hng
220 2.452,3 340 3.450,1 492 6.685,7 421 8.051,3 273

1.093,1
Trung du và

Ngun: Cc TNN-B KHT 2
Niên giám Thng kê 2008, Tng cc Thng kê.
3

3
Theo báo cáo ca Cc TNN-B KHT (2009) thì s lng các d án FDI vào
Vit Nam tng lên nhanh chóng, tính đn ngày 15/12 nm 2009 có khong 10.960
d án vi tng vn đu t đng ký khong 177 t USD. Tuy nhiên, s lng d án
và ngun vn đu t ch yu tp chung vào khu vc vùng kinh t trng đim phía
Nam (bao gm 7 tnh thành ph: Thành ph H Chí Minh, Bình Dng, ng Nai,
Bà ra-Vng tàu, Tây Ninh, Bình Phc, Long An), trong nm 2009 ngun vn đu
t đng ký ca khu vc này chim đn 47,8% so vi toàn quc. Trong khi đó, cng
vi c ch u đãi khá hp dn thm chí có nhng tnh “xé rào” trong u đãi thu hút
đu t nh: Nam nh, Ninh Bình, Vnh Phúc, Bc Ninh,… trong Quyt đnh s
1387 ngày 29/12/2005 ca Th tng Chính ph đã nêu nhng kt qu thu hút FDI
ca các đa phng thuc vùng kinh t trng đim phía Bc ch chim khong 18%
tng vn đng ký, trong đó Thành ph Hà Ni chim 11%. Nhng con s này gi
lên cho tác gi suy ngh vì sao có s khác bit trong vic thu hút FDI gia các đa
phng và tác gi đã la chn mt tnh thuc vùng kinh t trng đim phía bc là
Vnh Phúc và mt tnh thuc vùng kinh t trng đim phía nam là Bình Dng đ
nghiên cu so sánh các yu t tác đng nh hng đn vic thu hút FDI.
Ngoài ra, t khi các quy đnh v phân cp qun lý FDI ra đi mt s đa phng
còn ban hành các chính sách u đãi vt quá thm quyn cho phép nhm thu hút
đc nhiu FDI. Tình trng này dn đn s cnh tranh, chy đua gia các đa

- Chính sách thu hút FDI;
- Các yu t nh hng đn quá trình thu hút FDI bao gm các yu t v
CSHT mm nh chi phí gia nhp th trng, tính minh bch và kh nng tip
cn thông tin; thit ch pháp lý và tính nng đng và tiên phong ca lãnh đo
tnh,… ch s PCI và các yu t v CSHT cng.
Trên c s tn dng kt qu ca các nghiên cu trc v các yu t nh hng
đn vic thu hút FDI ca Vit Nam.  tài s dng phng pháp so sánh và phng
pháp phân tích đnh tính đ phân tích, đánh giá và so sánh các yu t nh hng đn
vic thu hút FDI và kt qu thu hút FDI ca hai tnh Bình Dng và Vnh Phúc đ
gii quyt các vn đ nghiên cu ca đ tài.
1.4 Cu trúc lun vn.
Lun vn gm 5 chng vi ni dung ch yu sau: 5
Chng 1. Gii thiu tính cp thit ca đ tài, đi tng, phm vi, mc tiêu
và phng pháp nghiên cu.
Chng 2. C s lý thuyt v FDI, tác đng ca FDI, các yu t nh hng
đn vic thu hút FDI và các nghiên cu trc v thu hút FDI ca
Vit Nam.
Chng 3. Thc trng FDI ca Vit Nam bao gm c s pháp lý và quá trình
phân cp qun lý hot đng FDI, chính sách thu hút FDI và kt
qu thu hút FDI ca Vit Nam.
Chng 4. Thu hút FDI tình hung Bình Dng và Vnh Phúc: nghiên cu so
sánh chính sách thu hút đu t, môi trng đu t, các yu t nh
hng và kt qu thu hút FDI ca Bình Dng và Vnh Phúc.
Chng 5. Kt lun và khuyn ngh chính sách. 6

7
Trong dài hn, FDI ra nc ngoài s đem li nh hng tích cc cho cán cân
thanh toán quc t ca nc đu t thông qua vic XK máy móc, thit b, nguyên
nhiên, vt liu,
2.2.2 Tác đng đi vi nc nhn đu t.
Tác đng đn tng trng kinh t và là ngun vn b sung quan trng trong
tng vn đu t đáp ng nhu cu đu t phát trin xã hi;
FDI là ngun quan trng đ phát trin kh nng công ngh ca nc ch nhà đó
chính là s chuyn giao công ngh sn có t bên ngoài vào và s phát trin công
ngh ca các c s nghiên cu, ng dng ca nc ch nhà. ây là mc tiêu quan
trng mà nc ch nhà mong đi t nhà đu t;
FDI to ra hiu ng lây lan giúp các công ty đa phng ci thin nng sut và
tn dng đc các c hi khi tip cn vi MNCs.
FDI tác đng tích cc trong vic phát trin ngun nhân lc và nâng cao trình đ
chuyên môn nghip v cho ngi lao đng ca nc ch nhà.
Các nghiên cu thc nghim cho thy FDI có nh hng tích cc đn tng
trng kinh t ca nc nhn đu t. Tác gi Balasubramanyam, Salisu và Sapsford
(1996) đã s dng b s liu t 46 quc gia đang phát trin đ kho sát nh hng
ca FDI đi vi tng trng. Nghiên cu phát hin rng nh hng thúc đy tng
trng ca FDI mnh hn ti nhng nc theo đui mt chính sách thúc đy XK
hn là thay th nhp khu và nhng nc có c ch ngoi thng thúc đy XK thì
FDI có nh hng mnh đi vi tng trng hn so vi đu t trong nc. Kt qu
này cng trùng vi kt qu nghiên cu ca Borensztein, de Gregorio và Lee (1998)
cho rng đóng góp ca FDI cho tng trng nhiu hn so vi đóng góp ca đu t
trong nc. Tuy nhiên, các nghiên cu này cng cho rng FDI ch hu hiu hn đu
t trong nc khi mà nc nhn đu t có mt ngun vn nhân lc nht đnh và có
đ nng lc hp thu.
Nghiên cu ca Laura Alfaro (2003) v FDI và tng trng cho rng FDI có tác
đng đn tng trng kinh t, dòng vn FDI vào các khu vc kinh t khác nhau (s
cp, CN ch bin hay dch v) có tác đng khác nhau đi vi tng trng kinh t.

k nng lao đng giúp các nc đang phát trin tip cn đc vi trình đ công
ngh tiên tin trong quá trình chuyn giao. Th t, FDI giúp tng cng hi nhp và 9
đa dng hóa trong hot đng XK. Ngoài ra, FDI còn có các tác đng khác nh to
vic làm, tng ngun thu cho ngân sách,…
2.3 Các yu t tác đng và chính sách thu hút FDI.
2.3.1 Các yu t tác đng đn thu hút FDI.
Nghiên cu ca tác gi Nguyn Th Kim Nhã v các đng lc và nhân t ch
yu tác đng đn thu hút FDI (2001) cho rng có 5 nhân t mang tính tng quát tác
đng đn thu hút FDI ca mt quc gia bao gm.
Môi trng chính tr-kinh t-xã hi n đnh: môi trng chính tr n đnh ca
nc ch nhà là yu t hp dn hàng đu đi vi các nhà TNN. Tình hình chính tr
n đnh là điu kin tiên quyt đ đm bo các cam kt ca chính ph đi vi các
nhà đu t v s hu vn đu t, các chính sách u tiên đu t và đnh hng phát
trin ca nc nhn đu t. ng thi, s n đnh chính tr còn là tin đ cn thit
đ n đnh tình hình kinh t-xã hi, nh đó gim đc tính ri ro cho các nhà đu
t. Nhng bt n đnh v chính tr không ch làm cho dòng vn này b chng li, thu
hp, mà còn làm cho dòng vn t trong nc chy ngc ra ngoài, tìm đn nhng
ni "trú n" mi an toàn và hp dn hn. Tc đ tng trng kinh t n đnh, thu
nhp bình quân đu ngi, dung lng th trng, tc đ tng trng ca th trng,
c cu th trng, s thích ca ngi tiêu dùng ca nc nhn đu t, kh nng tip
cn th trng trong khu vc và trên th gii cng có nh hng đn FDI.
Chính sách-pháp lut: quá trình đu t có liên quan rt nhiu đn hot đng
ca các t chc, cá nhân và đc tin hành trong thi gian dài nên các nhà TNN
rt cn có mt môi trng pháp lý n đnh ca nc ch nhà. Môi trng này chính
là các quy đnh ca lut pháp và các chính sách liên quan trc tip đn FDI bao gm
các quy đnh v vic thành lp và hot đng ca các nhà TNN, các tiêu chun đi
x đi vi FDI và c ch hot đng ca th trng trong đó có s tham gia ca các

thut lành ngh, các nhà lãnh đo, qun lý cao cp và s lc hu v trình đ khoa
hc công ngh trong nc s khó lòng đáp ng đc các yêu cu ca nhà đu t.
Mt h thng DN trong nc phát trin, đ sc hp thu công ngh chuyn giao
và là đi tác ngày càng bình đng vi các TNN, là điu kin cn thit đ có th thu
hút đc nhiu hn và hiu qu hn lung vn nc ngoài. H thng các DN đó 11
phi bao gm c DN sn xut và dch v  tt c các lnh vc, ngành ngh, thành
tho các nghip v kinh doanh quc t, đ sc gi đc th phn thích đáng ti th
trng trong nc và ngày càng có sc cnh tranh trên th trng th gii. Mng
li các DN dch v v tài chính-ngân hàng có vai trò quan trng trong h thng đó,
nhm to ra các điu kin thun li cho vic huy đng và lu chuyn vn trong
nc và quc t.
S phát trin ca nn hành chính quc gia và hiu qu ca các d án FDI đã
trin khai: b máy hành chính hiu qu quyt đnh s thành công không ch trong
thu hút vn nc ngoài mà còn là quá trình huy đng, s dng vn cho đu t phát
trin ca mi quc gia cng nh mi đa phng. B máy đó phi thng nht, gn
nh, sáng sut và nhy bén v chính sách vi nhng th tc hành chính, nhng qui
đnh pháp lý có tính cht ti thiu, đn gin, công khai và nht quán, đc thc hin
bi nhng con ngi có trình đ chuyên môn cao, đc giáo dc tt và có k lut,
tôn trng pháp lut.
Ngoài ra yu t v v trí đa lý-điu kin t nhiên bao gm các yu t v khong
cách, đa đim, khí hu, tài nguyên thiên nhiên, cng có tác đng đn thu hút FDI.
V trí đa lý và điu kin t nhiên thun li s gim đc các chi phí vn chuyn, đa
dng hoá các lnh vc đu t, cung cp đc ngun nguyên liu phong phú vi giá
r và tim nng tiêu th ln. Các yu t này không nhng làm gim đc giá thành
sn phm mà còn thu hút đc các nhà đu t tìm kim nguyên liu t nhiên và th
trng tiêu th. Bên cnh đó, các yu t to điu kin thun li trong kinh doanh
bao gm chính sách xúc tin đu t, các bin pháp u đãi khuyn khích đu t,

hay các đa phng s dn đn cuc chin tranh tranh giành thu hút FDI. Vì vy, đ
thu hút đc nhiu FDI Chính ph các quc gia cn phi đa ra các chính sách u
đãi, hp dn nhm thu hút các nhà đu t.
Nh vy, mt chính sách FDI thông thoáng và minh bch, rõ ràng hn s mi
gi không ch mt mà là nhiu công ty đn đu t và làm tng kh nng cnh tranh
gia các công ty nc ngoài cng nh gia các công ty nc ngoài vi công ty
trong nc. Vì vy, mi quc gia đu có xu hng ci thin các chính sách nhm
thu hút đc nhiu FDI hn. Tuy nhiên, đ có chính sách phù hp hp dn các nhà
đu t, các cp chính quyn cn phi nhn thc và xác đnh đc yu t nào có tác 13
đng đn vic thu hút FDI t đó xây dng k hoch và chin lc trong vic thu hút
FDI.
2.4 Các yu t tác đng và chính sách thu hút FDI  Vit Nam.
2.4.1 Các nghiên cu trc v các yu t tác đng đn FDI  Vit Nam.
Trong nhiu cuc hi tho cng nh trên báo chí thì c nhng mt tt ln xu
ca FDI đu đã đc đ cp đn và cng có không ít các nghiên cu v các nhân t
tác đng đn thu hút FDI ca các tnh thành ph  Vit Nam, đin hình là các
nghiên cu ca các nhóm tác gi.
Th nht, nghiên cu ca tác gi Nguyn Trng Hoài (2007) v các nhân t “c
s h tng mm” tác đng đn vic thu hút vn đu t đa phng, kim đnh bng
mô hình hi quy. Trong nghiên cu này, bng phng pháp s dng mô hình hi
quy tác gi khng đnh rng có mi quan h gia nng lc cnh tranh và thu hút vn
đu t. Các nhân t cu thành nng lc cnh tranh  đây chính là các nhân t liên
quan đn CSHT mm nh: chi phí v thi gian đ thc hin các quy đnh ca nhà
nc, thit ch pháp lý, chi phí không chính thc, u đãi đi vi DN nhà nc, tính
minh bch và tip cn thông tin, tính nng đng ca lãnh đo tnh, Kt qu nghiên
cu ch ra rng nhng đa phng có lãnh đo nng đng cùng vi thit ch pháp lý
tin cy, thông tin minh bch và th tc hành chính nhanh chóng s thu hút đc

Các yu t tác đng tích cc đn vic thu hút vn đu t ca mt đa phng
đc nhiu nhà nghiên cu ng h là các yu t thuc CSHT mm. Nhng nhân t
này góp phn thay đi và ci thin môi trng đu t t đó có tác đng nh hng
đn các nhà đu t. Các yu t CSHT mm đi din cho nhng đc tính ch đng
ca chính quyn đa phng trong quá trình to môi trng thu hút đu t, đng
thi nó còn th hin trit lý lãnh đo ca các nhà qun lý đa phng trong quá trình
hoch đnh các chính sách thu hút đu t. Các yu t CSHT mm đi vi mt đa
phng  Vit Nam bao gm các ch s thành phn trong ch s PCI đó là:
Chi phí gia nhp th trng: phn ánh đánh giá ca DN v thi gian ch đ nhn
đc các loi giy t cn thit đ tin hành hot đng SXKD và mc đ khó khn
đ nhn đc các loi giy t đó. 15
Tip cn đt đai và s n đnh trong vic s dng đt: vic tip cn đt đai có đ
dàng, thun tin không và DN có yên tâm và đc bo đm v s n đnh khi có
mt bng đ hot đng lâu dài hay không.
Tính minh bch: đo lng kh nng tip cn các k hoch và các vn bn giy
t pháp lý cn thit cho hot đng ca DN. Các chính sách và qui đnh mi có đc
tham kho ý kin ca DN và kh nng tiên liu trong vic trin khai các k hoch
cng nh mc đ tin dng trang web ca tnh đi vi DN.
Chi phí thi gian đ thc hin các quy đnh ca nhà nc: phn ánh thi gian
mà DN phi b ra đ thc hin các th tc hành chính theo qui đnh ca Nhà nc.
Chi phí không chính thc: đo lng các chi phí không chính thc mà DN phi
tr và các tr ngi do các chi phí này gây ra đi vi hot đng ca h, đng thi
phn ánh liu các cán b nhà nc có li dng các qui đnh đ trc li hay không.
Tính nng đng và tiên phong ca lãnh đo tnh: phn ánh tính sáng to và nng
đng ca lãnh đo tnh trong quá trình thc thi các chính sách ca Trung ng và
kh nng h tr và áp dng nhng chính sách đôi khi cha rõ ràng ca Trung ng
theo hng có li cho DN cng nh đa ra các sáng kin nhm phát trin khu vc

dng t lâu và có nhng CSHT mà chính quyn đa phng không quyt đnh đc
mà phi ph thuc vào chính quyn Trung ng. Tuy nhiên, chính quyn đa
phng cng vn có th ch đng ci thin CSHT thuc thm quyn, phm vi qun
lý ca h nh h thng giao thông tnh l, CSHT ngoài hàng rào, cp đin, cp nc.
Ch s v CSHT đc xem nh là công c giúp các DN đa ra các quyt đnh
đu t, giúp các nhà lãnh đo Trung ng và đa phng đa ra các u tiên v chính
sách phát trin vùng min. Theo nh các nghiên cu trc thì nhng đa phng có
v trí đa lý thun li, gn vi các trung tâm kinh t ln (nh Hà Ni, Thành ph H
Chí Minh), gn cng bin, sân bay s d dàng và thun li hn so vi các tnh 
vùng sâu, vùng xa trong vic thu hút FDI.
2.4.3 Chính sách thu hút FDI.
Xác đnh đc vai trò quan trng ca khu vc FDI trong vic phát trin kinh t,
Chính ph đã đa ra mt s chính sách nhm ci thin môi trng đu t to điu
kin thun li cho các cp chính quyn đa phng đy mnh công tác thu hút FDI.

Trích đoạn ng 4.4 Sl ngh c sinh tt ngh ip ph thông trung hc hàn gn m ng 4.6 M ts ch tiêu trong ch s CSHT

---