B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp.HCM
NGÔ TH BO YN
PHÂN TÍCH CÁC YU T TÁC NG N QUYT
NH S DNG DCH V MOBILE BANKING CA
KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI CÁC NHTM TRÊN
A BÀN TP. H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS BÙI KIM YN TP. H Chí Minh – Nm 2013
LI CAM OAN
Tác gi cam đoan ni dung đ tài là công trình nghiên cu ca tác gi. S liu và
thông tin trong đ tài là trung thc và đc s dng t các ngun đáng tin cy.
Ngi thc hin NGÔ TH BO YN
1.1.3.1. Qung cáo đin t (E-Brochure) 6
1.1.3.2. Thng mi đin t (E – Commerce) 7
1.1.3.3. Kinh doanh đin t (E – Commerce Business) 7
1.1.3.4. Ngân hàng đin t (E – bank) 7
1.14. Các dch v ngân hàng đin t đã áp dng 7
1.1.4.1 Dch v ngân hàng ti nhà (Home banking)
7
1.1.4.2. Dch v ngân hàng t đng qua đin thoi (Phone banking) 8
1.1.4.3. Ngân hàng trc tuyn (Internet banking) 8
1.1.4.4. Dch v ngân hàng qua mng di đng (Mobile banking) 8 1.1.4.5. Dch v Call Center 9
1.1.4.6. Kios ngân hàng 9
1.2. Dch v Mobile banking 9
1.2.1. Khái nim 9
1.2.2. c đim và vai trò ca dch v Mobile banking 10
1.2.3. Các dch v ca Mobile banking 10
1.2.3.1. Tài khon di đng 10
1.2.3.2. Môi gii di đng 11
1.2.3.3. Thông tin tài chính di đng 11
1.2.4. Các kênh trin khai dch v Mobile Banking 12
1.2.4.1. ng dng da trên tin nhn 12
1.2.4.2. ng dng da trên trình duyt 13
1.2.4.3. ng dng đc lp đc khách hàng ti v 14
1.2.5. Tm quan trng ca dch v Mobile banking 15
1.2.5.1 i vi ngân hàng 15
1.2.5.2 i vi khách hàng 17
1.2.5.3 i vi nn kinh t - xã hi 18
1.3. Kinh nghim trin khai dch v Mobile banking trên th gii 19
Thành ph H Chí Minh 32
2.1.1 S lng ngân hàng trin khai dch v mobile banking 32
2.1.2. Các gii pháp mobile banking đang đc các NHTM trin khai 33
2.1.3. Tình hình trin khai các tin ích ca dch v ti các NHTM 35
2.2. Nhng thun li và khó khn trong quá trình trin khai Mobile Banking ti các
NHTM trên đa bàn Tp.HCM 37
2.2.1. Thun li 37
2.2.2. Khó khn 39 2.3. Mt s vn đ tn ti và nguyên nhân ca nhng tn ti trong quá trình trin
khai dch v mobile banking ti các NHTM trên đa bàn TP.HCM 43
2.3.1. Mt s vn đ còn tn ti 43
2.3.2. Nguyên nhân ca nhng vn đ tn ti 44
KT LUN CHNG 2 47
CHNG 3: MÔ HÌNH KIM NH CÁC YU T TÁC NG
N QUYT NH S DNG DCH V MOBILE BANKING CA
KHÁCH HÀNG TI CÁC NHTM TRÊN A BÀN TP HCM
3.1. c trng ca khách hàng trên đa bàn Tp.HCM 48
3.2. Quy trình kho sát 51
3.3. Mô t mu nghiên cu 52
3.4. Kim đnh thang đo 53
3.5. Phân tích nhân t khám phá EFA 57
3.6. Kim đnh thang đo Cronbach’s Alpha ln 2 61
3.7. Phân tích hi quy 65
3.8. Kt qu nghiên cu 67
KT LUN CHNG 3 68
CHNG 4: MT S GII PHÁP, KIN NGH PHÁT TRIN DCH
V MOBILE BANKING TI CÁC NHTM TRÊN A BÀN TP HCM
4.1. Thi c và thách thc ca phát trin dch v Mobile banking ti các NHTM
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
ACB: Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
Agribank: Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
An Binh Bank: Ngân hàng TMCP An Bình
Android: h điu hà
nh da trên nn tng Linux đc thit k dành cho các thit b
di đng có màn hình cm ng nh đin t
hoi thông minh và máy tính bng
ATM : Automated Teller Machine- Máy rút tin t đng
BIDV: Ngân hàng đu t và phát trin Vit Nam
B2C: Business – To – Customer- giao dch thng mi đin t gia doanh nghip
vi khách hàng là các cá nhân mua hàng
B2B: Business To Business – mô hình kinh doanh thng mi đin t trong đó giao
dch xy ra trc tip gia các doa
nh nghip vi nhau
CMND: Chng minh nhân dân
CNTT: Công ngh thông tin
TD: in thoi di đng
E-banking: Ngân hàng đin t
E – business: kinh doanh đin t
E – Commerce : Thng mi đin t
GPRS: General Packet Radio Service- dch v vô tuyn gói tng hp đc phát
trin trên nn tng công ngh thông tin di đng toàn cu
TA
M: Technology Acceptance Model -Mô hình chp nhn công ngh
TCTD : T chc tín dng
Techcombank :Ngân hàng TMCP K thng Vit Nam
TPB: Theory of Planned Behavior- Mô hình hành vi có k hoch
TP.HCM: Thành ph H Chí Minh
TRA: Theory of Reasoned Action -Mô hình hành đng hp lý
UICC: Universal IC card URL: Uniform Resource Locator, đc dùng đ tham chiu ti tài nguyên trên
Internet
USIM: universal subscriber identity module
VCB: Ngân hàng thng mi c phn N
goi thng Vit Nam
Viettinbank: Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam
VIB: Ngân hàng Quc t
VnTopUp – Dch v np tin cho đin thoi di đng
WAN : wide area network -Mng din rng
WAP: Wireless Application Protocol - Giao thc ng dng Không dây
Wifi: h thng mng không dâ
y s dng sóng vô tuyn
WTO :T chc thng mi th gii
3G: Third Generation-h thng thông tin di đng th h th 3
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
¬ HÌNH V
Hình 1.1 Mô hinh hành đng hp lý (The theory of Reasoned Action - TRA
Hình 1.2 Mô hình hành vi có k hoch (The theory of Planned Behavior- TPB)
Hình 1.3 Mô hình chp nhn công ngh TAM (Technology Acceptance Model)
Hình 1.
4 Mô hình Nghiên cu “Nhn thc ca khách hàng v giá tr thng mi
đin t: trng hp ca dch v ngân hàng trc tuyn ti n ” ca Rahmath
Safeena, Abdullah và Hema Date (2010)
Hình 1.5. Mô hình nghiên cu “nh hng ca nim tin đn s chp nhn dch v
ngân hàng trc tuyn Malaysia” ca Khalil Md Nor và J Micheal Pearson (2007)
Hình 1.6.Mô hình Nghiên cu “ng dng mô hình chp nhn công ngh trong
nghiên cu ngân hàng đin t Vit Nam” ca Trng Th Vân A
nh nm 2008.
Hình 1.7 Mô hình ng dng ngân hàng trc tuyn ca Alain Yee-Loong Chong,
Keng-Boon Ooi, Binshan Lin, Boon-In Tan (2009)
Hình 1.8. Mô hình nghiên cu các nhân t nh hng đn thái đ đi vi s dng
dch v ngân hàng trc tuyn ca khách hàng trên đa bàn Tp.HCM ca Nguyn Th
Kim Anh (nm 2012)
Hình 1.9 Mô hình nghiên cu đ xut
nh công ngh thông tin ngân hàng.
Nhn thc đc nhng tính nng u vit ca dch v mobile banking cng
nh thc t v vic trin khai ti Vit Nam
nói chung và Tp.HCM nói riêng vn còn
nhng khó khn hn ch. Vic đa ra nhng gii pháp nhm giúp các NHTM ti
Tp.HCM đáp ng ngày mt tt hn nhu cu ngày càng cao ca khách hàng, nhng
ngi s dng dich v ngân hàng cng nh khng đnh v th, thng hiu ca
mình là lý do tác gi chn đ tài “Phân tích các yu t tác đng đn quyt đnh s
dng dch v Mobile Banking ca khác
h hàng cá nhân ti các NHTM trên đa
bàn Tp.HCM”
2
2. Ý ngha nghiên cu
Vit Nam, ch trng phát trin phng thc thanh toán không dùng tin
mt vi nhiu tin ích trong đó có dch v mobile banking đang đc nhiu ngân
hàng đy mnh trin khai.So vi nhng nm trc, vic thanh toán qua phng tin
đin t và nhng kênh tng tác truyn thông Vit Nam đang phát trin rt
nhanh.Tuy nhiên, khách hàng phn ln vn còn dè dt, thm dò và s dng hn c
h
vì ngân hàng đin t còn mi m, l lm hay nói cách khác thiu s chp nhn công
ngh t phía khách hàng. Chính vì vy vic trin khai mt mô hình nghiên cu mc
chp nhn công ngh là thc s cn thit trong hot đng ngân hàng đin t nói
chung và dch v mobile banking nói riêng.
3. Mc tiêu nghiên cu
Phân tích c s lý lun v dch v ngân hàng đin t nói chung và dch v
m
5.1 Phng pháp nghiên cu
tài s dng kt hp các phng pháp nghiên cu nh sau:
+ Phng pháp h thng hóa, khái quát hóa, t duy h thng đc s dng
đ tng kt các lý thuyt v dch v mobile banking và các nghiên cu v các nhân
t tác đng đn quyt đnh s dng dch v ngân hàng đin t nói chung và dch v
m
obile banking nói riêng.
+ Phng pháp đnh tính: nhm xác đnh mô hình, các nhân t, các bin đo
lng phù hp cho bài nghiên cu.
+ Phng pháp đnh lng: giai đon kho sát đnh lng đc thc hin
nhm thu thp d liu và tin hành hi quy tng quan nhm đánh giá tác đng ca
các nhân t lên quyt đnh s dng dch v mobile banking ca khách hàng cá nhân.
Tác gi x lí s liu bng các phn mm nh Microsoft Excel và S
PS.
5.2 D liu
tài s dng kt hp d liu th cp và s cp. Tác gi thu thp d liu s
cp bng cách kho sát bng bng câu hi gi cho các khách hàng cá nhân. Kho
sát đc gi bng bn giy cho các khách hàng cá nhân ti khu vc Tp HCM.
5.3 Phng pháp chn mu
tài chn mu theo phng pháp thun tin, tc là bt kì khách hàng cá
nhân nào có giao dch vi các NHTM trên đa bà
n Tp HCM thì cng có th đc
chn vào làm phn t ca mu.
4
6. Cu trúc đ tài
Ngoài phn m đu, kt lun, ni dung chính ca lun vn đc trình bày trong 4
chng:
Chng 1: Tng quan v dch v Mobile banking và các nhân t tác đng đn quyt
đnh s dng dch v.
1.1.1. Khái nim:
Hin nay có rt nhiu cách hiu khác nhau v khái nim dch v ngân hàng đin t.
Có quan nim cho rng dch v ngân hàng đin t là dch v ca ngân hàng
cho phép khách hàng có kh nng truy nhp t xa nhm thu thp thông tin, thc
hin các giao dch thanh toán, tài chính da trên các tài khon lu ký ti ngân hàng
và đng ký s dng các dch v mi. Theo cách hiu này, dch v ngân hà
ng đin t
chính là mt h thng phn mm vi tính cho phép khách hàng tìm hiu hay s dng
dch v ngân hàng thông qua vic kt ni mng máy vi tính ca mình vi ngân
hàng.
NHNN Vit Nam cng đã đnh ngha v dch v ngân hàng đin t là các
dch v và sn phm ngân hàng hin đi và đa tin ích đc phân phi đn khách
hàng bán buôn và bán l mt cách nhanh chóng (trc tuyn, liên tc 24h/ngà
y và 7
ngày/tun, khôngph thuc vào không gian và thi gian) thông qua kênh phân phi
(Internet và các thit b truy nhp đu cui khác nh máy tính, máy ATM, POS,
đin thoi đ bàn, đin thoi di đng…) đc gi là dch v ngân hàng đin t
.
Nh vy, qua các khái nim đã nêu trên có th hiu dch v ngân hàng đin
t là các dch v ngân hàng đc cung cp thông qua các phng tin đin t và
mng vin thông. Tr
ong đó, theo iu 4 Lut Giao dch đin t Vit Nam 2005
phng tin đin t là các phng tin hot đng da trên công ngh đin, đin t,
k thut s, t tính, truyn dn không dây, quang hc đin t hoc công ngh tng
ng. Mng vin thông bao gm mng internet, mng đin thoi, mng vô tuyn,
mng intranet, mng extranet… 6
Ngân hàng s dng internet nh mt kênh phân phi mi cho nhng dch v
truynthng nh xemthông tin tài khon, nhn thông tin giao dch chng
7
khoán…Internet Banking đóng vai trò là mt dch v cng thêm nhm to s thun
tin cho khách hàng. Hu ht các ngân hàng va và nh đang hình thái này.
1.1.3.3. Kinh doanh đin t (E – business):
Trong hình thái này các x lý c bn ca ngân hàng c phía khách hàng và
phía ngi qun lý đu đc tích hp vi Internet và các kênh phân phi khác. Giai
đon này đánh du s gia tng v sn phm và chc nng ca ngân hàng vi s
phân bit sn phm
theo nhu cu và quan h ca khách hàng vi ngân hàng. Hn
th na s phi hp, chia s d liu gia hi s ngân hàng và các kênh phân phi
giúp cho vic x lý yêu cu và phc v khách hàng đc nhanh chóng, chính xác
hn. Internet và khoa hc công ngh đã tng s liên kt, chia s thông tin gia ngân
hàng, đi tác, khách hàng, c quan qun lý.
1.1.3.4. Ngân hàng đin t (E – banking):
ây chính là mô hình lý tng ca mt ngân hàng trc tuyn trong nn kinh
t đin t, mt s thay đi
hoàn toàn mô hình kinh doanh và phong cách qun
lý.Nhng ngân hàng này s tn dng sc mnh thc s ca mng toàn cu nhm
cung cp toàn b các gii pháp tài chính cho khách hàng vi cht lng tt nht. T
nhng bc ban đu là cung cp các sn phm dch v hin hu thông qua nhiu
kênh riêng bit, ngân hàng có th s dng nhiu kênh liên lc này nhm cung cp
nhiu gii pháp khác nhau cho tng đi tng khác
h hàng riêng bit.
1.1.4. Các dch v ngân hàng đin t đã áp dng
1.1.4.1. Dch v ngân hàng ti nhà (Home banking)
Home - Banking là kênh phân phi dch v ca NHT, cho phép khách hàng
thc hin các giao dch vi ngân hàng ti nhà, công ty thông qua mng ni b do
lng dch v ca các ngân hàng nhm phc v khách hàng mc tt hn. ây là
quy trình t
hông tin đc mã hóa, bo mt và trao đi gia trung tâm x lý ca ngân
hàng và thit di đng ca khách hàng. Khách hàng ch cn đng ký dch v và cung
cp các thông tin c bn nh: s đin thoi di đng, tài khon cá nhân dùng trong
thanh toán. Sau đó khách hàng đc cung cp mt mã s đnh danh giúp cho vic
cung cp thông tin khách hàng khi thanh toán nhanh chóng, chính xác và đn gin
hn ti các thit b đu cui ca đim
bán hàng hay cung ng dch v.Cùng vi mã
s đnh danh khách hàng còn đc cung cp mt mã s cá nhân (PIN) đ xác nhn
giao dch thanh toán khi nhà cung cp dch v yêu cu.
9
1.1.4.5. Dch v Call Center
Call center là dch v ngân hàng qua đin thoi vi nhim v cung cp tt c
các thông tin v sn phm, dch v ca ngân hàng. Dch v này thc hin qua h
thng qun lý d liu tp trung ca các ngân hàng. Khác vi Phone banking ch
cung cp các loi thông tin đc lp trình sn, call center có th linh hot cung cp
thông tin hoc tr li các thc mc, khiu ni t khách hàng khi s dng sn phm,
dch v ca ngân hàng. Tuy nhiên vi Call center ngân hàng phi c ngi trc
24/24 gi.
1.1.4.6. Kios ngân hàng
Là s phát trin ca dch v ngân hàng hng ti vic phc v khách hàng
vi cht lng cao nht và thun tin nht.Trên đng ph s đt các trm làm vic
vi đng truyn kt ni Internet tc đ cao.Khi khách hàng cn thc hin giao
dch hoc yêu cu dch v, h ch cn truy cp, cung cp s chng nhn cá nhâ
n và
mt khu đ s dng dch v ca h thng ngân hàng phc v mình.
1.2. Dch v Mobile banking
Góp phn chuyn nn kinh t tin mt qua nn kinh t không dùng tin mt
Giúp kim soát các chu chuyn tin t, hn ch ri ro…
H tr công tác thanh tra, giám sát cht ch hn, đm bo an toàn h thng
Gim thiu chi phí và tit kim thi gian
1.2.3. Các dch v ca Mobile banking
1.2.
3.1. Tài khon di đng
Là dch v ngân hàng da trên giao dch xoay quanh mt tài khon ngân
hàng và đc tích hp thông qua thit b di đng.Tài khon di đng có th đc
chia thành hai loi đ phân bit gia các dch v đó là Vn hành tài khon và Qun
lý tài khon.
¬ Vn hành tài khon bao gm các dch v
Chuyn khon trong và ngoài nc: cho phép khách hàng thông qua thit b
di đng có th thc hin chuyn tin hoc hy lnh chuyn tin.
Thanh toán hóa đn: thông qua dch v này khách hàng yêu cu khách hàng
thay mình thanh toán các hóa đn thng xuyên theo đnh k nh tin đin, nc,
Internet, truyn hình cáp…
Chuyn tin đn tài khon ph hoc tài khon th: khách hàng có th chuyn
khon t tài khon tit kim
sang tài khon th hay tài khon chng khoán.
11
ng ký chính sách bo him: khách hàng có th đng ký bo him du lch
thông qua thit b di đng.Dch v này đc lu ý trong nhng tình hung cp thit,
quan trng.
Thanh toán trc tuyn: thông qua dch v này 2 khách hàng có th chuyn
khon trc tip cho nhau nhanh chóng và thun tin.
¬ Qun lý tài khon bao gm các dch v:
Qun lý truy cp: các thit b di đng có th đc s dng đ qun lý vic
truy cp mt tài khon nh thay đi m
à khách hàng đã xác đnh trc. ng thi yêu
cu ch th hot đng t khách hàng.
Vn tin tình trng séc/dng séc
Thông tin th tín dng; các khách hàng có th kim tra tình trng ca th tín
dng cng nh sô tin h có th s dng ti thi đim đó
Thông tin các chi nhánh và v trí máy ATM
ng dây tr giúp và liên lc khn cp
¬ Thông tin th trng bao gm các dch v:
T giá trao đi ngoi t
Cung cp thông tin sn phm dch v
Thông tin th trng chng khoán và báo cáo giá
Giá c hàng hóa: vàng, giá nhiên liu
1.2.4. Các kênh trin khai dch v Mobile banking
Các phng thc đ trin khai dch v mobile banking gm 3 phng thc
ch yu là da trên tin nhn, da trên trình duyt và ng dng đc lp.
1.2.4.1. ng dng da trên tin nhn
ây là mt ng dng đn gin, các ngân hàng có th gi tin nhn ngn đn
đin thoi di đng ca khách hàng, hoc tr li yêu cu ca khách hàng. SMS là
mt phng tin lý tng cho các cnh báo, thông báo và giao dch đn gin ca
khách hàng. Phng thc này có nhiu u đim nh d dàng s dng, đc trin
khai bi tt c các mng di đng, giá c phi chng, không yêu cu cài đt phn
mm, th lu tr có th truy cp mà không cn kt ni Internet. Nhng mt tin nhn