SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Trong công tác giáo dục trẻ mẫu giáo ở các trường mầm non, việc phát
triển ngôn ngữ, mở rộng vốn từ cho trẻ giữ một vai trò quan trọng trong việc
hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ, việc làm giàu vốn từ, việc giúp trẻ sử
dụng vốn từ phải được sử dụng thường xuyên, liên tục. Đây là quá trình giáo dục
lâu dài trong suốt 6 năm trẻ ở trong trường mầm non. Song trong thực tế giáo
dục mầm non đã chứng minh được rằng : Sự phát triển của trẻ chỉ được diễn ra
khi các cháu được lĩnh hội những tri thức về sự vật và hiện tượng xung quanh.
Việc lĩnh hội tri thức đó nó chỉ được thực hiện tốt khi ngôn ngữ của nó phát
triển. Ngôn ngữ chính là phương tiện để giúp cho tư duy của trẻ phát triển, là
công cụ để trẻ tiếp thu tri thức, thể hiện tình cảm, nguyện vọng cũng như ý muốn
của trẻ. Ngôn ngữ là phương tiện mở rộng giao tiếp, đồng thời cũng là phương
tiện để hình thành nên ý thức của con người. Thông qua việc phát triển vốn từ
cho trẻ, trẻ tích lũy được vốn kinh nghiệm trong cuộc sống xã hội.
Việc phát triển và hoàn thiện dần về vốn từ, phát triển ngôn ngữ cho trẻ
không chỉ có được trong việc phát triển trí tuệ mà còn có tác dụng trong việc
hình thành và bồi dưỡng tình cảm đạo đức thẩm mỹ, tạo nên những nét tính cách
tốt cho trẻ. Mặt khác trong hoạt động nhận thức của con người, ngôn ngữ lại là
phương tiện để giữ gìn và truyền đạt những kinh nghiệm, tri thức mà xã hội loài
người tích lũy được.
Trong thực tế chúng ta thường thấy khi trẻ giao tiếp. Tại sao trong cùng
một độ tuổi nhưng ở cháu này nói năng mạch lạc, rõ ràng, diễn đạt đầy đủ ý
muốn, suy nghĩ của mình để cho người khác nghe được rõ ràng. Nhưng ở cháu
khác thì lại lúng túng, thiếu tự tin trong giao tiếp, chưa mạnh dạn, chưa truyền
đạt được ý muốn, nguyện vọng của mình cho người khác hiểu. Nhìn chung rất
hạn chế về giao tiếp bằng ngôn ngữ. Vì vậy có biện pháp nào để giải quyết và
giải quyết bằng cách nào để trẻ mạnh dạn và tự tin vào ngôn ngữ của mình đó là

Tích lũy được vốn từ tiếng Việt ngày càng nhiều hơn chất lượng được nâng
lên, giúp cho việc giao tiếp và tham gia vào các hoạt động của trẻ dễ dàng, tự tin
hơn khi bước vào lớp 1 và đó cũng chính là tiền đề để hình thành và phát triển
toàn diện nhân cách cho trẻ.
* Nhiệm vụ của đề tài
Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển vốn từ cho học sinh dân tộc thiểu số
lớp Mẫu giáo 5 tuổi.
Nghiên cứu thực trạng vốn từ của trẻ Mẫu giáo 5 tuổi ở trường Mẫu giáo
Bình Minh.

GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mẫu giá Bình Minh

2


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

Đề xuất những biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người
dân tộc thiểu số.
I.3. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là học sinh Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số
trường Mẫu giáo Bình Minh.
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Trẻ lớp Mẫu giáo 5 - 6 tuổi người dân tộc thiểu số tại trường Mẫu giáo Bình
Minh - Buôn Tuôr A - Xã Đray Sáp – Huyện Krông Ana
I.5. Phương pháp nghiên cứu
a. Phương pháp nghiên cứu tài liệu:

Vì thế khi trẻ tiếp nhận được những khái niệm mới thì trẻ cũng được tiếp nhận từ
mới. Khi trẻ tiếp xúc với vật liệu mới trẻ được người lớn cung cấp tên gọi của vật,
công dụng, chất liệu,… cho trẻ và trẻ hiểu và ghi nhớ.
Khi trẻ được 5-6 tuổi thì vốn từ của trẻ có thể đạt tới 3500 – 4500 từ. Trong
đó danh từ và động từ chiếm ưu thế hơn cả (50%). Còn tính từ và các loại từ khác
chiếm 50%. Tuy nhiên trong khi sử dụng các loại từ đó trẻ mới chỉ sắp xếp được
các từ trong câu chứ chưa có khả năng cấu trúc logic nội dung ý mà trẻ muốn biểu
đạt. Vốn từ của trẻ được hoàn thiện dần theo tháng tuổi và việc phát triển ngôn
ngữ cho trẻ có ý nghĩa quan trọng đối với việc phát triển tâm lý khác nhau của trẻ.
Nhưng sự phát triển vốn từ của trẻ còn phụ thuộc rất nhiều vào quá trình tâm lý
như cảm giác, tri giác, trí nhớ, tư duy…
Sự phát triển vốn từ của trẻ có những đặc điểm như trên, song qua mỗi thời
kì phát triển cùng với sự phát triển của xã hội thì vốn từ có sự thay đổi. Vì vậy sự
phát triển vốn từ cho trẻ là rất quan trọng và rất cần thiết. Song để có sự tác động
của sư phạm mang lại kết quả cao thì người nghiên cứu chương trình phải dựa vào
cơ sở luận điểm để đánh giá đặc điểm phát triển vốn từ cho trẻ. Đó là sự thay đổi
toàn bộ về số lượng, chất lượng diễn ra trong hoạt động tư duy gắn liền với lứa
tuổi với sự tích lũy kinh nghiệm phong phú của trẻ trong cuộc sống và chịu sự tác
động giáo dục ở lứa tuổi này sẽ làm cơ sở cho sự tích lũy tri thức ở trẻ được diễn
ra một cách nhanh chóng. Vốn từ của trẻ được hình thành thì các quá trình nhận
thức của trẻ cũng được hoàn thiện và trẻ nắm được những phương thức cơ bản,
đơn giản của hoạt động trí tuệ
II.2. Thực trạng
Tình hình của lớp: Tổng số trẻ trong lớp : 40 , dân tộc: 37, nữ dân tộc: 19
Trong quá trình giảng dạy tôi thấy tỉ lệ trẻ có vốn từ tiếng Việt còn rất thấp.
Vì vậy, tôi thường xuyên chú trọng tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động

GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mẫu giá Bình Minh

* Khó khăn :
Số trẻ trong lớp 93% là con em dân tộc thiểu số, nề nếp học tập cũng như
kiến thức của trẻ còn hạn chế, sử dụng tiếng mẹ đẻ là chủ yếu, vốn từ tiếng Việt
GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mẫu giá Bình Minh

5


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

còn nghèo nàn nên gặp nhiều khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động phát triển
vốn từ cho trẻ.
- Phụ huynh học sinh phần lớn là lao động nghèo, chưa có ý thức cao trong
việc đưa con em mình đến trường lớp học là một việc làm thiết thực và cần thiết
nhất trong xã hội công nghiệp hóa, hiện đại hóa như ngày nay. Nên rất khó khăn
trong việc hỗ trợ đóng góp kinh phí để tạo góc hoạt động vui chơi phát triển vốn
từ cho trẻ.
- Khi dạy trẻ tham gia vào các hoạt động phát triển vốn từ giáo viên chưa
vận dụng triệt để các môn học khác và chưa đầu tư sưu tầm các trò chơi phát triển
vốn từ ngoài chương trình.
Từ những thuận lợi và khó khăn trên tôi đã làm khảo sát thực trạng về sự
phát triển vốn từ tiếng Việt của trẻ qua 9 loại từ: Động từ, danh từ, tính từ, đại từ,
trạng từ, phó từ, số từ, quan hệ từ, ngữ thái từ của trẻ 5 tuổi. Thấy được kết quả
như sau:
- Tổng số khảo sát 40 trẻ trong lớp

Nội dung khảo sát



SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

Trong khi vận dụng một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6
tuổi người dân tộc thiểu số sẽ đạt được những thành công và hạn chế sau:
b.1.Thành công:
+ Làm phong phú vốn từ tiếng Việt của trẻ. Để từ đó trẻ mạnh dạn tự tin
trong các hoạt động giao tiếp.
+ Cung cấp cho trẻ những tri thức đơn giản, có hệ thống câu từ và phương
thức diễn đạt tình cảm của ngôn ngữ. Trẻ có khả năng nói được câu dài và diễn
đạt lưu loát, phát âm chuẩn.
+ Góp phần hoàn thiện ngôn ngữ cho trẻ tạo nền tảng vững chắc cho hoạt
động nhận thức sau này.
b.2. Hạn chế:
- Số trẻ trong lớp 93% là con em dân tộc thiểu số, kiến thức và ngôn ngữ của
trẻ còn hạn chế, sử dụng tiếng mẹ đẻ là chủ yếu, vốn từ tiếng Việt còn nghèo nàn.
Phát âm tiếng Việt chưa chuẩn. Sử dụng danh từ, động từ, tính từ, đại từ còn chưa
chính xác, khả năng phát âm, diễn đạt gắn với tình huống giao tiếp còn hạn chế,
trẻ nhút nhát chưa mạnh dạn, tự tin tham gia vào các hoạt động.
- Phụ huynh học sinh phần lớn là lao động nghèo, chưa quan tâm đến việc
học tập của con em mình, thờ ơ với việc phát triển vốn từ cho trẻ. Chủ yếu muốn
con em mình đi học để biết chữ, biết làm toán nên rất khó khăn trong việc phát
triển vốn từ cho trẻ.
c. Mặt mạnh, mặt yếu
Trong bất kì một đề tài nghiên cứu nào muốn đi đến thành công và đạt hiệu
quả cao thì phải xác định được mặt mạnh và mặt yếu của đề tài. Cũng như đề tài “
Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số cũng có những mặt mạnh và mặt yếu như sau:

- Học sinh trong lớp 93% là đồng bào dân tộc thiểu số.
- Đôi khi vẫn còn một số trẻ nhanh chán và vốn từ tiếng Việt của trẻ còn
nghèo nàn nên sự hứng thú tham gia vào các hoạt động phát triển vốn từ của trẻ
có lúc chưa tốt từ đó dẫn đến chất lượng chưa cao.
- Khi trẻ tham gia vào các hoạt động phát triển vốn từ cô chưa vận dụng tích
hợp triệt để các môn học khác vào hoạt động và chưa đầu tư sưu tầm các trò chơi
phát triển vốn từ ngoài chương trình.
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động đến đề tài

GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mẫu giá Bình Minh

8


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

Ngôn ngữ là công cụ giao tiếp quan trọng nhất của con người, không có một
phương tiện giao tiếp nào có thể sánh được với ngôn ngữ. Trong giao tiếp nhờ có
ngôn ngữ mà con người có khả năng hiểu biết lẫn nhau. Ở trẻ, nhu cầu giao tiếp
rất lớn, khi giao tiếp trẻ sử dụng ngôn ngữ của mình để trình bày ý nghĩ, tình cảm,
hiểu biết của mình với bạn bè và mọi người xung quanh. Do đó việc đầu tiên của
người giáo viên mầm non là cần giúp trẻ sử dụng thành thạo ngôn ngữ tiếng Việt.
Qua thời gian nghiên cứu tài liệu và áp dụng vào thực tế, tôi thấy việc “Phát
triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số” là một việc làm
thiết thực và là một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng mà giáo viên mầm non trong thời
đại công nghệ phát triển như hiện nay. Tôi thiết nghĩ đó là một việc cần quan tâm.
Song dù là vấn đề đơn giản hay phức tạp muốn đạt được kết quả cao như mong

e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra.
Như chúng ta đã biết thực trạng về việc “ Phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo
5-6 tuổi người dân tộc thiểu số” đã đặt ra rất nhiều vấn đề đòi hỏi người thực hiện
đề tài cần phải phân tích, đánh giá để người đọc hiểu được thực trạng cần thiết
của vấn đề.
Từ thực trạng thuận lợi, thành công, mặt mạnh của đề tài đã tạo được môi
trường hoạt động ở lớp cho trẻ tương đối phong phú. Tạo được sự tín nhiệm và tin
cậy của phụ huynh học sinh khi gửi con em mình đến trường, lớp. Tỉ lệ trẻ 5 tuổi
ra lớp 100% tăng so với các năm trước. Giáo viên chọn hoạt động cho trẻ phát
triển vốn từ phù hợp theo đặc điểm của trẻ vùng dân tộc thiểu số…. Luyện cho trẻ
đọc , tích lũy vốn từ chính xác phù hợp với từng hoạt động. Luôn quan tâm đến
việc sử dụng câu từ, cách phát âm của trẻ, sửa sai kịp thời.
Ví dụ: Khi tham gia hoạt động làm quen với toán, một số trẻ phát âm chưa
đúng trạng từ như: “đằng trước” trẻ phát âm thành “đằng tước”, chữ “hôm qua”
trẻ phát âm thành “hôm toa” cô sửa sai và cho trẻ phát âm lại nhiều lần theo cô.
Thường xuyên trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp đặc biệt là những đồng
nghiệp giảng dạy lâu năm trong trường nhằm phát triển vốn từ tiếng Việt cho trẻ.
Tuy nhiên khó khăn, hạn chế và mặt yếu cũng là những thực trạng quan trọng đã
làm cho việc “phát triển vốn từ của trẻ người dân tộc thiểu số” gặp không ít
những trở ngại như: Vốn từ của trẻ còn nghèo nàn, phụ huynh học sinh phần lớn
là lao động nghèo, chưa có ý thức cao trong việc đưa con em mình đến trường
học. Trẻ còn theo bố mẹ lên nương, lên rẫy để chăn trâu, chăn bò, hái điều. Trẻ
còn nhút nhát hạn chế về ngôn ngữ tiếng Việt, vốn từ về danh từ , động từ, tính từ,

GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mẫu giá Bình Minh

10


điểm và mang bản sắc dân tộc, gần gũi với trẻ. Giáo viên thường xuyên có kế hoạch
GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mẫu giá Bình Minh

11


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

làm thêm nhiều đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho hoạt động phát triển vốn từ như:
Ví dụ: Làm bộ đồ chơi về phương tiện giao thông (làm ô tô từ can nhớt thải, làm
tàu lửa từ lon nước yến bỏ đi, làm tàu từ ống hút…
Phải vận động học sinh 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số ra lớp 100% và duy trì
được sĩ số từ đầu năm học đến cuối năm học bằng nhiều biện pháp như kết hợp với
Ban tự quản của thôn buôn, các đoàn thể. Giáo viên làm tốt công tác quần chúng,
vận động các bậc phụ huynh không đưa con lên nương rẫy, luôn làm tốt công tác
chăm sóc giáo dục trẻ phối hợp với nhà trường tổ chức các ngày lễ, tết. Vận động
quyên góp quần áo, đồ dùng để động viên tinh thần giúp các em ham thích đến
trường lớp.
Bản thân thường xuyên tham gia dự giờ đồng nghiệp, dự tiết chuyên đề mẫu
của Phòng giáo dục huyện tổ chức, tham gia thao giảng tại trường để đúc rút kinh
nghiệm cho bản thân. Khám phá tìm tòi trên mạng Internet những bài giảng, trò
chơi hay học hỏi để phục vụ phát triển vốn từ cho trẻ. Ví dụ: trò chơi “Đuổi hình
bắt chữ”, “vòng quay kì diệu”…Tìm nhiều hình thức để rèn luyện phát triển vốn từ
cho trẻ một cách nhẹ nhàng, tùy từng đối tượng học sinh có phương pháp để dạy
thích hợp. Đối với giáo viên người dân tộc thiểu số không được lạm dụng tiếng mẹ
đẻ để dạy cho trẻ. Rèn ngôn ngữ tiếng Việt cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi trong hoạt
động tự nhiên.

hay sần sùi?....
Trò chuyện với trẻ bằng hình thức cho trẻ quan sát tranh, sau đó cô đưa ra
câu hỏi để trẻ sử dụng vốn từ của trẻ để trả lời câu hỏi. Nếu trẻ trả lời chưa được
giáo viên có thể giúp trẻ bằng cách cô nói mẫu trẻ nhắc lại.
Ví dụ: Cô sử dụng bức tranh cảnh gia đình đang ăn cơm. Cho trẻ quan sát
và đàm thoại:
Trong mấy người ngồi ăn cơm, ai ngồi ở giữa? (bạn nhỏ)
Bên phải bạn nhỏ là ai? (mẹ)
Bên trái bạn nhỏ là ai? (bố)
Kế bên bạn nhỏ là con gì? (con mèo)
Con chó và con mèo thì con nào ở trên bàn, con nào ở dưới bàn? (con mèo
ở trên, con chó ở dưới).
Cho trẻ tự kể về những gì trẻ đã được làm quen: Đây là biện pháp tích cực
hóa vốn từ của trẻ. Khi trẻ tự kể chuyện, trẻ sẽ gọi tên, kể ra các đặc điểm của các
loại hoa, con vật sự vật hiện tượng…và đó là điều kiện để các từ ngữ ở trạng thái
bị động chuyển thành chủ động tích cực.
GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mẫu giá Bình Minh

13


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

Ví dụ: Chủ đề thế giới thực vật. Cho trẻ kể về vườn cây ăn quả nhà bé :
Nhà em có một vườn cây xoài, nó nằm ở bên phải của ngôi nhà, hàng năm cây
xoài ra rất nhiều quả. Quả xoài có màu xanh, em rất thích vườn xoài của nhà em
….



SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

trò chơi giúp trẻ củng cố, tiếp thu kiến thức, kỹ năng một cách nhẹ nhàng, trẻ có
cảm giác chơi nhưng thực chất là học.
Hoạt động làm quen chữ cái: Trẻ được làm quen với 29 chữ cái qua từng
chủ đề, chủ điểm trong năm học. Giáo viên dạy trẻ phát âm đúng chữ cái, nhận ra
chữ cái trong từ. Từ đó trẻ có thêm vốn từ. Ví dụ: Trò chơi tìm chữ cái “ô cửa bí
mật”, trẻ phải mở ô cửa ra và nhận biết nhanh và phát âm đúng chữ cái trong ô cửa.
Không chỉ những hoạt động nêu trên mà còn rất nhiều hoạt động trong ngày
ở trường mầm non để phát triển vốn từ cho trẻ. Vì vậy tôi thường xuyên quan sát
trẻ, ghi chép vào sổ để theo dõi, đánh giá quá trình phát triển, những kĩ năng cần
thiết chuẩn bị cho việc phát triển vốn từ của trẻ nhằm điều chỉnh các biện pháp
giáo dục đối với từng cá nhân trẻ.
Hoạt động chiều: Trong hoạt động tăng cường tiếng Việt. Giúp trẻ biết phát
âm các từ, cụm từ thông qua từng chủ đề, chủ điểm. Ví dụ: Chủ đề trường Mầm
non. Thứ hai: Trẻ biết phát âm các từ: chào cô, chào bạn, chào bố mẹ….Cô lần
lượt nói: Chào cô, chào bạn, chào bố mẹ cho trẻ nghe và khuyến khích trẻ tích cực
nói. Cô cho trẻ tập nói: chào cô, chào bạn, chào bố mẹ. Lần lượt các thứ khác
trong tuần trẻ được tăng cường tiếng Việt với các từ, cụm từ khác. Từ đó trẻ tích
lũy được vốn từ cho bản thân và vận dụng vào trong các hoạt động giao tiếp ngày
càng dễ dàng, tự tin hơn.
b.4. Biện pháp về việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc phát
triển vốn từ cho trẻ.
Tâm lý trẻ vốn hiếu động, thích tò mò, ham hiểu biết và nhạy cảm nên tiếp
thu công nghệ thông tin chẳng mấy khó khăn. Muốn thực hiện được ứng dụng
công nghệ thông tin trong việc chăm sóc giáo dục trẻ thì trước tiên giáo viên phải
biết sử dụng máy vi tính. Bản thân tôi đã dạy được nhiều tiết giáo án điện tử cho

đó.
b.5. Biện pháp phối kết hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội.
Đây là ba môi trường trẻ hàng ngày hoạt động ở trường lớp, cô giáo, quan
tâm rèn luyện, cung cấp kiến thức cho trẻ. Trẻ tiếp thu lĩnh hội và phản ánh lại
qua mọi hoạt động. Nên khi về nhà phụ huynh cần phải nắm được hôm nay trẻ
học những gì để kịp thời củng cố, luyện lại cho trẻ .
Ví dụ: Hôm nay ở trường trẻ làm quen với bài thơ : “em yêu nhà em”
nhưng có một số cháu phát âm chưa chuẩn như “có nàng gà mái hoa mơ” trẻ phát
âm thành “có đàn gà mái hoa mơ” mặc dù cô đã luyện rất nhiều lần do vậy nên
giáo viên cần phối kết hợp với phụ huynh về nhà tập phát âm thêm cho cháu từ
“nàng” và khuyến khích động viên trẻ đọc lại bài thơ cho người lớn trong gia đình
cùng nghe, trò chuyện với trẻ về ngày học hôm nay ở trường.
GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mẫu giá Bình Minh

16


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

Không chỉ nhà trường và gia đình cùng chung tay nuôi dạy trẻ mà toàn xã
hội tất cả mọi người đều phải quan tâm để thấy được tầm quan trọng của ngành
học mầm non cần phải phát triển vốn từ ngay từ những năm học đầu tiên. Tích lũy
được vốn từ nhiều thì giúp trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp vì xã hội còn là môi
trường để trẻ thể hiện mình. Vì vậy trong trường lớp cô giáo phải làm tốt công tác
xã hội hóa giáo dục, mỗi lớp đều phải có bảng tuyên truyền cho các bậc phụ
huynh.
Trong các buổi họp phụ huynh lớp tôi, tôi đã dành thời gian để nhấn mạnh

số.

nhờ phụ huynh giúp đỡ thêm cho cháu ở nhà như : mẹ nói câu mẫu trẻ nhắc lại
nhiều lần sau đó đặt câu hỏi để trẻ sử dụng vốn từ của mình để trả lời câu hỏi.
c. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp
- Phải là giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, nắm vững phương
pháp dạy trẻ phát triển vốn từ, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ. Có khả năng rèn phát
triển vốn từ ngôn ngữ tiếng Việt cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi và biết định hướng cho
trẻ tham gia vào các hoạt động phát triển vốn từ có hiệu quả.
+ Giáo viên phải có tinh thần trách nhiệm, có tâm huyết với nghề.
+ Giáo viên phải vận động học sinh 5 tuổi người dân tộc thiểu số trong địa
bàn ra lớp 100% và duy trì sĩ số từ đầu năm cho đến cuối năm học.
- Giáo viên cần nghiên cứu kỹ nội dung dạy cho trẻ, chuẩn bị bài soạn đầy đủ
sáng tạo, có chất lượng. Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi, tranh ảnh, thiết bị dạy học phù
hợp với đề tài, nội dung dạy để giúp trẻ phát triển vố từ tiếng Việt.
- Tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động phát triển vốn từ ở mọi lúc mọi nơi.
- Bằng nhiều hình thức giáo viên cung cấp kiến thức, rèn luyện việc phát
triển vốn từ cho trẻ một cách nhẹ nhàng, tùy từng đối tượng học sinh có phương
pháp dạy thích hợp
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Để phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số đạt kết
quả cao thì cần phối hợp nhiều giải pháp, biện pháp với nhau. Song những giải
pháp, biện pháp được nêu trong đề tài có mối quan hệ khăng khít và hỗ trợ cho
nhau. Biện pháp cho trẻ phát triển vốn từ ở mọi lúc, mọi nơi, trong các hoạt động
hằng ngày của trẻ và biện pháp phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội sẽ hỗ
trợ cho các biện pháp khác. Từ các biện pháp trên đã hỗ trợ giúp cho việc phát
triển vốn từ của trẻ đạt hiệu quả cao hơn. Bởi lẽ khi tham gia ở mọi lúc, mọi nơi,
trong các hoạt động hàng ngày tốt, thông qua các hoạt động tạo hình, văn học, thể
dục.. và trò chơi trẻ đã tích lũy được một số vốn từ tiếng Việt. Như vậy khi tham
GV : Nguyễn Thị Tươi

từ, động từ, tính từ, đại từ chính
xác

28/40 trẻ

35/40 trẻ

= 70 %

= 87,5 %

Tăng
17,5 %

Khả năng sử dụng các danh
từ, động từ, tính từ, đại từ thành
câu hoàn chỉnh

27/40 trẻ

34/40 trẻ

= 67,5%

= 85%

Khả năng sử dụng các số từ,
phó từ, quan hệ từ, trạng từ, ngữ
thái từ chính xác


+ Vốn từ tiếng Việt của trẻ ngày càng phong phú, cấu trúc ngữ pháp nói đúng
rõ ràng, mạch lạc, biểu cảm.

GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mẫu giá Bình Minh

19


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

+ Qua thời gian rèn luyện đúng phương pháp đã phát triển vốn từ cho trẻ. Đó
cũng là tiền đề quan trọng cho việc phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ.
+ Giáo viên ngày càng rút ra nhiều bài học kinh nghiệm cho chính bản thân
khi thực hiện đề tài.
- Chọn hoạt động cho trẻ phát triển vốn từ phù hợp với lứa tuổi, phù hợp với
chủ điểm, chủ đề. Nội dung mang tính vừa sức với nhận thức của trẻ 5-6 tuổi
người dân tộc thiểu số. Không nên chọn hoạt động cho trẻ tham gia phát triển vốn
từ cao, phương pháp dạy phải sáng tạo ngày càng phát triển để thu hút trẻ tham
gia.
- Cần phải học hỏi, sáng tạo trong các hoạt động dạy. Thường xuyên học hỏi
bạn bè, đồng nghiệp để nâng cao chuyên môn trong giảng dạy.
- Lựa chọn vật liệu để tạo ra một số đồ dùng đồ chơi cho trẻ đẹp mắt, có sáng
tạo, có độ bền phù hợp với hoạt động dạy cho trẻ.
II. 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
Qua quá trình áp dụng các giải pháp, biện pháp và sự quan tâm nhiệt tình
của tôi cùng với sự giúp đỡ của các cô giáo ở lớp Mẫu giáo 5-6 tuổi, các đồng

trường vững vàng . Luôn bồi dưỡng trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng nhận
biết, phát âm chuẩn vốn từ cho trẻ ngay từ những ngày đầu đến trường lớp mầm
non, vì kỹ năng này đóng một vị trí rất quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của
trẻ giúp trẻ có thêm nhiều vốn từ mới làm giàu cho kho tàng tiếng Việt. Giúp trẻ
người dân tộc thiểu số tự tin, mạnh dạn hơn khi giao tiếp gắn liền với tình huống
vì đây là ngôn ngữ thứ hai của trẻ.
- Phát triển vốn từ tiếng Việt cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc qua
tất cả các hoạt động ở trường mầm non là sự tổng hợp toàn bộ nội dung rèn luyện
phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Vốn từ được tích lũy nhiều, trẻ sẽ nói mạch lạc chứng
tỏ ngôn ngữ của trẻ đã đạt yêu cầu cao về mặt biểu hiện âm thanh, từ diễn đạt, câu
đúng ngữ pháp, cũng như sự mạnh dạn tự tin trong giao tiếp. Đề tài nghiên cứu
này sẽ làm cơ sở vững chắc cho việc học tập của trẻ những năm tiếp theo .
- Việc phát triển vốn từ tiếng Việt cũng như việc rèn luyện kỹ năng cho trẻ
sử dụng danh từ, động từ, tính từ, đại từ, số từ, quan hệ từ, phó từ, ngữ thái từ
phối hợp vào trong từng hoàn cảnh giao tiếp. Gúp trẻ nói mạch lạc, đúng cấu trúc
ngữ pháp tiếng Việt hiện nay là một vấn đề rất quan trọng, nhất là đối với trẻ ở
vùng dân tộc thiểu số khó khăn như trường Mẫu giáo Bình Minh hiện nay. Nên
mỗi giáo viên không chỉ rèn cho trẻ tốt qua các tiết học mà phải rèn cho trẻ ở mọi
GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mẫu giá Bình Minh

21


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

lúc mọi nơi, trao đổi với phụ huynh học sinh về tình hình của trẻ ở trường thường
xuyên. Bên cạnh đó phải rèn luyện bản thân để có trình độ chuyên môn dạy tốt ,

22


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

Tạo điều kiện trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học thiết yếu như :
máy tính, máy chiếu dạy trẻ cho giáo viên thực hiện tốt phương pháp đổi mới
trong công tác giảng dạy, gây sự hứng thú của trẻ, hiệu quả học tập của trẻ đạt
chất lượng cao và vốn từ tiếng Việt của trẻ ngày càng tích lũy được nhiều hơn.
Giúp trẻ giao tiếp bằng tiếng Việt tự tin mạnh dạn hơn trong mọi tình huống.
Quan tâm hơn nữa tới đội ngũ cán bộ công nhân viên của ngành đặc biệt là các
chế độ cho công nhân viên.
Hàng năm cấp phát sách vở miễn phí, đồ dùng đồ chơi để tạo điều kiện cho
trẻ được học tập, vui chơi phát triển vốn từ ngày càng tốt hơn…
Với phụ huynh học sinh cần quan tâm hơn nữa đối với việc học tập của con
em mình, thường xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm để nắm rõ tình hình học
tập của con em mình để từ đó có biện pháp giáo dục phù hợp. Tránh tình trạng
“Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”.
Tham gia đầy đủ các cuộc họp, trao đổi kinh nghiệm do nhà trường mở.
Cùng với trẻ thực hành ở nhà những điều trẻ học được ở trường
Trên đây là một số biện pháp hữu ích nhằm giúp “Phát triển vốn từ cho trẻ
5-6 tuổi người dân tộc thiểu số. Tôi rất mong được sự ủng hộ của các đồng nghiệp
và của các cấp lãnh đạo.
Bình Minh, ngày 3 tháng 03 năm 2015
Người viết

Nguyễn Thị Tươi

GV : Nguyễn Thị Tươi


Đơn vị: Mẫu giá Bình Minh

24


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi người dân tộc thiểu
số.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT

Tên tài liệu

Tác giả

1

Tiếng Việt và phương pháp phát triển ngôn Nguyễn Quang Vinh
ngữ cho trẻ

2

Chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào trường phổ

Nguyễn Thị Ánh Tuyết

thông- nhà xuất bản Giáo dục
3


GV : Nguyễn Thị Tươi

Đinh Hồng Thái

Đơn vị: Mẫu giá Bình Minh

25