SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

MỤC LỤC

TT
I
I.1
I.2
I.3
I.4
I.5
II
II.1
II.2
a.
b.
c.
d.
e.
II.3
a.
b.
c.
d.
e.
II.4

III
III.
1
III.

Đối với giáo viên.
Đối với trẻ.
Đối với phụ huynh.
Kết luận, kiến nghị
Kết luận
Kiến nghị
Đối với phòng Giáo Dục.
Đối với ban giám hiệu.

Người thực hiện.

1

2
2
3
4
4
4
4
4
4
4
6
6
7
8
8
8
9

biến mới trong việc nuôi dạy trẻ. Cùng với sự đổi mới của giáo dục Mầm Non nói chung,
hoạt động làm quen chữ cái cũng có những đổi mới đáng kể. Để dạy tốt hoạt động này
theo hướng đổi mới hiện nay đòi hỏi người giáo viên Mầm Non phải tự suy nghĩ để tìm
tòi ra biện pháp giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi.
Làm quen chữ cái, chữ viết theo quan điểm tích hợp trong đổi mới phương pháp
giáo dục mầm non phải được tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt động
gần gũi và có ý nghĩa đối với trẻ. Để dạy trẻ làm quen với chữ cái, chữ viết, cần có sự
thay đổi cách tổ chức các hoạt động trong môi trường chữ cái chữ viết và ngôn ngữ nói
một cách phong phú.
Bản thân tôi là một giáo viên được nhà trường phân công chăm sóc và dạy trẻ 5
tuổi. Qua những năm trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy rằng trẻ làm quen với chữ cái
không phải là một việc dễ làm, cần đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì, chịu khó biết
Người thực hiện.

2

Dương Thị Kim Hiền.


SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

vận dụng và linh họat, sáng tạo trong quá trình lên lớp để trẻ lĩnh hội đầy đủ kiến thức
của môn học, để từ đó trẻ tập trung chú ý và thực sự hứng thú họat động.
Được sự chỉ đạo tiếp tục thực hiện chuyên đề làm quen chữ cái của Bộ-Sở và
phòng giáo dục và tham khảo tài liệu hướng dẫn thực hiện chương trình chăm sóc giáo
dục trẻ Mầm Non 5 tuổi theo hướng đổi mới. Cùng với các tiết dạy mẫu do phòng giáo
dục tổ chức. Tôi càng thấy rõ hoạt động làm quen chữ cái có vị trí quan trọng trong việc
giáo dục trẻ phát triển toàn diện. Do đó, để dạy tốt hoạt động này giáo viên phải đạt được
những mục tiêu như:
- Nắm vững nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen chữ cái,

tượng nên tôi thấy rằng ngoài nhiệm vụ cho trẻ nhận biết và phát âm chữ cái, phải giáo
dục thẩm mỹ cho trẻ, hai nhiệm vụ này cần tiến hành song song.
I.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Học sinh lớp lá 2. Trường Mẫu giáo Họa Mi, xã Quảng Điền.
- Tổng số: 35 cháu
I.4. Giới hạn vi nghiên cứu.
- Học sinh trường Mẫu giáo Họa Mi, Xã Quảng Điền.
I.5. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp trực quan.
- Phương pháp đàm thoại.
- Phương pháp dùng lời.
- Phương pháp thực hành luyện tập.Phương pháp sử dụng trò chơi.
II. Nội dung.
II.1 Cơ sở lý luận.
Để chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5 tuổi bước vào lớp 1 được tốt , ngoài việc giáo dục cho
trẻ phát triển toàn diện về 5 mặt thì việc chuẩn bị cho trẻ làm quen với chữ cái rất quan
trọng hổ trợ cho môn tiếng việt sau này. Nên tôi đã mạnh dạn đóng góp một số biện pháp
của mình vào, để nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái và chữ viết cho trẻ 5 tuổi.
Làm quen chữ cái theo quan điểm tích hợp trong đổi mới phương pháp giáo dục
mầm non phải được tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt động gần gũi và
Người thực hiện.

4

Dương Thị Kim Hiền.


SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

có ý nghĩa đối với trẻ. Để dạy trẻ làm quen với chữ cái, cần có sự thay đổi cách tổ chức


Dương Thị Kim Hiền.


SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

Mặc dù trường đã mua sắm đầy đủ về cơ sở vật chất cũng như đầu tư về chuyên
môn nhưng cũng chưa thực sự đáp ứng đủ so với nhu cầu học tập của chuyên đề "Làm
quen chữ cái". Bên cạnh đó phụ huynh ở trường tôi nghề nghiệp chính chủ yếu là làm

nông nghiệp nên không ít phụ huynh chưa nhận thức được hết tầm quan trọng của độ
tuổi mẫu giáo. Còn xem nhẹ việc học ở độ tuổi này. Cho con nghỉ học còn tuỳ tiện, đi
muộn về sớm, chưa chịu khó dạy thêm cho con ở nhà. Một số phụ huynh lại nôn nóng
trong việc học chữ của con em mình nên đã dạy trước tập viết dẫn đến việc tiếp thu
bài của tiết học không đồng đều, còn khi viết do phụ huynh dạy trước ở nhà nên viết
sai nét chữ, phát âm còn chưa chính xác một vài chữ cho trẻ.
Ví dụ : Như chữ b (bờ) thì phụ huynh tập trẻ phát âm là chữ (bê), hay chữ c(cờ)
thì phát âm thành chữ (xê)…
Những thực trạng trên gây khó khăn trong việc truyền thụ kiến thức của cô và
khả năng tiếp thu của trẻ đó là sự bất cập giữa gia đình và nhà trường
Số trẻ quá đông so với quy định, dẫn đến không đủ đồ dùng cho trẻ hoạt động.
Đứng trước tình hình như vậy, bản thân tôi còn buâng khuâng lo lắng và suy nghĩ,
tìm ra biện pháp để nâng cao chất lượng hoạt động làm quen chữ cái có hiệu quả hơn.
b. Thành công và hạn chế.
* Thành công:
Cô nắm vững phương pháp dạy môn làm quen chữ cái.
Cháu nhận biết được chữ cái nhanh và cháu hứng thú hoạt động tích cực, phát âm
chuẩn.
* Hạn chế:
Bên cạnh vẫn còn 1 số hạn chế như: Đồ dùng đồ chơi còn hạn chế chưa hấp dẫn và

- Trẻ nhận biết và phát 5/35trẻâm đúng

Khá
TB
Yếu
10/35trẻ-29% 15/35trẻ-43% 5/35 trẻ-14%

14%

- Trẻ nhận biết từ và tiếng
- Trẻ cầm vở, để vở, ngồi

5/35-14%

17/35- 49%

10/35-29%

10/35-29%

15/35-43%

7/35-14%

3/35-8%

tô đúng tư thế
5/35-14%
- Trẻ hứng thú tích cực
Người thực hiện.

5/35-14%
xem và quy trình đọc

e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
Nhằm xây dựng phong trào “Xây dựng trường học thân thiện-học sinh tích cực”
giáo viên dạy đưa lồng ghép chữ cái, chữ viết vào các hoạt động, chữ cái sẽ gắn với việc
học sau này trẻ dể dàng bước vào nền tảng kiến thức ban đầu cho trẻ.
Làm quen chữ cái và chữ viết cho trẻ mầm non là nhằm giúp trẻ chuẩn bị kiến thức
đầu tiên để vào lớp 1 phổ thông nhằm giúp trẻ nhận biết 29 chữ cái, luyện cách phát âm
chuẩn, hoàn thiện tiếng mẹ đẻ, hoàn thiện bộ máy phát âm, phát triển nhân cách của trẻ,
giúp trẻ hứng thú tham gia vào các giờ học và làm nền tảng cho việc học tập sau này.
Vì trẻ đa số là con em dân lao động , nên đa số phụ huynh của trẻ nghĩ theo cách của
mình rằng đi học là phải biết viết thật nhiều chữ chứ họ không nghĩ rằng tâm lý của trẻ là
vừa chơi vừa học “học mà chơi , chơi mà học” và trẻ chỉ làm quen và ở lứa tuổi trẻ và
chương trình giáo dục mầm non chỉ cho phép trẻ chỉ thuộc 29 chữ cái và phát âm đúng.
Nên từ đó cũng ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ và cũng như việc dạy của cô.
Trẻ nông thôn cũng chưa được tiếp xúc nhiều với ngoài xã hội trẻ còn nhút nhác
II.3. Giải pháp,biện pháp.
a.Mục tiêu của giải pháp, biện pháp.
Cháu nắm được 29 chữ cái và biết cách cầm bút tô thành thạo chữ cái, giúp trẻ phát
triển toàn diện về 5 mặt. Để trẻ bước đầu bước vào lớp 1 phổ thông thuận tiện.
Trẻ Phát âm và nắm vững được 29 chữ cái .
Nhằm hình thành kỹ năng nhận biết và phát âm đúng cho trẻ .
Người thực hiện.

8

Dương Thị Kim Hiền.




9

Dương Thị Kim Hiền.


SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

mỗi bức tranh đều có chữ viết kèm theo. Việc trang trí vừa làm đẹp cho phòng học vừa
tạo cho trẻ có điều kiện quan sát, nhận xét tranh ảnh, được làm quen với chữ cái ở tranh.
Tạo góc học tập mới hấp dẫn trẻ. Ở góc học tập tôi luôn thay đổi, học xong chữ cái
nào tôi viết 3 kiểu chữ (viết thường, in thường, in hoa) treo ở góc học tập để trẻ thường
xuyên được củng cố lại.
Giờ hoạt động ngoài trời cô cho trẻ ôn bài cũ, làm quen bài mới cô chuẩn bị tranh

có các từ chứa các chữ cái đã học.
Giờ chơi hoạt động góc cô tổ chức cho trẻ chơi góc học tập tô nói chữ cái…. Nói
chung trong các hoạt động cô đều lồng ghép chữ cái và tạo mội trường chữ cái trong mọi
hoạt động để cho trẻ làm quen.
Tham mưu có sự hỗ trợ từ phòng giáo dục và đào tạo , địa phương, nhà trường, các
bậc phụ huynh các ban ngành đoàn thể địa phương đóng góp kinh phí hay trang thiết bị
cơ sở vật chất cho lớp.
Trang bị cho lớp máy tính to hơn để trẻ dể nhìn, kết nối mạng, cài đặt các phầm
mềm để cho trẻ làm quen với chữ cái trên máy.
Ngoài ra trang bị thêm một số đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho giờ học.
* Biện pháp 2: Cho trẻ làm quen chữ cái qua góc thư viện:
Ở góc thư viện tôi chuẩn bị nhiều truyện tranh, sách báo giành cho lứa tuổi Mầm
Non. Nhất là truyện tranh chữ to phù hợp với sự hiểu biết của trẻ. Tôi luôn thay đổi theo
chủ đề, không nên để một loạt các loại sách từ đầu đến cuối năm học trẻ sẽ nhàm chán và
không thích đọc.

thành chữ. Ngoài ra, còn có các vật liệu: đất nặn, dây mềm, xốp…để trẻ tạo chữ. Cho trẻ
học mọi lúc mọi nơi để phát huy tính sáng tạo của trẻ…
* Biện pháp 4: ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy
Muốn thực hiện được ứng dụng công nghệ thông tin trong việc chăm sóc giáo dục
trẻ thì trước tiên giáo viên phải biết sử dụng máy tính để ứng dụng các phần mềm
Kidsmart, Happykid, Nutrikid . Bản thân tôi cũng đã biết sử dụng vi tính nên tôi đã vận

Người thực hiện.

11

Dương Thị Kim Hiền.


SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

dụng công nghệ thông tin bằng cách tải những hình ảnh về máy và in ra để phục vụ vào
tiết dạy để nhằm giảm bớt kinh phí vào môn học, tuy hình ảnh màu sắc chưa được đẹp
nhưng kết quả đạt được trên trẻ cũng rất cao.
Ví dụ như: Để đổi cách tổ chức trò chơi “Tìm chữ cái trong từ dưới tranh” trước
đây là cô chỉ treo 1 tranh lên bảng cho cả lớp tìm chữ trong từ dưới tranh nhưng bây giờ
tôi phát cho mỗi trẻ 1 tranh cho trẻ tìm hay cho trẻ lên bấm chuột trực tiếp trên máy
tính.Vốn trẻ là rất thích được sờ mó nên trẻ sẽ tích cực hoạt động và mang lại hiệu quả
cao hơn.
Cô có thể tải và cài đặt ứng dụng các phần mềm Kidsmart, Happykid, Nutrikid, để
cho trẻ tiếp xúc và gây sự hứng thú cho trẻ làm quen.

* Biện pháp 5: Cho trẻ làm quen chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi, trong các hoạt động
hằng ngày của trẻ
Một trong những biện pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng học tập nói chung và

phụ huynh cho phụ huynh nắm được về những chữ cái trẻ chưa thuộc và chưa thông thạo
nhờ phụ huynh giúp đỡ thêm cho cháu ở nhà.
*Biện pháp 7: Phương pháp kiểm tra đánh giá các hoạt động của trẻ.
Thống kê kết quả đầu năm
Vào đầu năm học tôi đã chủ động kiểm tra, khảo sát thống kê về hoạt động của trẻ để
nắm bắt khả năng nhận thức của từng trẻ cụ thể. Tôi thường xuyên quan sát trẻ, ghi chép
vào sổ để theo dõi, đánh giá quá trình phát triển những kĩ năng cần thiết chuẩn bị cho
việc đọc, viết của trẻ nhằm điều chỉnh các biện pháp giáo dục đối với từng cá nhân trẻ.

Tôi chia ra từng nhóm chữ theo từng thời kỳ và kiểm tra đánh giá thời kỳ đó trẻ đã
thuộc nhóm chữ đó chưa để có biện pháp ôn luyện cho trẻ.
VD: Như nhóm chữ có nét cong tròn và nét thẳng như chữ “a,ă,â,d,đ”,Chữ “b,q,p”
chữ “u,ư,n.m”….tôi sẽ cho đi cùng một nhóm để trẻ dể phân biệt.
Còn những trẻ nào hay quên chữ nào nhất thì tôi lấy chữ đó làm kí hiệu cho sách học
hằng ngày của trẻ, vì sách là hầu như trẻ được tiếp xúc gần hết các buổi trong tuần nên trẻ
sẽ dễ dàng nhớ nhanh hơn.
VD: Như cháu Lan cháu hay quên chữ d thì tôi sẽ lấy chữ d dán vào bìa sách học
của cháu và khi học tôi cho cháu đi lấy sách của mình thì trẻ sẽ tìm quyển sách nào có
chữ d là cháu biết đó là sách của mình và trẻ sẽ nhanh nhớ và sẽ in sâu chữ cái đó vào
trong đầu của mình một cách dể dàng và nhanh hơn, và cô cũng dể kiểm tra và đánh giá
trẻ tiện lợi.
Người thực hiện.

14

Dương Thị Kim Hiền.


SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.


Dương Thị Kim Hiền.


SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

- Bằng hình thức trên tôi thấy lớp tôi rất hứng thú tham gia trò chơi và giờ học vô
cùng sôi nổi, đạt kết quả.
c. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp
Tôi luôn tạo điều kiện cho trẻ làm quen chữ cái cho trẻ, như ngoài giờ hoạt động có
chủ đích ra, tôi giành cho trẻ thời gian làm quen với chữ cái nhiều hơn trong các hoạt
động khác ở mọi lúc mọi nơi và mọi thời điểm.
Luôn tạo và gây hứng thú cho trẻ tạo cho trẻ cảm giác thoải mái nhẹ nhàng khi tiếp
xúc và làm quen với các hoạt động không áp đặt trẻ.
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.
Sự liên kết giữa các giải pháp, biện pháp phải liên quan mật thiết với nhau.
VD: Cô tạo môi trường chữ phải phù hợp theo từng chủ đề và phải phù hợp với
phương pháp thực hiện phải có khoa học có tính lôgic với nhau….
Đối với trẻ mầm non cháu cũng rất dể nhớ nhưng lại mau quên, nếu không được tập
luyện thường xuyên và ôn luyện kỹ cháu sẽ quên ngay, nên cô phải có những biện pháp
sát thực, lên kế hoạch giáo dục trẻ kết hợp với huynh cùng quan tâm đến trẻ vừa học

ở lớp và về nhà phụ huynh dành thêm thời gian kiểm tra cháu ở nhà để cùng nhau giúp trẻ
tiến bộ hơn và trẻ sẽ in sâu kiến thức vào bộ nhớ của trẻ
Các giải pháp, biện pháp cô đưa ra trẻ phải hiểu và thực hiện được một cách dể dàng
thoải mái không gây áp đặt và thu hút sự hứng thú ham học đối với trẻ .
e. Kết quả khảo nghiệm,giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu.
- Kết quả khảo nghiệm cuối năm.
Nội dung
Tốt
- Trẻ nhận biết và phát 15/35-43%

- Trẻ cầm vở, để vở, 20/35-57%

10/35-29%

5/35-14%

0

10/35-29%

0

0

15/35-43%

0

0

tiếng
ngồi tô đúng tư thế
- Trẻ hứng thú tích cực 25/35-71%
tham gia hoạt động
làm quen chữ viết
- Biết cách cầm sách, 20/35-57%
mở sách ra xem và quy
trình đọc
* Giá trị khoa học:
* Đối với giáo viên:

đó là giá trị đích thực cho ngành. Trong năm vừa qua lớp tôi đã bàn giao chất lượng cuối
năm đạt được kết quả.Tôi sẽ tranh thủ thời gian để làm đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho
môn học có hiệu quả hơn.
* Đối với trẻ.
Sau thời gian dài thực hiện hình thức đổi mới giáo dục kết hợp với các phương pháp
"học mà chơi, chơi mà học" chất lượng so với những năm trước đạt cao hơn, trẻ đã phát

âm đúng với những chữ cái nhanh, nhớ lâu.Và nắm được 29 chữ cái,cầm mở sách thành
thạo và nhanh nhẹn hơn
* Đối với phụ huynh:
Những năm chưa sử dụng các biện pháp phối hợp với phụ huynh quan tâm đến con
em mình thì đồ dùng cũng như việc học của trẻ chưa đạt. Nhưng từ khi phối hợp với phụ
huynh cùng giáo dục trẻ , thường xuyên trao đổi về tình hình học tập của trẻ đặc biệt là
môn “làm quen chữ cái” thì thấy sự học tập của trẻ phát triển rõ rệt, phụ huynh hiểu được
về tâm lý của trẻ và xem lại cách phát âm của mình để dạy cho con em mình tốt hơn,
Người thực hiện.

18

Dương Thị Kim Hiền.


SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

không bắt trẻ phải viết nhiều như trước nữa đó cũng là một phần tạo cho cô giáo một
điểm tựa tốt để giáo dục và dạy trẻ tốt hơn về bộ môn làm quen với chữ cái.
III/ Kết luận, kiến nghị.
III.1/Kết luận
Bộ môn làm quen với chữ cái là một trong những môn học rất cần thiết và quan
trọng đối với trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi. Qua việc vận dụng một số trò chơi gây hứng thú cho

cách nhẹ nhàng, hiệu quả.
Biết ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy tạo được hứng thú say mê vào
giờ học của trẻ.
Điều cần phải chú ý nhất đó là đồ dùng, cô phải có đồ dùng phục vụ cho tiết học, đồ
dùng phải phù hợp cho từng chủ đề , cho từng bài dạy, đảm bảo an toàn hợp vệ sinh có
tính khoa học, hấp dẫn lôi cuốn trẻ.
Qua việc áp dụng biện pháp mới tôi nhận thấy: Giờ học không còn nặng nề, nhàm
chán như trước đây nữa không gò ép trẻ.
Với phương pháp “lấy trẻ làm trung tâm” trẻ được khám phá, trãi nghiệm dễ dàng
gây hứng thú cho trẻ.
Việc lồng ghép tích hợp, cho trẻ làm quen chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi giúp trẻ nâng
cao hiệu quả học tập.
III.2. Kiến nghị:
* Đối với phòng giáo dục
Quan tâm hơn nữa về cơ sở vật chất, để tạo điều kiện cho trường, lớp được khang
trang và sạch đẹp hơn.
* Đối với Ban giám hiệu nhà trường

Tạo điều kiện trong việc làm đồ dùng dạy học cho trẻ, tham mưu với các cấp cho
các lớp ở phân hiệu có sân chơi trồng nhiều cây xanh bóng mát để tạo cho trẻ môi trường
hoạt động, học tập tốt hơn.
Trên đây là một số kinh nghiệm đã rút ra được qua sự nghiên cứu của tôi vậy rất
mong sự góp ý của hội đồng khoa học tôi xin chân thành cảm ơn.

Người thực hiện.

20

Dương Thị Kim Hiền.



CHỦ TỊCH HĐKH
(Ký tên, đóng dấu)

TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT

Tên tài liệu

1

- Sách hướng dẫn chăm sóc trẻ 5 tuổi theo Lê thị Ánh Tuyết- Phạm

Người thực hiện.

Tác giả

22

Dương Thị Kim Hiền.


SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

chương trình đổi mới.
2

Mai Chi

- Các bài viết về tâm lý trẻ 5 tuổi trên mạng. Qua góp ý của bà Trần thị

Hết

Người thực hiện.

24

Dương Thị Kim Hiền.


SKKN: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

MỤC LỤC

TT
I
I.1
I.2
I.3
I.4
I.5
II
II.1
II.2
a.
b.
c.
d.
e.
II.3
a.

đề đã đặt ra.
Giải pháp, biện pháp
Mục tiêu của giải pháp, biện pháp.
Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện
pháp
Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp.
Mối quan hệ giữa các giải pháp biện pháp.
Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu.
Kết quả
Đối với giáo viên.
Đối với trẻ.
Đối với phụ huynh.
Kết luận, kiến nghị
Kết luận
Kiến nghị
Đối với phòng Giáo Dục.
Đối với ban giám hiệu.

Người thực hiện.

25

2
2
3
4
4
4
4