www.huongdanvn.com
Phương pháp tích hợp môi trường trong giảng dạy môn Địa lý lớp 7

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KRÔNG BUK
TRƯỜNG THCS NGUYỄN CÔNG TRỨ
-----‫ﮬ ﮬ ﮬ‬-----

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
---&--“ PHƯƠNG PHÁP TÍCH HỢP GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG
GIẢNG DẠY MÔN ĐỊA LÝ LỚP 7”
**********

Người thực hiện: Nguyễn Thị Hải Yến
Đơn vị công tác: Trường THCS Nguyễn Công Trứ

Giáo viên: nguyễn Thị Hải yến
Trứ

NămTrang
học: 2010
– 2011
1

Trường THCS Nguyễn Công


www.huongdanvn.com
Phương pháp tích hợp môi trường trong giảng dạy môn Địa lý lớp 7

PHẦN I: MỞ ĐẦU
I.1: Lí do chọn đề tài:

Trang 2

Trường THCS Nguyễn Công


www.huongdanvn.com
Phương pháp tích hợp môi trường trong giảng dạy môn Địa lý lớp 7

Môi trường là không gian sinh sống của con người và sinh vật, là nơi chứa
đựng các nguồn tài nguyên cần thiết cho đời sống và sản xuất, bảo vệ môi trường hiện
nay là một trong nhiều mối quan tâm mang tính toàn cầu, ở nước ta bảo vệ môi
trường cũng là vấn đề được quan tâm sâu sắc.
Nhằm định hướng cho việc triên khai thực hiện nhiệm vụ. Bộ giáo dục và đào
tạo xây dựng và đưa vào giảng dạy tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong các
môn học, trong đó có môn Địa lý.
Đó là lý do vì sao tôi chọn đề tài: Một số phương pháp tích hợp giáo dục bảo vệ
môi trường trong giảng dạy Địa lý 7.
I.2: Mục đích nghiên cứu:
- Khi giảng dạy tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào bộ môn Địa lý giúp học
sinh hiêu và nắm vững nội dung học tập hơn.
- Học sinh hiêu được mối quan hệ qua lại giữa các động lực môi trườngvà các
nhân tố khác của chất lượng cuộc sống và những quyết định hợp lý.
- có những hiêu biết về những hành vi thuộc về lĩnh vực môi trường , nhằm cải
thiện chất lượng cuộc sống của bàn than mình và gia đình, rộng hơn nữa là cộng
đồng, quốc gia, quốc tế và thế giới.
- Hình thành cho học sinh niềm tin dựa trên cơ sở khoa học về khả năng của
con người nói chung và của chính bản thân mình nói riêng trong việc điều khiên quá
trình tái sản xuất con người.
- Hình thành cho học sinh ý thức tự giác, tự nguyện đề ra cho mình những
quyết định đúng đắn, có ý thức trách nhiệm, có thái độ và hành động hợp lý về môi

- Thời gian: Áp dụng trong năm học 2009 – 2010. từ tháng 9/2009 đến tháng
5/2010.
- Địa điêm: học sinh khối lớp 7 tai trường THCS Nguyễn Công Trứ
I.4: Đóng góp mới về mặt lý luận và về mặt thực tiễn.
I.4.1: Cơ sở lí luận:
- Tích hợp trong dạy học Địa lý là sự vận dụng tổng hợp các kiến thức, kỹ năng
của các phân môn của Địa lý tự nhiên và Địa lý kinh tế xã hội vào việc nghiên cứu
tổng hợp về Địa lý các châu lục, một khu vực một quốc gia. Mặt khác tích hợp cũng
còn là việc sử dụng các kiến thức, kỹ năng của các môn học khác có liên quan như
nhau như: Lịch Sử, Sinh Học … vào dạy học Địa lý, giúp học sinh hiêu và nắm vững
các nội dung học tập nhằm nâng cao chất lượng dạy học .
- Làm cho học sinh thông hiêu và biết đánh giá đúng đắn tình hình môi trường
hiện nay ở nước ta và trên thế giới, nhận thức rõ ràng mối quan hệ giữa môi trường
với phát triên kinh tế - xã hội, ảnh hưởng của môi trường đối với chất lượng cuộc
sống xã hội, gia đình hiện tại và tương lai.
I.4.2: Cơ sở thực tiễn.
Trong thực tế giảng dạy, giáo viên chỉ chú trọng việc cung cấp những kiến
thức mới, những phần trọng tâm của bài học chứ chưa chú trọng lồng ghép những
kiến thức phải tích hợp, bởi vì những kiến thức phải tích hợp chỉ là một đơn vị nho
trong một bài học.
Giáo viên coi một Đơn vị kiến thức cần phải giảng dạy tích hợp là nằm trong
bộ môn khác sẽ giảng dạy nhưng môn Địa lý rất phù hợp đê tích hợp giáo dục bảo vệ
môi trường ở trong và ngoài nhà trường, từ đó học sinh có thái độ tích cực tham gia
vào bảo vệ môi trường. Vì vậy tôi chon đề tài này đê ứng dụng vào giảng dạy ở
trường THCS Nguyễn Công Trứ.

Giáo viên: nguyễn Thị Hải yến
Trứ

Trang 4

học sinh
81

Giỏi

Khá

TB

Kém

Yếu

T.số

%

T.số

%

T.số

%

T.số

%

T.số


www.huongdanvn.com
Phương pháp tích hợp môi trường trong giảng dạy môn Địa lý lớp 7

II.2: CHƯƠNG 2: NỘI DUNG VẤN ĐỀ CẦN NGHIÊN CỨU
II.2.1: Kế hoạch xây dựng chuyên đề.
Tháng 9,10: + Điều tra cơ bản học sinh khối 7.
+ Điều tra tình hình học tập bộ môn.
+ Sưu tầm tài liệu.
Tháng 11,12: Áp dụng thực hiện chuyên đề.
Tháng 01: kiêm tra kết quả thực hiện chuyên đề, so sánh với kết quả khảo sát
đầu năm.
Tháng 2,3,4: Tiếp tục thực hiện chuyên đề tại khối lớp 7.
Tháng 5: Kiêm tra kết quả thực hiện chuyên đề. Rút kinh nghiệm.
II.2.2: Các biện pháp thực hiện:
II.2.2a. Xây dựng kế hoạch.
- Nghiên cứu cấu trúc chương trình: + Kỳ I: 36 tiết.
+ Kỳ II: 34 tiết.
- Nghiên cứu các nội dung, chương trình sách giáo khoa.

* Chương trình áp dụng tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong môn Địa lý 7
Stt
1

Tên bài
Bài 1: Dân số

Địa chỉ tích hợp
- Mục 2: Dân số thế giới tăng nhanh
trong thế kỷ XIX và XX.

tới tài nguyên môi trường ở đới

- Mục 2: Sức ép của dân số tới tài

2
3

nóng.

Giáo viên: nguyễn Thị Hải yến
Trứ

nguyên môi trường

Trang 6

Trường THCS Nguyễn Công


www.huongdanvn.com
Phương pháp tích hợp môi trường trong giảng dạy môn Địa lý lớp 7

7

Bài 11: Di dân và sự bùng nổ đô

- Mục 2: Đô thị hóa

8



mở rộng

13

Bài 22: hoạt động kinh tế của con

- Mục 2: việc nghiên cứu và khai thác

14

người ở đới lạnh
Bài 24: Hoạt động kinh tế của con

môi trường.
- Mục 2: Sự thay đổi kinh tế-xã hội

15

người ở vùng núi
Bài 30: Kinh tế châu Phi

- Mục 1: Nông nghiệp

Bài 32: Các khu vực châu Phi
Bài 38: Kinh tế bắc Mĩ
Bài 45: Kinh tế Trung và Nam Mĩ

- Mục 2: Công nghiệp
- Mục 2: Khu vực Trung Phi

chỉ đạo học sinh tìm hiêu và lĩnh hội nội dung của bài học. Như vậy, hệ thống câu hoi
Giáo viên: nguyễn Thị Hải yến
Trứ

Trang 7

Trường THCS Nguyễn Công


www.huongdanvn.com
Phương pháp tích hợp môi trường trong giảng dạy môn Địa lý lớp 7

là cốt lõi của phương pháp đàm thoại.

Ví dụ: Dạy Mục 2: Đô thị hóa, các siêu đô thị: Bài 3:Quần cư. Đô thị hóa.
Câu hỏi: Quá trình phát triên tự phát của các siêu đô thị và đô thị mới đã gây nên
những hậu quả xấu gì cho môi trường?

Hình 11.2 - Khu nhà ổ chuột ở Ấn Độ
Từ đó học sinh thấy những tác hại đến môi trường và sức khoe con người và
mức độ ảnh hưởng ngày càng lớn .Sau đó cho học sinh nhận xét. Giáo viên tổng hợp
ý kiến và kết luận chuẩn kiến thức.
*: Phương pháp sử dụng tranh, ảnh Địa lý.
Việc sử dụng tranh ảnh có nội dung về Môi trường giúp học sinh có thê dễ
dàng nhận biết được những vấn đề của môi trường như hiện tượng ô nhiễm không
khí, ô nhiễm nước, hiện tượng xói mòn đất ở những vùng đất trống, đồi trọc...
Cùng với những bức tranh sách giáo khoa, trong khi dạy địa lý giáo viên nên sử
dụng những ảnh minh hoạ có nội dung phù hợp và sắp xếp theo từng chủ đề.
Khi hướng dẫn học sinh quan sát, trước hết giáo viên cần xác định mục đích,
yêu cầu của việc quan sát tranh. Sau đó, yêu cầu học sinh nêu tên của bức tranh đê

Trang 9

Trường THCS Nguyễn Công


www.huongdanvn.com
Phương pháp tích hợp môi trường trong giảng dạy môn Địa lý lớp 7

Hình 17.3 - “Thủy triều đen” trên Đại Tây Dương
máy đổ
do tai nạn của tàu chở dầu.
(pháp).

Hình17.4 - nước thải từ các nhà
vào sông ngòi ở ngoại ô Pa- ri

Như vậy, khi sử dụng tra ảnh, giáo viên cần chuẩn bị những câu hoi hướng dẫn
học sinh khai thác nội dung cần được thê hiện trên bức tranh, ảnh và những câu hoi
yêu cầu học sinh vận dụng những kiến thức đã học đê giải thích các hiện tượng được
thê hiện trên bức tranh, ảnh.
Ví dụ: Sử dụng ảnh 17.3 - SGK Địa lí 7.
- Mục đích quan sát: Tìm hiêu vấn đề ô nhiễm nước ở đới ôn hòa.
- Tên bức tranh: “Thủy triều đen trên Đại Tây Dương do tai nạn của tàu chở
dầu”. Bức ảnh thê hiện hiện tượng ô nhiễm nước biên ở Đại Tây Dương.
- Mô tả hiện tượng: Váng dầu loang trên vùng biên.
- Nguyên nhân: Do tai nạn của tàu chở dâu.
- Hậu quả: Váng dầu làm ô nhiễm nước biên.
*: phương pháp dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề.
Phương pháp dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề trong dạy học tích hợp bảo
vệ môi trường cần thực hiện và áp dụng như sau:

Giáolàm
viên:
nguyễn
Thị Hải
yếnthảI từ các nhà máy
Trang
Công Trứ

Trường THCS Nguyễn


www.huongdanvn.com
Phương pháp tích hợp môi trường trong giảng dạy môn Địa lý lớp 7

Khói bụi do hoạt động của xe cộ và khu công nghiệp thải ra
- Bước 3: Kết luận: khí thải, chất thải từ các nhà máy, xí nghiệp và lượng phân
bón, thuốc trừ sâu dư thừa... đã làm ô nhiễm không khí, đất và nước ....

Nước thải, chất thải của các khu công nghiệp
Giáo viên: nguyễn Thị Hải yến
Công Trứ

Trang 12

Trường THCS Nguyễn


www.huongdanvn.com
Phương pháp tích hợp môi trường trong giảng dạy môn Địa lý lớp 7


Trang 13

Trường THCS Nguyễn


www.huongdanvn.com
Phương pháp tích hợp môi trường trong giảng dạy môn Địa lý lớp 7

Giáo viên: nguyễn Thị Hải yến
Công Trứ

Trang 14

Trường THCS Nguyễn


www.huongdanvn.com
Phương pháp tích hợp môi trường trong giảng dạy môn Địa lý lớp 7

Giáo viên: nguyễn Thị Hải yến
Công Trứ

Trang 15

Trường THCS Nguyễn