ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC ÂM NHẠC CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Như chúng ta đã biết âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh
thần không thể thiếu được đối với đời sống con người. Âm nhạc là ngôn
ngữ chung của nhân loại. Nếu cuộc sống mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác
gì thiếu ánh sáng mặt trời. Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc
trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm
âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, qua đó
giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình.
Trong chương trình giáo dục mầm non, môn giáo dục âm nhạc là
một môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu
thích, là nguồn cảm hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Nó là một
phương tiện hữu hiệu cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường. Có
thể coi âm nhạc là một bộ phận không thể tách rời trong công tác chăm sóc
và giáo dục trẻ. Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục trẻ
lòng yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc qua các hoạt động âm nhạc phong
phú như: Ca hát, vận động theo nhạc , múa, nghe hát, vỗ tay theo lời ca, trò
chơi âm nhạc… Đặc biệt là đối với trẻ 5 - 6 tuổi sắp bước sang một cấp học
mới là cấp Tiểu học, tôi nhận thấy bộ môn âm nhạc với các bé là vô cùng
quan trong, âm nhạc giúp các em trưởng thành hơn về cả tâm hồn và thể
chất…. Trong chương trình mẫu giáo, hoạt động giáo dục âm nhạc chiếm
một vị trí quan trọng mang đến sự phát triển toàn diện về mặt thể chất, trí
tuệ, tình cảm, thẫm mỹ. Âm nhạc đi cùng các em trong suốt buổi học. Từ
tập thể dục buổi sáng đến trò chơi hoặc tích hợp vào các môn học một cách
hiệu quả, đều mang đến sự phấn khởi, tươi vui, xua đi sự mệt mỏi của trẻ
trong các giờ học. Có lẽ vì vai trò cần thiết và không thể thiếu của âm nhạc
đối với các cháu, nên khi nhắc đến trẻ mẫu giáo là người ta nghĩ ngay đến
1


2


- Phụ huynh thường chỉ chú ý luyện viết chữ, tô số để con mình bước
vào lớp một mà ít quan tâm đến khả năng âm nhạc và niềm yêu thích của
trẻ. Vì thế đây là khó khăn lớn nhất tôi gặp phải. Bên cạnh đó do nhà
trường còn khó khăn chưa có kinh phí, các lớp chưa có máy chiếu, nên sử
dụng chương trình powerpoint trên máy tính sách tay, màn hình nhỏ chưa
đem lại hiệu quả cao.
Trẻ nông thôn vốn ít mạnh dạn lại ít có điều kiện tiếp xúc với âm nhạc
ngay từ bé. Khi tôi mở nhạc cho các cháu hát theo nhạc, bước đầu các cháu
rất lạ lẫm và khó bắt nhịp vào bài hát sao cho khớp nhạc.
*Thuận lợi:
Đầu năm học 2016-2017, tôi được phân công trực tiếp giảng dạy và
chủ nhiệm lớp lớn lá 2 khu trung tâm của trường.Thực hiện giảng dạy theo
chương trình giáo dục mầm non, có một số trẻ đã học qua lớp 4-5 tuổi nên
trẻ cũng mạnh dạn. Sân trường thoáng mát, rộng, sạch, có cây xanh bóng
mát thích hợp cho hoạt động múa hát, hoạt động ngoài trời của trẻ. Phụ
huynh khá quan tâm trong công việc học tập cũng như vui chơi đối với các
cháu. Phần lớn các cháu đi học đúng giờ nên tôi tận dụng thời gian đầu giờ
học mở nhạc cho trẻ nghe giáo dục thêm âm nhạc cho trẻ. Lớp có tivi, máy
hát, ứng dụng vào hoạt động giáo dục âm nhạc gây thêm hứng thú cho trẻ.
Bản thân tôi có trình độ chuyên môn chuẩn, yêu nghề, mến trẻ. Sử
dụng chương trình Powerpoint tốt nên hoạt động giáo dục âm nhạc mang
lại hiệu quả cao hơn. Bên cạnh đó tôi được nhà trường tạo điều kiện cho
thao giảng, dự giờ, lắng nghe góp ý, học hỏi kinh nghiệm của những người
đi trước từ đó ngày càng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và vun
đắp kinh nghiệm cho bản thân.
Từ những mặt khó khăn và thuận lợi trên, bằng nhiều thử nghiệm và
tiết dạy áp dụng những biện pháp khác nhau, tôi tìm ra những biện pháp có

21,2%

3

Rất hứng thu

6/33

18,2%

Như vậy, hiệu quả của việc phát triển giáo dục âm nhạc không chỉ
phụ thuộc vào hình thức tổ chức dạy học mà còn phụ thuộc phần lớn vào
phương pháp dạy học. Do đó, giáo viên cần nắm vững những phương pháp,
biện pháp giảng dạy thích hợp, sáng tạo, linh hoạt và không ngừng đổi mới
nhằm mang lại hứng thú cho trẻ khi tham gia các hoạt động phát triển giáo
dục âm nhạc. Giáo viên cũng tránh bắt trẻ tập, rập khuôn, miễn cưỡng mà
phải lấy trẻ làm trung tâm, phải lôi cuốn, kích thích được trẻ tham gia tự
nguyện, hứng thú. Trên nền tảng đó, tôi đã đưa ra một số biện pháp giúp trẻ
phát triển các hoạt động giáo dục âm nhạc thông qua hình thức rèn luyện
trong và ngoài tiết học.
1/ Gây hứng thú bằng cách bố trí, trang trí hợp lý góc âm nhạc:
Tôi chú ý cách bố trí và trang trí hợp lý ở góc âm nhạc trước bởi như
các bạn đồng nghiệp đã biết: Theo chương trình mầm non thì hoạt động
góc chiếm vị trí quan trọng trong ngày. Thông qua hoạt động góc, trẻ được
luyện tập những kiến thức mình đã học, bên cạnh đó trẻ được thể hiện năng
lực, sự yêu thích và sự sáng tạo của mình. Chỉ trong góc âm nhạc, trẻ mới
tự do thể hiện sự sáng tạo của mình, trẻ có thể bắt chước những hình tượng
âm nhạc mình yêu thích. Trẻ làm những ca sỹ, vũ công tý hon thực thụ và
thể hiện tài năng của mình. Qua đó nếu tinh ý và bao quát trẻ tốt. Cô giáo
sớm phát hiện ra những thiên tài âm nhạc từ đó thôi thúc cho nó đâm chồi

nên uyển chuyển hơn, có hồn hơn, trẻ có cảm giác mình là những diễn viên
thực sự từ đó tạo thêm niềm hứng thú và tích cực hoạt động cho trẻ. Vì thế
tôi chú ý vận động phụ huynh cùng hổ trợ mua một số trang phục đặc trưng
5


cho mỗi vùng miền, một số váy xinh xắn để trẻ mặc trong hoạt động góc
âm nhạc hay biểu diễn văn nghệ ở trường, địa phương.
Hoạt động âm nhạc càng ngày càng phong phú, đa dạng, không
đơn thuần chỉ có múa hát mà trẻ còn biết gõ nhịp theo tiết tấu, theo nhịp,
theo phách, trẻ biết tham gia chơi nhiều trò chơi âm nhạc phong phú, để từ
đó giúp các em cảm nhận được tiết tấu, giọng điệu, tính chất, nét riêng của
từng bài hát. Vì thế đạo cụ, dụng cụ âm nhạc là sự chuẩn bị cần thiết và
không thể thiếu trong hoạt động âm nhạc. Từ những nguyên vật liệu phế
thải sẵn có ở địa phương tôi tuyên truyền vận động học sinh và phụ huynh
sưu tầm và hỗ trợ, đóng góp cho lớp như vỏ chai, vỏ sò, lon sữa, gáo dừa,
thanh tre, những miếng gỗ… Để tạo ra những nhạc cụ âm nhạc cho tre sử
dụng một cách linh hoạt trong các giờ hoạt động âm nhạc cũng như các
hoạt động học khác.
3/ Tích hợp giáo dục âm nhạc cho các hoạt động khác:
Các bài hát trong chương trình mẫu giáo thường có tính chất vui
tươi, giọng điệu ngọt ngào, trong sáng như dòng sửa mẹ. Những nốt nhạc
như biết nhảy múa có sức hút kì diệu đối với trẻ. Vì thế tích hợp giáo dục
âm nhạc vào các hoạt động hằng ngày của trẻ phù hợp sẽ tạo hiệu quả to
lớn, xua đi sự mệt mỏi căng thẳng và tạo nên sự hứng thú cho trẻ.
Ví dụ: Trong chủ điểm “Trường mầm non” tôi có thể tích hợp một số
bài hát về mái trường thân yêu của trẻ, về cô giáo, các bạn. Đầu giờ đón trẻ
hay trong giờ trả trẻ, cô có thể mở đĩa cho trẻ nghe bài hát “Ngày vui của
bé” nhạc và lời Hoàng Văn Yến; “Ngày đầu tiên đi học” nhạc của Nguyễn
Ngọc Thiện, lời Nguyễn Phương; “Cháu đi mẫu giáo” nhạc và lời của

vậy rất phù hợp cho lứa tuổi mẫu giáo. Tích hợp bài hát “Mèo con” làm
cho tiết học thêm sinh động, hấp dẫn và còn xoáy sâu nội dung trẻ cần
khám phá, tìm hiểu.
Hay bài hát Gà gáy “Thấy trời đã sáng. Gà gáy ó o. Đua nhau gà
gáy. Gà gáy thật to. Ò ó o. Ò ó o”
Với giọng điệu vui tươi, trong sáng, nhịp độ vừa phải, lời bài hát dễ
nhớ, dễ thuộc. Các nốt nhạc là những nốt móc đơn, nốt đen và dấu lặng.
7


Tích hợp bài hát này cho trẻ rất hiệu quả trong tiết dạy. Dù không cố tình
nói rõ hình ảnh các con vật trong bài hát. Nhưng khi hát hay nghe hát, hình
ảnh chú gà trống thi nhau gáy vào mỗi buổi sáng trở nên đáng yêu và có ích
hơn trong nhận thức của các cháu. Đó chính là hiệu quả mà nội dung tích
hợp mang lại trong hoạt động. Như vậy tiết học vừa mang lại hiệu quả cao.
Bên cạnh đó còn rất nhiều bài hát như: “Gà trống gáy”, “Chú voi con”…
đều nói về các con vật hết sức đáng yêu. Qua đó hình thành cho trẻ tình yêu
đối với các con vật nhỏ bé.
Hay ngay trong trò chơi “Dán hoa tặng mẹ” Chia thành hai đội chơi
lên dán những bông hoa tặng mẹ nhân ngày 8/3. Trong khi trẻ tham gia trò
chơi này, tôi mở lời bài hát “Bông hoa tặng cô” Trẻ thêm hứng thú hơn khi
tham gia trò chơi và trò chơi cũng trở nên một cuộc thi đua rất nhẹ nhàng
với trẻ…
Trong hoạt động tập thể dục buổi sáng, tập thể dục theo nhạc bài hát
từ lâu tạo hiệu quả rất tốt với các cháu. Tôi cũng chú ý vận dụng âm nhạc
tập các bài thể dục cho trẻ phù hợp với từng chủ điểm. Trong giờ cho trẻ
làm vệ sinh (lau mặt và rửa tay), tôi mở những bài hát có nội dung giáo dục
trẻ vệ sinh hay có nội dung hướng dẫn trẻ vệ sinh để trẻ làm đúng và ý thức
vệ sinh hằng ngày như: Bài hát Rửa mặt: “Nhúng khăn mặt vào nước thì
ướt ướt ướt, vắt làm sao cho khô, khéo như tay cô, lau từng ngón tay, lau

Mỗi trẻ là một cái tôi riêng, không ai giống ai, cần để trẻ thể hiện cái
tôi của mình đừng gò ép các cháu theo một khuôn mẫu nào.
5/ Thiết kế bài giảng, chuẩn bị chu đáo cho tiết dạy “Giáo dục âm
nhạc”
Các bạn hãy tưởng tượng giống như chúng ta làm ra một chiếc bánh.
Chiếc bánh có ngon không, không chỉ cần sự khéo léo của người làm bánh
mà cần phải đảm bảo về mặt nguyên liệu. Khi thực hiện một tiết dạy “ Giáo
dục âm nhạc”, sự chuẩn bị giáo án, đồ dùng dạy học của cô giáo cũng
giống như nguyên liệu làm ra chiếc bánh vậy. Nếu lên lớp không thuộc giáo
án thì lời nói sẽ thiếu lưu loát, thiếu tự tin. Đồ dùng không có thì tiết dạy
thiếu hấp dẫn đối với trẻ. Vì thế tôi luôn chuẩn bị sẵn sàng, chu đáo trước
9


khi lên lớp. Tôi xem bài dạy có phù hợp không về cách tổ chức hoạt động,
đã có sự hợp lý giữa hoạt động tĩnh và động chưa!.Tôi chú ý chuẩn bị từng
hoạt động cho trẻ: Trong hoạt động “Giới thiệu vào bài hát” đã thực sự hấp
dẫn lôi kéo trẻ chưa, mới lạ chưa, có lặp lại với bài hát hôm trước không.
Ví như khi giới thiệu bài hát “Cháu đi mẫu giáo” cô giáo có thể cho trẻ xem
hình ảnh về bức tranh các bạn trẻ đi học với tâm trạng yêu thích, các nốt
nhạc cũng như cùng nhảy múa với các bạn học sinh và đàm thoại với trẻ về
bức tranh: Các con thấy bức tranh vẽ hình ảnh các bạn đang làm gì?. Các
bạn đi học với tâm trạng thế nào? À, các bạn đến trường tâm trạng rất vui,
phấn khởi, các nốt nhạc cũng thấy vui theo và xếp thành hàng nhảy múa
tung tăng. Tâm trạng ấy được thể hiện qua bài hát “Cháu đi mẫu giáo”
Nhạc và lời Phạm Tuyên
Hoặc giới thiệu bài hát “Đường và chân”, cô và trẻ cùng ngồi quây
quần bên nhau tạo không khí ấm cúng gần gũi và trò chuyện với trẻ về con
đường quê hương quen thuộc, về tình cảm của trẻ với trường mẫu giáo và
những kỹ niệm trên con đường quen thuộc từ nhà đến trường khi bắt đầu

Tuyên dương khen ngợi với nhiều hình thức khác nhau như: Bạn A
thật giỏi đã trả lời đúng câu hỏi của cô; bạn B ngoan quá vì đã tích cực
tham gia trò chơi; Câu trả lời bạn C thật chính xác; Bạn D múa thật đẹp!..
Hay sự tuyên dương dưới hình thức chỉ là tràng pháo tay thật to của
các bạn, lời khen ngợi của các bạn trong lớp. Tuyên dương dưới dạng phần
thưởng nhỏ như một cái bút chì, một cục gôm, quyển vở nếu bạn nào trả lời
câu hỏi khó hay đội nào tham gia trò chơi giỏi hơn. Cô giáo có thể tuyên
dương cho trẻ bằng cách cho trẻ chọn một trong những hộp quà có những
phần thưởng khác nhau và bí mật. Khi trẻ chọn và mở hộp quà sẽ tạo sự bất
ngờ thú vị cho trẻ nhiều hơn.
Tuy nhiên cũng không nên lạm dụng sự tuyên dương nhiều quá sẽ
mất đi giá trị của lời khen ngợi của cô giáo. Tuyên dương khen ngợi phải
đúng lúc, đúng việc, đúng trẻ sẽ đem lại hiệu quả cao hơn.
7/ Kết hợp với phụ huynh trong hoạt động giáo dục âm nhạc đối
với trẻ
11


Mối quan hệ: nhà trường, gia đình và xã hội là mối quan hệ cần được
thiết lập một cách hiệu quả. Trong công tác chủ nhiệm lớp, tôi luôn coi
trọng vai trò phụ huynh trong công tác giáo dục con em mình. Chỉ trong
thời gian ở lớp với rất nhiều hoạt động: ngoài trời, hoạt động góc, vệ sinh,
hoạt động học…Mỗi cô giáo đảm nhiệm với 33 trẻ thật khó có thể có thời
gian chú ý đến từng cháu, trò chuyện hay quan tâm từng cháu. Vì thế phụ
huynh đóng vai trò là động lực tiếp thêm niềm đam mê cho các cháu. Để
phát triển thêm âm nhạc cho trẻ, tôi luôn trao đổi với phụ huynh kết hợp
giáo dục trẻ. Ví dụ: ở lớp, khi kết thúc buổi học, tôi nhắc nhở trẻ về nhà
hát, múa, biễu diễn cho ông bà, bố mẹ, anh chị nghe những bài cô dạy. Tôi
nhắc nhở phụ huynh khi về nhà khuyến khích trẻ hoạt động âm nhạc bằng
lời khen và sự động viên kịp thời. Hằng ngày, phụ huynh cho trẻ nghe hát


Số lượng trẻ

Tỉ lệ %

1

trẻ
Không hứng thú

2/33

6,1%

2

Hứng thú

5/33

15,1%

3

Rất hứng thu

26/35

78,8%


động múa hát từ một lời khen tưởng như là bình thường của bố mẹ, ông bà
dành cho cháu.
Điều cần thiết nhất là cô giáo phải luôn biết rèn luyện mình, cái gì
cũng sẽ dần mất đi nếu chúng ta không biết trau dồi, bổ sung.
Trên đây là những biện pháp tôi đã áp dụng thực tiễn tại lớp và đạt
kết quả đáng kể. Kính mong sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
IaPa, ngày 28 tháng 11 năm 2016
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………...
.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
14


…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………

15