PHÒNG
PHÒNG GIÁO
GIÁO DỤC
DỤC VÀ
VÀ ĐÀO
ĐÀO TẠO
TẠO HẬU
HẬU LỘC
LỘC

TRƯỜNG
TRƯỜNG MẦM
MẦM NON
NON HOA
HOALỘC
LỘC

SÁNG
SÁNG KIẾN
KIẾN KINH
KINH NGHIỆM
NGHIỆM

“MỘT
SỐBIỆN
BIỆNPHÁP
PHÁPNÂNG
NÂNGCAO
CAOCHẤT
CHẤTLƯỢNG
LƯỢNG HOẠT

Nhung
Chức
vụ:
Giáo
viên
Chức vụ: Giáo viên
Đơn
vị vị
công
tác:
Mầm
Non
Hoa
Lộc
Đơn
công
tác:Trường
Trường
Mầm
Non
Hoa
Lộc
SKKN
thuộc
lĩnh
vực:
Chuyên
môn
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn


Của NXB giáo dục Việt nam.
2. Nguyễn Thị Hạnh, Nguyễn Thị Mỹ Ngọc: Hướng dẫn thực hiện chương trình
giáo dục Mầm non cho trẻ 5 - 6 tuổi, Nhà xuất bản Hà nội
3. TS Hoàng Thị Oanh, Nguyễn Thị Xuân Giao, Giáo trình MTXQ, NXB Huế
2007
4. Hoàng Thị Dinh, Nguyễn Thị Thanh Giang, Bùi Thị Kim Tuyến: Hướng dẫn
thực hành áp dụng quan điểm giáo dục. Lấy trẻ làm trung tâm trong trường Mầm
Non. Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.


PHỤ LỤC

Ảnh 1: Khuôn viên trường Mầm non Hoa lộc. ( Phụ lục 1)

Ảnh 2: Cô cùng trẻ đang sắp xếp đồ chơi.( Phụ lục 2)

Ảnh 3: Phụ huynh gom phế liệu. ( Phụ lục 3)

Ảnh 4: Vệ sinh phế liệu thu gom. ( Phụ lục 4)

Ảnh 5: Bộ đồ chơi lắp ghép sáng tạo. ( Phụ lục 5)

Ảnh 6: Hình thức hoạt động trải nghiệm theo nhóm.( Phụ lục 6)

Ảnh 7: Thí nghiện quan sát vật chìm nổi.( Phụ lục 7)


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài.
Giáo dục mầm non là bậc học hết sức quan trọng, một mắc xích đầu tiên

lại cho trẻ nguồn biểu tượng vô cùng phong phú, đa dạng, sinh động, đầy hấp
dẫn với trẻ thơ, từ môi trường tự nhiên (cỏ cây, hoa lá, chim ….) đến môi trường
xã hội (công việc của mỗi người trong xã hội, mối quan hệ của con người với
nhau …) và trẻ hiểu biết về chính bản thân mình, vì thế trẻ luôn có niềm khao
khát khám phá, tìm hiểu về chúng.
Từ khi sinh ra trẻ đã có nhu cầu tìm hiểu, khám phá về thế giới xung
quanh, khi trẻ càng lớn lên thì nhu cầu đó ngày càng lớn, nhưng vì trẻ nhỏ chưa
có vốn kinh nghiệm, trẻ chưa thể tự khám phá được về thế giới xung quanh nên
người lớn phải giúp đỡ trẻ, phải tổ chức, hướng dẫn trẻ tham gia vào các hoạt
động nhằm cho trẻ làm quen, khám phá về môi trường xung quanh. Khi trẻ làm
quen với khám phá khoa học sẽ giúp trẻ tích lũy được vốn sống, vốn kinh
1


nghiệm, những kiến thức, kỹ năng, về tự nhiên và xã hội, giúp trẻ phát triển toàn
diện về các mặt: Đức – Trí – Thể - Mỹ và lao động cụ thể là:
Đối với phát triển trí tuệ: Khi trẻ làm quen với khám phá khoa học sẽ giúp
trẻ biết được tên gọi, cấu tạo, đặc điểm, tính chất, công dụng, cách sử dụng và
các mối quan hệ, liên hệ của các sự vật hiện tượng.
Đối với phát triển thể lực: Qua việc cho trẻ làm quen khám phá khoa học
rèn luyện cho trẻ có một số kỹ năng vận động, giúp trẻ có thể lực tốt.
Đối với thẩm mỹ: Khi cho trẻ làm quen với khám phá khoa học sẽ giúp trẻ
hiểu được cái đẹp trong tự nhiên, trong cuộc sống con người, từ đó trẻ biết yêu
cái đẹp, biết hướng tới cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp.
Đối với đạo đức: Qua việc làm quen với khám phá khoa học sẽ giáo dục
trẻ có lòng yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, yêu cây cỏ, con vật từ đó trẻ có ý
thức chăm sóc và bảo vệ thiên nhiên.
Đối với lao động: Qua việc làm quen với khám phá khoa học sẽ hình
thành và rèn luyện cho trẻ có một số kỹ năng lao động như nhặt lá, tưới cây.
Trên thực tế, giáo viên khi tổ chức hoạt động khám phá khoa học thường

tượng về cái đẹp và những cảm xúc chân thành, những phẩm chất tốt đẹp về
nhân cách con người.
Do đó cho trẻ hoạt động khám phá khoa học sẽ phát triển ở trẻ kỹ năng
nhận thức, kỹ năng xã hội đồng thời giáo dục thái độ ứng sử và thái độ khoa
học, trẻ biết cách học, cách nghĩ, cách hành động khám phá thế giới xung quanh
trẻ.
Chính vì thế tôi đã trăn trở suy nghĩ làm thế nào để đưa trẻ đến với hoạt
động khám phá khoa học một cách tự nhiên nhất, giúp trẻ tích cực tham gia vào
hoạt động. Đồng thời phát triển hoàn thiện hơn nữa những kỹ năng tư duy, tưởng
tượng, sáng tạo và phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
2.2. Thực trạng của vấn đề.
* Thuận lợi:
- Trường mầm non Hoa Lộc đã đạt chuẩn quốc gia vào tháng 1/2015 chính vì
vậy cơ sở vật chất được đảm bảo.
- Được sự quan tâm của Đảng bộ và nhân dân xã Hoa Lộc đã xây dựng khuôn
viên nhà trường khang trang, sạch đẹp.
- 100% cán bộ giáo viên nhà trường đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn.
- Năm học 2018 - 2019, được sự phân công của Ban giám hiệu trường Mầm non
Hoa lộc, tôi được dạy lớp 5 - 6 tuổi B. Với tổng số là 32 cháu.
- Các cháu đều ngoan ngoãn, chăm học, thân thiện với bạn bè và lễ phép biết
vâng lời cô giáo, bố mẹ.
- Nhà trường thường xuyên tạo điều kiện xây dựng các tiết mẫu, tổ chức dự giờ
thao giảng, sinh hoạt chuyên môn đều đặn theo chủ đề, để giáo viên được dự
giờ, trao đổi kinh nghiệm với các đồng nghiệp.
* Khó khăn:
- Nhận thức của trẻ không đồng đều, có trẻ mạnh dạn, có trẻ nhút nhát khi khám
phá và làm thí nghiệm, chậm tiếp thu khi chưa nêu ý kiến của mình khi tham gia
hoạt động.
- Góc thiên nhiên còn chưa sinh động.
- Đồ dùng vật mẫu, vật thật phục vụ hoạt động khám phá khoa học còn hạn chế.

Trẻ phát âm,
nhận biết một số
đặc điểm của 32
các sự vật, hiện
tượng.

ST %

ST

%

ST

%

ST %

5

15,6 5

15,6 20

62,5

2

6,25 0


18,7 20
62,5 3
9,4 0
0
và suy luận.
5
* Nguyên nhân: Qua khảo sát ở trên lớp cho thấy kết quả chưa đạt yêu cầu
còn cao, số trẻ đạt yêu cầu tỉ lệ tốt, khá còn thấp chưa tạo sự thõa mãn nhu cầu
và phát triển của trẻ vì.
+ Đối với cô:
- Phương pháp dạy của cô chưa linh hoạt, sáng tạo.
- Đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị phục vụ các hoạt động còn ít, độ thẩm mỹ chưa
cao.
- Bố mẹ trẻ đa phần làm nông nghiệp và công ty nên ít có thời gian cho trẻ trải
nghiệm nhiều về môi trường xung quanh.
- Các góc thiên nhiên chưa sinh động.
+ Đối với trẻ:
- Một số trẻ đang còn nói ngọng, chưa rõ ràng, phát âm chưa chuẩn.
- Trẻ trải nghiệm về khám phá khoa học của trẻ chưa được nhiều.
- Vốn hiểu biết về hoạt động khám phá khoa học của trẻ chưa sâu.
5


Từ kết quả trên bản thân tôi luôn suy nghĩ tìm ra những phương pháp,
biện pháp để khắc phục một số khó khăn tồn tại trên và phát triển khả năng
khám phá khoa học cho trẻ một cách có hiệu quả nhất.
2.3. Các biện pháp thực hiện:
* Biện pháp 1: Xây dựng môi trường học tập cho trẻ.
Thực hiện nội dung “ Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm” trường
mầm non Hoa Lộc đã quy hoạch và thiết kế khuôn viên nhà trường phù hợp với

bữa chính; ngủ; ăn bữa phụ; chơi hoạt động theo ý thích; trả trẻ.
Ngoài ra tôi còn làm các tranh tuyên truyền khác thay đổi theo từng chủ
đề. Như đầu năm chủ đề “Bản thân” tôi treo tranh cơ thể bé để giáo dục trẻ biết
được cơ thể bé gồm các bộ phận và biết được chức năng các bộ phận đó và trẻ
biết các chăm sóc và bảo vệ cơ thể của mình.
* Đối với môi trường trong lớp:
Thực tế lớp tôi đã được nhà trường trang bị đồ dùng đồ chơi song vẫn còn
thiếu một số đồ dùng và không gian để trẻ thực hành còn chật hẹp. Trước yêu
6


cầu thực tế trong quá trình giảng dạy hoạt động khám phá khoa học. Tôi luôn
băn khoăn trăn trở muốn giờ học đạt kết quả cao thì yêu cầu giáo viên phải có
đầy đủ đồ dùng học tập và tạo ra môi trường học tập của trẻ phải thật tốt từ đó
tôi đã đặt ra cho mình kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi, trang trí các góc lớp phục
vụ cho giảng dạy.
Ngay từ đầu năm học tôi mạnh dạn đề xuất với ban giám hiệu nhà trường
trang bị thêm cho các lớp các thiết bị đồ dùng dạy học như ti vi, bảng, tranh ảnh
lô tô, và một số các mô hình mô phỏng để phục vụ dạy học. Tôi đã xây dựng môi
trường học tập trong lớp đẹp hấp dẫn trẻ bằng cách tôi tìm hiểu yêu cầu của các
chủ đề căn cứ vào diện tích phòng học của lớp mình và đặc điểm tâm sinh lý của
lứa tuổi 5 - 6 tuổi để tạo môi trường đẹp xung quanh trẻ.
Trong lớp tôi sắp xếp không gian lớp học hợp lí: Gần gũi, quen thuộc với
cuộc sống thực hàng ngày của trẻ. Có sự phân chia giữa các góc rõ rệt, phù hợp.
Thiết kế các góc chơi phù hợp diện tích lớp, độ tuổi. Đảm bảo cho trẻ di chuyển
dễ dàng giữa các góc mà không va chạm vào nhau hoặc vấp ngã hay va chạm
vào đồ vật. Để gây ấn tượng cho trẻ tôi cùng trẻ sưu tầm thiết kế các hình ảnh ngộ
nghĩnh đáng yêu có mầu sắc đẹp, các góc lớp tôi đánh tên bằng các chữ in
thường, bố cục hợp lý và đặt tên thật ngộ nghĩnh phù hợp với tâm lý của trẻ cụ
thể:

+ Riêng góc xây dựng tôi ưu tiên không gian rộng, thuận tiện cho trẻ vận động.
Góc phân vai và góc xây dựng tôi bố trí cạnh nhau và cuối lớp vì tôi muốn tạo
sự liên kết giữa 2 góc để trẻ có thể giao lưu với nhau.
+ Ngoài các góc trên còn có góc bé đến lớp, góc thiên nhiên và còn nhiều góc
khác nữa. Tùy theo từng chủ đề tôi trưng bày và sắp xếp sao cho phù hợp với
chủ đề, đồ dùng, đồ chơi phong phú sinh động, đẹp mắt, bố trí hợp lý, khoa học,
trẻ dễ lấy, dễ tìm, dễ cất.
Qua cách bố trí, sắp đặt các mảng, các góc chơi hợp lí ở lớp mình tôi nhận
thấy trẻ hoạt động tích cực hơn, có hiệu quả hơn. Trẻ được trao đổi, giao lưu với
nhau thoải mái mà không ảnh hưởng đến các góc khác. Trẻ có không gian riêng
yên tĩnh để hoạt động. Thỏa mãn nhu cầu hoạt động và sáng tạo của trẻ.
Sau khi xây dựng môi trường học tập tôi nhận thấy lớp học khang trang
sắp xếp bố cục ở các góc gọn gàng, trang trí vừa tầm mắt trẻ. Tôi bố trí số lượng
trẻ hoạt động trong các góc phù hợp với không gian của góc, những vị trí không
gian nhỏ hẹp thì nên có số lượng trẻ ít hơn. Mặt khác tôi bố trí các góc tương
đồng hoạt động tĩnh xa hoạt động động. Các góc làm theo hình thức mở cho trẻ
và bổ sung đồ dùng đồ chơi theo từng chủ đề, tôi thấy trẻ hứng thú tham gia hoạt
động có đồ dùng đồ chơi đưa vào sử dụng trong các tiết học đã giúp trẻ được
quan sát tri giác các đồ vật một cách trực tiếp từ đó trẻ hiểu biết nhiều, quan sát
tốt, tìm rất nhanh các vật mẫu mà cô đưa ra, so sánh và phân loại rõ ràng, ngôn
ngữ phát triển tốt, tư duy của trẻ nhanh nhẹn và chính xác hơn.
* Biện pháp 2: Làm đồ dùng, đồ chơi và cách sử dụng đồ dùng, đồ chơi,
vật thật, trong các hoạt động.
Đồ dùng, đồ chơi chính là phương tiện không thể thiếu trong mọi sinh
hoạt của trẻ hằng ngày góp phần thúc đẩy sự phát triển nhân cách toàn diện của
trẻ. Đối với trẻ thơ thế giới riêng của trẻ không thể thiếu đồ dùng, đồ chơi. Đồ
dùng, đồ chơi là cầu nối giữa trẻ với thế giới xung quanh, nơi mà trẻ thơ thả tâm
hồn vào đó, bộc bạch những tình cảm của mình và chỉ có đồ dùng đồ chơi mới
lôi cuốn trẻ, tạo hứng thú cho trẻ vào hoạt động học tập. Muốn cho trẻ hoạt động
hiệu quả, tích cực thì ngay từ đầu năm học tôi đã lên kế hoạch cho việc làm đồ

+ Cắt tờ lịch cũ có chữ số 1, 2, 3…gắn phía dưới mỗi con bướm (gắn theo cách
xếp tương ứng 1 - 1)
- Cách sử dụng: Với bảng này chúng ta có thể sử dụng trong giờ làm quen với
toán hoặc sử dụng trong giờ hoạt động góc, chơi thời điểm đón trả trẻ. Trẻ sử
dụng loại đồ chơi này sẽ được thỏa mãn nhu cầu về vui chơi, về nhận thức:
Nhận biết các nhóm có số lượng bao nhiêu, chữ số ứng với nhóm số lượng, thao
tác đếm, xếp tương ứng 1-1.
Ví dụ 2: Làm các đồ chơi lắp ghép sáng tạo chủ đề: Phương tiên giao thông,
động vật.
- Nguyên liệu: Màu nước, bút chì, bút lông, băng dính trắng nhỏ, que kem.
- Cách làm: Vệ sinh các que kem, 10 que kem xếp ngay ngắn dính vào các mặt
sau. Sau đó dùng bút chì vẽ các hình xe máy, ô tô.. lên các que kem, tiếp đó tô
màu nước lên các hình xe vừa vẽ, ghi số thứ tự từ 1- 10 trên đầu mỗi que kem,
chờ cho màu khô tháo băng dính ra và đảo lộn các que kem. Nhiệm vụ của trẻ
phải nhận biết được số thứ tự để sắp xếp tạo thành các bức tranh các loại phương
tiện giao thông.
- Cách sử dụng: Dùng trong hoạt động góc: Lắp ghép các phương tiện giao
thông và áp dụng chơi trò chơi tĩnh hoạt động học.
Ảnh 5: Bộ đồ chơi lắp ghép sáng tạo. (Phụ lục 5)
Qua việc làm đồ dùng, đồ chơi tận dụng những nguyên vật liệu thiên nhiên
và phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ hoạt động đây là một việc làm rất có
ý nghĩa, vừa tiết kiệm được tiền mua sắm nguyên vật liệu, tạo ra những đồ dùng,
đồ chơi mang tính sáng tạo, phong phú vừa làm tăng số lượng đồ dùng, đồ chơi
cho trẻ, mà còn ứng dụng vào các hoạt động học trên lớp, hoạt động vui chơi và
dùng trang trí lớp. Tận dụng được nguyên vật liệu thừa, dễ tìm có sẵn, không tốn
nhiều tiền. Trẻ tham gia thực hiện cùng cô một cách dễ dàng ở mọi nơi, mọi lúc
mà hiệu quả sử dụng lại khá cao. Đồng thời góp phần làm giảm thiểu lượng rác
thải, giảm chi phí cho công tác vệ sinh môi trường.
9


hoa”
Khi dạy về các loại hoa. Tôi cho trẻ quan sát hoa hồng, hoa cúc và nhận
xét được đặc điểm của mỗi loại hoa. Sau đó cô lần lượt cho trẻ ngửi hoa và nhận
xét mùi hương của mỗi loại hoa.
Ngoài việc tạo cơ hội cho trẻ trực tiếp trải nghiệm với đồ thật vật thật,
thông qua hoạt động khám phá tôi còn thường xuyên cho trẻ tham gia trải
nghiệm tìm hiểu các hiện tượng thông qua hoạt động thực hành thí nghiệm, thí
nghiệm đơn giản luôn tạo cho trẻ sự hứng thú, kích thích trẻ tích cực hoạt động,
phát triển ở trẻ tính tò mò, ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tòi, phát triển óc
quan sát, phán đoán và các năng lực hoạt động trí tuệ.
Qua việc tạo các điều kiện cho trẻ tiếp xúc các sự vật hiện tượng và môi
trường xung quanh trải nghiệm bằng các vật thật, tôi thấy nhận thức của trẻ được
mở rộng, khả năng quan sát, tri giác của trẻ phát triển tốt đa số trẻ thể hiện được
tính tích cực chủ động khi quan sát đối tượng trong quá trình quan sát trẻ tỏ ra
nhanh nhẹn linh hoạt, kỹ năng sống của trẻ được tích lũy và vốn từ của trẻ trở
nên phong phú hơn khả năng diễn đạt tốt hơn.
10


* Biện pháp 3: Linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động khám phá khoa
học theo quan điểm “ Lấy trẻ làm trung tâm”.
Tổ chức hoạt động luôn đặt trẻ vào trung tâm của quá trình giáo dục, có
nghĩa là tạo tất cả mọi cơ hội để có thể cho trẻ tự tham gia vào các hoạt động
như trải nghiệm, giao tiếp, suy nghĩ, trao đổi với bạn với cô. Giáo viên là người
chủ động, sáng tạo, hướng dẫn, gợi mở giúp trẻ tìm hiểu kiến thức hoặc giải
quyết các tình huống trong quá trình hoạt động.
Tùy vào từng nội dung, tôi đã cung cấp kiến thức cho trẻ dưới nhiều hoạt
động khác nhau:
- Hoạt động trải nghiệm: Khi tổ chức hoạt động phát triển nhận thức cho trẻ tìm
hiểu về “ Các loại quả”. Trước tiên tôi cho trẻ quan sát đĩa quả, với những miếng

hứng thú nhu cầu của trẻ mà tôi đưa ra nội dung bài dạy, kiến thức sao cho phù
hợp với trẻ, không gò bò, áp đặt trẻ theo đúng tính chất: “ Học bằng chơi, chơi
mà học” của trẻ mầm non.
11


Ví dụ 3: Khi tổ chức hoạt động khám phá khoa học. Chủ đề “ Động vật”
Chủ đề nhánh “Những con vật sống trong rừng”. Tôi không cho trẻ xem hình
ảnh từng bộ phận và trả lời câu hỏi theo hình thức cũ, mà tôi tổ chức cho cả lớp
tham gia một cuộc thi giữa các đội thi với nhau và nhiệm vụ của các đội sẽ xem
một đoạn phim ngắn và tự thảo luận để trả lời các câu hỏi của cô đưa ra. Trong
hoạt động tạo sản phẩm tôi chỉ đặt câu hỏi và gợi ý để trẻ suy nghĩ và cùng trẻ
tạo ra sản phẩm theo suy nghĩ của trẻ.
Qua hình thức tổ chức linh hoạt, sáng tạo hoạt động khám phá khoa học
“Lấy trẻ làm trung tâm”. Tôi nhận thấy trẻ được nói lên ý của mình, không gò
bó, ép buộc. Tạo một tâm thế thoải mái khi tham gia vào hoạt động. Vì vậy các
giờ hoạt động đạt kết quả rất tốt.
*Biện pháp 4: Tổ chức hoạt động khám phá khoa học ở mọi lúc, mọi
nơi dưới nhiều hình thức.
* Tổ chức hoạt động khám phá khoa học ở mọi lúc, mọi nơi.
Như chúng ta đã biết lứa tuổi mầm non rất dễ nhớ, nhưng cũng mau quên.
Vì vậy tổ chức hoạt động khám phá khoa học ở mọi lúc, mọi nơi là rất cần thiết.
Giờ đón trẻ: Trò truyện hướng cho trẻ vào đề tài khám phá khoa học. Từ
đó gợi cho trẻ những hiểu biết về sự vật mà trẻ sắp được làm quen.
Hoạt động có chủ đích như hoạt động âm nhạc: Khi dạy trẻ hát bài hát
“Bầu và bí” tôi có thể cho trẻ đọc một bài thơ, rồi trò chuyện với trẻ về bài thơ
liên quan đến chủ đề hướng trẻ vào nội dung bài hát.
Hoạt động góc: Qua các góc chơi trẻ được củng cố vốn hiểu biết của mình
về thế giới xung quanh như góc học tập trẻ biết phân loại theo 2 - 3 dấu hiệu
chẳng hạn: Cây ăn quả, Cây lấy gỗ - Cây ăn rau, cây lấy hoa…

hành và trải nghiệm nhiều. Xuất phát từ tình hình trên tôi luôn luôn đặt ra cho
mình là phải luôn đổi mới các hình thức tổ chức và các thủ thuật khác nhau khi
cho trẻ hoạt động khám phá khoa học. Tuỳ vào mỗi yêu cầu bài dạy tôi tổ chức
các tiết học dưới các hình thức khác nhau. Như với bài cho trẻ quan sát các con
vật, các cây, các loại hoa quả thì tôi có thể chuẩn bị bằng vật thật hoặc tranh ảnh
và tổ chức dưới các dạng trò chơi để trẻ vừa chơi vừa quan sát tri giác các sự vật
hiện tượng một cách tốt nhất.
Trong tiết học khám phá khoa học tôi lồng ghép tích hợp các hoạt động
học khác như toán, âm nhạc, tạo hình, văn học để trẻ thêm hứng thú, củng cố lại
các hoạt động học trước ghi nhớ tốt hơn.
Mặt khác đối với các giờ hoạt động khám phá khoa học không thể không
thiếu các trò chơi để tạo hứng thú, củng cố lại kiến thức của trẻ như:
Trò chơi học tập: Được sử dụng rất nhiều trong quá trình hướng dẫn trẻ
làm quen với họat động khám phá khoa học để củng cố, bổ sung và mở rộng
những hiểu biết của trẻ về các sự vật và hiện tượng xung quanh.
Ví dụ 1: Chủ đề: Trường mầm non. Đề tài. "Lớp học bé thích (Đồ dùng, đồ
chơi của bé)", tôi đã sử dụng trò chơi "Chiếc túi kỳ lạ". Tôi giới thiệu cái túi kỳ
lạ và các đồ chơi hấp dẫn trong cái túi đó. Tôi lần lượt cho trẻ thò tay vào túi,
yêu cầu không được nhìn vào túi và lấy đồ chơi theo yêu cầu của cô, khi lấy phải
giơ tay lên cho cả lớp kiểm tra. Tôi thấy trẻ rất hứng thú thi nhau giơ tay lên
chơi.
Sử dụng trò chơi sáng tạo: Làm tái hiện lại những hình ảnh trong lao
động hay cuộc sống sinh hoạt của con người.
Ví dụ 2: Trong trò chơi bác sĩ, cô giáo, gia đình. Trong quá trình chơi, tôi
cần theo dõi kiểm tra giúp trẻ thể hiện được ý đồ, vận dụng những hiểu biết
trong cuộc sống vào trò chơi một cách sáng tạo như: Bác sỹ thì biết khám bệnh,
phát thuốc cho bệnh nhân… Cô giáo biết chăm sóc, dạy trẻ học…
Sử dụng câu đố: Đây cũng là một loại hình nghệ thuật hấp dẫn trong quá
trình cho trẻ làm quen với khám phá khoa học kích thích trẻ tập trung chú ý,
phát triển ngôn ngữ, óc quan sát của trẻ.

nhiên tôi đã trồng nhiều cây xanh như: Cây lấy hoa, cây thuốc nam, cây làm
cảnh, treo nhiều các giỏ cây cảnh, dàn dây leo, làm bể nước bằng các lốp cũ
hỏng bỏ đi. Tất cả các cây ở góc thiên nhiên đều được chúng tôi gắn nhãn mác,
các cây gần gũi với trẻ để trẻ dễ nhận biết. Tại đây trẻ được tự tay chăm sóc cây,
tỉa lá khô, lau lá cây, tưới cây quan trọng hơn là trẻ được quan sát, được trải
nghiệm, được thực hành, được ngắm, được sờ, được hằng ngày tưới cây, nhặt
cỏ, và chứng kiến sự phát triển của cây theo thời gian. Nhờ vậy mà trẻ biết cây
lớn lên là nhờ vào những yếu tố nào từ đó giúp trẻ biết tự lao động, trẻ hiểu
được ý nghĩa lợi ích của chúng, giúp trẻ thêm yêu thiên nhiên hơn và có trách
nhiệm với thiên nhiên quanh ta.
Ví dụ 1: Chủ đề “Thực vật tết và mùa xuân”: Cô có thể cho trẻ quan sát
cây hoa hồng:
- Con có nhận xét gì về cây hoa hồng? ( Các bộ phận,là, hoa, thân, màu sắc..)
- Muốn cho cây nhanh lớn và ra nhiều hoa thì các con cần phải làm gì?
Mặt khác góc thiên nhiên không chỉ có cây xanh mà còn thiết kế bể cá
cảnh nuôi các loại động vật sống dưới nước như: Cá, cua, ốc, tôm...Và chính đôi
bàn tay của trẻ sẽ hằng ngày cho cá ăn, chăm sóc cá và biết được các hoạt động
của cá như : Bơi, ăn mồi... như thế nào?
Ví dụ 2: Thí nghiệm về vật nổi vật chìm dưới nước.
* Chuẩn bị:
- Đồ dùng: Các mẫu gỗ, bi sắt đường kính 3 - 4cm, thìa inox, cục nam châm,
một miếng xốp, giấy, chậu đựng nước sạch.
- Đồ chơi: Thuyền giấy, lá mít trẻ đã gấp, bóng nhựa, đồ chơi nhựa.
Tiến hành: Cho trẻ tự lấy đồ chơi đã chuẩn bị sẳn thả vào chậu nước và yêucầu
trẻ nhận xét vật nào chìm? vật nào nổi tại sao?

14


- Kết quả: Qua thí nghiệm này giúp trẻ hiểu những đồ vật làm từ những nguyên

tin và có thể bắt chiếc còi của các loại phương tiện giao thông một cách dễ dàng.
Đặc biệt những chủ đề mang tính chất trừu tượng như chủ đề động vật,
hiện tượng tự nhiên, Quê hương đất nước Bác Hồ…tôi cho trẻ xem vi deo, hình
ảnh chân thật để cung cấp kiến thức cho trẻ.
Ví dụ 2: Chủ đề: “Hiện tượng tự nhiên” Đề tài: Tìm hiểu về mùa hè. Với
đề tài này trẻ khó bắt gặp tôi đưa một số hình ảnh mưa, gió, sấm chớp, lũ lụt cho
trẻ quan sát. Hay chủ đề “Thế giới động vật” Đề tài. “Một số con vật sống trong
gia đình”. Ngoài cho trẻ quan sát các con vật thật trên màn hình như con gà, con
chó, con lợn, con mèo,con trâu… trẻ còn biết được một số đặc điểm, cấu tạo của
từng bộ phận tiếng kêu các con vật, nơi sống, thức ăn, sinh sản. Khi trẻ quan sát
và nhận xét xong, tôi củng cố cho trẻ hiểu bằng cách làm hiệu ứng vào các bộ
phận của từng hình ảnh cụ thể bài giảng cho trẻ hiểu. Qua bài giảng trẻ khắc sâu
được kiến thức, hứng thú và hăng say học bài một cách thoải mái.
15


Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ
có những ưu việt lớn so với cách giảng dạy truyền thống. Trẻ hào hứng, chủ
động và sáng tạo trong giờ học, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
Thông qua những giờ học có áp dụng công nghệ thông tin, sử dụng những
hành vi đẹp, hình ảnh đẹp sống động, những kỹ năng sống được chuyển tới trẻ
một cách nhẹ nhàng và sống động, góp phần hình thành ở trẻ nhận thức về cái
đẹp, biết yêu quý cái đẹp, mong muốn tạo cái đẹp trong cuộc sống và những kỹ
năng sống cần thiết đối với lứa tuổi mầm non.
* Biện pháp 7: Bồi dưỡng học sinh cá biệt.
Được sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường ngay từ đầu năm tôi
đứng lớp 5 tuổi B, với tổng số 32 cháu. Do đặc điểm phát triển tâm sinh lý của
mỗi trẻ không giống nhau, một số cháu do thể lực yếu dẫn đến nhận thức còn
chậm, còn thực hiện theo hành vi tự do, tiếp thu lời nói của cô rất mơ hồ chưa
hình tượng hóa sự việc một cách có hệ thống.

sau cùng các bạn, tôi động viên cháu các giờ hoạt động sau chúng mình cùng
16


khám phá tiếp, tôi phân tích giảng giải cho cháu hiểu. Cứ nhiều buổi như vậy tôi
thấy cháu đã nhận ra mình phải tuân theo hết giờ vào lớp cùng cô và các bạn,
cháu ngoan ngoãn và nghe lời cô các bạn chứ không bướng bỉnh nữa.
Qua một học kỳ tôi thấy 2 cháu đã tiến bộ lên rõ rệt, tự giác hòa đồng
cùng với các bạn trong lớp, tham gia làm sách, giơ tay tham gia ý kiến trong các
hoạt động, các cháu nhanh nhẹn lên rất nhiều, không còn nhút nhát, sợ sệt nữa.
Đặc biệt những cháu bướng bỉnh giờ các cháu đã ngoan ngoãn hòa đồng cùng cô
và các bạn trong lớp. Chình vì vậy các giờ hoạt động của lớp tôi trở nên sổi nổi,
vui vẻ và đạt kết quả trên trẻ cao.
* Biện pháp 8: Công tác phối kết hợp với phụ huynh.
Để nâng cao chất lượng hoạt động của trẻ trong trường mầm non thì sự
phối kết hợp giáo dục giữa gia đình và nhà trường là một việc làm hết sức cần
thiết, tôi thấy rằng tất cả mọi khó khăn trong học tập không thể thiếu được vai
trò giải quyết khó khăn của phụ huynh, vì thế ngay từ đầu năm học để phụ
huynh hiểu thêm về các hoạt động của trẻ trong trường mầm non, trường tôi đã
tổ chức họp phụ huynh và tuyên truyền sâu rộng đến các bậc phụ huynh. Bởi
như chúng ta vẫn thường dạy trẻ: “Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo, khi đến trường
cô giáo như mẹ hiền”. Hai người mẹ đó rất quan trọng đối với trẻ và sự kết hợp
của hai người mẹ là rất cần thiết. Vì thế để phối hợp giáo dục trẻ với các bậc phụ
huynh, đầu năm tôi tổ chức mời phụ huynh đến họp để bàn bạc trao đổi về
phương pháp giáo dục trong năm học mới và rút ra kinh nghiệm từ năm học cũ.
Tôi lên kế hoạch cụ thể của hoạt động khám phá khoa học và đưa ra trước các
bậc phụ huynh để họ nắm bắt được chương trình mà tôi dạy trẻ. Đối với trẻ mần
non dễ nhớ lại mau quên, nếu không được luyện tập thường xuyên thì sau ngày
nghỉ sẽ quên lời cô dậy.
Bản thân tôi là một giáo viên cũng là một cộng tác viên tuyên truyền của

* Bảng 2: Kết quả khảo sát sau khi áp dụng các biện pháp đã chọn.
Nội dung
TS
Đạt yêu cầu
Chưa đạt y/c
trẻ
Tốt
Khá
TB
Yếu
Kém
ST
Trẻ hứng thú tham gia
hoạt động.
32
Trẻ phát âm, nhận biết
được một số đặc điểm 32
của các sự vật hiện
tượng.
Trẻ so sánh phân loại 32
sự vật hiện tượng.
Trẻ biết dự đoán và
suy luận
32

%

ST

%


9

28

10 31,25 13 40,6

0

0

0

0

8

25

10 31,25 14 43,7 0 0 0 0
5
Nhìn vào bảng trên kết quả sau khi thực hiện áp dụng các biện pháp nâng
cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học cho trẻ 5 - 6 tuổi, cho thấy tỉ lệ
chưa đạt yêu cầu không còn nữa số lượng trẻ hứng thú tham gia hoạt động tăng
lên rõ rệt. Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động khám phá khoa học hơn. Hoạt
động khám phá khoa học không còn tẻ nhạt, khô khan đối với trẻ mà trẻ tích cực
tham gia hoạt động phát huy tính sáng tạo và khả năng tư duy khi khám phá
khoa học cụ thể trẻ có tiến bộ rõ rệt trong từng hoạt động. Trẻ có kỹ năng quan
sát, so sánh, phân loại tốt, hiểu biết rộng về tự nhiên cũng như xã hội.
+ Đối với bản thân: Bản thân tôi linh hoạt, tự tin hơn khi tiến hành hoạt

năng tư duy khi khám phá khoa học cụ thể trẻ có tiến bộ rõ rệt trong từng hoạt
động. Trẻ có kỹ năng quan sát, so sánh, phân loại tốt, hiểu biết rộng về tự nhiên
cũng như xã hội.
Cho trẻ làm quen với khám phá khoa học là môi trường để dẫn dắt trẻ hoà
nhập vào cuộc sống, có cơ hội cho trẻ gần gũi với thế giới xung quanh, nhằm
tích luỹ cho trẻ những tri thức, những ấn tượng tốt đẹp về thiên nhiên về cuộc
sống xã hội, phong phú đa dạng. Nhằm hình thành ở trẻ những phương pháp suy
nghĩ, thái độ, quan hệ tích cực, cách ứng sử đúng đắn với thế giới xung quanh
qua đó mà trẻ học làm người.
Tích cực chủ động tìm tòi học hỏi, sưu tầm các nguyên vật liệu khác nhau để
xây dựng môi trường cho trẻ sạch đẹp, an toàn, thân thiện nhằm thực hiện tốt
chương trình giáo dục mầm non và phong trào thi đua “ Xây dựng môi trường lấy
trẻ làm trung tâm”
Tổ chức tốt môi trường cho trẻ học tập trong, ngoài lớp. Xây dựng được mối
quan hệ thân thiện giữa giáo viên với giáo viên, giữa giáo viên và trẻ nên đoàn kết,
gắn bó với phụ huynh trong việc tuyên truyền phối hợp nâng cao chất lượng chăm
sóc và giáo dục trẻ.
Tạo cho trẻ tâm thế vui tươi thoải mái để cảm nhận được vẻ đẹp của thiên
nhiên, có cảm xúc với cái đẹp trong cuộc sống, bồi dưỡng một số kỹ năng cơ
bản cần thiết như: Nhận biết, phân biệt, so sánh, phát triển vốn từ cho trẻ để tạo
ra sản phẩm trẻ yêu thích. Đây là tiền đề đầu tiên, là yếu tố cần thiết để giúp trẻ
tự tin học tốt các hoạt động ở độ tuổi tiếp theo đặc biệt trong hoạt động khám
phá khoa học trẻ hoạt động tích cực hơn, bản thân trẻ được tự nhận xét, trao đổi,
trẻ trở lên năng động, sáng tạo và đạt được những kết quả đáng khích lệ.
Đối với bậc phụ huynh đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc cho
trẻ làm quen với hoạt động khám phá khoa học, tạo điều kiện cùng phối hợp với
cô giáo để được làm quen với hoạt động khám phá khoa học của trẻ đạt hiệu quả
cao nhất. Đó cũng đã góp phần nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ làm quen
với khám phá khoa học.
19

1. Lê Thu Hương ,Tuyển chọn trò chơi, bài hát, thơ ca, truyện, câu đố 5 - 6 tuổi
Của NXB giáo dục Việt nam.
2. Nguyễn Thị Hạnh, Nguyễn Thị Mỹ Ngọc: Hướng dẫn thực hiện chương trình
giáo dục Mầm non cho trẻ 5 - 6 tuổi, Nhà xuất bản Hà nội
3. TS Hoàng Thị Oanh, Nguyễn Thị Xuân Giao, Giáo trình MTXQ, NXB Huế
2007
4. Hoàng Thị Dinh, Nguyễn Thị Thanh Giang, Bùi Thị Kim Tuyến: Hướng dẫn
thực hành áp dụng quan điểm giáo dục. Lấy trẻ làm trung tâm trong trường Mầm
Non. Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.

21