Ngun tài chính
trong nưc và nưc ngoài
cho tng trưng  Vit Nam
Chủ biên: TS. Nguyễn Ngọc Sơn
TS. Trần Thị Thanh Tú
n phm này ưc xut bn vi s h tr t Chương trình Trung tâm tài
năng thế kỷ 21 ca B Giáo dc, Vn hóa, Th thao, Khoa hc và Công ngh
Nht Bn (MEXT).
©
Din àn Phát trin Vit Nam, 2007.
Xut bn ti Vit Nam. Bn quyn thuc v Din àn Phát trin Vit Nam.
Nu không ưc s chp thun bng vn bn ca Din àn Phát trin Vit
Nam, cm in, tái bn và dch sang các ngôn ng khác mt phn hoc toàn b
n phm này dưi bt k mt hình thc nào, bao gm c photocopy và ng
ti trên các trang in t.
-3-
MC LC
Gii thiu tác gi ....................................................................................5
Li cm ơn ..............................................................................................6
Gii thiu và tóm tt ni dung ..............................................................7
TS. Nguyễn Ngọc Sơn và TS. Trần Thị Thanh Tú
Chương 1:
Cân i tit kim – u tư và tng trưng kinh t Vit Nam ..............9
TS. Nguyễn Ngọc Sơn
Chương 2:
Qun lý các lung vn: trưng hp ca Vit Nam.............................49
TS. Võ Trí Thành và Phạm Chí Quang
Chương 3:
Tng trưng kinh t và u tư trc tip nưc ngoài ti Vit Nam ...113
TS. Nguyễn Phi Lân
Chương 4:

IDA
IPO
FDI
LIC
MIC
NGOs
NHTMNN
ODA
OECD
TTCK
WTO
Ngân hàng Phát trin Châu Á
Din àn hp tác Châu Á Thái Bình Dương
Hip hi các nưc ông Nam Á
Cán cân thanh toán
y ban Vin tr phát trin
Doanh nghip nhà nưc
Liên minh Châu Âu
Tng công ty in lc Vit Nam
Tng sn phm trong nưc
Doanh nghip u tư trc tip nưc ngoài
Khu vc mu dch t do
Tng thu nhp quc gia
Trung tâm giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh
Trung tâm giao dch chng khoán Hà Ni
Ngân hàng Tái thit và Phát trin Quc t
H s gia tng vn sn lưng
Hip hi Phát trin Quc t
Phát hành c phiu ln u
u tư trc tip nưc ngoài

t Quc dân Hà Ni, và nghiên cu viên Din àn Phát trin Vit Nam. Ch 
nghiên cu ch yu ca ông là các vn  kinh t v mô như tng trưng, là lm
phát, các ngun lc cho phát trin. Ông ã có nhiu báo cáo và bài báo ng trên
các tp chí chuyên ngành. Ông Hi nhn bng Tin s ti trưng Adelaide,
Australia.
QUÁCH MNH HÀO là ging viên ca khoa Tài chính - Ngân hàng. Tt
nghip Tin s ti Anh và nghiên cu trao i ca Chương trình Fullbright. Các
vn  nghiên cu chính ca Ông là tài chính, th trưng chng khoán.
TRN TH THANH TÚ là ging viên ca khoa Ngân hàng – Tài chính, i
hc Kinh t Quc dân Hà Ni, và là nghiên cu viên Din àn Phát trin Vit
Nam. Vn  nghiên cu chính ca bà Tú là vn  tài chính, ngân hàng, chuyên
sâu vào cơ cu vn. Bà Tú nhn bng Tin s ti trưng i hc Kinh t Quc
dân. Bà ã có nhiu bài báo, báo cáo khoa hc ng trên các tp chí chuyên ngành.
GII THIU TÁC GI
-6-
Cun sách này tp hp nhiu bài báo ca các nghiên cu viên thuc Din
àn Phát trin Vit Nam, Trưng i hc Kinh t Quc dân, Vin qun lý Kinh
t Trung Ương và B K hoch và u tư. Các bài nghiên cu này ã ưc các
tác gi trình bày ti các hi tho khoa hc trong nưc và quc t. Thay mt cho
các tác gi, chúng tôi xin chân thành cám ơn các t chc và cá nhân ã h tr
nhit tình i vi các tác gi trong quá trình nghiên cu và báo cáo. S h tr
ca các quý v góp phn to ln vào s ra i ca cun sách này.
V phía Din àn Phát trin Vit Nam, chúng tôi xin chân thành cm ơn
Giáo sư Kenichi Ohno ca Vin nghiên cu Chính sách quc gia (GRIPS),
Tokyo và Giám c nghiên cu phía Nht Bn ti Vit Nam và PGS.TS Phm
Hng Chương, Giám c iu hành Din àn Phát trin Vit Nam, trong vic to
iu kin thun li nht  các tác gi có th hoàn thành cun sách này. Chúng
tôi xin cm ơn s ng viên, óng góp ý kin ca các ng nghip Din àn Phát
trin Vit Nam trong quá trình vit và xut bn cun sách này. Chúng tôi cng
c bit cm ơn bà V Thu Hng, tr lý nghiên cu ca Din àn phát trin Vit

nm 2000. Do vy, t nm 2000 chênh lch gia tit kim - u tư ngày càng ln
do t l u tư tng nhanh trong khi t l tit kim có xu hưng chm li. Trong
khi ó tit kim nưc ngoài óng vai trò quan trng và ang có xu hưng gia tng
trong tng u tư ti Vit Nam.
Sau nhng thành công áng khích l trong thi gian qua, nn kinh t Vit
Nam ang gp phi nhng thách thc nghiêm trng nht t sau i mi. Nm
2007 và u nm 2008 nn kinh t ã xut hin nhng du hiu “bt n” buc
Chính ph gim mc tiêu tng trưng t 8,5 – 9% GDP xung 7% GDP và ưa
ra gói chính sách  bình n nn kinh t. S xung dc ca nn kinh t Vit Nam
khi mà mi th ang tt p ã làm dy lên mi quan ngi v tính n nh và
hiu qu ca h thng tài chính, c bit là trong iu kin khng hong tài chính
toàn cu.
Nhng kt qu nghiên cu gn ây cho thy, m bo s phát trin bn vng
ca khu vc tài chính vi ít khng hong nht là iu kin cn thit cho tng
trưng và xóa ói gim nghèo. Toàn cu hóa làm tng thêm nhng thách thc cho
toàn b khu vc tài chính, nó có th thay th dn các nhà cung cp trong nưc
bng các nhà cung ng nưc ngoài trong mt s dch v, và hn ch vai trò ca
Chính ph có th m nhim. Cun sách này i sâu nghiên cu, m x các vn
 ni cm trong h thng tài chính Vit Nam t vic hình thành tit kim, n
chu chuyn và qun lý các ngun vn và s vn hành ca các th trưng tài chính
trong thi k i mi, ng thi cng ánh giá vai trò ca các ngun vn i vi
tng trưng và phát trin kinh t Vit Nam.
Chương 1 “Cân i tit kim – u tư và tng trưng kinh t Vit Nam” ca
tác gi Nguyn Ngc Sơn bàn v vai trò tit kim – u tư i vi tng trưng
kinh t Vit Nam giai on 1995 – 2007. Tác gi phân tích s hình thành tit
kim và u tư theo các khu vc ca nn kinh t bao gm: chính ph, doanh
nghip và h gia ình và s luân chuyn tit kim, u tư gia các khu vc này.
Bên cnh ó tác gi cng ánh giá vai trò ca các ngun vn bên ngoài (ODA,
GII THIU VÀ TÓM TT NI DUNG
-8-

ngày càng tr nên quan trng i vi quá trình c phn hoá. Nhà nưc (thông
qua SCIC) cn t mình vi tư cách là mt nhà u tư ln ang thc hin c
phn hóa nhm t ưc mc tiêu tng th là tng cưng hiu qu hot ng
ca doanh nghip.
Trong Chương 7 “Phát trin th trưng trái phiu  Vit Nam”, Tin S
Trn Th Thanh Tú phân tích s hình thành và phát trin ca th trưng trái
phiu Vit Nam. Tác gi tp trung phân tích nhng hn ch trong quá trình phát
trin th trưng trái phiu cng như  xut các vn  liên quan n chính sách
nhm hưng ti s phát trin bn vng và mnh m ca th trưng này.
Tóm tt
Bài nghiên cu này phân tích tit kim và u tư theo 3 khu vc là chính
ph, doanh nghip và h gia ình  Vit Nam giai on 1995 – 2007 vi mc
ích ánh giá vai trò ca các khu vc trong hình thành tit kim và u tư  Vit
Nam. Bài nghiên cu cng ánh giá tác ng ca tit kim và u tư i vi tng
trưng kinh t Vit Nam giai on 1995 – 2007 và xem xét vai trò ca h thng
tài chính trong vic huy ng và phân b các ngun tài chính gia các khu vc.
Tác gi cng xem xét vai trò ca tit kim nưc ngoài gm FDI, ODA i vi
tng trưng kinh t Vit Nam t 1995 n nay. Các kt lun chính ca bài nghiên
cu là: i) tit kim và u tư  Vit Nam ã tng nhanh trong giai on 1995 –
2007 ưa Vit Nam nm trong 10 nưc có t l u tư cao nht th gii; ii) Tc
 tng trưng ca u tư luôn cao hơn tc  tng trưng ca tit kim, do ó
l hng tit kim u tư  Vit Nam vn  mc cao khong 9% GDP, iu này
làm cho Vit Nam vn phi da nhiu vào ngun vn u tư nưc ngoài và là
nguyên nhân ca s gia tng thâm ht tài khon vãng lai; iii) tng trưng kinh t
ca Vit Nam vn da vào vn là ch yu, nhân t vn óng góp ti 57,5% trong
tng trưng; iv) Hiu qu u tư  Vit Nam tương i thp, h s ICOR ca
Vit Nam là 5 cao hơn nhiu so vi Trung Quc và n ; v) Trong 3 khu vc
Chính ph, doanh nghip và h gia ình chính ph và doanh nghip là khu vc
i vay ròng, còn h gia nh là khu vc cho vay ròng; vi) h thng tài chính 
Vit Nam vn da ch yu vào h thng ngân hàng, th trưng vn chưa phát

- Các nhân t nào là yu t chính cho tit kim và u tư  Vit Nam?
- Các ngun tit kim chuyn thành các ngun u tư như th nào? Qua
các kênh nào?
- Vai trò ca khu vc tài chính như th nào trong vic phân phi các ngun
tit kim?
Cân đối tiết kiệm đầu tư và tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam
-11-
1
14 nưc ang phát trin ưc nghiên cu gm: Cameroon, Trung Quc, Colombia, Côte d’Ivore,
Ecuado, n , Triu Tiên, Malaysia, Philipines, B ào Nha, Thái Lan, Th Nh K, Tunisia, Nam
Tư. S liu t nm 1970 – 1985
Hình 1. Cu ni gia tit kim và u tư
Nguồn: Tài chính phát triển, chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Theo sơ  trên ta thy các ngun  hình thành vn u tư bao gm: tit
kim trong nưc (tit kim ca các h gia ình - Sh, tit kim ca các doanh
nghip - Se, tit kim ca Chính ph - Sg) và tit kim nưc ngoài (FDI, ODA,
FII và vay thương mi). H thng tài chính ch làm trung gian cho mt phn
trong tng u tư quc gia, vì các công ty và h gia ình tài tr phn ln các khon
u tư ca h trc tip t khon tit kim ca bn thân. H thng tài chính có vai
trò chuyn khon tit kim t nhng ơn v kinh t dư tha sang nhng ơn v
thâm ht.
eo nghiên cu ca ngân hàng th gii  14 nưc ang phát trin v chu
chuyn tit kim và u tư giai on 1975 - 1990 các h gia ình tit kim
12,9% GDP và u tư 6%; h còn thng dư 6,9% GDP. Khu vc doanh nghip tit
kim 8,6 % và u tư 15,6 % và thâm ht 7% Chính ph tit kim cho u tư 4,8%,
u tư 6,7% và thâm ht 1,9%. Khu vc nưc ngoài cho vay ròng 2,0% GDP.
 Vit Nam trung bình giai on 1995 - 2007 h gia ình tit kim 10,5%
và u tư 4,3%, h còn thng dư 6,2%. Khu vc doanh nghip tit kim 16,2%,
u tư 20,8 % và thâm ht 4,6%. Chính ph tit kim cho u tư 2,4%, u tư 11,7
% và thâm ht 9,3%. Khu vc nưc ngoài cho vay ròng là 7,6%.


Nguyễn Ngọc Sơn
-12-
3. Vn ng lc chính trong tng trưng kinh t
Vit Nam
T nm 1991, nn kinh t Vit Nam bt u có nhng khi sc vi tc 
tng trưng 8,7% và t mc cao nht vào nm 1995 vi tc  tng trưng là
9,5%. Sáu nm liên tc (1991-1996), Vit Nam t mc tng trưng trên 8%. Do
chu nh hưng ca cuc khng hong tài chính tin t ca khu vc nm 1997,
tc  tng trưng ca Vit Nam gim xung 5,8% nm 1998 và 4,8% nm 1999.
T nm 2003 tng trưng kinh t ã có s phc hi, tc  tng trưng trung
bình giai on 2003 – 2007 t 8,04%. Nu so sánh vi các nưc trong khu vc
tc  tng trưng kinh t Vit Nam ng th hai sau Trung Quc, cao hơn các
nưc ASEAN khác như Malaysia, Philipin, Indonesia và Thái Lan. Tc  tng
trưng ca Vit Nam qua các thi k ưc th hin trong hình 3. Có th nhn
thy, t u thp niên 90 n nay mc dù có nhng dao ng v tc  tng GDP
nhưng nhìn chung tng trưng ca c giai on 1990 – 2007 vn tương i n
Hình 2. Tit kim - u tư, dư tha và và thiu ht theo khu vc 
14 nưc ang phát trin và  Vit Nam
6,9 (10,5)*
6.0 (4,3)
7,0 (4,6)
8,6 (16,2)
1,9 (9,3)
4,8 (2,4)
2,0 (7,6)
H gia ình
KHU VC
TÀI CHÍNH
Doanh nghip

8
6
4
2
0
Tc  tng
trưng GDP
Tc  tng
trưng NN
Tc  tng
trưng ngành
CN
Tc  tng
Cân đối tiết kiệm đầu tư và tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam
-13-
Nguồn: Tác giả tổng hợp từ các số liệu của Tổng cục Thống kê
nh. Theo chui s liu v tng trưng GDP ca Vit Nam giai on
1991 - 2005, hai tác gi Lê Xuân Bá và Nguyn Th Tu Anh ưa ra ch s n
nh ca Vit Nam cho giai on này là 0,2
2
. Nu so vi Hàn Quc và Brazil, là
hai quc gia có s tương phn ln v mu hình tng trưng, thì tính n nh ca
Vit Nam cao hơn. Vinod Thomas, Mansoor và các tác gi trong cun sách “Cht
lưng tng trưng” ã tính toán ch s n nh tng trưng ca các nưc trong giai
on 1980 - 1997. Kt qu ca nghiên cu này cho thy Hàn Quc ưc ánh giá
là nưc có tính n nh tng trưng cao vi ch s n nh ưc tính khong 0,4.
Trái li, Brazil ưc coi là quc gia có tính bt n v tng trưng thuc loi cao
vi ch s n nh xp x là 1,4
3
.

25,9 % và 33,2 % tc  tng GDP gim nh xung còn gn 7%. c bit trong
giai on 2001 – 2007 t l tit kim trong nưc và t l u tư trong GDP tng
mnh lên n 32,1 % và 39,9 % thì tc  tng GDP là 7,74%. S st gim ca
tc  tng trưng thi k 1998 n 2003 mt phn là do cuc khng hong tài
chính trong khu vc và do cơ ch chính sách ngày càng không theo kp vi tình
hình mi làm cho hiu qu ca vn u tư gim sút nhanh, dn n t l u tư
trong GDP tng nhanh trong khi tc  tng GDP vn chưa ưc phc hi so vi
thi k trưc khng hong. c bit, t l u tư trong GDP trong nm 2007
tng mnh t 45,6% GDP. Theo phân tích ca Phm  Chí và Lê Vit c
u tư  Vit Nam có  tr t 1 – 2 nm so vi tng trưng
4
(Xem hình 4).
Thi k
óng góp ca các yu t
1. óng góp theo im phn
trm (%)
- Vn
- Lao ng
- TFP
2. óng góp theo t l phn
trm (%)
- Vn
- Lao ng
- TFP
1993 - 1997
8,8
6,10
1.40
1,30
100,0

1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
35
30
25
20
15
10
5
0
Tc  tng
GDP
Tc  tng
vn u tư
4. Tng quan v tit kim và u tư ca Vit Nam
4.1 Xu hưng tit kim và u tư ca Vit Nam giai on
1995 - 2007
T nm 1990 n nay tng vn u tư phát trin ca Vit Nam tng khá
nhanh và t l u tư so vi GDP ã tng lên n 41% nm 2006 và 45,6% nm
2007. ây cng là t l t cao so vi mt s nưc trong khu vc, ch thp hơn so
vi Trung Quc. Nu tính trung bình giai on 1995 – 2005 t l u tư trong

Nguồn: Worldbank, Atlas of Global development, 2005.
Nguyễn Ngọc Sơn
-16-
Tuy nhiên, nu tính theo t l tích ly tài sn thì t l này ca Vit Nam nm
2007 là 35,8% và trung bình 31,7% giai on 1995 - 2007. Như vy, chênh lch
gia t l tit kim và t l tích ly tài sn khong 5% GDP trong giai on 1995
- 2007. S chênh lch gia t l u tư và tích ly tài sn so vi GDP là do trong
tng u tư toàn xã hi tính c chi phí cho gii phóng mt bng và mt s chi phí
hành chính trong các chương trình mc tiêu quc gia như: Chương trình 135,
Chương trình vic làm…
5
(Hình 6).
T l tit kim toàn xã hi ca Vit Nam ã tng khá nhanh t nm 1990 n
nay, t 2,9% nm 1990 lên 35,8% nm 2007, tc là tương ương vi mc tit
kim trong nưc ca Thái Lan và cao hơn Philippins và Indonesia, tuy nhiên t
l này còn thp hơn vi mc 40% ca Malaysia hay Trung Quc. Có th nhn
thy t l tit kim ni a tng nhanh là mt trong nhng thành công ca Vit
Nam, góp phn to ra và duy trì tc  tng trưng kinh t cao trong thi gian va
qua. Trong sut thp k cui ca th k XX và nhng nm u ca th k XXI t
l tit kim toàn xã hi ã tng liên tc (gn 3 ln) và luôn vưt trưc so vi mc
Nguồn: Tác giả tính toán từ các số liệu của GSO
Hình 6. T l tit kim, u tư và tích ly tài sn so vi GDP  Vit
Nam giai on 1995 – 2007 (%)
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001

% GDP
Cân đối tiết kiệm đầu tư và tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam
-17-
tng u tư (trên 2 ln). Trong thi k này có hai mc t l tit kim gim là nm
1996 và 2003. Nguyên nhân ca s st gim t l tit kim này là khác nhau: nm
1996 là do s gia tng t l tiêu dùng trong nưc do tâm lý lc quan trưc bi
cnh GDP t mc tng trưng nh im 9,34%, còn nm 2002 – 2003 do chính
sách kích cu ca nhà nưc giai on 1998 - 2002 (tác ng v ca chính sách)
dưi tác ng ca s khng hong kinh t trong khu vc, quc t và nhng du
hiu gim phát vào nhng nm 1999 – 2000.
Theo Masson, Bayomi và Samei mi quan h gia thu nhp bình quân u
ngưi và t l tit kim theo hình ch U ngưc. T l tit kim s tng trong giai
on u ca quá trình phát trin (khi GDP/ ngưi ang còn  mc thp) và
gim khi các nưc ã t ưc trình  phát trin cao hơn vi GDP/ ngưi cao.
Theo mô hình này Vit Nam vi mc GDP/ ngưi ang  mc 835 USD (nưc
có thu nhp thp) thì t l tit kim s có xu hưng tng lên trong thi
gian ti.
Theo nghiên cu “Tit kim h gia ình  Vit Nam” ca Vin Kinh t Vit
Nam mc tit kim toàn xã hi S ph thuc tuyn tính ti (98,53%) vào tng
thu nhp quc gia (GNI). Phát hin này cho phép khng nh tính úng n ca
mô hình tit kim ca J.M Keynes cho trưng hp ca Vit Nam cho thi gian t
1990 tr li ây và chưa có du hiu thay i trong thi gian ti
6
.
Trong giai on 1995 - 2007 t l u tư GDP ca Vit Nam ã tng liên
tc và t n 41,5 % nm 2006 và 45,6 % nm 2007. T l u tư ca Vit Nam
so vi các nưc ông Á ch thp hơn ca Trung Quc. T l này tng trong giai
on 1995 - 1997 và có xu hưng gim nh giai on 1998 - 2002, do nh hưng
ca cuc khng hong tài chính nm 1997, t l này mi tng tr li t nm 2003.
T trng u tư ca n  hu như không i trong khi ca các nưc khác 

1995 – 2007 in the Period 1995-2007
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Khu vc có vn u
tư nưc ngoài
Khu vc ngoài nhà
nưc
Khu vc nhà nưc

nhanh ca khu vc nhà nưc (t 3,7 lên 9,4) và khu vc FDI. H s ICOR ca
khu vc FDI cao là do sut u tư cao (vn t, trình  công ngh - k thut cao)
và nng sut lao ng cao. i vi nhà nưc (bao gm ngân sách nhà nưc và
DNNN) vn  li liên quan n u tư công, c bit là u tư cho cơ s h
tng; cht lưng u tư; nng lc qun lý  cp v mô ln vi mô và nng sut lao
ng thp. ây là mt thc trng nghiêm trng vì nó din ra ti khu vc kinh t
ch o, có tim lc mnh nht và v th phát trin tt nht trong nn kinh t.
Nguyễn Ngọc Sơn
-20-
Bng 2. Tc  tng trưng bình quân hàng nm
ca vn u tư toàn xã hi và theo hình thc s hu
Giai on
1991 – 1995
1996 - 2000
2001 - 2005
Vn u tư
22,3
12,2
13,0
Nhà nưc
21,1
20,2
10,2
FDI
46,7
1,0
9,9
Ngoài nhà nưc
11,5
8,1

4,88
2007
4,90
Nu xem xét u tư theo ngun trong nưc (ngun u tư t ngân sách,
DNNN, doanh nghip tư nhân và h gia ình) và nưc ngoài (bao gm ngun
vn ca các doanh nghip FDI và ODA) t trng vn u tư nưc ngoài trong
tng vn u có xu hưng gim, t 41,3% nm 1995 xung 33,4% nm 2000 và
23,8% nm 2005. T trng vn u tư nưc ngoài trong tng vn u tư toàn xã
hi gim mnh trong giai on 2001 n 2005 là do: i) nn kinh t thiu phát giai
on 1998 -2002; ii) s gia nhp WTO ca Trung Quc ã thu hút nhiu dòng
FDI  vào khu vc này; iii) môi trưng u tư ca Vit Nam chm thay i; iii)
s gia tng ca ngun vn u tư tư nhân trong nưc. Tuy nhiên, trong nm 2006
và c bit là nm 2007 u tư nưc ngoài gia tng mnh m vào Vit Nam, trong
ó bao gm c u tư trc tip và u tư gián tip ã làm cho t trng vn u tư
nưc ngoài trong tng vn u tư toàn xã hi tng lên n 30,8% (hình 8). Do
ó, chênh lch gia t l tit kim ni a và u tư ã tng lên n 9,8% GDP
nm 2007, iu này cho thy Vit Nam da quá nhiu vào vn nưc ngoài trong
tng trưng kinh t. So sánh vi các nưc trong khu vc, c bit là vi Trung
Quc (chênh lnh gia tit kim và u tư ca Trung Quc là 0,9%), rõ ràng t
l huy ng vn nưc ngoài c bit cao  Vit Nam. iu này là do iu kin v
kinh t - xã hi  các nưc là khác nhau, nhưng hu ht các nưc trong khu vc
có mc  chênh lch S-I trong khong 4-5% GDP thì Vit Nam cng cn xem
xét li vn  này.
8
H s ICOR có th tính theo nhiu cách. ICOR  ây ưc tính theo công thc ICOR = T l tích
ly tài sn/tc  tng GDP.
Cân đối tiết kiệm đầu tư và tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam
-21-
Nguồn: Vụ Tài khoản quốc gia, Tổng cục Thống kê
Hình 8. Ngun hình thành vn u tư trong nưc và nưc ngoài

tit kim h gia ình. Thc trng tit kim và u tư theo khu vc th ch ca Vit
Nam th hin trong Bng 4.
Trong ba khu vc th ch khu vc doanh nghip có t trng tit kim cao
hơn so vi khu vc chính ph và h gia ình. c bit t nm 2001, khi Lut
doanh nghip ra i t l tit kim ca ca khu vc doanh nghip tng nhanh v
mt s lưng. Trong khi ó t trng tit kim ca h gia ình li có xu hưng
gim do mt phn tit kim này ưc chuyn thành tit kim ca khu vc doanh
nghip (do khi có Lut doanh nghip mt phn kinh doanh h gia ình chuyn
thành công ty). Tit kim theo khu vc th ch ưc th hin trong Hình 9.
Nguyễn Ngọc Sơn
-22-
S/GDP
I/GDP
Chênh lch S-I
S-I h Gia ình
Tit kim
u tư
S-I Doanh nghip
Tit kim
u tư
S-I Chính Ph
Tit kim
u tư
T l ODA/GDP
T l FDI/ GDP
1995
23,5
31,7
-8,1
1,4

8,7
5,6
-7,2
12,4
19,6
-6,8
2,5
9,3
3,7
9,7
1998
24,7
32,4
-7,7
6,2
10,4
4,2
-6,1
11,9
18,0
-7,8
2,4
10,3
4,6
6,7
1999
28,2
32,8
-4,6
7,0

12,6
2,6
-2,8
16,4
19,2
-11,4
2,3
13,6
4,6
6,2
2002
31,5
37,2
-5,7
9,5
12,1
2,6
-4,0
17,6
21,6
-11,2
1,8
13,0
4,4
6,5
2003
30,3
37,8
-7,5
7,1

10,5
4,4
-3,3
19,0
22,3
-12,2
2,0
14,3
3,2
6,1
2006
33,5
41,5
-8,0
6,0
11,9
5,8
-3,6
19,7
23,4
-10,4
2,0
12,4
2,9
6,7
2007
35,8
45,6
-9,8
7,3

100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
H gia ình
Doanh nghip
Chính ph
Hình 9. Cơ cu tit kim theo khu vc th ch
Nguồn: Tổng cục thống kê
Trong 3 khu vc thì khu vc h gia ình là khu vc cho vay ròng. Trung bình

2007
T l u tư so vi
GDP
u tư HG so
vi GDP
u tư DN so vi
GDP
u tư Chính ph
so vi GDP
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Tit kim HG
so vi GDP
u tư HG so
vi GDP
14,0
12,0
10,0
8,0

15,0
10,0
5,0
0,0
-5,0
-10,0
-15,0
4.2.1. Tit kim và u tư h gia ình
T l tit kim ca h gia ình so vi GDP ã tng liên tc t 6,9% nm
1995 lên 12,6% nm 2001, sau ó t l này li gim trong các nm 2002 - 2004
và tng lên t nm 2004 n nay. T l tit kim ca h gia ình 2002 - 2004
gim là do chính sách kích cu ca chính ph giai on 1998 – 2002 ã làm cho
t l tiêu dùng ca h gia ình tng lên (Hình 12). Tuy nhiên khi chu k kinh t
tng trưng tr li (t nm 2003) t l tit kim ca h gia ình có xu hưng
tng. Trong 3 khu vc h gia ình là khu vc thng dư tit kim nên là ngưi cho
vay ròng.
Hình 12. T l tit kim và u tư ca HG so vi GDP (%GDP)
Cân đối tiết kiệm đầu tư và tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam
-25-
Có nhiu nguyên nhân tác ng n tit kim h gia ình như thu nhp kh
dng, cơ cu dân s theo  tui, các chính sách ca Chính ph. Trong nghiên
cu tit kim h gia ình  Vit Nam ca Vin Kinh t bng hàm xu th cho thy,
tng trưng ca tit kim h gia ình ti 94,85% có th gii thích bi tng trưng
trong thu nhp ca h. Mt khác, theo mô hình tit kim ca N. Kaldor
9
chi tiêu
ca các h gia ình không ch ơn thun tng theo thu nhp, mà trong hành vi
tiêu dùng và tit kim h gia ình v trung hn có nhng dao ng mang tính chu
k phn ánh nhng t bùng n mua sm khi mc sng tng lên tương ng vi
nhng giai on st gim trong t l tit kim.