Luận văn

Thực trạng và giải pháp
nâng cao hiệu quả đấu thầu
trong xây dựng cơ bản
trong giai đoạn hiện nay
NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐẤU THẦU Ở TRONG XÂY DỰNG CƠ BẢN
LỜI NÓI ĐẦU

Cùng với công cuộc công nghiệp hoá-hiện đại hoá hiện nay hoạt động
đấu thầu sẽ giúp cho chủ đầu tư lựa chọn được nhà thầu đáp ứng tốt nhất
những yêu cầu của mình, nhờ đó họ có được những công trình có chất
lượng cao, giá cả hợp lý
Hiện nay,Chính phủ đã ban hành Quy chế đấu thầu (Nghị định số
88/1999/NĐ-CP) và Nghị định 14/2000/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số
điều của Quy chế đấu thầu đã tạo khung pháp lý cho hoạt động đấu thầu.
Tuy nhiên, hoạt động đấu thầu đang còn rất mới mẻ ở nước ta cho
nên chưa thể có được sự hoàn thiện trong hoạt động đấu thầu kể cả quản lý
nhà nước về đấu thầu và hoạt động dự thầu của các doanh nghiệp xây dựng
,
Trong cơ chế thị trường thì sự cạnh tranh là rất khốc liệt và đó là một
trong những động lực cho sự phát triển kinh tế-xã hội. Trong hoạt động đấu
thầu thì sự cạnh tranh cũng không kém phần quyết liệt đó là cạnh tranh về
giá bỏ thầu, cạnh tranh về chất lượng công trình, cạnh tranh về tiến độ thi
công (thể hiện thông qua các biện pháp kỹ thuật-thi công) và sự cạnh tranh
giúp cho các nhà thầu lớn lên về mọi mặt. Cùng với sự đòi hỏi ngày càng
cao của các chủ đầu tư về chất lượng công trình tiến độ thi công đòi hỏi
Các nhà thầu phải luôn luôn nổ lực để nâng cao năng lực của mình. Hoạt

-Nghiên cứu tình hình nguồn máy móc xây dựng , nguồn lao động
-Tìm kiếm thu thập các thông tin về các dự án, các công trình để công
ty tham gia đấu thầu .
-Tìm hiểu và cập nhật các quy định, quy chế của Nhà nước liên quan
đến ngành xây dựng
-Thu thập thông tin về sự biến động của giá cả nguyên vật liệu trên thị
trường
Nghiên cứu các đối thủ cạnh tranh (tìm hiểu các điểm mạnh, điểm yếu
của các đối thủ).
-Thu thập thông tin về khách hàng (chủ đầu tư ) tâm lý sở thích
Trên cơ sở phân tích nghiên cứu các vấn đề về thị trường bộ phận
chuyên trách Marketing này phối hợp với các bộ phận khác ở phòng tiếp
thị và các phòng ban có liên quan sẽ hoạch định ra chiến lược tranh thầu
phù hợp
Một số chiến lược mà công ty có thể lựa chọn là:
*Chiến lược phân đoạn và tìm kiếm thị trường
Công ty phải phân chia ngành xây dựng ra các thị trường nhỏ có tính
đồng nhất cao về mặt nào đó để có biện pháp thâm nhập và từng thị trường
phù hợp với sở trường của công ty.
-Phân loại theo tính chất công trình : thị trường xây dựng dân dụng,
thị trường xây dựng công nghiệp và thị trường xây dựng hạ tầng, giao
thông.
-Phân loại theo khu vực địa lý: thị trường nước ngoài, thị trường trong
nước và thị trường địa phương .
-Phân loại theo quy mô : thị trường các công trình có quy mô lớn và
thị trường các công trình có quy mô vừa và nhỏ.
*Chiến lược cạnh tranh:
Để cạnh tranh thắng lợi, nhất là trong việc tranh thầu công ty có thể áp
dụng các chiến lược sau:
-Chiến lược đặt giá tranh thầu thấp: công ty luôn đặt giá tranh thầu

hàng, chủ đầu tư và các cơ quan chính quyền Nhà nước
**Tuy nhiên để thực hiện được giải pháp này công ty cần có các điều
kiện:
-Cần có đội ngũ cán bộ được đào tạo chuyên ngành về Marketing ,
nhiệt tình và năng động.
-Phải có đủ kinh phí cho hoạt động của bộ phận chuyên trách này : chi
phí nghiên cứu thị trường , quảng cáo, lương , mua sắm phương tiện làm
việc
3-Hiệu quả của giải pháp :
Khi thực hiện giải pháp này công ty sẽ thu được những kết quả là:
-Hạn chế tiếp thị chưa đúng đối tượng và phạm vi tiếp thị trong vùng
hạn hẹp trước đây được khắc phục, do lực lượng tiếp thị được tăng cường
và có trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Nhận biết được cơ hội cũng như
nguy cơ đối với hoạt động sản xuất xây dựng của công ty để có biện pháp
ứng phó kịp thời và hiệu quả .
-Nắm bắt được tâm lý, sở trường của khách (biết khách cần mua sản
phẩm đó như thế nào để công ty bán sản phẩm đó ) Hơn nữa thông qua
hoạt động của bộ phận chuyên trách này công ty sẽ nắm bắt được đầy đủ
hơn các thông tin về đối thủ cạnh tranh, giá cả nguyên vật liệu, khách
hàng Đôi khi để có được thông tin phải trả giá rất đắt. Như vậy công ty sẽ
có nhiều hơn cơ sở để xây dựng một chiến lược tranh thầu có chất lượng và
hiệu quả.

Giải pháp 2: Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực và
trình độ cho cán bộ tham gia dự thầu, nhằm nâng cao chất lượng Hồ sơ dự
thầu , tăng khả năng trúng thầu của công ty.
1-Cơ sở lý luận và thực tiển:
Yếu tố con người là gốc rễ cho mọi sự thành công của các doanh
nghiệp. Trong công tác đấu thầu thì yếu tố con người là rất quan trọng.
Điều này thể hiện thông qua việc lập Hồ sơ dự thầu ;việc tiêu lượng lắp giá

Có thể cụ thể hoá kế hoạch này như sau:
Nội
dung đào tạo
Đối tượng đào
tạo
S
ố
lượng
Hình
thức
Chi phí
(dự
tính)
Kinh t
ế
tài chính
-Cán bộ làm
công tác bóc tách tiên
lượng
-Cán bộ chuẩn
bị Hồ sơ dự thầu

3 Gửi đi
học
3*8tr
Luật -Cán bộ chuẩn
bị Hồ sơ dự thầu
-Cán bộ phòng
ban và chuyên viên
có liên quan

cần tìm hiểu tại sao lại thắng thầu? để có thể khai thác thế mạnh đó ở các
công trình tương tự. Qua đó nâng cao năng lực và kinh nghiệm của cán bộ
đấu thầu .
Hàng năm tổ chức các buổi giao lưu giữa các cán bộ làm công tác
đấu thầu ở các đơn vị xây dựng khác. Định kỳ công ty tổ chức chuyến đi
tham quan học hỏi kinh nghiệm ở các doanh nghiệp tiên tiến hoặc đi nước
ngoài cho các cán bộ này. Như vậy sẽ nâng cao được năng lực, trình độ
các cán bộ, chuyên viên tham gia đấu thầu . Đây là nguồn tài sản quý giá
đối với công ty.
Tuy nhiên các hình thức đào tạo này công ty cần vận dụng đan xen
nhau là tốt nhất, để mở rộng được đối tượng đào tạo, đào tạo nhanh và sử
dụng kinh phí hợp lý.
Ngoài việc bồi dưỡng nâng cao trình độ cán bộ tham gia công tác
đấu thầu. Công ty cũng cần phải thường xuyên mở các lớp bồi dưỡng nâng
cao tay nghề, bậc thợ cho các công nhân trong công ty để đảm bảo được
chất lượng kỹ thuật của công trình đáp ứng tốt nhất yêu cầu của chủ đầu tư
.
Các chương trình đào tạo của công ty phải tuân theo các nguyên tắc
sau:
-Xác định đúng đối tượng cần đào tạo.
-Đào tạo lý luận kết hợp với thực hành.
-Kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo và đào tạo lại với nâng cao khả năng tự
bồi dưỡng.
-Phải đào tạo liên tục.
3-Hiệu quả của giải pháp :
Việc đào tạo, bồi dưỡng được thực hiện kịp thời và liên tục sẽ
nâng cao trình độ , tay nghề , bậc thợ cho đội ngũ cán bộ quản lý, công
nhân trong toàn công ty. Đảm bảo nguồn nhân lực có thể đáp ứng quản lý
thi công xây lắp theo yêu cầu của chủ đầu tư . Đội ngũ cán bộ công nhân có
trình độ tay nghề cao là tài sản quý giá của công ty.

-Lãi dự kiến (L)
-Thuế doanh thu hoặc VAT (T)
Giá dự thầu được tính theo công thức:
G
dt
= (VL+NC+M+C+L+T)
Với chi phí chung (C) bao gồm chi phí quản lý công trường (C
ctr
)và
chi phí quản lý doanh nghiệp (C
dn
) hay C=C
ctr
+C
dn

G
dt
= (VL+NC+M+C
ctr
)+C
dn
+L+T
= Z
xlctr
+ C
dn
+ T + L
Z
xlctr

+ T + L
Ở Phương án này , công ty chấp nhận mức lãi thấp thậm chí là không
có lãi để đảm bảo việc làm cho người lao động . Nhưng vẩn bù đắp đủ giá
thành xây lắp của doanh nghiệp .
c\ Z
xlctr
+ T < G
bán
<= Z
xlctr
+ C
dn
+ T
Theo phương án này công ty sẽ không có lãi và phải chấp nhận cắt
bỏ một phần chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho công trường .Tức là
chấp nhận mức giá bán thấp hơn giá thành xây lắp của công ty. Nhưng vẩn
bù đắp được giá thành xây lắp công trường ( Z
xlctr
+ T)
d\ Z
xlctr
< G
bán
<= Z
xlctr
+ T
Trong phương án này công ty chấp nhận đưa ra mức giá bỏ thầu sau
khi đã loại bỏ hẳn chi phí quản lý doanh nghiệp thậm chí chưa tính đủ thuế
phải nộp. Nhằm giải quyết công ăn việc làm cho người lao động và khai
thác khả năng của máy móc, thiết bị chờ cơ hội kinh doanh.

cạnh tranh cao và khả năng trúng thầu cao. Chưa tính đến các tiêu chuẩn
khác, nhà thầu nào có mức giá thấp nhất nhà thầu đó có khả năng trúng
thầu cao. Bởi vậy, hạ được giá thành xây lắp sẽ cho công ty lựa chọn được
mức giá bỏ thầu thấp tức là nâng cao chất lượng và hiệu quả đấu thầu cho
công ty.
Việc hạ giá thành xây lắp không chỉ nâng cao khả năng trúng thầu
cho công ty mà còn mang lại mức lãi cao cho công ty. Công ty càng hạ
được giá thành xây lắp nhiều thì mức lãi của công ty thu càng cao và càng
có điều kiện để phát triển doanh nghiệp toàn diện.
Giải pháp 4: Tăng cường công tác huy động vốn và thu hồi vốn
nhằm góp phần nâng cao tiềm lực tài chính của công ty.
1-Cơ sở lý luận và thực tiển:
Để tiến hành sản xuất kinh doanh thì đòi hỏi các doanh nghiệp phải
có vốn (để mua các yếu tố đầu vào cho quá trình sản xuất ).
Không những chỉ có vốn, phải đủ vốn, có nhiều vốn để sản xuất
không bị gián đoạn. Trong ngành xây dựng do chu kỳ sản xuất sản phẩm
(công trình xây dựng ) thường kéo dài và nhu cầu về vốn là rất lớn. Hơn
nữa trước khi tiến hành sản xuất nhà thầu phải nộp trước một khoản bảo
lãnh thực hiện hợp đồng và phải ứng trước vốn (mua yếu tố sản xuất ) cho
thi công nhiều khi cũng rất lớn gây khó khăn cho công ty nhất là phải tham
gia đấu thầu và thực hiện thầu nhiều công trình cùng một lúc.
Trong thực tế không phải bao giờ các công trình đưa vào bàn giao
cũng được chủ đầu tư thanh toán ngay. Mà có nhiều công trình công ty đã
thực hiện xong và đã bàn giao cho chủ đầu tư, nhưng vẩn chưa được thanh
toán kịp thời gây nên ứ đọng vốn ở các công trình này. Do đó việc thu hồi
vốn để phục vụ cho công trình tiếp theo sẽ gặp nhiều khó khăn.
Mặt khác thiếu vốn lưu động làm chậm nguồn vốn cung ứng cho quá
trình thi công công trình ( nhiều khi bị gián đoạn) dẩn đến tình trạng kéo
dài tiến độ thi công, ảnh hưởng xấu đến uy tín của công ty từ đó làm giảm
khả năng trúng thầu ở những công trình sau.

không để thất thoát vốn.
-Tranh thủ sử dụng vốn hợp lý của khách hàng, bạn hàng. Duy trì các
mối quan hệ làm ăn lâu dài với các nhà cung ứng nguyên vật liệu để có
được điều kiện thuận lợi cho thanh toán, phù hợp điều kiện thi công công
trình bảo đảm đúng thời gian cung ứng vật tư với tiến độ thi công.
Tuy nhiên để huy động vốn phục vụ sản xuất kinh doanh công ty cần
có các điều kiện :
-Xây dựng được mối quan hệ tốt với Ngân hàng , các tổ chức tài chính
.Thực hiện trả lãi tín dụng đúng thời hạn đảm bảo chữ tín trong quan hệ với
các Ngân hàng.
-Sản xuất kinh doanh đảm bảo có lãi
-Cần có đội ngũ cán bộ làm công tác tài chính kế toán có trình độ
chuyên môn nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức và năng lực trong công tác
quản trị chi phí có hiệu quả .
-Bên cạnh đó công ty cần có mối quan hệ ngoại giao tốt
3-Hiệu quả của giải pháp:
Khả năng huy động vốn và thu hồi vốn là rất quan trọng cho các
doanh nghiệp. Đặc biệt là khi tham gia đấu thầu thì năng lực về tài chính là
rất quan trọng. Nó thể hiện công ty có thể đảm đương nổi về tài chính ở
những gói thầu đó hay không
Tăng cường khả năng huy động vốn và thu hồi vốn sẽ tăng khả năng
trúng thầu của công ty khi tham gia đấu thầu cũng như khi thực hiện các
hợp đồng trúng thầu sẽ đảm bảo được yêu cầu về tài chính của công trình.
Giải pháp 5: Tăng cường mua sắm máy móc, thiết bị xây dựng mới ,
hiện đại phù hợp với tính chất và yêu cầu xây dựng các công trình dân
dụng, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong quản lý và thi công xây
dựng, nhằm nâng cao chất lượng công trình, đẩy nhanh tiến độ thi công.
1-Cơ sở lý luận và thực tiển:
Khi tham gia đấu thầu công ty phải trình bày năng lực về máy móc.
Thiết bị xây dựng của mình để chủ đầu tư đánh giá và giao thầu. Do đó nếu

tiết kiệm được vốn đầu tư, mà lại tận dụng được tối đa kỹ thuật hiện có
cũng như công suất của máy móc.
-Công ty có thể mua sắm các loại máy móc, xe máy thi công đã qua sử
dụng (giá trị còn lại >=75%) từ các đơn vị xây dựng khác. Nhưng vẩn đảm
bảo tính đồng bộ, sự phù hợp với công nghệ kỹ thuật hiện có của công ty
và hoạt động có hiệu quả ở công ty.
-Thuê tài chính : Trên bảng Cân đối kế toán của công ty không có tài
sản thuê tài chính.Chứng tỏ công ty chưa quan tâm đến vấn đề này. Theo
tôi công ty nên xem xét và áp dụng theo phương thức này để tăng tài sản cố
định, nâng cao năng lực kỹ thuật của công ty. Theo phương thức thuê tài
chính công ty sẽ đi thuê các tài sản cố định (máy móc, xe máy thi công )
về hoạt động và được quyền quản lý sử dụng, tính khấu hao, nhưng không
có quyền sở hữu, hết hợp đồng công ty được phép mua lại tài sản cố định
với giá nhỏ hơn giá trị tài sản cố định ở thời điểm mua.
Trong quá trình sản xuất (nhất là công trình lớn, kỹ thuật phức tạp)
công ty phải huy động nhiều loại máy móc , thiết bị và xe máy thi công.
Trong khi đó năng lực máy móc của công ty còn yếu vốn còn eo hẹp thì áp
dụng hình thức thuê tài chính để giảm sức ép về vốn cho việc mua sắm máy
móc là rất cần thiết và có ý nghĩa.
Việc thực hiện chính sách này không đòi hỏi lượng vốn lớn như việc
mua sắm mới và nó rất phù hợp trong ngành xây dựng . Vậy công ty cần
xem xét và áp dụng.
-Mua sắm mới một số máy móc, thiết bị quan trọng và cần thiết cho
thi công. Thực hiện theo phương thức này năng lực kỹ thuật của công ty
được nâng lên rất cao.Tuy nhiên giá mua các công nghệ mới là rất đắt, đòi
hỏi công ty phải có lượng vốn lớn
Tất nhiên khi mua sắm thiết bị công nghệ mới, ngoài việc lựa chọn
công nghệ phù hợp với yêu cầu thi công. Công ty cần phải đánh giá được
hiệu quả của việc đầu tư đổi mới công nghệ đó dựa vào các chỉ tiêu như giá
trị hiện tại ròng (NPV) suất hoàn vốn nội bộ (IRR) thời hạn thu hồi vốn

3-Hiệu quả của giải pháp :
Khi công ty chú trọng vào đầu tư máy móc thiết bị và xe máy thi công
thì năng lực kỹ thuật của công ty sẽ được nâng cao. Công ty sẽ có đủ khả
năng về máy móc để thi công nhiều công trình với những quy mô khác
nhau, kể cả công trình có quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp mà trước đây công
ty vẩn gặp khó khăn. Do đó sẽ mang lại cho công ty nhiều điều kiện thuận
lợi trong cạnh tranh và có nhiều cơ hội trúng thầu hơn.
Mặt khác khi công ty đầu tư vào mua sắm các loại công nghệ thi
công mới sẽ cho phép công ty thực hiện phương thức cạnh tranh bằng tiến
độ thi công. Đồng thời nâng cao năng lực kỹ thuật, chất lượng các công
trình xây dựng, tạo thêm uy tín cho công ty .Uy tín chính là tài sản vô hình
của công ty. Không những vậy công ty còn tiết kiệm được chi phí về nhân
công và rút ngắn thời gian thi công công trình .
Giải pháp 6: Tăng cường quản lý chất lượng công trình theo nguyên
tắc làm đúng ngay từ đầu, nâng cao chất lượng công trình, đảm bảo uy tín
của công ty
1-Cơ sở lý luận và thực tiễn:
Chất lượng công trình là một trong những tiêu chuẩn quan trọng mà
chủ đầu tư sử dụng để xét thầu và giao thầu đối với các nhà thầu .Do đó
công ty muốn tham gia đấu thầu và giành thắng lợi trong tranh thầu cần
phải hết sức quan tâm đến vấn đề này.
Hơn nữa chúng ta đang trong quá trình hội nhập với nền kinh tế khu
vực và thế giới. Điều này cũng có nghĩa là phải chấp nhận sự cạnh tranh
gay gắt của thương trường trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, sự đòi hỏi ngày
càng cao về kỹ thuật và chất lượng công trình của các chủ đầu tư đặc biệt
là chủ đầu tư nước ngoài thì việc quản lý chất lượng theo nguyên tắc làm
đúng ngay từ đầu càng có ý nghĩa quan trọng đối với công ty. Làm được
như vậy thì trong quá trình sản xuất , công ty mới sản xuất được những
công trình đảm bảo đúng chất lượng làm thoả mãn yêu cầu của chủ đầu tư .
Điều này càng tăng thêm uy tín và nâng cao chất lượng và hiệu quả công

-Lựa chọn cán bộ kỹ thuật đội trưởng, công nhân có đủ trình độ và
kinh nghiệm thực hiện các công việc trong quá trình thi công.
-Tổ chức hệ thống bảo đảm chất lượng công trình để quản lý chất
lượng sản phẩm trong quá trình thi công, làm đầy đủ hồ sơ, sổ sách (sổ nhật
ký công trình , biên bản thí nghiệm vật liệu xây dựng ) hồ sơ hoàn công
theo đúng quy định.
-Thực hiện kiểm tra, nghiệm thu theo từng giai đoạn, từng phần
côngviệc nhất là những bộ phận kết cấu hoặc có tầm quan trọng đặc biệt
đến chất lượng công trình như: nền, móng, công trình kỹ thuật hạ tầng, kết
cấu chịu lực chính (dầm, trụ, cột ) đạt chất lượng mới tiến hành xây tường.
-Kiểm tra tại chổ lúc thi công bộ phận công trình ẩn dấu, bộ phận có
kết cấu phức tạp đòi hỏi trình độ kỹ thuật công nghệ cao. Báo cáo với chủ
đầu tư và cơ quan quản lý chất lượng xây dựng khi phát hiện sai sót.
Thường thì chất lượng công trình phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó
các yếu tổ về vật liệu, máy móc, thiết bị, con người, môi trường và phương
pháp sản xuất là những yếu tố ảnh hưởng chính đến chất lượng công trình
xây dựng. Để tìm ra nguyên nhân ảnh hưởng xấu đến chất lượng công trình
và đưa ra biện pháp khắc phục thời chúng ta nên sử dụng phương pháp sơ
đồ nhân quả ( sơ đồ xương cá) trong quản lý chất lượng công trình .
Sơ đồ : Sơ đồ nhân quả trong quản lý chất lượng NVL

MMTB

Con người

được nguyên vật liệu đưa vào xây dựng công trình , giảm chi phí trong quá
trình thi công (giảm chi phí sửa chữa, khắc phục sai sót có thể có phát sinh
nếu không làm đúng ngay từ đầu thi công xây lắp ). Đảm bảo đúng chất
lượng công trình xây dựng làm hài lòng chủ đầu tư , nâng cao uy tín của
công ty.
Thực hiện quản lý chất lượng theo nguyên tắc làm đúng ngay từ đầu
làm cho mọi khâu đều trơn tru, khâu sau không phải chờ khâu trước và quá
trình sản xuất không bị gián đoạn hoặc kéo dài. Không những đảm bảo
đúng tiến độ thi công mà có thể rút ngắn được thời gian xây dựng . Đưa
công trình vào bàn giao sử dụng sớm sẽ giảm được chi phí lán trại, chi phí
quản lý công trường, chi phí thuê văn phòng và thu hồi được vốn đầu tư
sớm.
Mặt khác sử dụng sơ đồ nhân quả và quản lý chất lượng công ty sẽ
biết nguyên nhân nào ảnh hưởng xấu đến chất lượng công trình và có cách
xử lý kịp thời đảm bảo chất lượng công trình , giảm chi phí và tăng lợi
nhuận cho công ty.
Giải pháp 7: Mở rộng quan hệ liên doanh, liên kết trong tham gia đấu
thầu
1-Cơ sở lý luận và thực tiển
Mở rộng quan hệ liên doanh, liên kết trong tham gia đấu thầu là rất
quan trọng vì khi tham gia liên doanh, liên kết sẽ tranh thủ được sự hổ trợ
của đối tác kinh doanh về năng lực thiết bị máy móc, năng lực tài chính
Đây là giải pháp quan trọng và hữu hiệu đối với công ty trong điều
kiện còn hạn chế về năng lực kinh tế kỹ thuật, không đủ sức đáp ứng toàn
diện yêu cầu của những công trình lớn đòi hỏi kỹ thuật cao. Bởi khi mở
rộng quan hệ liên kết với công ty sẽ tận dụng được nhiều công nghệ kỹ
thuật thi công của đơn vị bạn mà mình đang thiếu.
Hơn nữa khi mở rộng quan hệ liên doanh, liên kết sẽ giúp cho công ty
có thêm kinh nghiệm trong đấu thầu đặc biệt là đấu thầu quốc tế khi công
ty liên doanh với các nhà thầu lớn.

3-Hiệu quả của giải pháp
Mở rộng quan hệ liên doanh liên kết theo nguyên tắc các bên đều có
lợi sẽ giúp cho công ty có được những ưu thế khi tham gia đấu thầu đó là