Lời nói đầu
Trong mọi hình thái kinh tế xã hội, của cải luôn đóng vai trò quan trọng
trong việc duy trì và là điều kiện không thể thiếu để phát triển xã hội ấy và một
trong các tài sản đó là hàng tồn kho.
Hàng tồn kho vừa là yếu tố đầu vào (nguyên vật liệu, hàng hoá đầu vào)
cho quá trình sản xuất kinh doanh, vừa là yếu tố đầu ra cho quá trình sản xuất
kinh doanh(thành phẩm hàng hoá)hay trong quá trình sản xuất kinh doanh ( sản
phẩm dở dang). Nhng việc tính giá và xác đinh các phơng pháp tính giá hàng
tồn kho thì rất phức tạp trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay. Do đó,
việc nghiên cứu hệ thống nghuyên tắc và phơng pháp tính giá hàng tồn kho
trong các doanh nghiệp hiện nay là rất cần thiết. Đây là vấn đề lớn nhng trong
giới hạn cho phép em xin đề cập và giải quyết một số vấn đề nh sau :
Thứ nhất :Những kiến thức cơ bản chung nhất về hàng tồn kho và các
nguyên tắc tính giá hàng tồn kho.
Thứ hai:Các phơng pháp tính giá hàng tồn kho.
Thứ ba :Hạn chế của các phơng pháp và các biện pháp khắc phục các
phơng pháp tính giá hàng tồn kho.
Đây là một đề án lớn nhng vì khả năng có hạn nên chắc nhắn không
tránh khỏi những khiếm khuyết nhất định. Do vậy em rất mong cô và các bạn
thứ lỗi. Em xin trân thành cảm ơn những ý kiến đóng góp của cô và các bạn để
giúp em hoàn thành tốt đề án này.
1
Nội dung
Phần I : Những vấn đề chung và hệ thống các nguyên
tắc tính giá hàng tồn kho trong các doanh nghiệp.
Để có thể hiểu rõ các phơng pháp tính giá hàng tồn kho trớc hết chúng ta
cần nghiên cứu những vấn đề chung về hàng tồn kho và hệ thống nguyên tắc
tính giá hàng tồn kho.
I. Những vấn đề chung về hàng tồn kho

1 Khái niệm hàng tồn kho

tồn kho ), hoặc đem bán ngay mà không lu kho, hoặc gửi đi bán thông qua
các đại lý ký gửi (thành phảm gửi bán ).
Sản phẩm dở dang : Đây là sản phẩm cha hoàn thành và sản phẩm hoàn
thành cha làm thủ tục nhập kho thành phẩm.
Nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ tồn kho, gửi đi gia công, chế
biến và đã mua đang đi trên đờng :Đây chính là một trong các yếu tố đầu vào
không thể thiếu đợc cho quá trình sản xuất kinh doanh. Nguyên vật liệu là
những thứ mà sau quá trình gia công, chế biến sẽ hình thành lên thực thể vật
chất chủ yếu của sản phẩm hay là những vật liệu phụ trợ hay là những thứ dùng
để cung cấp nhiệt lợng cho quá trình sản xuất kinh doanh
Chi phí dịch vụ dở dang : Đây là một loại hàng tồn kho đặc biệt bởi vì nó
không có hình thái vật chất. Nó là một loại hàng tồn kho có trong các doanh
nghiệp dịch vụ hay kinh doanh du lịch.
II Hệ thống nguyên tắc tính giá hàng tồn kho

Công việc tính gía hàng tồn kho đòi hỏi kế phải có trình độ và năng lực
phù hợp, có tinh thần trách nhiệm cao, chấp hành tốt các quy định về tính giá
hàng tồn kho. Thì kế toán phải tuân thủ các nguyên tắc tính giá hàng tồn kho
nh sau :
3
1. Nguyên tắc tính giá hàng tồn kho theo giá gốc
Khi tính giá hàng tồn kho kế toán cần phải tuân thủ theo các văn bản
pháp quy của Bộ Tài Chính về tính giá hàng tồn kho. Phải đảm bảo tập chung,
thống nhất của nhà nớc về kế toán đặc biệt là kế toán hàng tồn kho ở doanh
nghiệp. Bộ Tài Chính đã ban hành pháp lệnh kế toán thống kê và điều lệ tổ chức
kế toán và các chế độ thể lệ kế toán.
Những văn bản pháp quy trên, ta thấy đợc phơng pháp tính giá hàng tồn
kho nói riêng và phơng pháp hạch toán kế toán nói chung rất đợc coi trọng, có
hớng chỉ đạo cụ thể, thơng xuyên. Do vậy để đánh giá tính chính xác của hàng
tồn kho thì chúng ta cần phải tuân thủ nguyên tắc tính giá chung là : Giá của

4. Nguyên tắc lựa chọn tiêu thức phân bổ chi phí hợp lý thích ứng với
nguyên tắc tính giá chung.
Trong một số trờng hợp có một số khoản chi phí liên quan trực tiếp đến
nhiều đối tợng tính hàng tồn kho cho nên chúng ta cần phải có phơng thức
phân bổ chi phí hợp lý và khoa học. Nguyên tắc này đợc áp dụng chủ yếu
cho tính giá các thành phẩm sản xuất đợc, phải phân bổ chi phí từ các yếu
tố đầu vào cho quá trình sản xuất kinh doanh cho đến các chi phí phát sinh
trong quá trình sản xuất. thông thờng tiêu thức phân bổ đợc lựa chọn là theo
hệ số giá, theo định mức, theo chi phí vật liệu chính .
5
Việc lựa chọn tiêu thức phân bổ cần căn cứ vào tình hình cụ thể, dựa trên
quan hệ của chi phí đối với đối tợng tính giá hàng tồn kho. Chúng ta cần áp
dụng công thức phân bổ sau:
= x
5. Nguyên tắc phải thống nhất phơng pháp tính giá
Trong toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh, phơng pháp tính giá phải đợc
sử dụng nhất quán từ khi doanh nghiệp đi vào hoạt động, xuyên suốt niên
độ kế toán, các niên độ kế toán. Bởi vì có nhiều phơng pháp tính giá cho
các doanh nghiệp sử dụng. Doanh nghiệp cần phải lựa chọn một phơng
pháp tính giá thích hợp nhất và tối u nhất.
Phần II. Các phơng pháp tính giá
hàng tồn kho.
Tính khoa học phơng pháp tính giá hàng tồn kho
1. Cơ sở phơng pháp luận của phơng pháp tính giá hàng tồn kho
Để nghiên cứu một cách liên tục và đầy đủ về giá trị của hàng tồn kho,
hạch toán kế toán phải có một hệ thống kế toán khoa học cho việc hạch toán
hàng tồn kho. Hệ thống phơng pháp kế toán xây dựng dựa trên cơ sở phơng
pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng Mác Lênin và cơ sở lý luận của
kinh tế chính trị học cũng nh đặc điểm của đối tợng tính giá hàng tồn kho.
Xuất phát từ các quy luật và các cặp phạm trù của phép biện chứng duy

a)Tính giá thực tế hàng tồn kho mua ngoài :
Giá thực tế Thuế nhập Chi phí Giảm giá
hàng tồn kho = Giá mua + Khẩu + thu mua - hàng mua
mua ngoài (nếu có) (nếu có)
7
Chúng ta thấy rằng : Giá mua là giá ghi trên hoá đơn bán hàng. Còn khi
doang nghiệp nhập khẩu từ nớc ngoài thì doanh nghiệp phải chịu nộp thuế nhập
khẩu theo quy định của Bộ Tài Chính.
Chi phí thu mua bao gồm chi phí vận chuyển, bốc rỡ. bến bãi, chi phí
nhân công thu mua Trong một số tr ờng hợp hàng tồn kho này gồm nhiều loại
hàng tồn kho thì ta phải phân bổ chi phí cho từng loại hàng tồn kho.
b) Giá thực tế hàng tồn kho tự sản xuất
Giá thực tế Chi phí nguyên vật Chi phí Chi phí
hàng tồn kho = liệu đầu vào + nhân công + sản xuất
tự sản xuất trực tiếp chung
Nh chúng ta đã biết, các sản phẩm, hàng hoá giá trị của nó bao gồm chi
phí nhân công trực tiếp ( chi phí lao động sống ) và chi phí nguyên vật liệu đầu
vào, chi phí sản xuất chung ( chi phí vật hoá ). Đấy cũng chính là các yếu tố
cấu thành nên giá thành hàng tồn kho.
c) Giá thành thực tế của hàng tồn kho thuê ngoài gia công
Các doanh nghiệp, nếu họ xem xét, so sánh các chi phí trong các tr-
ờng hợp khác nhau nếu có lợi cho họ thì họ sẽ thuê ngoài gia công mà không tự
sản xuất thì giá thành của hàng tồn kho sẽ đợc tính nh sau :
Giá thực tế Chi phí Chi phí Chi phí
hàng tồn kho =nguyên vật + vận chuyển + thuê gia
gia công liệu(nếu có) công
d) Trờng hợp hàng tồn kho là hàng đợc biếu tặng, thởng, nhận góp vốn
liên doanh thì giá trị hàng tồn kho đ ợc tính theo giá thị trờng hoặc giá thoả
thuận, giá trị ccủa hàng hoád đó trên thị trờng
2 Tính giá thực tế hàng tồn kho