B GIÁO DO
I HC KINH T TP.HCM
T NAM
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
Mã s : 60340201
LUC S KINH T
NG DN KHOA HC:
B GIÁO DO
I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
NGUYN TH THANH HOÀI
I VI
B GIÁO DO
I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
NGUYN TH THANH HOÀI
I VI
DOANH NGHIP VA VÀ NH
T NAM
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
Mã s: 60340201
LUC S KINH T NG DN KHOA HC:
MC LC
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH V,ă TH
M U 1
CHNGă1:ăTNG QUAN V HN CH RI RO TÍN DNGăI VI DOANH
NGHIP VA VÀ NH CAăNGÂNăHÀNGăTHNGăMI 4
1.1 Tng quan v DNVVN 4
1.1.1 Khái nim 4
1.1.2 căđim 5
1.1.3 Vai trò caăDNVVNăđi vi nn kinh t: 7
1.2 Tín dngăngơnăhƠngăđi vi DNVVN 9
1.2.1 Khái nim tín dng ngân hàng 9
1.2.2 căđim tín dngăngơnăhƠngăđi vi DNVVN 9
1.2.3 Phân loi tín dngăngơnăhƠngăđi vi DNVVN 9
1.2.4 Vai trò ca tín dngăngơnăhƠngăđi vi DNVVN 10
1.3 Ri ro tín dngăđi vi DNVVN 11
1.3.1 Khái nim ri ro tín dng 12
1.3.2ăCácăchătiêuăđoălngăhn chăriăroăt́nădng 12
1.3.3ăc thù ri ro tín dngăđi vi DNVVN 14
1.3.4 Các du hiu nhn bit ri ro tín dngăđi vi DNVVN 14
1.3.4.1 Duăhiuătăph́aăkháchăhƠng: 14
1.3.4.2 Các du hiuăliênăquanăđn công tác qun lý tín dng t phía NHTM 16
1.3.4.3 Du hiu nhn bit t ph́aăcăquanăch qun,ăcácăcăquanăkhác: 17
1.3.4.4 Các du hiu khác 18
2.3.1.3 ThmăđnhăphngăánăkinhădoanhăvƠănhuăcu cp GHTD 50
2.3.2 Thmăđnh bin pháp boăđm 50
2.3.3 Chmăđim và xp hng tín dng khách hàng 54
2.3.4 Phân cp, phân quyn kim soát tín dng, kim soát giao dch 55
2.3.5 Hotăđng kim tra, giám sát tín dng 57
2.3.6 Phân loi n và trích lp d phòng 59
2.3.7 Kim tra kim soát tín dng ni b 59
2.4ăánhăgiáăhotăđng hn ch RRTDăđi vi DNVVN ti Ngân hàng TMCP Công
ThngăVit Nam 61
2.4.1 Các kt qu đtăđc 61
2.4.2 Hn ch 65
2.4.2.1 Các vnăđ v nhân s 65
2.4.2.2 Mô hình qun lý riăroăthngăxuyênăthayăđi 66
2.4.2.3 Chmăđim và xp hng tín dng 67
2.4.2.4 Giám sát sau khi cp tín dng 67
2.4.2.5 X lý và phân loi n 68
2.4.2.6 Phân cp, phân quyn phê duyt tín dng 68
2.4.2.7ăVnăhóaătuơnăth chaătt mt s chi nhánh: 69
KT LUNăCHNGă2 69
CHNGă 3:ă NG DNG MÔ HÌNH LOGISTIC TRONG PHÂN TÍCH RI RO
TÍN DNGăI VI DNVVN TIăNGÂNăHÀNGăTMCPăCÔNGăTHNGăVIT
NAM 71
3.1 Thit k mô hình phân tích RRTD 71
3.1.1 Mô hình nghiên cu 71
3.1.2 Các bin nghiên cu 72
3.1.2.1 Bin ph thuc 72
3.1.2.2 Binăđc lp 72
3.1.3 Mu nghiên cu 75
3.1.4 Kimăđnh mô hình 75
3.2 Kt qu nghiên cu và nhnăđnh các ch s nhăhngăđn kh nngătr n 80
DANH MC CÁC CH VIT TT
BP.KTKSNBCNăăăăăăăăă:ăbăphnăkimătraăkimăsoátăniăbăchiănhánh
CBKTăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăcánăbăkimătra
CBTDăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăcánăbăt́nădng
GHTDăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăgiiăhnăt́nădng
HQTăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăhiăđngăqunătr
HTDăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăhpăđngăt́nădng
KHLQ : khách hàng liên quan
KPIăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăPhng phápăthăđimăcơnăbng
KSGD :ăkimăsoátăgiaoădch
KSGNăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăkimăsoátăgiiăngơn
KSTDăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăkimăsoátăt́nădng
KVăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăkhuăvc
MMTB :ămáyămócăthităb
NHNN : ngân hàng nhà nc
NHTMăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăNgơnăhƠngăthngămi
NHTMCPăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăNgơnăhƠngăthngămiăcăphn
P.GXHă&ăPDGHTDăă:ăPhòngăđánhăgiáăxpăhngăvƠăphêăduytăgiiăhnăt́nădng
P.KSGNăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăPhòngăkimăsoátăgiiăngơn
P.KTKSNBăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăPhòngăkimătraăkimăsoátăniăbă
PGDăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăphòngăgiaoădch
QSDăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăquynăsădng
RRTD :ăriăroăt́nădng
Bng 2.4 : Li nhun sau thu ca các NHTMCP có vnănhƠănc
Bng 2.5 : Chi titădăn khách hàng DNVVN t nmă2008ă- 2013
Bng 2.6 : Chi titădăn phân loi theo khách hàng nmă2013
Bng 2.7 : Chi tit t trng phân loi n ca khách hàng DNVVN so vi toàn h thng
t nmă2008ă- 2013
Bng 2.8 : Chi tit phân loi n ca DNVVN so vi toàn h thng nmă2013
Bng 2.9 :ăCácătrngăhpăTSBăphiăquaăVietinbankăAMCăthmăđnhăvƠăđnhăgiáă
Bng 2.10: Giá tr đnh giá tiăđaăvƠămc cp tín dng tiăđaăsoăvi giá tr đnhăgiáăđi
viăTSBălƠăQSDăđt
Bng 2.11: Mc kim soát tín dng, kim soát giao dch ca chi nhánh, P.GXH &
PDGHTD, P.KSGN
Bng 2.12: Mcăđim tr KPI tuân th
Bng 3.1 : Cu trúc d liu ca mô hình
Bng 3.2 : Các binăđcăđc lpăđc s dng trong mô hình
Bng 3.3 : Bng ma trn h s tngăquană
Bng 3.4 : Kt qu chy mô hình
Bngă3.5:ăKtăquăkimăđnhăWaldăTest
Bng 3.6 : Kt qu chy mô hình sau khi loi các binăkhôngăcóăỦănghaăthng kê
Bng 3.7 : Kt qu kimăđnh Wald Test h s ca các bin có ý nghaăthng kê
Bng 3.8 : Kt qu kimăđnh t l d đoánăđúngăca mô hình
DANH MC CÁC HÌNH V TH
Biuăđ 2.1: T trng cho vay theo thiăgianănmă2013
Biuăđ 2.2: T trng cho vay theo ngành ngh nmă2013
Biuăđ 2.3: Tcăđ tngătrng tng tài sn
Biuăđ 2.4: Tcăđ tngătrng li nhun ca các NHTMCP có vnănhƠănc
thng xuyên, khong 35% phn ánh khó tip cn, còn li 33% không th tip cn
đc vn ngân hàng. Thc t là các DNVVN rtăkhóă đ nhnă đc vn vay t các
ngân hàng bi ngân hàng rt dè chng trong vic thmăđnh h săcho vayăđi vi các
DNVVN. Có nhngăđiu trong hotăđng sn xut doanh nghipăchoălƠăbìnhăthng thì
ngân hàng liăcoiăđóălƠănguyăcăn xu và không chp nhnăchoăvay.ăTrongăkhiătngă
trng tín dngăhngăđnăcácăDNVVNăđangălƠăhngăđiăca các NHTM, Ngân hàng
TMCP Công ThngăVităNamăcngăđangăhngăđn khách hàng là các DNVVN khi
phát trin mô hình Ngân hàng bán l. VyălƠmăsaoăđ tngătrng tín dngăhngăđn
cácă DNVVNă đng thi gim thiu ri ro xyă ra;ă lƠmă cáchă nƠoă đ nhn bită đc
phngăánăvayăkh thi và ít ri ro trong khi thông tin ca các DNVVN luôn b hn ch
và kh nngătinăcy thpăđó chính là lý do la chnăđ tài “Gii pháp hn ch ri ro
tín dnỂ đi vi doanh nghip va và nh ti Ngân hàng ắMCP CônỂ ắểnỂ Vit
Nam”.
2. Mc tiêu nghiên cu:
Lunăvnănghiênăcu thc trng ri ro tín dngăđi vi DNVVN ti Ngân hàng
TMCPăCôngăThngăVit Nam, t đóăđánhăgiáăvƠăđ ra các gii pháp nhm hn ch ri
ro tín dngăđi vi DNVVN ti NgơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVit Nam.
3. PểnỂ pểỡp nỂểiên Ếu
Phngăphápăđnh tính: thu thp s liu, tng hp, phân tích thng kê t các báo
cáo hotăđng kinh doanh ca các ngơnăhƠngăthngămi,ăcngănhăca Ngân
hƠngăTMCPăCôngăThngăVit Nam.
Phngă phápă đnhă lng: tip cn, x lý s liu thc t, ng dng mô hình
Logistic trong phân tích ri ro tín dng doanh nghip.
4. i ỏng và phm vi nghiên cu
3
ng nghiên cu: hn ch ri ro tín dngăđi vi DNVVN ti Ngân hàng
TMCPăCôngăThngăVit Nam
Phm vi nghiên cu:
ngun vn (tng ngun vnătngăđngătng tài snăđcăxácăđnh trong bngăcơnăđi
k toán ca doanh nghip) hoc s laoăđngăbìnhăquơnănmă(tng ngun vn là tiêu chí
uătiên).ăC th:
Doanh nghip siêu nh là doanh nghip có s laoăđng t 10ăngi tr xung.
Doanh nghip nh là doanh nghip có tng ngun vnădi 20 t đng và s
laoăđng t trênă10ăđn 200ăđi vi các doanh nghip trong ngành nông-lâm- thy sn,
công nghip và xây dng; tng vnădi 10 t đngăvƠălaoăđng t trênă10ăđnă50ăđi
vi doanh nghipătrongăngƠnhăthngămi và dch v.
Doanh nghip va là doanh nghip có tng ngun vn t trên 20 t đn 100 t
và s laoăđng t trênă200ăđnă300ăngiăđi vi các doanh nghip trong ngành nông-
lâm- thy sn, công nghip và xây dng; tng ngun vnătrênă10ăđn 50 t đng và s
laoăđng t trênă50ăđnă100ăđi vi doanh nghipătrongăthngămi và dch v.
nhănghaăDNVVNăca quc t t́nhăđn s lngălaoăđng, quy mô tng ngun
vn ậ tng tài sn và quy mô tngădoanhăthuătrongăkhiăđnhănghaăDNVVNăca Vit
Nam ch t́nhăđn quy mô tng ngun vn- tng tài sn và s lngălaoăđng.
Vic phân loi DNVVNăcngănhătiêuăch́ăphơnăloi ph thucăvƠoăđiu kin kinh t,
xã hi ca tngănc trong tngăgiaiăđon phát trin c th, sao cho phù hp vi trình
đ phát trin,ăđiu kin và mcăđ́chăphơnăloi ca miănc.
5
Theo liên minh Châu Âu (EU): nhă nghaă DNVVN nhă sau: "DNVVN là
doanh nghip s dngắtăhnă250ălaoăđng vƠăcóădoanhăthuăhƠngănmăkhôngăvt quá
50 triu euro, và/hocăhƠngănmătng bngăcơnăđi không trên 43 triu euro."
Ti M, vicăxácăđnh DNVVN da vào ngành ngh mƠăcôngătyăđóăkinhădoanh,ă
doanhăthuăhƠngănmăvƠăs lngănhơnăviênă(thng là 500 laoăđng, mt s ngành có
th có tiăđaălƠă1.500ălaoăđng)
Ti Nht Bn: DNVVNăđc phân loi theo khu vc:
Khu vc sn xut: doanh nghipăcóădiă300ălaoăđng và vnăđuătălƠă1ătriu USD
Khu vcăthngămi và dch v: Doanh nghipăcóădiă100ălaoăđngă(đi vi doanh
nghipăbánăbuôn)ăhayă50ălaoăđngă(đi vi doanh nghip bán l và dch v), vnăđuătă
tay ngh,ătrìnhăđ chuyênămônăcao.ăNgiălaoăđngăcngắtăđcăđƠoăto và cp nht
kin thc chuyên môn do kinh phí hn hp. Ngoài ra, công vic không năđnh,ăcăhi
phát trin ngh nghip không cao khin nhngălaoăđng có chuyên môn cao không
mun gn bó vi doanh nghip
Kh nngăv công ngh thp do khôngăđ tài chính cho nghiên cu trin khai.
Tuy nhiên, các DNVVN rt linh hot trong vic thay đi công ngh sn xut do giá tr
ca dây chuyn công ngh thng thp và h thng có nhng sáng kină đi mi
công ngh phù hp vi quy mô ca mình t nhng công ngh căvƠălc hu.ăiu này
th hin tính linh hotătrongăđi mi công ngh và to nên s khác bit v sn phm
đ các DNVVN có th tn ti trên th trng.
7
Các DNVVN VităNamăthng thuê mt bng vi din tích hn ch và cách xa
trung tâm hoc s dng nhng dinăt́chăđt riêng ca mình làm mt bng SXKD. Do
đó,ăcácădoanhănghip s gp nhiuăkhóăkhnăkhiăm rng SXKD.
Kh nngă tip cn th trngă kém,ă đc bit là th trngănc ngoài, do các
DNVVNăthng hotăđng trong phm vi đaăphng,ăngoƠiăraădoăthiu kinh phí, các
hotăđng marketing caăDNVVNăcngăgp nhiuăkhóăkhn.
CácăDNVVNăthng gpăkhóăkhnăkhiătip cn ngun vn ngân hàng,ăthng
s dng ngun vn vay t bnăbè,ăngi thân. Nguyên nhân là do các DNVVN thiu
tài snăđm bo, s liu s sách k toán không rõ ràng, minh bch,ăchaăcóăuyăt́nătrênă
th trng.
Các DNVVN ti Vit Nam gp rt nhiu gpăkhóăkhnăc t bên trongă(nhănngălc
qun lý kém, công ngh lc hu,ăđc bit là vn ítầ) và t môiătrng kinh doanh bên
ngoƠiă(nhăs cnh tranh ngày càng gay gt t các công tyănc ngoài do các hàng rào
thu quan, phi thu quanăđangădnăđc d b;ăầ).ă có th tn ti, phát trin và tin
hành hotăđng kinh doanh hiu qu, các doanh nghip này rt cn s quan tâm, h tr
ca Chính ph.
1.1.3 Vai trò ca DNVVN i vi nn kinh t:
Loi hình DNVVN ti VităNamăđangăcóănhngăbc tin khá vng trong nn kinh
đc mi liên kt cht ch vi các tngăcôngătyănhƠănc, các tpăđoƠnăxuyênăquc
giaầ
Các DNVVN có vai trò tích ccăđi vi s phát trin kinh t đaăphng,ăkhaiă
thác timănngăth mnh ca tng vùng. Phát trin các DNVVN s giúpăcácăđaăphngă
khai thác th mnh v đtăđai,ătƠiănguyên,ălaoăđng trong miălnhăvc phc v phát
trin kinh t đaăphng.ăă
9
Các DNVVN góp phnăthúcăđy chuyn dchăcăcu kinh t,ăcăcuălaoăđng và
phơnăcôngălaoăđng giaăcácăvùng,ăđaăphng.ăS phát trin ca DNVVN có th góp
phnăđy mnh chuyn dchăcăcu kinh t vƠăcăcuălaoăđng trong mtănc, thu hút
đc ngày càng nhiuălaoăđng nông thôn, ch yu tp trung vào các ngành phi nông
nghip, công nghipăvƠăđưăgiúpăphn chuynăđiăcăcu kinh t đaă phng,ăcăcu
ngành, góp phn chuyn dchăcăcu kinh t chung ca quc gia.
1.2 Tín di vi DNVVN
1.2.1 Khái nim tín dng ngân hàng
Tín dng ngân hàng là mi quan h vayămn gia ngân hàng vi tt c các cá
nhân, t chc và các doanh nghip khác trong xã hi. Nó không phi là quan h dch
chuyn vn trc tip t niătm thi thaăsangăniătm thi thiu mà là quan h dch
chuyn vn gián tip thông qua mt t chcătrungăgian,ăđóălƠăngơnăhƠng.ă
1.2.2 m tín di vi DNVVN
Xut phát t đcăđim chung ca các DNVVN là vn t có thp, tình hình tài
chính thng thiu minh bch, thiu tài sn th chp, th trng còn hn ch, kh nngă
chngăđ ri ro còn thpănênăcácăngơnăhƠngăthng có tâm lý thn trng khi cho vay
cácăDNVVNăvìăRRTDăđi viăcácăDNVVNăcaoăhnănhiu so vi các doanh nghip
ln.
CácăDNVVNăthng có nhu cu vnăvayăngơnăhƠngăđ b sung vnăluăđng,
đuătăvƠoăcác d án có quy mô nh do tim lcătƠiăch́nhăcngănhăkh nngăqun lý
chaăđ mnhăđ phát trin các d án có quy mô ln.
1.2.3 Phân loi tín di vi DNVVN
đc chi phí, không nhăhngăđn quyn s hu ca doanh nghip vƠăcóăđc khon
tit kim t thu; toăđònăby cho quá trình hotăđng sn xut kinh doanh hiu qu
hn.
Tín dng ngân hàng góp phn nâng cao hiu qu s dng vn ca các DNVVN.
Khi s dng vn vay ngân hàng, các doanh nghip phi tuân th hpăđng tín dng,
đm bo hoàn tr gc, lưiăđúngăhn. vayăđc vn ca ngân hàng, các doanh nghip
phiăcóăphngăánăkinhădoanh kh thi. Ngoài ra, trong quá trình cho vay, ngân hàng
thc hin kimăsoátătrc, trong và sau khi gii ngân, do vy các doanh nghip phi s
dng vnăvayăđúngămcăđ́ch.
Tín dng ngân hàng giúp nâng cao kh nngăcnh tranh ca các DNVVN trong
nn kinh t th trng.
Nn kinh t th trngăđòiăhi các doanh nghip luôn phi ci tin k thut,ăthayăđi
mu mã mtăhƠng,ăđi mi công ngh máy móc thit b hinăđiăđ có th đng vng
và phát trin. Tuy nhiên, các DNVVN không th đm boăđ vn cho nhu cu sn xut
kinh doanh. Vn vay t ngân hàng s toăđiu kin cho các doanh nghip kp thiăđu
tăxơyădngăcăbn, mua sm máy móc thit b, ci tinăphngăthc kinh doanh.
Tín dng ngân hàng giúp các DNVVN tip cn vi ngun hàng hóa t nc ngoài,
máy móc thit b hinăđi trên th gii. Thông qua tài tr thngămi ca ngân hàng
nhăbo lãnh cho các doanh nghip mua thit b, thanh toán LC tr chm, nh thuầă
quan h quc t ca các doanh nghipăđc m rng,ăđc bit toăđiu kin thun li
cho các doanh nghipătrongălnhăvc xut nhp khu.
1.3 Ri ro tín di vi DNVVN
12
1.3.1 Khái nim ri ro tín dng
RRTD là tn tht có kh nngăxy ra do không thu hi hoc thu hiăkhôngăđyăđ
đc s vn ngân hàng và các t chc tín dng đưăcp thông qua hotăđng tín dng.
TheoăWorldbank,ăRRTDălƠănguyăcămƠăngiăđiăvayăkhôngăth chi tr tin lãi,
hoc hoàn tr vn gc so vi thi hnăđưănăđnh trong hpăđng tín dng.
hi,ăliênăquanăđn các v án ch x lý và nhng khon n quá hnăkhôngăđc Chính
ph x lý ri ro.
*H s ri ro tín dng:
í
à ó
H s này cho thy t trng ca khon mc tín dng trong tài sn Có, khon
mc tín dng trong tng tài sn càng ln thì li nhun s lnănhngăđng thi ri ro tín
dngăcngăs cao.
*T l xóa n:
ó
á ó ò
*T l kh nngăbùăđp ri ro:
ă ù đ
ò đ í
á ó đò