NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VÀ GIÁ TRỊ CÀ PHÊ XUẤT KHẨU
CỦA VIỆT NAM Vân Thành Huy
Chủ tịch HðQT – TGð
Công ty Cổ phần ðầu tư XNK Daklak – INEXIM DAKLAK

Việt Nam là nước sản xuất nhiều cà phê ñứng thứ 2 thế giới, sau Brasil; và là
nước sản xuất và xuất khẩu cà phê Robusta lớn nhất thế giới. Là nhà xuất khẩu cà
phê ở vùng có sản lượng và người trồng cà phê sôi ñộng nhất cả nước, với nhiều
năm tham gia thu mua chế biến xuất khẩu trực tiếp, tôi rất lấy làm vui và hãnh diện
rằng cà phê Robusta Việt Nam ñã thực sự tham gia chi phối thị trường cà phê trên
thế giới, chí ít cũng làm ảnh hưởng trực tiếp ñến sàn giao dịch cà phê tại London.
Tuy nhiên, trong quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng vào thị trường, chúng
tôi vẫn mãi trăn trở, băn khoăn về chất lượng và ñiều kiện giao hàng cà phê xuất
khẩu của cà phê Việt Nam hiện nay; Và tại diễn ñàn này, cho phép tôi trình bày 2
nội dung cơ bản, ñó là:
Phần thứ nhất:
Xuất khẩu cà phê chất lượng cao ñể tạo giá trị gia tăng mới
ðã từ lâu chúng ta có thói quen là chào bán và xuất khẩu cà phê sơ chế theo
tiêu chuẩn 13 – 5 – 1 ( thuỷ phần, hạt ñen vỡ, tạp chất …) với giá thưòng thấp so
với thị trường cùng loại, cụ thể so với giá LIFFE ( London) trừ từ 120 – 240 USD/
tấn, nông dân và nhà xuất khẩu Việt Nam bị thua thiệt lớn, sự thua thiệt này có xuất
phát ñiểm là do sân chơi chưa cân sức với các nước nhập khẩu lớn thường ép các
nước sản xuất mà chất lượng hàng chưa theo tiêu chuẩn quốc tế, mặt khác do sự yếu
kém của chúng ta về ñiều hành, quản lý chất lượng hàng xuất khẩu, cũng do khó
khăn về tài chính và quy mô của từng doanh nghiệp, sự lạc hậu trong công nghệ chế
biến sau thu hoạch .v.v.v..
Hai năm gần ñây, nhất là từ khi Việt Nam gia nhập tổ chức Thương mại thế
giới ( WTO ), chúng ta bắt ñầu bước vào sân chơi toàn cầu, và các nhà nhập khẩu

ninh xã hội trong thời gian thu hoạch, nhất là vào những thời ñiểm giá cà phê cao,
người nông dân luôn có tâm lý thu hái theo kiểu “ xanh nhà hơn già ñồng ”, thu hái
cả khi quả ñang còn xanh, ñây là nguyên nhân cơ bản dẫn ñến cà phê xanh, non hạt
ñen nhiều, tác ñộng trực tiếp ñến chất lượng cà phê.
Từ những yếu tố tác ñộng trên, ñòi hỏi nhà nước phải có chính sách cụ thể
trong việc hỗ trợ nông dân, nhất là vùng ñồng bào dân tộc, nông dân nghèo có sân
phơi, máy sấy, nhanh chóng ñưa công nghệ chế biến sau thu hoạch. Bằng những hỗ
trợ thiết thực, ñưa khoa học công nghệ chăm sóc vào vườn cây nhằm chống việc
lạm dụng sử dụng thuốc trừ sâu và phân hoá học, ñồng thời tăng cường an ninh xã
hội tại từng ñịa phương trong thời gian thu hái …

Phần thứ 2:
Thống nhất thực hiện Hợp ñồng xuất khẩu theo phương thức giao hàng
FCA thay vì FOB:
Theo thông lệ quốc tế, và ñã từ lâu các nhà xuất khẩu cà phê Việt Nam ñều
ñàm phán và ký hợp ñồng với nhà nhập khẩu theo ñiều kiện giao hàng FOB ( Free
On Board), ñiều kiện giao hàng FOB thưòng là giao những lô hàng rời tại cảng
người bán.
Hiện nay, hầu hết các lô cà phê giao cho nhà nhập khẩu bằng container, mà ñã
giao hàng bằng container thì không thể giao hàng ngay tại mạn tàu, mà phải giao
hàng cho ngưòi chuyên chở tại các bãi ñể container ( còn gọi là CY – Container
Yard ), hay tại các trạm giao hàng lẻ ( gọi là CFS – Container Freight Station ) ở
trên bờ, việc kiểm tra kiểm ñếm giữa hai bên và cả việc thông quan của cơ quan Hải
quan ñều diễn ra tại CY hay CFS, và ñây chính là lan can tàu của bên bán theo ñúng
nghĩa của hàng bán container.
Dẫn chiếu việc này bởi vì thông thường từ lúc giao container cho người
chuyên chở tại CY cho ñến lúc nhận ñược vận ñơn của hãng tàu phải mất từ 5 ñến 7
ngày, mùa xuất khẩu cao ñiểm phải mất ñến 10 ngày, có khi còn lâu hơn; ðây chính
là thiệt hại của doanh nghiệp vì hàng ñã giao cho nhà nhập khẩu nhưng chưa thể lấy
ñược tiền, chưa kể trường hợp nhà nhập khẩu chưa thuê ñược tàu, hàng container