25
bộ giáo dục v đo tạo
đại học thái nguyên
----------------------------

Nguyễn Thế Huấn

nghiên cứu đặc điểm sinh trởng, phát triển v biện pháp
nâng cao tỷ lệ đậu quả của một số giống hồng
ở thái nguyên, bắc kạn Chuyên ngành: Trồng trọt
Mã số: 4.01.08 Tóm tắt luận án tiến sĩ nông nghiệp


Ngời hớng dẫn khoa học
Thứ nhất: PGS.TS. Nguyễn đức Lơng
Thứ hai: PGS.TS. Đo Thanh Vân Phản biện 1: PGS.TS. Vũ mạnh hải

Phản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Xuân Linh

Phản biện 3: PGS.TS. Lê tất khơng Luận án sẽ đợc bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp nhà nớc
họp tại Trờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên vào hồi 8 giờ 30
ngày 10 tháng 11năm 2006.
Có thể tham khảo luận án tại:
Th viện quốc gia, Hà Nội
Th viện Trờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên

1
Mở đầu
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cây hồng (Diospyros kaki L.) l cây ăn quả quan trọng ở Việt
Nam, đợc xác định l một trong những cây ăn quả đặc sản của vùng
Đông Bắc. Quả hồng có hm lợng dinh dỡng khá cao: đờng tổng số
chiếm từ 10-18%, protein từ 0,4 - 0,6%, ngoi ra còn chứa các loại
Caroten, Vitamin A, C, PP, B

2
góp phần giải quyết thực trạng trồng hồng trong nớc mang tính quảng
canh, dựa vo tự nhiên, năng suất thấp, sản phẩm thu hoạch kém chất
lợng, có nguy cơ thoái hoá giống nhanh, hiệu quả sản suất thấp, gây
khó khăn cho chủ vờn.
- Đề ti góp phần hon thiện quy trình trồng v chăm sóc hồng,
tăng năng suất thu hoạch, tăng thu nhập cho ngời lm vờn.
- Những kết quả của đề ti có thể sử dụng lm ti liệu giảng dạy
trong các trờng kỹ thuật nông nghiệp, lm ti liệu tham khảo cho các
nh lm vờn, các cán bộ khuyến nông v các nh khoa học nông
nghiệp nghiên cứu những vấn đề liên quan đến đặc điểm sinh học của
cây hồng.
4. Những đóng góp của luận án
- L công trình khoa học đề cập đến việc đánh giá khái quát về
tiềm năng phát triển cây hồng ở vùng đồi núi phía Bắc nói chung v ở
Thái Nguyên, Bắc Kạn nói riêng.
- Góp phần đi sâu nghiên cứu về một số đặc điểm sinh trởng,
phát triển của cây hồng tại Việt Nam cũng nh ở Thái Nguyên v Bắc
Kạn, tạo tiền đề cho những nghiên cứu tiếp theo về cây hồng trong
tơng lai.
- Dựa vo cơ sở khoa học v thực tiễn của đề ti, bớc đầu đề xuất
các biện pháp kỹ thuật thâm canh tăng năng suất hồng, góp phần nâng
cao hiệu quả sử dụng đất đồi núi vùng Đông Bắc.
5. Nội dung kết cấu của luận án
Ngoi phần mở đầu, kết luận, phụ lục, luận án đợc trình by
trong 126 trang, với 4 kết luận, 3 đề nghị, 58 bảng biểu, 6 sơ đồ, 15 đồ
thị, 2 bản đồ, 59 ảnh minh họa, 146 ti liệu tham khảo trong đó có 73
ti liệu tiếng Việt v 73 ti liệu tiếng n
ớc ngoi, 3 công trình đợc
công bố có liên quan đến luận án.

2-3 đợt lộc l xuân, hè, thu [15], [22], [24], [71], [72]. Các đợt lộc có
sự liên quan chặt chẽ với nhau, quá trình ra lộc của năm trớc l tiền
đề cho sự ra hoa kết quả ở năm sau. Hiểu biết rõ về các quy luật trên sẽ
có các biện pháp kỹ thuật điều khiển quá trình ra lộc, hạn chế hoặc
loại bỏ hon ton hiện tợng ra quả cách năm, bồi dỡng cnh mẹ của
cnh quả năm sau, góp phần nâng cao năng suất hồng [14], [15], [22],
[23], [24]. Việc nghiên cứu quá trình ra lộc, mối liên hệ giữa các đợt
lộc trong năm l tiền đề để xây dựng các biện pháp kỹ thuật.

4
1.1.3. Cơ sở khoa học của thụ phấn nhân tạo
Hồng l cây phân tính (biệt chu), nhng hoa cái có thể tạo quả
không hạt khi không đợc thụ phấn [102].
Với các loi cây ăn quả nguồn hạt phấn khác nhau ảnh hởng đến
tỷ lệ đậu quả, năng suất, chất lợng quả [74], [115], [121], [125].
Hồng Thạch Thất l cây giao phấn, trên cùng một cây có cả hoa
đực, hoa cái riêng biệt v hoa lỡng tính, phần lớn số quả đậu l có
hạt, hạt hình thnh l kết quả của quá trình thụ phấn, thụ tinh. Tuy
nhiên nguồn hạt phấn no l có ý nghĩa nhất lại cha đợc đề cập đến.
Vì vậy, nghiên cứu ảnh hởng của các nguồn hạt phấn khác nhau đến tỷ
lệ đậu v năng suất hồng l cần thiết.
1.1.4. Cơ sở khoa học của việc phun chất điều hoà sinh trởng
Chất điều hòa sinh trởng đã v đang đợc sử dụng rộng rãi trong
trồng trọt nh một phơng tiện điều chỉnh hoá học quan trọng Các
ứng dụng nh kích thích sinh trởng của cây, điều chỉnh giới tính của
hoa, tăng đậu quả, tạo quả không hạt, điều chỉnh sự chín của quả v sự
ngủ nghỉ của hạt, củ [40], [41].
Việc sử dụng chất điều hòa sinh trởng lm tăng sự đậu quả, tạo
quả không hạt đợc ứng dụng rộng rãi v có hiệu quả cao trong sản
xuất với các cây: nho, bầu bí, c chua, táo...[41], [42], [53], [65], [69].

các đợt lộc đến sinh trởng, phát triển và năng suất hồng2.2.3. Nghiên cứu ảnh hởng của nhiệt độ các tháng mùa đông đến năng
suất của các giống hồng ở Thái Nguyên, Bắc Kạn
2.2.4. Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật (thụ phấn nhân tạo,
phun chất điều hoà sinh trởng, phân bón qua lá) cho cây hồng
2.3. Phơng pháp nghiên cứu
2.3.1. Nghiên cứu điều kiện tự nhiên, kinh tế, x hội, tình hình sản
xuất cây ăn quả và cây hồng ở hai tỉnh Thái Nguyên, Bắc Kạn
- Thu thập số liệu từ: Cục thống kê, Đi khí tợng thuỷ văn, Sở
nông nghiệp & phát triển nông thôn hai tỉnh Thái Nguyên v Bắc Kạn.
- Điều tra, khảo sát các giống hồng hiện có trên địa bn hai tỉnh
Thái Nguyên, Bắc Kạn: chỉ tiêu v phơng pháp tiến hnh dựa vo đề
cơng nghiên cứu đề ti Điều tra, thu thập, bảo tồn, đánh giá một số

6
giống cây ăn quả đặc sản ở một số vùng sinh thái đặc trng của
Trờng Đại học Nông nghiệp 1 H Nội, năm 1994.
2.3.2. Nghiên cứu đặc điểm sinh trởng, phát triển, mối liên hệ giữa
các đợt lộc đến sinh trởng, phát triển và năng suất hồng Phơng pháp nghiên cứu: theo phơng pháp định cnh sinh
trởng của Đại học Kyushu Nhật Bản. Thời gian thí nghiệm từ tháng
01/2001 đến tháng 12/2003.
2.3.3. Nghiên cứu ảnh hởng của nhiệt độ các tháng mùa đông đến năng
suất của các giống hồng ở Thái Nguyên, Bắc Kạn
Thu thập số liệu về nhiệt độ trung bình v nhiệt độ tuyệt đối thấp
các tháng mùa đông v năng suất hồng qua các năm (2001, 2002,