ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S PHẠM HỒNG NHẬT
Chương 1: MỞ ĐẦU
1.1 Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm gần đây, tình hình phát triển kinh tế nghành thủy sản của Việt
Nam đã có những bước nhảy vọt. Thủy sản là nghành kinh tế mũi nhọn của Việt
Nam, với sản lượng xuất khẩu đứng thứ tư trên thế giới sau Trung Quốc, Ấn độ và
Inđônêxia (Nguồn: www.vasep.com.vn). Sản phẩm chủ yếu khai thác từ các nguồn
đánh bắt và nuôi trồng. Ngày nay sản lượng thủy sản từ nuôi trồng đã tăng mạnh
do hoạt động nuôi trồng đang phát triển mạnh mẽ ở nhiều nơi cả nước mà điển
hình là tại Đồng bằng Sông Cửu long.
Hoạt động nuôi trồng thủy sản đã đang và sẽ mở rộng tại các tỉnh Đồng bằng
Sông Cửu long, đặc biệt là tỉnh An Giang, nơi đầu nguồn của nghề nuôi cá tra và
cá ba sa. Tuy nhiên, cùng với sự gia tăng hoạt động nuôi trồng thủy sản thì môi
trường cũng bò ô nhiễm với nguyên nhân là do người nuôi chưa nhận biết được
tầm quan trọng giữa nuôi trồng thủy sản với môi trường, lợi về kinh tế, nhưng
cũng có khi hại về môi trường nếu chúng không được kiểm soát.
Lượng thức ăn dư thừa trong quá trình nuôi, nước thải từ các ao nuôi không qua
xử lí, các hóa chất sử dụng để cải tạo ao là những nguyên nhân chính khiến môi
trường nước trở nên bò ô nhiễm. Tài nguyên nước mặt đã được sử dụng một cách
hoang phí do sự thiếu hiểu biết hoặc biết nhưng thờ ơ không quan tâm của các
người nuôi cá gây tác động xấu đến môi trường nước.
Việc sử dụng con giống không đạt tiêu chuẩn, nguồn thức ăn không đảm bảo
nguồn gốc cũng như thức ăn tự chế biến là các nguyên nhân chính làm cho sản
lượng không tăng theo diện tích. Giá cá lên xuống thất thường là nguyên nhân
làm cho người dân đua nhau đào ao thả cá và cũng đua nhau bỏ hoang ao. Vì thế
tài nguyên đất đã không được sử dụng đúng mục đích và sử dụng triệt để đã và
SVTH: HỒ PHƯỚC HIỆP
MSSV: 103108072
1
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S PHẠM HỒNG NHẬT
đang gây mất cân bằng sinh thái và làm suy giảm nghiêm trọng vườn cây ăn trái

- Tổng hợp, biên hội và kế thừa các tài liệu, các nghiên cứu có liên quan
- Điều tra diện tích nuôi cá basa – cá tra trên đòa bàn tỉnh An Giang
- Khảo sát, xem xét qui trình nuôi cá basa – cá tra, hiện trạng môi trường
khu vực nuôi
- Điều tra mức độ hưởng ứng phong trào nuôi cá basa – cá tra trên đòa bàn
tỉnh
- Phân tích lợi ích kinh tế từ hoạt động nuôi cá basa - cá tra
- Phân tích, đánh giá hiện trạng môi trường trước kia và hiện tại khi phong
trào nuôi cá basa - cá tra hình thành, dự đoán trong tương lai
- Phân tích bài toán tăng trưởng diện tích nuôi cá basa - cá tra, lợi nhuận
kinh tế thu được và sự xuống cấp của môi trường
- Đề xuất các giải pháp quản lí kinh tế và môi trường, hướng đến phát triển
ngư nghiệp bền vững.
1.4 Giới hạn của đề tài
Giới hạn về nội dung
Đề tài chỉ đánh giá mức độ ô nhiễm môi trường do hoạt động nuôi cá basa – cá
tra gây nên và phân tích lợi ích thiết thực đạt được từ hoạt động này, từ đó đánh
giá tổng hợp xem nên tăng hay hạn chế diện tích nuôi là hợp lí. Qua đó đề xuất
các giải pháp quản lí diện tích nuôi hiệu quả mang lại lợi ích kinh tế nhiều nhất
mà ít ảnh hưởng đến môi trường
Giới hạn về thời gian và không gian
Đề tài chỉ thực hiện trong vòng 3 tháng và chỉ tiến hành thực hiện đánh giá cho
tỉnh An Giang.
SVTH: HỒ PHƯỚC HIỆP
MSSV: 103108072
3
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S PHẠM HỒNG NHẬT
1.5 Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp luận:
Phát triển kinh tế là xu thế tất yếu của tất cả các nước trên thế giới. Tùy vào điều

thế giới cả về số lượng lẫn chất lượng. Do đó hàng hóa xuất khẩu phải đảm bảo
chất lượng mà trong đó mặt hàng thủy sản thì còn đòi hỏi cao về các tiêu chuẩn
an toàn thực phẩm và các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường trong quá trình nuôi.
Chính điều này khiến cho đầu ra của con cá nuôi của Việt Nam gặp nhiều trở
ngại do người nuôi chỉ biết nuôi mà ít biết đến kó thuật nuôi như thế nào mới là
đúng, mới là sạch, mới là hiệu quả mà đặc biệt là các yếu tố môi trường đang
được thế giới quan tâm.
Với phương châm một người làm thành công thì sẽ có nhiều người khác làm theo.
Vì thế ngoài các công ty lớn có đầu tư kó thuật, vốn, xin phép nuôi cá hợp pháp,
tuân theo các qui đònh kó thuật và qui hoạch thì vấn nạn hiện nay là sự gia tăng
diện tích nuôi cá một cách ồ ạt không theo qui hoạch, tạo nên sự mất cân đối
trong sử dụng tài nguyên đất và nước. Mặt khác với tốc độ gia tăng này đã khiến
các cơ quan quản lí nhà nước liên quan không thể quản lí được và sẽ tiềm ẩn là
nguyên nhân gây nên những hậu quả khó lường cho môi trường.
Như chúng ta đã biết, việc nuôi cá dù là nuôi bè, đăng đầm hay đào ao đều tác
động trực tiếp đến môi trường nước và đất. Việc nuôi không đúng kó thuật gây
nên dòch bệnh, thức ăn cho cá dư thừa, nước từ ao nuôi được lấy trực tiếp từ sông
và cũng thải trực tiếp vào sông là những nguyên nhân chính gây nên sự suy thoái
môi trường trầm trọng. Theo kết quả quan trắc mới nhất từ Sở Tài nguyên và Môi
trường các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, Vónh Long, Tiền Giang cho thấy
tình trạng ô nhiễm môi trường ở những khu vực nuôi cá tập trung đã đến lúc báo
động
(Nguồn: Chi cục Bảo vệ Môi trường khu vực Tây Nam bộ, 2006).
SVTH: HỒ PHƯỚC HIỆP
MSSV: 103108072
5
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S PHẠM HỒNG NHẬT
Theo chuyên gia thủy sản, hiện con giống cá tra - basa đang có sự thoái hóa. Do
đó cần phải có quy đònh nghiêm ngặt về kiểm tra, quản lý nguồn giống bố mẹ và
chất lượng con giống. Sau khi Phân viện Quy hoạch Thủy sản phiá Nam đưa ra

4. Đời sống của người dân nuôi cá cũng như các hộ không nuôi cá sẽ bò ảnh
hưởng như thế nào trước xu thế này?
5. Có nên khuyến khích tiếp tục tăng diện tích nuôi hay dừng hoặc giảm để
đảm bảo cho hoạt động nuôi trồng bền vững ít tác động đến môi trường?
Qua đó, đề xuất các giải pháp quản lí hiệu quả diện tích nuôi cá. Tăng hoặc giảm
diện tích nuôi sao cho sản lượng, chất lượng và lợi suất kinh tế là tối ưu, nhằm
tiến đến phát triển kinh tế ngư nghiệp theo hướng bền vững.
SVTH: HỒ PHƯỚC HIỆP
MSSV: 103108072
7
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S PHẠM HỒNG NHẬT
Sô ñoà nghieân cöùu:
SVTH: HỒ PHƯỚC HIỆP
MSSV: 103108072
8
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S PHẠM HỒNG NHẬT
Phương pháp thực tế:
SVTH: HỒ PHƯỚC HIỆP
MSSV: 103108072
Tổng hợp, biên hội và kế thừa
các tài liệu, các nghiên cứu có
liên quan
Khảo sát, điều tra diện tích
nuôi cá basa - cá tra và qui trình
nuôi
Phỏng vấn, điều tra mức độ
hưởng ứng phong trào nuôi cá
basa - cá tra và mối quan tâm về
môi trường của người dân
Phân tích lợi ích kinh tế từ nuôi cá basa -

thực tế.
Phương pháp phân tích tổng hợp: Từ các tài liệu thu thập, số liệu đã qua xử lý,
tiến hành phân tích tổng hợp để tìm hiểu mức độ, thái độ của người nuôi cá cũng
như không nuôi cá ra sao? Lợi ích từ nuôi cá như thế nào? nh hưởng đến môi
trường như thế nào nếu diện tích nuôi vẫn tiếp tục tăng.
Phương pháp đánh giá tổng hợp: Từ kết quả của quá trình phân tích tổng hợp các
dữ liệu đã có, tiến hành đưa ra các giải pháp quản lí hiệu quả diện tích nuôi nhằm
tăng hiệu quả kinh tế và giảm tác động đến môi trường.
1.6 Ý nghóa của đề tài
SVTH: HỒ PHƯỚC HIỆP
MSSV: 103108072
10