Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng HS giỏi
môn Địa lý 8 ở trường THCS

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong chương trình bồi dưỡng học sinh giỏi, số lượng kiến thức và các bài
tập liên quan đến Atlat chiếm một tỉ lệ khá lớn. Có nhiều nội dung kiến thức và kĩ
năng Địa lý được thể hiện chủ yếu qua Atlat. Atlat ngoài là nguồn kiến thức Địa
lý khổng lồ, được xem là “cuốn sách giáo khoa” thứ hai, còn là một kênh tri thức
giúp hình thành những kiến thức và kĩ năng Địa lý mới.
Trong đề thi học sinh giỏi các cấp, cũng như thi vào lớp 10 chuyên và thi tốt
nghiệp môn Địa lý, nội dung các câu hỏi liên quan đến Atlat chiếm một phần
quan trọng mà học sinh rất dễ đạt điểm cao nên các kĩ năng sử dụng Atlat được
rèn luyện tốt, ngược lại học sinh sẽ rất dễ mất điểm nếu như không nắm chắc các
kĩ năng đó.
Xuất phát từ thực tế giảng dạy và thi học sinh giỏi môn Địa lý ở cấp trung
học cơ sở, đặc biệt là việc hướng dẫn học sinh ôn tập thi học sinh giỏi môn Địa lý
trong những năm qua đạt hiệu quả chưa cao một trong những nguyên nhân là
giáo viên chưa chú ý hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức từ Atlat trong quá
trình học tập và ôn thi học sinh giỏi. Vậy để đạt kết quả cao trong các bài kiểm
tra học sinh giỏi môn Địa lý cần thiết phải có các kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý
Việt Nam. các em có thể ghi nhớ kiến thức thông qua Atlat, từ Atlat Địa lý Việt
Nam kết hợp với các kiến thức đã học để rút ra được sự vật và hiện tượng Địa lý,
trình bày và giải thích các hiện tượng Địa lý trong mối quan hệ tác động qua lại
biện chứng, làm rõ được những vấn đề mà đề thi yêu cầu. Để học sinh có thể sử
dụng tốt Atlat Địa lý Việt Nam vào học tập và làm bài kiểm tra môn Địa lý đòi
hỏi giáo viên phải biết cách giúp học sinh có các kĩ năng sử dụng và khai thác
kiến thức từ atlat, tìm được những kiến thức Địa lý có sẵn hoặc tiềm ẩn trong
Atlat, đó là lí do cấp thiết khiến tôi chọn đề tài " Rèn luyện kĩ năng sử dụng
Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lý 8 ở trường
trung học cơ sở".

01

20,

Yếu
SL %
03
75,

Kém
SL %
01
25,

0
40,

0
40,

02

02

2013
0
0
0
Qua bảng thống kê trên, chúng ta nhận thấy trong quá trình bồi dưỡng học
sinh giỏi việc sử dụng Atlat chỉ với mục đích minh họa cho nội dung bài giảng

sự thiên lệch trong nhận thức về tầm quan trọng của môn học
- Học sinh chưa có phương pháp học môn Địa lý nói chung và kĩ năng sử dụng
Atlat Địa lý Việt Nam nói riêng. Do đó các em không có hứng thú, chủ động học
tập và tìm kiếm nguồn tri thức.
- Số lượng môn tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi nhiều nên các em ưu tiên cho
những môn khác ( như môn hóa học, vật lý, toán, anh..) còn các môn khoa học xã
hội ít được học sinh lựa chọn. Vì vậy chất lượng đầu vào trong bồi dưỡng học
sinh giỏi môn Địa lý còn thấp và các kĩ năng Địa lý của các em rất hạn chế, do đó
3


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng HS giỏi
môn Địa lý 8 ở trường THCS

trong quá trình bồi dưỡng việc rèn luyện kĩ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam
rất khó khăn, đòi hỏi giáo viên phải có sự kiên trì.
Từ thực tế và việc phân tích những nguyên nhân trên bản thân tôi đặt ra
câu hỏi, làm thế nào để nâng cao hiệu quả khai thác kiến thức từ Atlat và rèn
luyện cho các em các kỹ năng sử dụng Atlat để Atlat Địa lý Việt Nam thực sự trở
thành nguồn tri thức thứ hai của các em trong học tập và thi học sinh giỏi, đồng
thời góp phần nâng cao chất lượng mũi nhọn học sinh giỏi môn Địa lí 8 ở trường
trung học cơ sở.
II. NỘI DUNG VÀ GIẢI PHÁP
1. Nội dung
a. Vai trò của Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng học sinh giỏi
- Atlat Địa lý Việt Nam là hình ảnh trực quan sinh động của các đối tượng Địa lý.
- Atlat Địa lý Việt Nam là cơ sở hình thành các biểu tượng Địa lý và từ biểu
tượng để đi đến khái niệm. Atlat Địa lý Việt Nam vừa là phương tiện để dạy học
nhưng nó vừa chứa đựng nguồn tri thức để học sinh khai thác.
- Đặc biệt trước yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính

- Kĩ năng sử dụng biểu đồ trong Atlat Địa lý Việt Nam
- Kĩ năng phân tích lát cắt địa hình trong Atlat Địa lý Việt Nam
- Kĩ năng xác định phương hướng, khoảng cách, tọa độ Địa lý trên bản đồ.
2. Giải pháp:
Trong nhiều năm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lý 8 ở trường trung học cơ
sở, tôi nhận thấy cần phải rèn luyện cho học sinh các kĩ năng sử dụng Atlat Địa lý
Việt Nam bao gồm.
2.1. Kĩ năng làm việc với bản đồ trong Atlat Địa lý Việt Nam
Bản đồ là phương tiện trực quan, một nguồn tri thức Địa lý quan trọng,
được xem là cuốn sách giáo khoa Địa lý thứ hai. Qua bản đồ, học sinh có thể nhìn
một cách bao quát những khu vực lãnh thổ rộng lớn, những vùng lãnh thổ xa xôi
trên bề mặt đất mà học sinh không có điều kiện quan sát trực tiếp.
Về mặt kiến thức, bản đồ có khả năng phản ánh sự phân bố và những mối
quan hệ của các đối tượng Địa lý trên bề mặt Trái Đất một cách cụ thể mà không
một phương tiện nào khác có thể làm được. Những kí hiệu, màu sắc cách biểu
hiện trên bản đồ là những nội dung Địa lý đã được mã hóa, trở thành một thứ
ngôn ngữ đặc biệt “ ngôn ngữ bản đồ”. Để hiểu được, khai thác và sử dụng trong
quá trình học tập đặc biệt là thi học sinh giỏi môn Địa lý thì giáo viên cần phải
5


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng HS giỏi
môn Địa lý 8 ở trường THCS

rèn luyện các kĩ năng làm việc với bản đồ từ đơn giản đến phức tạp bao gồm các
kĩ năng sau:
a. Kĩ năng đọc bản đồ
Kĩ năng đầu tiên mà bất kỳ học sinh nào cũng phải nắm chắc đó là kĩ năng
đọc bản đồ, trước hết phải có cái nhìn khái quát, tổng thể các đối tượng Địa lý
được biểu hiện trên bản đồ như tên hoặc nội dung biểu hiện của các đối tượng đó.

- Bước 3: Học sinh trình bày kết quả khi đọc bản đồ, giáo viên chuẩn kiến thức.
Tài nguyên khoáng sản nước ta phong phú và đa dạng, bao gồm:
+ Khoáng sản kim loại: Sắt, măng gan, đồng, kẽm..
+ Khoáng sản phi kim loại: Apatit..
+ Khoáng sản năng lượng: Than, dầu mỏ, khí đốt..
Phân bố:
+ Sắt: Thái Nguyên, Yên Bái, Hà Giang, Măng gan: Cao Bằng; Đồng, Vàng: Lào
Cai; Niken: Sơn La; Chì, kẽm: Bắc Cạn; Vàng: Quảng Nam; Aptit: Lào Cai
b. Kĩ năng hiểu bản đồ
Ở mức độ cao hơn đó là kĩ năng hiểu bản đồ, vậy kĩ năng hiểu bản đồ tức là
đối tượng đó thể hiện nội dung gì, đặc điểm, tính chất của đối tượng đó ra sao. Để
có kĩ năng hiểu bản đồ phải có kiến thức về bản đồ và kết hợp với kiến thức về
Địa lý
* Quy trình thực hiện:
- Bước 1: Xác định mục đích yêu cầu
- Bước 2: Nắm được những cơ sở toán học của bản đồ: như phép chiếu đồ,
phương pháp biểu hiện, hệ thống kí hiệu và kết hợp với kiến thức Địa lý để hình
thành đặc điểm, tính chất, nội dung của các đối tượng, hiện tượng Địa lý được thể
hiện trên bản đồ
- Bước 3: Học sinh trình bày kết quả hiểu bản đồ, giáo viên chuẩn kiến thức.
* Ví dụ minh họa
Dựa vào Atlat Địa lý Việt Nam, hãy phân tích đặc điểm địa hình dãy Trường
Sơn Bắc?
Bước 1: Xác định mục đích yêu cầu
Dựa vào bản đồ các miền tự nhiên (trang 13) để phân tích đặc điểm địa hình dãy
núi Trường Sơn Bắc
7


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng HS giỏi

* Ví dụ minh họa
8


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng HS giỏi
môn Địa lý 8 ở trường THCS

Dựa vào Atlat Địa lý Việt Nam hãy phân tích tác động của dãy Trường Sơn
Bắc đến khí hậu, sông ngòi, địa hình ở Bắc Trung Bộ?
- Bước 1: Xác định mục đích yều cầu.
Dựa vào Atlat địa lý Việt Nam các miền tự nhiên ( trang 13) để phân tích tác
động của dãy Trường Sơn Bắc đến khí hậu, sông ngòi, địa hình ở vùng Bắc
Trung Bộ.
- Bước 2: Kết hợp với kiến thức bản đồ và kiến thức Địa lý để xác lập các mối
quan hệ giữa địa hình với khí hậu, giữa địa hình với sông ngòi và địa hình.
Khi đến kĩ năng sử dụng bản đồ thì các em phải vận dụng kiến thức bản đồ
và kiến thức Địa lý để thấy được dãy Trường Sơn Bắc có mối quan hệ chặt chẽ
với các đối tượng tự nhiên khác.
- Bước 3: Học sinh trình bày, giáo viên chuẩn kiến thức
* Tác động của dãy Trường Sơn Bắc đối với:
+ Sông ngòi:
- Dãy Trường Sơn Bắc có hương có hướng TB_ĐN có nhiều dãy núi song song
và so le nhau như vậy nên đã quy định hướng hướng chảy của sông ngòi vùng
Bắc Trung Bộ hầu hết chảy theo hướng Tây- Đông, TB-ĐN, sông ngòi ngắn, dốc,
dòng chảy xiết, lũ lên nhanh.
+ Khí hậu:
- Vào mùa đông kết hợp với các dãy núi đâm ngang đón gió mùa đông bắc, hội tụ
nhiệt đới, bão gây mưa lớn cho vùng Bắc Trung Bộ và mưa xuất hiện muộn hơn
so với các vùng khác. ngoài ra một nhánh núi như Hoành Sơn, Bạch Mã làm suy
yếu gió mùa đông bắc khi tiến xuống phía Nam.

* Giải thích:
+ Đối với sông Mê Công
- Diện tích lưu vực rộng lớn, sông chảy từ Trung Quốc, qua nhiều nước như Thái
Lan, Lào, Căm-Pu-Chia, Mianma, Việt Nam. Đây là một trong những sông có
chiều dài lớn nhất Châu Á
- Chế độ mưa ở thượng lưu, trung lưu, hạ lưu của sông không trùng nhau về mùa
mưa cũng như thời gian mưa
- Lớp phủ thực vật con rất phong phú
- Hệ thống sông Mê Công có hồ rất quan trọng là Biển Hồ, nếu lũ lên thì nước
sông tràn vào hồ..
10


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng HS giỏi
môn Địa lý 8 ở trường THCS

- Phần hạ lưu Sông Mê Công đổ ra biển bằng chín cửa
+ Đối với sông Hồng
- Diện tích lưu vực nhỏ hơn sông Mê Công, chiều dài ngắn hơn phần lớn diện
tích lưu vực nằm ở Việt Nam.
- Hình dạng lưu vực có dạng nan quát nên lũ lên nhanh
- Lớp phủ thực vật ở phần thương và trung lưu ở Tây Bắc và Đông Bắc bị phá
hủy mạnh nên khả năng điều tiết nước hạn chế
- Chế độ mưa theo mùa
- Sông Hồng đổ ra biển bằng ba cửa khả năng thoát lũ chậm hơn sông Mê Công.

2.2. Kĩ năng sử dụng biểu đồ trong Atlat Địa lý Việt Nam
Trong Atlat Địa lý Việt Nam có hệ thống rất lớn các loại biểu đồ như cột,
hình tròn , biểu đồ đường, biểu đồ kết hợp..thể hiện cả quy mô, cơ cấu, động lực
phát triển của các đối tượng từ tự nhiên, dân cư, kinh tế và các vùng.

+ Đo tính các đại lượng ở mỗi trạm:
- Về nhiệt độ tháng có nhiệt độ thấp nhất tháng nào? bao nhiêu độ C. Tháng có
nhiệt độ cao nhất vào tháng nào? bao nhiêu độ C?
- Về lượng mưa: Mưa ít vào mùa nào? mưa nhiều vào mùa nào? bao nhiêu mm
+ Từ đó so sánh kết hợp với kiến thức để giải thích
- Bước 3: Học sinh trình bày, giáo viên chuẩn kiến thức
* So sánh và giải thích 2 biểu đồ khí hậu trạm Hà Nội và trạm thành phố Hồ Chí
Minh:
+ Xác định vị trí của 2 trạm.
- Hà Nội nằm trong miển khí hậu phía Bắc
- Thành phố Hồ Chí Minh nằm trong miền khí hậu phía Nam
- Hà Nội nằm trong miền khí hậu nhiệt đới gió mùa có mùa đông lạnh.
- Thành phố Hồ Chí Minh có khí hậu cận xích đạo nóng quanh năm
+ Về nhiệt độ:
- Cả 2 địa điểm có nhiệt độ trung bình năm trên 220C
- Biên độ nhiệt giữa tháng nóng nhất và tháng lạnh nhất của Hà Nội khoảng 12 0C,
của TP Hồ Chí Minh khoảng 3-40C
- Vì: Hà nội gần chí tuyến, xa xích đạo, Hà Nội ảnh hưởng của gió mùa đông bắc.
TP Hồ Chí Minh có khí hậu cận xích đạo rõ rệt.
+ Về lượng mưa:
12


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng HS giỏi
môn Địa lý 8 ở trường THCS

- Cả hai trạm đều có mưa theo mùa, mưa tập trung từ tháng 5 đến tháng 10
- Tổng lượng mưa của TP Hồ Chí Minh lớn hơn, các tháng mưa có lượng mưa
cũng lớn hơn của Hà Nội.( dẫn chứng )
- Mùa khô ở TP Hồ Chí Minh mưa ít hơn của Hà Nội, tính chất khô rõ rệt và sâu


- Bước 2: Sử dụng Atlat trang 13 và kiến thức Địa lý để phân tích
- Bước 3: Học sinh trình bày giáo viên chuẩn kiến thức
+ Lát cắt AB chạy trong Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ, đi từ sơn nguyên Đồng
Văn đến cửa sông Thái Bình chạy theo hướng Tây bắc - Đông nam
+ Lát cắt đi qua Khu Việt Bắc, khu Đông Bắc và khu Đông Bắc Bắc Bộ qua các
dạng địa hình đồi núi cao phía Tây Bắc đồi thấp và trung bình ở trung tâm và
vùng đồng bằng Bắc Bộ ở phía đông nam.
- Lát cắt qua sơn nguyên Đồng Văn, núi ( PuTha Ca, Phia Ya, Phia Boóc ), cánh
cung ( Ngân Sơn, Bắc Sơn ) và cắt qua sông ( Sông Gâm, sông Năng, sông Cầu,
sông Thương, sông Lục Nam, sông Kinh Thầy, và cửa sông Thái Bình.)
+ Địa hình có sự khác biệt giữa các khu vực:
- Từ sơn nguyên Đồng Văn đến thung lũng sông Cầu( khu Việt Bắc). Đây là khu
vực núi cao, dốc lớn và độ chia cắt địa hình lớn nhất trên toàn lát cắt. Lát cắt chạy
qua sơn nguyên với độ cao trung bình 1000m có diện tích khá lớn
- Từ sông Cầu đến sông Thương ( khu Đông Bắc) địa hình thấp hơn khu Việt Bắc
độ chia cắt địa hình giảm dần, bắt đầu từ độ cao 50m của thung lũng sông Cầu độ
cao giảm dần
- Từ sông Thương đến cửa sông thái Bình ( khu Đồng bằng Bắc Bộ) địa hình
tương đối bằng phẳng, độ dốc nhỏ, độ cao địa hình dưới 50m.
b. Phân tích tổng hợp tự nhiên dọc lát cắt
- Kĩ năng không thể thiếu được là kĩ năng chồng xếp các bản đồ nếu như chỉ sử
dụng Atlat trang 13, 14 thì không thể phân tích tổng hợp đặc điểm tự nhiên vì
ngoài phân tích địa hình còn phân tích địa chất, khí hậu, thủy văn, thổ nhưỡng....,
thì phải căn cứ vào bản đồ nêu trên có trong Atlat để phân tích. Vì vậy yêu cầu
đầu tiên là kĩ năng chồng xếp bản đồ.
* Quy trình thực hiện
- Bước 1: Xác định mục đích, yêu cầu
- Bước 2: Chồng xếp các bản đồ kết hợp với kiến thức Địa lý để:
+ Xác định vị trí, giới hạn lát cắt

- Thổ nhưỡng: Bao gồm các loại đất: Đất feralit đỏ vàng, đất mùn trên núi, đất
feralit trên đá vối, đát phù sa.
- Thủy văn: Lát cắt qua ba con song lớn ( Sông Mã, Sông Đà, Sông Chu), sông
chảy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam, độ dố lớn
- Khí hậu: Khí hậu có sự khác biệt dọc theo lát cắt chia làm ba khu vực.
15


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng HS giỏi
môn Địa lý 8 ở trường THCS

+ Hoàng Liên Sơn, Phu Luông: nhiệt độ trung bình năm thấp, lượng mưa lớn
+ Khu đồi núi thấp, trung bình: Có tính chất chuyển tiếp
+ Khu vực đồng bằng: Nhiệt độ trung bình năm trên 200C
- Sinh vật: Rừng ôn đới trên núi, rừng kín thường xanh, trảng cỏ cây bụi, thảm
thực vật nông nghiệp.
2.4. Kĩ năng xác định phương hướng, khoảng cách trên bản đồ.
a. Kĩ năng xác định phương hướng trên bản đồ
* Quy trình thực hiện
- Bước 1: Xác định mục đích, yêu cầu
- Bước 2: Phải có kiến thức cơ bản về bản đồ đã học ở lớp 6 để
+ Xác định mũi tên chỉ hướng Bắc sau đó xác định các hướng còn lại: Xác định 8
hướng cơ bản ( Đông, Tây, Nam, Bắc, Đông Bắc, Đông Nam, Tây Nam, Tây
Bắc) ngoài ra còn 8 hướng phụ khác
+ Xác định phương hướng dựa vào hệ thống kinh vĩ tuyến:
- Bước 3: Học sinh trình bày, giáo viên chuẩn kiến thức
* Ví dụ minh họa
Dựa vào Atlat Địa lý Việt Nam, hãy xác định hướng di chuyển của bảo, hướng
gió ở nước ta?
- Bước 1: Xác định mục đích, yêu cầu: Xác định hướng di chuyển của bảo, hướng

* Ví dụ minh họa
Dựa vào Atlat Địa lý Việt Nam tính khoảng cách( ki lô mét ) từ Hà Nội tới thủ
đô các nước Phi-lip-pin, Bru-nây, Xin- ga-po, Thái Lan.
- Bước 1: Tính khoảng cách( ki lô mét ) từ Hà Nội tới thủ đô các nước Phi-lippin, Bru-nây, Xin- ga-po, Thái Lan.
- Bước 2: Dựa vào Atlat Địa lý Việt Nam trang 4 ( mục Việt Nam trong Đông
Nam Á)
+ Căn cứ vào tỉ lệ bản đồ ( Tỉ lệ 1: 50 000 000 )
+ Đo khoảng cách trên bản đồ từ Hà Nội tới lần lượt thủ đô của các nước Phi-lippin, Bru-nây, Xin- ga-po, Thái Lan.
+ Áp dụng theo công thức tính khoảng cách trên
- Bước 3: Học sinh trình bày, giáo viên chuẩn kiến thức
+ Hà Nội tới thủ đô Phi- lip-pin: 1750 km
+ Hà Nội tới Bru-nây: 2050 km
+ Hà Nội tới Xin- ga-po: 2200 km
17


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng HS giỏi
môn Địa lý 8 ở trường THCS

+ Hà Nội tới Thái Lan: 1050 km
III. Minh họa qua một tiết học cụ thể trên lớp
Bài 23 -Tiết 13 VỊ TRÍ, GIỚI HẠN, HÌNH DẠNG LÃNH THỔ VIỆT NAM
( Tiết theo phân phối chường trình bồi dưỡng học sinh giỏi Địa lý 8)
I. Muc tiêu bài học: Sau bài học, học sinh cần:
1. Kiến thức :
- Trình bày được vị trí Địa lý, giới hạn, phạm vi lãnh thổ Việt Nam: Các điểm cực
( Bắc, Nam, Đông, Tây) của phần đất liền; vùng biển và diện tích lãnh thổ.
- Phân tích để thấy được vị trí và phạm vi lãnh thổ nước ta có ý nghĩa quan trọng
đối với tự nhiên.
- Trình bày được đặc điểm lãnh thổ nước ta

4

+ Tọa độ địa lý

? Dựa vào bản đồ hành chính kết hợp - Điểm cực Bắc: 23023' B xã Lũng cú,
với bảng 23.2 sách giáo khoa, hãy Đồng Văn, Hà Giang
xác định các điểm cực Bắc, Nam, - Điểm cực Nam: 8034' B ở xã Đất
Đông, Tây của phần đất liền bước ta mũi, Ngọc Hiển, Cà Mau
và cho biết tọa độ của chúng.

- Điểm cực Tây: 10209'Đ ở xã Sín

- Học sinh dựa vào bản đồ hành chính Thầu, Mường Nhé, Điện Biên.
kết hợp với bảng 23.2 để trả lời các - Điểm cực Đông: 109024' Đ ở xã Vạn
điểm cực

Thạch Vạn Ninh, Khánh Hoà.

- Giáo viên chuẩn kiến thức

+ Diện tích 331212 km2
b. Phần biển

? Dựa vào Atlat Địa lý Việt Nam - Diện tích khoảng 1 triệu km2. Có rất
trang 6( bản đồ hình thể) kê một số nhiều đảo và quần đảo
đảo và quần đảo nước ta.
- Học sinh trả lời giáo viên chuẩn c. Đặc điểm của vị trí địa lí về mặt tự
kiến thức

nhiên

vành đai sinh khoáng nên nước ta giàu
tài nguyên
2. Đặc Điểm lãnh thổ
a, Phần đất liền
Hoạt động 2 ( 15 phút )

- Lãnh thổ kéo dài, hẹp ngang, kéo dài

- Giáo viên phối hợp sử dụng trang theo chiều Bắc - Nam tới 1650 km
Atlat Địa lý Việt Nam trang hành tương đương với 15 vĩ độ, nơi hẹp
chính và trang hình thể: Yêu cầu học nhất khoảng 50 km
sinh nhận xét chiều dài đường biên - Đường bờ biển uốn cong hình chữ S
giới trên đất liền và chiều dài bờ biển dài 3260Km
nước ta?
- Nhận xét về đặc điểm lãnh thổ nước

b, Phần biển Đông

ta?

- Mở rộng về phía đông, có nhiều đảo,

- Học sinh trả lời

quần đảo, Vịnh

- Giáo viên chuẩn kiến thức

- Biển Đông có ý nghĩa chiến lược đối
với nước ta cả về quốc phòng lẫn kinh


học
2013- 8
2014
2014- 8

TS

Giỏi
SL %
HS
4
0
0
4

0

0

Khá
SL %
02 50,
03

2015

0
75,



đúng mục đích, đúng yêu cầu sẽ đem lại những kết quả tốt. Điều đáng nói ở đây
là đa số các em đã rèn luyện được các kĩ năng sử dụng Atlat. Hơn thế nữa đã tạo
được sự hứng thú học tập, học sinh hoạt động tích cực, chủ động trong tiết học,
chiếm lĩnh kiến thức một cách nhanh chóng và chắc chắn. Do đó chất lượng kiểm
tra học sinh giỏi được nâng cao rõ rệt.

PHẦN KẾT LUẬN
Trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi tôi thực hiện đề tài "Rèn luyện kỹ
năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa
21


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng HS giỏi
môn Địa lý 8 ở trường THCS

lý 8 ở trường trung học cơ sở". Đã đem lại hiệu quả cao, học sinh tiếp thu nội
dung bài học tốt hơn, nắm vững kiến thức hơn đồng thời rèn được các kĩ năng sử
dụng Atlat Địa lý Việt Nam và từ đó tạo được sự hứng thú, yêu thích môn học,
góp phần nâng cao chất lượng mũi nhọn học sinh giỏi bộ môn và được nhà
trường ghi nhận. Những năm gần đây nhà trường đã đạt nhiều giải cấp tỉnh, cấp
huyện môn Địa lý.
Qua việc rèn luyện kĩ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong quá trình bồi
dưỡng học sinh giỏi môn Địa lý tôi đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm
sau:
* Đối với giáo viên :
- Để khai thác các phương tiện trực quan trong dạy học địa lí theo hướng tích
cực, nhất là kĩ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng học sinh giỏi
thì trước hết bản thân mỗi giáo viên phải hứng thú dạy học bộ môn vì khi có
hứng thú mới say mê công việc, đi sâu nghiên cứu, đầu tư soạn giảng ngày càng

song không tránh khỏi sự thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý, xây dựng của
các đồng chí, đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm được hoàn thiện hơn, góp
phần nâng cao chất lượng học sinh giỏi môn Địa lý 8 ở bậc trung học cơ sở trong
những năm tiếp theo.

23


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam trong bồi dưỡng HS giỏi
môn Địa lý 8 ở trường THCS

24