Mục Lục
A. MỞ ĐẦU...........................................................................................................................1
1- Lý do xây dựng Đề án ..................................................................................................1
2- Mục tiêu của Đề án........................................................................................................4
2.1. Mục tiêu chung............................................................................................................4
2.2. Mục tiêu cụ thể............................................................................................................5
3- Giới hạn của Đề án.........................................................................................................5
B. NỘI DUNG........................................................................................................................6
I. CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN..........................................................................................6
1. Cơ sở khoa học, lý luận:.................................................................................................6
1.1- Quan niệm về văn hóa và đời sống văn hóa................................................................6
3. Cơ sở thực tiễn.........................................................................................................18
II. NỘI DUNG THỰC HIỆN ĐỀ ÁN..................................................................................19
2. Thực trạng công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở trên địa bàn huyện Lâm Thao
giai đoạn 2010 – 2015......................................................................................................22
2.1- Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp trong huyện...............22
2.2- Các kết quả đạt được.................................................................................................25
3. Nội dung cụ thể Đề án cần thực hiện...........................................................................33
3.1- Mục tiêu, phương hướng...........................................................................................34
3.2- Các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Đề án.................................................................36
4. Tổ chức thực hiện Đề án.............................................................................................47
4.1. Phân công trách nhiệm thực hiện Đề án...................................................................47
4.2. Tiến độ thực hiện Đề án............................................................................................51
4.3. Kinh phí thực hiện các nội dung của Đề án..............................................................52
5. Dự kiến hiệu quả của Đề án........................................................................................53
5.1. Ý nghĩa thực tiễn của Đề án.....................................................................................53
5.2. Đối tượng hưởng lợi của Đề án................................................................................53
5.3. Những thuận lợi, khó khăn và tính khả thi của Đề án..............................................53
C. KIẾN NGHỊ VÀ KẾT LUẬN.........................................................................................54
1. Một số kiến nghị...........................................................................................................54
1.1- Đối với cấp Trung ương ...........................................................................................55

Hà Nội, ngày 28 tháng 5 năm 2015
HỌC VIÊN

Hoàng Anh Tuấn


A. MỞ ĐẦU
1- Lý do xây dựng Đề án
Trong tiến trình phát triển của lịch sử, loài người đã để lại cho chúng ta
những di sản văn hoá vô cùng to lớn. Ngày nay, các quốc gia, dân tộc trên thế
giới đều muốn tìm tòi, phát triển và sáng tạo làm phong phú thêm kho tàng
văn hoá của nhân loại.
Văn hóa không phải là toàn bộ đời sống con người - xã hội, nhưng là
phần cốt tủy, là tinh hoa được trưng cất, kết tụ nên bản chất, bản sắc, linh hồn
của dân tộc, của thời đại; nó được thăng hoa từ hơi thở cuộc sống, từ năng lực
và trình độ của mỗi cá nhân, cộng đồng; và đến lượt mình, nó lại có mặt trong
mọi hoạt động từ suy nghĩ đến hành động, từ hoạt động cá nhân đến hoạt
động xã hội, từ hoạt động vật chất đến hoạt động tinh thần.
Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta ngày càng xác lập và
hoàn thiện quan điểm đường lối về văn hoá. Bước vào công cuộc đổi mới,
Đảng khẳng định: xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm
đà bản sắc dân tộc là nền tảng tinh thần, là mục tiêu, là động lực cho phát
triển kinh tế - xã hội (Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII). Đây là một trong
những quan điểm hết sức đúng đắn và sáng suốt của Đảng ta. Nhìn lại hệ
thống quan điểm của Đảng qua các văn kiện, nghị quyết và thực tiễn đời sống
văn hóa của đất nước, có thể khẳng định, Đảng ta ngày càng có sự quan tâm
đặc biệt đến lĩnh vực văn hoá - đã thể hiện tầm nhìn quan trọng về lý luận của
Đảng và còn là cơ sở định hướng hết sức quan trọng trong thực tiễn xây dựng
đời sống văn hóa của nước ta trong sự nghiệp đổi mới và phát triển hiện nay.
Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương khóa

Nhà nước đến với người dân, được nhân dân thực hiện.
Trước tình hình hiện nay, khi đất nước thực hiện đổi mới, công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước, thực hiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa, giao lưu hợp tác, hội nhập sâu rộng với các nước trong khu vực và
thế giới, tạo điều kiện cho đất nước phát triển, nhưng cũng đặt ra nhiều nguy
cơ, thách thức tiềm ẩn; cùng với sự phát triển rộng khắp của công nghệ, sự

2


bùng nổ thông tin, sự giao thoa, đan xen và du nhập nhiều nét văn hóa của các
nước trên thế giới (từ phim, ảnh, sách, báo, tạp chí, từ các Việt Kiều, từ người
lao động nước ngoài tại Việt Nam .v.v.) đến nền văn hóa truyền thống của dân
tộc ta, vấn đề đặt ra là làm sao và bằng cách nào để vừa xây dựng được một
nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc vừa phù hợp với bước tiến của
thời đại, đảm bảo hội nhập quốc tế, song, không làm phai nhạt hoặc mất đi
các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Đây là vấn đề đặt ra cho các cấp,
các ngành trong công tác quản lý văn hoá nói riêng và toàn xã hội nói chung,
đó là làm thế nào để đời sống văn hoá của Việt Nam được nâng lên, nhân dân
ngày càng có điều kiện và thực sự trở thành chủ thể sáng tạo, hưởng thụ các
giá trị văn hoá một cách đích thực. Cho nên việc nâng cao chất lượng hoạt
động văn hóa là vấn đề cấp bách và lâu dài của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ
quốc và cả hệ thống chính trị nhằm định hướng cho nhân dân giữ gìn và phát
huy truyền thống văn hóa của dân tộc.
Xây dựng đời sống văn hoá cơ sở hiện nay là một trong những vấn đề
cấp thiết, quan trọng nhằm tạo các điều kiện cần thiết để xây dựng nền văn
hoá mới, con người mới nhằm góp phần ổn định chính trị, giữ vững quốc
phòng, an ninh, tạo động lực mạnh mẽ cho việc phát triển kinh tế - xã hộị, đáp
ứng yêu cầu thực tiễn của đất nước trong giai đoạn phát triển mới. Kết luận
Hội nghị lần thứ mười Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX đã xác

công tác xây dựng đời sống văn hoá cơ sở ở huyện trong những năm tới, trọng
tâm là: xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh trên cơ sở bảo tồn, kế thừa và
phát triển các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể của thời đại Hùng Vương,
nền văn hóa Sơn Vy, văn minh lúa nước với các nét đẹp văn hóa truyền thống
và văn minh của thời kỳ CNH, HĐH đất nước thành bản sắc văn hóa riêng
của Lâm Thao; chú trọng tính kết nối chặt chẽ giữa huyện Lâm Thao với Khu
di tích lịch sử Đền Hùng trong phát triển văn hóa, kinh tế - xã hội góp phần
thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị chung của huyện Lâm Thao.

4


Mặt khác, thông qua nghiên cứu và xây dựng Đề án, học viên có nhận
thức đầy đủ và sâu sắc hơn về thực trạng hoạt động của đơn vị, cơ quan mình
công tác, từ đó vận dụng vào vị trí công việc hiện tại, qua đó, góp phần hoàn
thành tốt nhiệm vụ được giao.
2.2. Mục tiêu cụ thể
Các mục tiêu cụ thể của Đề án gồm:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận, chính trị pháp lý và thực tiễn của công tác
xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở cấp huyện.
- Nghiên cứu, đánh giá thực trạng và những nhân tố ảnh hưởng đến
chất lượng xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở.
- Đề ra những phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng,
hiệu quả của công tác xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở trên địa bàn huyện
giai đoạn 2015 -2020.
3- Giới hạn của Đề án
- Về phạm vi thực hiện: Đề án chỉ nghiên cứu riêng lĩnh vực xây dựng
đời sống văn hóa ở cơ sở và đề ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng,
hiệu quả của công tác xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở trên địa bàn huyện
Lâm Thao; trọng tâm là phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống

trồng trọt tinh thần; vậy chữ cultus là văn hóa với hai khía cạnh: trồng trọt,
thích ứng với tự nhiên, khai thác tự nhiên và giáo dục đào tạo cá thể hay cộng
đồng để họ không còn là vật tự nhiên và họ có những phẩm chất tốt đẹp).
Tuy vậy, khái niệm văn hóa không đơn giản và thay đổi theo thời gian;
thuật ngữ văn hóa với nghĩa “canh tác tinh thần” được sử dụng vào thế kỷ
XVII – XVIII bên cạnh nghĩa gốc là quản lý, canh tác nông nghiệp2.
2

1, 2 Học viện CTHCQG Hồ Chí Minh, Học viện CTKVI, Khoa VH&PT: Một số chuyên

đề văn hóa và phát triển, NXB chính trị - hành chính, HN. 2012. Tr.11.

6


Vào thế kỷ XIX, thuật ngữ văn hóa được những nhà nhân loại học
phương Tây sử dụng như một danh từ chính. Theo E.B Taylo “Văn hóa hiểu
theo nghĩa rộng nhất của nó, là toàn bộ phức thể bao gồm hiểu biết, tín
ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, phong tục, những khả năng và tập
quán khác mà con người có được với tư cách là một thành viên của xã hội”3.
Năm 1982, tại Mêhicô, Hội nghị thế giới về chính sách văn hóa vì sự
phát triển đã nêu ra định nghĩa: “Theo nghĩa rộng, ngày nay văn hóa có thể
được coi là toàn bộ các đặc tính đặc biệt về tâm hồn, vật chất, trí tuệ và tình
cảm đặc trưng cho một xã hội hay một nhóm xã hội. Nó không chỉ bao gồm
nghệ thuật và văn học, mà cả lối sống, các quyền cơ bản của nhân loại, các
hệ thống giá trị truyền thống và tín ngưỡng”4.
Chủ tịch Hồ Chí Minh quan niệm “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích
của cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết,
đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật những công cụ
cho sinh hoạt hàng ngày về ăn, mặc, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ

thực tiễn lịch sử - xã hội.
Theo nghĩa hẹp: văn hóa chỉ bao gồm các giá trị tinh thần tạo nên nền
tảng tinh thần của xã hội, có nhiều lĩnh vực trong đó, tư tưởng, đạo đức, lối
sống và đời sống văn hóa là những lĩnh vực cơ bản nhất hiện nay.
1.1.2- Quan niệm về đời sống văn hóa
Đời sống văn hóa là một bộ phận của đời sống xã hội, bao gồm tổng thể
những yếu tố hoạt động văn hóa vật chất và tinh thần, những tác động qua lại
lẫn nhau trong đời sống xã hội để tạo ra những quan hệ có văn hóa trong cộng
đồng, trực tiếp hình thành nhân cách và lối sống của con người. Đời sống văn
hóa bao gồm những nội dung không tách rời các lĩnh vực của đời sống xã hội
và các yếu tố cơ bản tạo nên văn hóa.
Đời sống văn hóa gồm 4 yếu tố chính:
- Văn hóa vật thể và phi vật thể tồn tại ở mỗi cộng đồng như: thiết chế
văn hóa, tác phẩm, sản phẩm văn hóa, phương tiện thông tin đại chúng và
truyền bá văn hóa, lễ hội, văn hóa - văn nghệ dân gian, trường học, nhóm văn
hóa...
6

8


- Cảnh quan VH (do tự nhiên hoặc do con người tạo ra) hiện diện ở mỗi
cộng đồng như: di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh, công viên,
tượng đài...
- Yếu tố văn hóa cá nhân ở mỗi cộng đồng: trình độ học vấn, nhu cầu
sở thích và thị hiếu văn hóa, phong cách sinh hoạt, văn hóa ứng xử, giao tiếp,
nếp sống văn hóa...
- Những yếu tố văn hóa của các “tế bào” trong mỗi cộng đồng như: gia
đình, nhà trường, cơ quan, công sở, tổ nhóm lao động, học tập...
1.1.3- Quan niệm về đời sống văn hóa cơ sở, hoạt động chủ yếu của

+ Giáo dục truyền thống,
+ Nghệ thuật quần chúng,
+ Xây dựng nếp sống văn hóa,
+ Thể dục thể thao, vui chơi giải trí,
+ Xã hội từ thiện.
Như vậy, đơn vị cơ sở trong tổ chức xây dựng đời sống văn hoá và các
hoạt động chủ yếu trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở có phạm vi rộng
lớn và có vị trí hết sức quan trọng trong đời sống xã hội, tất cả mọi hoạt động
xã hội đều diễn ra tại các đơn vị cơ sở. Toàn bộ đời sống xã hội chỉ có thể ổn
định và phát triển bền vững khi các đơn vị cơ sở ổn định và bền vững.
1.1.4- Vị trí, vai trò của đời sống văn hóa cơ sở và ý nghĩa của việc
xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở
Có thể nói, xây dựng đời sống văn hoá cơ sở chính là bước đi tạo ra cốt
cách văn hoá của một dân tộc, là cái nôi nuôi dưỡng sự phát triển bền vững
cho xã hội; nó có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc duy trì, xây dựng và
phát triển nền văn hoá.
Xây dựng đời sống văn hoá cơ sở là khơi dậy, lôi cuốn, bồi dưỡng và
huy động tối đa sự tham gia của đông đảo tầng lớp nhân dân, của các cấp, các
ngành vào hoạt động sáng tạo văn hoá nghệ thuật, tạo nên những sản phẩm

10


văn hoá của chính cộng đồng ngay tại cơ sở, nơi diễn ra đời sống thường ngày
của các cá nhân, gia đình trong từng cụm dân cư, làng xóm, cơ quan, đơn vị,
trường học… Xây dựng đời sống văn hoá cơ sở là hướng vào mục tiêu phát
triển toàn diện, đáp ứng các nhu cầu cơ bản của đời sống con người, đóng góp
vào phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, xây dựng cơ sở hạ tầng,
cảnh quan, môi trường sống của cộng đồng. Nâng cao học vấn, kiến thức và
kỹ năng sống, văn hoá ứng xử trong cộng đồng, phát triển các hình thức sinh

và hội nhập quốc tế.
Điều đó càng khẳng định vị trí, vai trò có ý nghĩa lâu dài, chiến lược
của xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, bởi bốn lý do sau:
Thứ nhất, Xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở là nền tảng mang tính
hiện thực, trực tiếp để xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc.
Thứ hai, Xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở là vấn đề trọng tâm, cốt
lõi của sự nghiệp văn hóa. Xây dựng đời sống văn hóa cơ sở chính là phát huy
quyền làm chủ của nhân dân trong việc sáng tạo, hưởng thụ các giá trị văn
hóa, nghệ thuật, xây dựng lối sống lành mạnh, những phong tục tập quán tốt
đẹp mang đậm bản sắc dân tộc và phù hợp với trào lưu văn hóa của nhân loại.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: chỉ khi nào được mọi người dân, mọi tầng
lớp nhân dân, mọi tổ chức chính trị - xã hội, các đoàn thể, các dân tộc, các tôn
giáo … tham gia vào một cách tự nguyện, chủ động vào công tác văn hóa, thì
lúc đó văn hóa mới phát triển mạnh mẽ. Chỉ khi nào thấm sâu vào toàn bộ đời
sống, vào mọi lĩnh vực, mọi quan hệ của con người thì lúc đó văn hóa mới
thực sự là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, động lực và sức mạnh
nội sinh của sự phát triển.
Thứ ba, Xây dựng đời sống văn hóa cơ sở là bảo tồn và phát huy mạnh
mẽ tính đa dạng, phong phú của bản sắc văn hóa các dân tộc, bản sắc dân tộc
của văn hóa Việt Nam.

12


Thứ tư, Xây dựng đời sống văn hóa cơ sở là phát triển và hoàn thiện
mạng lưới các thiết chế văn hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của
văn hóa. Xây dựng đời sống văn hóa cơ sở là xây dựng mạng lưới thiết chế
văn hóa bao gồm: trung tâm văn hóa, câu lạc bộ, thư viện, phòng đọc, tủ sách,
sân chơi, nhà truyền thống, trường học, trạm y tế, công viên, tạo môi trường

- Luật Di sản văn hóa (Luật Số: 28/2001/QH10, ngày 29/6/2001).
- Các nghị định, quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về
lĩnh vực văn hóa – thông tin.
- Các quyết định, thông tư, hướng dẫn của Bộ Văn hóa – Thể thao và
Du lịch về lĩnh vực văn hóa, xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở.
- Các văn bản của HĐND, UBND tỉnh Phú Thọ, huyện Lâm Thao về
lĩnh vực văn hóa.
- Các văn bản của Sở Văn hóa- Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ về
lĩnh vực văn hóa.
- Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 của Chính Phủ quy
định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ
máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập;
- Thông tư liên tịch số 43/2008/TTLT-BVHTTDL-BNV ngày
06/6/2008 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - Bộ Nội vụ về hướng dẫn
chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Văn hóa, Thể thao
và Du lịch thuộc UBND cấp tỉnh, Phòng Văn hóa và Thông tin thuộc UBND
cấp huyện; Thông tư liên tịch số 03/2008/TTLT-BTTTT-BNV ngày
30/6/2008 của Bộ Thông tin và Truyền thông - Bộ Nội vụ về hướng dẫn chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Thông tin và Truyền
thông thuộc UBND cấp tỉnh, Phòng VHTT thuộc UBND cấp huyện;
- Quyết định số 340/QĐ-UBND ngày 29/2/2012 của UBND huyện
Lâm Thao về việc ban hành Quy định chức năng, nhiệm vụ các phòng chuyên
môn, đơn vị sự nghiệp thuộc UBND huyện;

14


*) Quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về xây dựng đời sống văn hóa
cơ sở
Xây dựng đời sống văn hóa cơ sở là:“…làm cho văn hoá thấm sâu vào

9

15


(1) Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là
động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.
(2) Nền văn hóa mà chúng ta xây dựng là nền văn hóa tiên tiến, đậm đà
bản sắc dân tộc.
(3) Nền văn hóa Việt Nam là nền văn hóa thống nhất mà đa dạng trong
cộng đồng các dân tộc Việt Nam.
(4) Xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của toàn dân do Đảng
ta lãnh đạo, trong đó đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng.
(5) Văn hóa là một mặt trận; xây dựng và phát triển văn hóa là một sự
nghiệp cách mạng lâu dài, đòi hỏi phải có ý chí cách mạng và sự kiên trì, thận
trọng.
Tổng kết 5 năm triển khai xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt
Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, Hội nghị Trung ương 10, khoá IX
(2004) đã nhấn mạnh ba nhiệm vụ trọng tâm sau:
- Tiếp tục đặt lên hàng đầu nhiệm vụ xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối
sống và đời sống văn hóa lành mạnh trong xã hội, trước hết là trong các tổ
chức đảng, nhà nước, mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân và trong từng
cá nhân, gia đình, thôn xóm, đơn vị, tổ chức cơ sở.
Cần xác định đây là nhiệm vụ quan trọng thường xuyên, vừa cấp bách,
vừa cơ bản, lâu dài.
- Nâng cao chất lượng, hiệu quả nhiệm vụ xây dựng con người Việt
Nam theo 5 đức tính được xác định trong Nghị quyết Trung ương 5 khóa
VIII; cụ thể hóa theo các đối tượng, gắn chặt mục tiêu xây dựng con người
với hoạt động thực tiễn và các phong trào thi đua yêu nước sâu rộng của quần
chúng. Quy tụ mọi hoạt động văn hóa, phát huy thế mạnh của từng loại hình

Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc phát triển ngày càng sâu rộng với
chất lượng và hiệu quả ngày càng cao.

17


3. Cơ sở thực tiễn
- Xuất phát từ vị trí, vai trò, tầm quan trọng đặc biệt của văn hóa đối
với vùng miền, quốc gia, dân tộc trong quá trình hình thành và phát triển, đặc
biệt trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay.
- Từ thực trạng việc xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, cụ thể:
Trong những năm qua, việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung
ương 5 khóa VIII của Đảng về văn hóa đã đạt được nhiều thành tựu quan
trọng. Cán bộ, đảng viên và nhân dân coi trọng hơn các giá trị văn hóa, nhất là
các giá trị di sản văn hóa truyền thống. Môi trường văn hóa được cải thiện.
công tác xã hội hóa hoạt động văn hóa đã khai thác tốt hơn các nguồn lực để
phát triển văn hóa. Nhiều phong trào văn hóa đem lại hiệu quả thiết thực. Vai
trò chủ thể văn hóa của cộng đồng từng bước được phục hồi. Các thiết chế
văn hóa được xây dựng từ nhiều nguồn khác nhau, góp phần nâng cao đời
sống văn hóa của nhân dân. Các phong trào văn hóa, văn nghệ quần chúng lan
rộng, trở thành một nội dung sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Công tác chỉ đạo,
quản lý, thanh tra, kiểm tra, lập lại trật tự, kỷ cương trong hoạt động văn hóa
đã có những chuyển biến, góp phần từng bước ngăn chặn sự “xâm nhập” của
sản phẩm độc hại từ bên ngoài.
Tuy nhiên, còn thiếu sự gắn bó chặt chẽ giữa văn hóa và kinh tế, chính
trị; chưa đủ để tác động có hiệu quả đối với việc xây dựng con người, xây
dựng hệ giá trị mới của văn hóa Việt Nam và các lĩnh vực của đời sống xã
hội, nhất là lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống. Văn hóa chưa thực sự trở
thành động lực và mục tiêu của sự phát triển. Tình trạng suy thoái về đạo đức
xã hội có chiều hướng lan rộng với tính chất nghiêm trọng, ảnh hưởng tiêu

giá trị văn hóa đã được các thế hệ người Việt sáng tạo, kế thừa, phát huy và
đúc kết thành truyền thống văn hóa dân tộc và trở thành động lực tinh thần vô
cùng to lớn giúp dân tộc Việt Nam vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách
trong các cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm để xây dựng và bảo vệ Tổ

19


quốc. Nhờ nền tảng và sức mạnh đó, cho nên dù bị phong kiến phương bắc đô
hộ nhiều thế kỷ, thực dân Pháp và đế quốc Mĩ xâm lược nhiều năm với nhiều
thủ đoạn hết sức thâm độc và tàn bạo nhưng dân tộc Việt Nam chẳng những
không bị đồng hóa mà còn kiên cường đứng lên chiến đấu để giành độc lập
cho dân tộc, chẳng những nhân dân ta vẫn giữ vững và phát huy được nền văn
hóa đậm đà bản sắc dân tộc mà còn kế thừa và tiếp thu được tinh hoa văn hóa
nhân loại…
Tuy nhiên, hiện nay, toàn cầu hóa là một xu thế khách quan và là một
xu thế chính. Toàn nhân loại có mối quan hệ với nhau không những trên
phương diện kinh tế mà còn có mối quan hệ chặt chẽ trên tất cả các lĩnh vực
chính trị, xã hội, văn hóa. Khái niệm “biên giới mềm” do toàn cầu hóa tạo ra
sự lệ thuộc của các quốc gia vào nhau ngày một nhiều. Trong sự lệ thuộc này
thì vai trò của những nước lớn, có tiềm năng kinh tế và quân sự vẫn là quan
trọng và có tính quyết định. Vì vậy tùy thuộc vào vị thế của mỗi quốc gia, tùy
thuộc vào tiềm lực con người và đất nước, mỗi cộng đồng dân tộc phải tìm
cho mình một con đường đi riêng trong sân chơi chung của toàn cầu hóa.
Điều đó đặt ra cơ hội và những thách thức trong việc xây dựng và phát triển
nền văn hóa Việt Nam.
*) Khái quát về huyện Lâm Thao:
- Về điều kiện tự nhiên: Huyện Lâm Thao là huyện đồng bằng duy nhất
của tỉnh Phú Thọ, có diện tích 9769,11ha, dân số trên 100 nghìn người; có vị
trí địa lý cách Thành phố Việt Trì khoảng 10 km về phía tây; Đây là huyện

- Về điều kiện kinh tế - xã hội: Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của
Đảng bộ, chính quyền huyện, các lĩnh vực về kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh
quốc phòng và xây dựng hệ thống chính trị đạt những kết quả quan trọng.
Chính trị ổn định; an ninh- quốc phòng được giữ vững, trật tự an toàn xã hội
được đảm bảo; kinh tế tăng trưởng khá; chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo
hướng tích cực; chương trình xây dựng nông thôn mới được triển khai sâu

21


rộng và đạt kết quả tích cực; môi trường đầu tư được cải thiện; các ngành dịch
vụ phát triển; cơ sở hạ tầng kinh tế- xã hội ở cả đô thị và nông thôn ngày càng
được cải thiện. Các lĩnh vực văn hóa- xã hội có nhiều khởi sắc, có 90,1% số
gia đình đạt tiêu chuẩn văn hoá, 80% số khu dân cư đạt văn hoá; 100% các
khu dân cư có nhà văn hoá; quốc phòng, an ninh được giữ vững; an sinh xã
hội được đảm bảo; bình quân thu nhập/đầu người/năm đạt 34 triệu đồng, đời
sống nhân dân được nâng lên rõ rệt10. Năm 2003, Đảng bộ và nhân dân huyện
Lâm Thao đã vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực
lượng vũ trang nhân dân (thời kỳ chống Pháp); năm 2014, được Chính phủ
tặng cờ thi đua.
Những thành về kinh tế, văn hóa - xã hội của huyện những năm qua đã
tạo đà cho việc phát triển sự nghiệp văn hóa nói chung, công tác xây dựng đời
sống văn hóa ở cơ sở nói riêng trên địa bàn huyện thuận lợi.
2. Thực trạng công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở trên địa bàn
huyện Lâm Thao giai đoạn 2010 – 2015
2.1- Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp
trong huyện
Thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về xây dựng và phát
triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, góp phần làm
cho văn hóa thấm sâu vào toàn bộ đời sống xã hội, vào từng con người, mỗi

minh trong việc cuới, việc tang, mừng thọ và lễ hội;
- Kế hoạch số 685/KH- UBND ngày 06/9/2000 của UBND huyện Lâm
Thao về tổ chức thực hiện phong trào TDĐKXDDDSVH;
- Kế hoạch số 1585/KH-UBND, ngày 13/10/2011 của UBND huyện về
“xây dựng các thiết chế văn hoá giai đoạn 2011-2015”;
- Kế hoạch số 1505/KH-UBND, ngày 13/12/2013 của UBND huyện về
“Thực hiện phong trào TDĐKXDDDSVH huyện Lâm Thao giai đoạn 2014 –
2015”;
11

Nghị quyết TW5 khóa VIII, Kết luận Hội nghị TW 10 (khoá IX) về tiếp tục thực hiện NQTW5 (khoá
VIII); Kết luận 51 của Bộ Chính trị (khoá X) về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị 27-CT/TW, của Bộ Chính trị
(khoá VIII); Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ
thuật thời kỳ đổi mới; Chỉ thị số 46-CT/TW (khoá X) về chống sự xâm nhập của các sản phẩm văn hoá độc
hại gây huỷ hoại đạo đức xã hội, Nghị quyết Hội nghị TW9 khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con
người Việt Nam

23