Phần 1:
THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24- 36
tháng thông qua thể loại thơ”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ
3. Tác giả:
Họ và tên: Nguyễn Thị Hằng . Giới tính: Nữ
Ngày, tháng , năm sinh: 8/1/1983
Trình độ chuyên môn: Đại học mầm non
Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên dạy nhóm trẻ 24-36 tháng
Đơn vị: Trường mầm non An Lạc-Thị xã Chí Linh- Tỉnh Hải Dương
Điện thoại: 0904220355
4. Đơn vị áp dụng sáng kiến lần đầu (nếu có): Trường Mầm non An Lạc
5. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến : Nhà trường tạo điều kiện
về thời gian và cơ sở vật chất và tổng 20/20 trẻ nhóm 24-36 tháng tôi phụ
trách
6. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Năm học 2014 - 2015
HỌ TÊN TÁC GIẢ

XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN, ĐƠN VỊ
ÁP DỤNG SÁNG KIẾN

Nguyễn Thị Hằng

1


TÓM TẮT SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến:
Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ là một biện pháp mang
lại hiệu quả cao. Thơ là thể loại rất gần gũi với trẻ, Thơ có vần, điệu nên trẻ rất

thông qua thể loại thơ, tôi thấy trẻ tiếp thu nhanh, trẻ hào hứng hơn khi tham
gia hoạt động, mặt khác tôi không chỉ dạy trẻ trên tiết học mà tôi còn sử dụng
lồng ghép trên nhiều hoạt động trong ngày, rèn mọi lúc mọi nơi giúp trẻ khắc
sâu thêm kiến thức.
* Khả năng áp dụng sáng kiến:
Tôi khẳng định biện pháp này có thể áp dụng và triển khai rộng rãi ở các
nhóm trẻ ở các trường mầm non trong toàn thị xã.
*Lợi ích của sáng kiến:
Áp dụng “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng
thông qua thể loại thơ” sẽ mang lại những lợi ích sau:
- Giúp giáo viên hiểu sâu hơn về tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ
cho trẻ thông qua thể loại thơ. Giúp trẻ nhà trẻ phát triển ngôn ngữ qua hoạt
động nghe và đọc thơ, hình thành và phát triển vốn từ cho trẻ, phát âm rõ tiếng,
nói câu dài 5-6 tiếng và đọc thuộc được những bài thơ dài. Tuyên truyền tới
phụ huynh tầm quan trọng của việc phát triền ngôn ngữ thông qua thể loại thơ.
4. Khẳng định giá trị, kết quả của sáng kiến:
Biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ đã mang lại
hiệu quả đáng kể, giúp giáo viên linh hoạt hơn trong việc xây dựng dự kiến các
bài thơ theo chủ đề, sáng tạo trong việc đổi mới hình thức tổ chức hoạt động
dạy thơ. Giúp ngôn ngữ của trẻ phát triển đồng đều hơn, khả năng nghe, hiểu
và nói tốt hơn, đồng thời giúp cho phụ huynh nhận thức tốt hơn về giáo dục
mầm non đặc biệt là trẻ nhà trẻ, và giúp phụ huynh hiểu rõ tầm quan trọng của
việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ.
5. Đề xuất kiến nghị:
Để sáng kiến đem lại hiệu quả tôi xin đề nghị với BGH quan tâm tạo
điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để trao đổi, học hỏi
kinh nghiệm. Đề nghị với các cấp lãnh đạo tạo điều kiện mua sắm đầy đủ trang
thiết bị dạy học Tranh ảnh, đồ chơi và một số tài liệu theo phương pháp đổi
mới để chúng tôi tham khảo và thực hiện tốt chương trình đổi mới.
3

huy khả năng nghe hiểu lời nói, phát triển tư duy, mở rộng vốn từ cho trẻ.

4


Trên thực tế giáo dục mầm non đối với trẻ Nhà trẻ để tận dụng những tiết
thơ phát triển ngôn ngữ cho trẻ còn chưa được chú ý. Vì trẻ nhà trẻ mới mới
đang tập nói, nhiều trẻ nói chưa đủ câu nên giáo viên ngại dạy thơ hoặc có dạy
cũng chỉ cho trẻ đọc theo cho hết bài mà chưa biết tận dụng các câu thơ để rèn
ngôn ngữ cho trẻ. Đồ dùng trên hoạt động dạy thơ còn nghèo nàn làm cho trẻ
không hứng thú, nhanh chán không đọc thơ, mệt mỏi trong giờ vì hoạt động
làm quen với văn học là một tiết học được coi là trẻ không được hoạt động
nhiều. Lựa chọn các bài thơ chưa phù hợp với trẻ nhà trẻ, có nhiều câu khó đọc,
nhiều bài thơ dài làm cho trẻ nghe không rõ, không nhớ được chỉ đọc bập bẹ
theo cô.
Xuất phát từ bản thân đã nhiều năm dạy nhà trẻ, hiểu được tầm quan trọng
của việc phát triển ngôn ngữ đối với trẻ, tôi đã rất tâm đắc và suy nghĩ trăn trở
để tìm ra “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24- 36 tháng thông
qua thể loại thơ”.
2. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ:
Như chúng ta đã biết, giáo dục mầm non là nền móng đầu tiên trong hệ
thống quốc dân. Muốn có nền giáo dục toàn diện thì cần phải có nền móng
vững chắc. Chính vì thế giáo dục mầm non giữ một vai trò vô cùng quan trọng,
cần thết. Ngày nay chúng ta đang sống trong thời đại công nghiệp hóa hiện đại
hóa đất nước chúng ta càng cần phải quan tâm đến thế hệ mầm non của đất
nước để đáp ứng nhu cầu phát triển của thời đại. Bản thân tôi là một giáo viên
mầm non nên tôi cảm thấy rất tự hào là một trong những người thợ đặt những
viên gạch đầu tiên để xây dựng nền móng cho tương lai, tự hào được hàng ngày
chăm sóc giáo dục trẻ nhằm phát triển toàn diện về các mặt đức - Trí - thẩm mỹ
cho trẻ. Nhưng ở lứa tuổi này bộ máy phát âm của trẻ vẫn còn chưa hoàn thiện.

- Phương pháp quan sát:
- Phương pháp trao đổi trò chuyện:
- Phương pháp đều tra giáo dục.
- Phương pháp dùng lời.
- Phương pháp thực hành.
- Phương pháp trải nghiệm.

6


3. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ:
Việc điều tra thực trạng là một vấn đề rất quan trọng và cần thiết cho việc
nghiên cứu. Điều tra thực trạng sẽ giúp chúng ta thấy được những ưu điểm và
những tồn tại của những vấn đề liên quan đến đề tài nghiên cứu. Từ đó giúp
người nghiên cứu định hướng được những vấn đề ta cần làm để có biện pháp cụ
thể phù hợp với thực tế, thực hiện có hiệu quả. Chính vì vậy để thực thi đề tài
này tôi đã tiến hành điều tra thực trạng vấn đề sau:
- Trao đổi trò chuyện với trẻ để nắm bắt và đánh giá từng trẻ của nhóm
về khả năng nghe và nói đủ câu xem cá nhân từng trẻ khả năng phát triển ngôn
ngữ đạt mức độ nào.
- Khảo sát về điều kiện đồ dùng trang thiết bị phục vụ cho tiết dạy thơ
của nhóm mình theo nội dung các bài thơ phù hợp với độ tuổi nhà trẻ.
- Theo dõi đánh giá việc đọc thơ của trẻ trên tiết dạy thơ của tôi về mức
độ trẻ đọc tốt, khá, đạt yêu cầu, chưa đạt yêu cầu.
Qua quá trình theo dõi đánh giá tôi nhận thấy có một số ưu điểm và tồn
tại sau:
* Ưu điểm: Số lượng trẻ trong lớp tôi tháng 9 là 18 trẻ, thời điểm hiện
nay tháng 02/2015 là 20 trẻ không vượt qua mức quy định theo điều lệ trường
mầm non, diện tích phòng nhóm đủ 54 m2, điều kiện cơ sở vật chất tại nhóm
tương đối đầy đủ . Trong nhóm tôi dạy 100% trẻ đúng độ tuổi 24 - 36 tháng nên

yêu cầu
Tỷ
Tỷ
Tỷ
SL lệ
SL
SL
SL Tỷ lệ
lệ
lệ
18

3

17%

5

28%

4

22%

6

33%

* Để đánh giá mức độ phát triển ngôn ngữ của trẻ tôi đặt ra theo tiêu chí
sau:

Việc xây dựng dự kiến tôi cũng đặc biệt chú ý các bài thơ đảm bảo từ dễ
đến khó, từ ít câu đến nhiều câu thơ theo thời gian từ đầu đến cuối năm học.
Sau khi có một kế hoạch dự kiến các bài thơ theo chủ đề tôi lại dự kiến các bài
thơ ngắn gọn, dễ hiểu có vần điệu, tôi sử dụng dạy trên hoạt động có chủ định
(trên tiết học), những bài thơ dạy tích hợp mọi lúc, mọi nơi phải phù hợp với
tiết dạy và phù hợp với chủ đề, còn những bài thơ đọc cho trẻ nghe là những
bài thơ dài, có vần điệu khó, nhiều vần thơ. Còn những bài thơ ngắn gọn, dễ
hiểu tôi sử dụng cho trẻ học thuộc.
Ví dụ : chủ đề “ Những con vật ngộ nghĩnh đáng yêu”
Chủ đề: Những con vật ngộ nghĩnh đáng yêu
Các bài thơ dự kiến

Dự kiến hoạt
động có chủ định

Dự kiến dạy mọi lúc, mọi nơi
Thơ đọc cho
trẻ nghe

Hướng dẫn trẻ
cùng đọc

1. Bài “Tìm ổ” - ST:

1. Bài “Tìm ổ” -

1. Đồng dao

1. “Con cá


Phạm Hổ
6. Chó và gà - Sưu tầm
4. 2 Đổi mới hình thức tổ chức cho trẻ học thuộc thơ nhằm phát triển
ngôn ngữ:
Để tránh sự nhàm chán cho trẻ, tôi luôn thay đổi hình thức giới thệu bài
để gây được hứng thú nhiều hơn cho trẻ.
- Tạo tình huống trò chuyện về nội dung bài thơ.
Đối với hoạt động dạy thơ đây là một tiết học được coi là trẻ không được
hoạt động nhiều. Vì vậy làm thế nào để thu hút trẻ vào nội dung câu chuyện tôi
phải thường xuyên đổi mới trong cách tạo tình huống trò chuyện về nội dung
bài thơ: như hát, xem tranh, thăm quan mô hình, dùng rối, đọc câu đố…
Ví dụ: Bài thơ “Hoa nở”, tôi cho trẻ đi thăm quan mô hình vườn hoa,
trò chuyện về một số loài hoa trong vườn sau đó giới thiệu nội dung bài thơ.
(có giáo án minh họa cụ thể) hay trong bài thơ: “Con cua” Khi trò chuyện tôi
tạo tình huống thu hút trẻ vào bài bằng hình thức cho trẻ xem hình ảnh 1 số con
vật dưới nước: con cá, tôm, cua, cho trẻ gọi tên của chúng sau đó dừng lại ở
hình ảnh con cua để giới thiệu nội dung bài thơ “Con cua”…
Hoặc khi tôi tổ chức dạy trẻ đọc thơ “Tìm ổ”, tôi tạo tình huống vào bài
cho trẻ bằng cách tôi đưa hộp quà và ổ trứng gà sau đó tôi dẫn dắt vào bài: “Có
một bài thơ nói về một chị gà mái đẻ ra những quả trứng tròn, Đố các con biết
đó là bài thơ gì?”
hay trong bài thơ “Hồ sen”, tôi cho trẻ chơi trò chơi dung dăng dung dẻ, sau
đó tạo tình huống cho trẻ có một hộp quà (Có bông hoa sen), kích thích sự tò
mò của trẻ và sau đó cho trẻ mở hộp quà trò chuyện về bông hoa sen, sau đó cô
giời thiệu nội dung bài thơ ...vv

10


- Xây dựng nhiều hình thức minh họa bài thơ bằng cách sưu tầm tranh


Ví dụ: Với hoạt động nhận biết: “Rau su hào-bắp cải”, sau khi tôi cho trẻ
nhận biết rau bắp cải tôi có thể cho trẻ đọc bài thơ nói về cây bắp cải “Bắp cải
xanh”, cho trẻ khắc sâu lại đặc điểm của rau bắp cải.
+ Đối với hoạt động chiều: Tận dụng những hoạt động có thể cho trẻ
củng cố ôn luyện các bài thơ đã được học hoặc làm quen với bài thơ mới.
Ví dụ : Hoạt động cho trẻ xem hình ảnh 1 số loài hoa trên máy vi tính.
Sau khi tôi đưa ra 1 số hình ảnh các loài hoa tôi cho trẻ gọi tên các loài hoa đó.
kết thúc tôi có thể cho trẻ đọc 1 bài thơ nói về loài hoa; (tôi sẽ gợi ý cho trẻ
đọc bài thơ “Hoa nở”
* Ngoài ra cô cũng cần tận dụng mọi thời điểm trong ngày :
Vd: Trong giờ đón và trả trẻ: Cô có thể hỏi để trẻ trả lời như: “Hôm nay ai
đưa con đi học”, con có yêu quý gia đình của mình không?...con đã học bài thơ
nào nói về gia đình con đọc tặng cô nào?.... Vào các buổi chiều cô trò chuyện
các hoạt động trong ngày: “Hôm nay các con được học những gì?, Hôm nay
con học bài thơ gì?, Ai đọc tặng cô bài thơ “….”nào?...
Trong tất cả các hoạt động tôi đều chú ý hơn đến kỹ năng đọc của từng cá
nhân trẻ để chú ý phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt đối với những trẻ nói
được ít câu hơn, nói chưa rõ tiếng tôi thường xuyên đọc cùng trẻ hay tạo điều
kiện cho trẻ đứng gần, đi, tạo nhóm gần những trẻ đọc tốt để học theo.
4.4 Phối kết hợp với phụ huynh trong quá trình phát triển ngôn ngữ
cho trẻ qua thơ
Tôi nghĩ rằng đây là một việc làm rất cần thiết, giúp phụ huynh hiểu rõ hơn
về tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ,
từ đó có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong việc phối hợp
rèn ngôn ngữ cho trẻ.
Thường xuyên trao đổi trò chuyện về khả năng ngôn ngữ của con và định
hướng cho phụ huynh cùng phối hợp dạy con ở nhà và cùng theo dõi sự tiến bộ
của con để kịp thời điều chỉnh.
Giới thiệu các bài thơ đã học và sẽ học theo từng chủ đề qua góc tuyên

- Sau thời gian áp dụng đến thời điểm gần cuối năm học 2014-2015
(Tháng2 /2015) kết quả giảng dạy của tôi được nâng lên rõ rết, cụ thể
như sau:

13


Tháng/năm

Tổng
số trẻ

Đánh giá mức độ thể hiện ngôn ngữ
Đạt yêu
Chưa dạt
Tốt
Khá
cầu
yêu cầu
SL

Tỷ lệ

SL Tỷ lệ

SL

Tỷ lệ SL

18


Tỷ lệ

Tháng 9/2014
Năm học

33%

2014 -2015
Tháng 2/2015
Năm học

10%

2014 -2015
Sau khi áp dụng “Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36
tháng thông qua thể loại thơ” số trẻ tốt và khá đã tăng lên, số trẻ đạt yêu cầu,
chưa đạt yêu cầu đã giảm xuống một cách rõ rệt.
*Bài học kinh nghiệm:
Để giúp trẻ 24 -36 tháng phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại
thơ tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:
1. Giáo viên phải nắm vững đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ để có
biện pháp giáo dục phù hợp. Vận dụng các biện pháp giáo dục mọi lúc, mọi
nơi. Chú ý đến trẻ cá biệt, luôn tạo ra niềm tin, sự hứng thú cho trẻ.
2. Cần phát huy tính tích cực, thu hút sự chú ý và tạo hứng thú cho trẻ
bằng các thủ thuật, tạo các tình huống trò chuyện về nội dung bài thơ, đổi mới
trong hình thức minh họa bài thơ…...
3. Cần đầu tư thời gian để nghiên cứu kỹ đề tài để có các phương pháp
dạy học cụ thể, phù hợp và đạt hiệu quả tốt nhất.
4. Trước khi thực hiện một đề tài phải chuẩn bị chu đáo đồ dùng trực

bài thơ có sự phối hợp với từng chủ đề và khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ
trẻ tại nhóm mình để có sự phù hợp với từng chủ đề và khả năng phát triển
ngôn ngữ của trẻ nhà trẻ tại nhóm mình.
Bên cạnh đó người giáo viên cần chú ý đến từng cử chỉ, lời nói của mình
luôn đúng mực cho trẻ học tập, Sử dụng câu hỏi phải ngắn gọn, dễ hiểu và đáp
ứng mọi câu hỏi của trẻ dễ dàng, chính xác, dễ hiểu, luôn tạo điều kiện để trẻ
được nói, được biết, được tìm hiểu về thế giới diễn ra xung quanh trẻ, giúp trẻ
được giao tiếp, qua đó trẻ phát âm chuẩn tiếng việt ngay từ khi trẻ mới bước
đầu học nói, góp phần tạo những cơ sở đầu tiên cho trẻ phát triển về ngôn ngữ
và nhân cách theo sự phát triển của xã hội.
2. KHUYẾN NGHỊ
Để thực hiện tốt đề tài này, tôi xin mạnh dạn đề xuất 1 số khuyến nghị
như sau:
- Đề nghị với BGH quan tâm tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học
tập ở các đơn vị bạn để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm.
- Đề nghị Ban giám hiệu nhà trường và các cấp quản lý thường xuyên
mở các lớp tập huấn bồi dưỡng về chuyên môn, đặc biệt là các buổi chuyên đề
phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua thể loại thơ.
- Đề nghị với các cấp lãnh đạo tạo điều kiện mua sắm đầy đủ trang thiết bị
dạy học Tranh ảnh, đồ chơi và một số tài liệu theo phương pháp đổi mới để
chúng tôi tham khảo và thực hiện tốt chương trình đổi mới.
16


Trong quá trình thực hiện đề tài này chắc chắn không thể tránh khỏi
những thiếu sót. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của cấp trên và đồng
nghiệp để đề tài này của tôi được hoàn thiện hơn và rút kinh nghiệm cho những
lần sau và quá trình giảng dạy của bản thân sau này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!


3.
4.
5.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
1.
2

02
02
02
02
03
03
04
04
05
07
09
13
15
16
16
16

Đề tài: LQVH : Thơ “Hoa nở” – Thu Hà


- Trẻ đọc tên các

- Các con thấy các loài hoa có đẹp không?

loại hoa

- Có 1 bài thơ viết về các loài hoa đó là bài thơ “Hoa nở”sáng tác của cô Thu hà , Các con có bạn nào thuộc bài thơ
đó không?(nếu có trẻ thuộc cô cho trẻ đọc 1 lần)
- Các loài hoa nói muốn tất cả các con cùng thuộc bài thơ

Trẻ lắng nghe

để đọc tặng các loài hoa đấy. Các con có muốn cùng cô
học thuộc để đọc tặng các loài hoa không
* Hoạt động 2:
- Cô đọc thơ lần 1: Thể hiện cử chỉ diệu bộ

Trẻ chú ý nghe cô

+ Cô vừa đọc cho các con nghe bài thơ gì?

đọc thơ

- Cô đọc thơ lần 2, kết hợp powepoint
- Tóm tắt nội dung: các con ạ nhà thơ Thu Hà viết lên
những vần thơ về các loài hoa: Hoa cà tim tím, hoa huệ
thì có màu tráng tinh, hoa nhài thì xinh xinh, các loài hoa
cùng đua nhau nở đấy
* Hoạt động 3: Đàm thoại nội dung

loài hoa nở để kết thành quả đấy.
Giáo dục: Các con ạ, các loài hoa rất là đẹp nên hoa
thường được trồng để làm cảnh, hoa để trang trí trong gia

Trẻ chú ý

đình nữa đấy. Vì vậy Qua bài thơ này thì các con phải biết
yêu quý chăm sóc và bảo vệ các loài hoa, không ngắt lá
bẻ cành hoa nhé
- Các con có muốn cùng cô làm động tác hoa nở

Trẻ làm động tác

không(Cô cho trẻ đứng tại chỗ làm đông tác hoa nở)

hoa nở

- * Hoạt động 4: Dạy trẻ đọc thơ
- Hôm nay các con cùng cô đọc thuộc bài thơ này để tặng
các loài hoa nào.
- Cô cho cả lớp đọc 2 lần
20

Trẻ đọc


- Cô cho nhóm đọc
- Cá nhân đọc
- Cô động viên khen trẻ.
- Cô hỏi lại trẻ tên bài thơ và cho cả lớp đọc lại bài thơ 1