Trang 1
I. TÊN ĐỀ TÀI:

MỘT SỐ BIỆN PHÁP
GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT MÔN TIN HỌC
Ở BẬC TIỂU HỌC.
II. ĐẶT VẤN ĐỀ:
1. Vị trí, tầm quan trọng của đề tài:
Trong thời đại của chúng ta, sự bùng nổ công nghệ thông tin
đã tác động lớn đến công cuộc phát triển kinh tế xã hội loài người. Đảng và
nhà nước đã xác định rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của tin học và công nghệ
thông tin cũng như yêu cầu đẩy mạnh các ứng dụng của nó, đào tạo nguồn
nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, mở cửa và hội
nhập, hướng tới nền kinh tế tri thức của nước ta nói riêng, của thế giới nói
chung.
Chính vì xác định được tầm quan trọng đó nên nhà nước ta đã đưa
môn Tin học vào trong nhà trường và ngay từ bậc tiểu học học sinh đã
được tiếp xúc với môn tin học để làm quen dần với lĩnh vực công nghệ
thông tin, tạo nền móng cơ sở ban đầu để học những phần nâng cao trong
các cấp tiếp theo.
Môn Tin học ở bậc tiểu học bước đầu giúp học sinh làm quen với
một số kiến thức ban đầu về công nghệ thông tin như: một số bộ phận của
máy vi tính, một số thuật ngữ thường dùng, rèn luyện một số kỹ năng sử
dụng máy tính, ... Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực
cần thiết cho người lao động hiện đại như:
+ Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lí thông tin.
+ Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập,
lao động xã hội hiện đại.
+ Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính và các sản phẩm tin học.
+ Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong học
tập.

vực mới nên học sinh rất hứng thú học, nhất là những tiết thực hành.
b. Khó khăn:
* Nhà trường:
Nhà trường đã có một phòng máy vi tính để cho học sinh học nhưng
vẫn còn hạn chế về số lượng cũng như chất lượng, mỗi ca thực hành có tới
3 đến 4 học sinh ngồi cùng một máy nên các em không có nhiều thời gian
để thực hành làm bài tập một cách đầy đủ. Hơn nữa, nhiều máy cấu hình đã
cũ, chất lượng không còn tốt nên hay hỏng hóc, ảnh hưởng rất nhiều đến
chất lượng học tập của học sinh. Đời sống kinh tế của địa phương còn gặp
nhiều khó khăn, hầu hết học sinh ở nhà đều không có máy vi tính, nên
những kiến thức các em thu nhận được hầu hết là từ những tiết học ở
trường, những bài tập tiếp nối, phát triển thêm cho các em không thể thực
hiện được ở nhà, điều đó ảnh hưởng rất lớn đến việc học tập của các em.
* Giáo viên:
Môn Tin học mới chỉ là môn tự chọn trong chương trình bậc tiểu học
nên chương trình và sự phân phối chương trình bước đầu mới có sự thống
nhất và hoàn chỉnh.
Tuy giáo viên đã được đào tạo cơ bản về kiến thức tin học nhưng vẫn
còn thiếu sót, việc cập nhật những vấn đề mới còn hạn chế. Hơn nữa khi
thực hành, máy móc gặp sự cố, trục trặc, giáo viên không xử lí kịp thời dẫn
đến học sinh thiếu máy, không thực hành được.
* Học sinh:
Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy vi tính ở trường là
chủ yếu, do đó sự tìm tòi và khám phá máy vi tính với các em còn hạn chế
nên việc học tập của học sinh vẫn mang tính chậm chạp, thụ động.
3. Lí do chọn đề tài:
Trong những năm gần đây vấn đề đổi mới phương pháp dạy học ở
nước ta đã được Đảng và nhà nước rất quan tâm. Đặc biệt, giáo dục tiểu
học đang thực hiện yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát


- Phỏng vấn học sinh khối 4
- Kiểm tra việc học tập của học sinh (bài cũ, bài mới)
- Sử dụng bảng đối chiếu
- Thăm lớp, dự giờ.
- Kiểm tra chất lượng sau giờ học
III. CƠ SỞ LÍ LUẬN
- Chỉ thị 29/CT của Trung Ương Đảng về việc đưa công nghệ thông
tin vào nhà trường.
- Trong những năm gần đây, xu thế chung của thế giới là đổi mới
phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng
tạo của học sinh trong quá trình dạy học.
- Qua các năm tại trường tôi có rút kinh nghiệm và chú ý học hỏi
đồng nghiệp trong và ngoài trường để vận dụng sáng tạo sao cho phù hợp
và ngày càng có hiệu quả.


Trang 4
IV. CƠ SỞ THỰC TIỄN
Qua thực tiễn giảng dạy tôi nhận thấy: Môn Tin học là một bộ môn
rất mới mẻ, kiến thức thì rộng, những khái niệm còn quá trừu tượng với
học sinh cấp Tiểu học, bên cạnh đó cơ sở vật chất của trường còn nhiều
hạn chế nên ảnh hưởng rất nhiều đến việc học của học sinh.
Hơn nữa, Tin học là một bộ môn mới được đưa vào tiểu học nên
chưa có một phương pháp giảng dạy cụ thể, khuôn mẫu thống nhất như các
môn học khác nên phương pháp và chất lượng giảng dạy của giáo viên
chưa được tốt, đa phần là vừa dạy, vừa quan sát, nghiên cứu và đúc rút
kinh nghiệm, điều này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc học của các
em.
Trước khi thực hiện chuyên đề, tôi đã tiến hành khảo sát các khối
lớp, cụ thể là khối lớp 4 thông qua giờ dạy lí thuyết, dạy thực hành, thông

này thì giáo viên phải dựa trên cơ sở khoa học và đặc điểm tâm lí lứa tuổi
của các em, từ đó xây dựng cho mình một kế hoạch và phương pháp dạy
học phù hợp để học sinh tiếp thu bài một cách có hiệu quả.
Sau đây là một số biện pháp mà tôi đã áp dụng vào trong giảng dạy
bộ môn mình phụ trách:
1. Giáo viên có kế hoạch bài dạy, xây dựng ý tưởng, thiết kế bài
dạy phù hợp:
- Giáo viên phải nghiên cứu tài liệu, sách giáo khoa, sách giáo
viên, soạn giáo án, chuẩn bị các thiết bị dạy học (máy tính và các thiết bị


Trang 5
phần cứng máy tính có liên quan đến bài học) cũng như chuẩn bị các tình
huống xảy ra (mất điện trong giờ thực hành…) trước khi lên lớp để đảm
bảo có những tiết dạy hiệu quả.
Các yêu cầu đề ra để soạn bài :
+ Đảm bảo tính hệ thống
+ Đảm bảo tính thời gian
+ Đảm bảo nội dung ngắn gọn nhưng đầy đủ, súc tích
- Giáo viên nên tận dụng những phương tiện sẵn có của môn tin học
áp dụng vào trong giảng dạy lí thuyết để học sinh dễ quan sát và nhận biết,
giúp cho buổi học thực hành có hiệu quả hơn.
Ngay từ bài học đầu tiên trong chương trình tin học, giáo viên
phải xác định rõ cho học sinh nhận biết các bộ phận của máy tính và tác
dụng của các bộ phận đó bằng cách cho học sinh quan sát bằng đồ dùng
trực quan sẵn có ngay trong giờ giảng lí thuyết.
Ví dụ: Bài 4 : Chuột máy tính (Quyển 1- lớp 3)

Giáo viên sử dụng chuột máy tính thật để giới thiệu bộ phận con
chuột (sử dụng đồ dùng trực quan, không dùng hình ảnh thay thế). Khi giới

có điều kiện tiếp xúc với máy tính, những giờ học thực hành không nhiều
nên lên lớp 4 khả năng thao tác với máy của các em vẫn không theo kịp với
các bạn cùng lớp ở cơ sở chính. Tùy theo sức học của mỗi lớp mà có thể
học phần nào thực hành phần ấy trước khi thực hành tổng hợp cả bài, tuy
nhiên đối với đa số học sinh lớp 3, 4 ở trường ít có điều kiện tiếp xúc với
máy tính thì phương pháp thực hành sau mỗi nội dung học đem lại kết quả
tối ưu hơn.
Qua đợt khảo sát đầu năm học với học sinh khối 4 (lớp 4A và lớp
4B), dạy bài Các thao tác với tệp tin văn bản; lớp 4A dạy có sử dụng đồ
dùng trực quan bằng máy tính, thao tác trên máy tính; lớp 4B dạy sử dụng
đồ dùng trực quan bằng hộp thoại miêu tả hình ảnh trên máy tính. Khi tổng
hợp kết quả thu được:
Mức độ thao tác
Thao tác nhanh
Thao tác chậm
Chưa biết thao tác

Lớp 4A
Số HS
Tỉ lệ
12/23
52%
8/23
35%
3/23
13%

Lớp 4B
Số HS
Tỉ lệ

định sẽ có nếp học tập tốt. Học sinh sẽ tiếp thu bài tốt hơn trong một lớp
học nghiêm túc và có thái độ học tập tốt. Đa số giáo viên chuyên đều chỉ có
khoảng 2 tiết/tuần/lớp, vì vậy việc quản lí lớp theo nề nếp vốn có của lớp
hoặc đặt ra những nề nếp mới trong lớp học của bản thân mình sẽ gặp
nhiều khó khăn, tuy nhiên điều đó nhất thiết phải làm vì không có gì là
không thể. Tham khảo ý kiến giáo viên chủ nhiệm về tình hình chung của
lớp cũng như các trường hợp đặc biệt. Bên cạnh đó, giáo viên cần gần gũi
và quan tâm hơn với học sinh của mình. Khi xếp chỗ ngồi cho học sinh
trong cả giờ học lý thuyết cũng như thực hành cần chú ý đến những học
sinh có sức khoẻ yếu, học sinh mắc bệnh về tai, mắt, những học sinh học
yếu, hiếu động, học sinh cá biệt. Trong giờ thực hành giáo viên cũng xen
kẽ học sinh khá giỏi với học sinh trung bình để các em có điều kiện giúp đỡ
nhau trong học tập cũng như trong việc giữ kỉ luật của lớp. Phải mẫu mực
trong tất cả các hành động trước khi yêu cầu các em làm việc gì hoặc đưa
các em vào khuôn khổ. Trước khi bắt đầu buổi dạy đầu tiên nên phổ biến
nội qui phòng học cho học sinh và có bảng Nội quy phòng máy treo trong
phòng, điều ấy sẽ thật sự thiết thực.
- Có phương pháp truyền đạt kiến thức cho học sinh dễ hiểu, dễ nắm
bài hơn. Học sinh tiểu học có cách nhìn trẻ con nhưng những nội dung lí
thuyết của bộ môn Tin học lại khá trừu tượng và khó hiểu, do vậy cần có
cách giải thích những khái niệm mới ấy thật gần gũi với cách nhìn của các
em, từ đó mới nâng dần lên để các em hiểu theo đúng cách giải thích của
chuyên ngành. Gần gũi, vui vẻ và một chút hài hước sẽ khiến những bài
học khô khan dễ đi vào tâm trí của các em hơn.
3. Hệ thống các bài tập thực hành, các bài tập phù hợp với nội
dung của bài giảng, liên hệ với một số môn học khác trong chương trình
học của các em.
Các bài tập không quá dài, nâng dần từ mức đơn giản đến phức tạp,
tránh tâm lí vội vàng muốn học sinh hiểu ngay, hiểu nhiều nội dung trong
thời gian ngắn, vì quá trình tiếp thu kiến thức, nhất là đối với học sinh yếu

lớp một lần nữa, sau đó chính các em này sẽ giúp giáo viên hướng dẫn các
bạn trong lớp thực hành. Trường hợp chính các em gặp vướng mắc trong
quá trình hướng dẫn bạn thì giáo viên sẽ hướng dẫn cho các em trước lớp.
Khi sử dụng phương pháp này tôi nhận thấy các em tiếp thu bài
nhanh hơn và nhớ bài lâu hơn, vì “ Học thầy không tày học bạn ”, các em
sẽ gần gũi và có cách giải thích đôi khi rất trẻ con nhưng dễ đi vào lòng các
em hơn, dễ hiểu hơn mà dù giáo viên có nhiệt tình, tận tụy, cởi mở bao
nhiêu thì nhiều học sinh vẫn còn ngại hỏi trong học tập, sợ bạn cùng lớp
biết mình chưa hiểu bài, đó là tâm lí chung của đa số học sinh. Vả lại một
GV cùng lúc thì khó có thể quan sát và trả lời được hết thắc mắc của tất cả
các em trong lớp.
Đối với Tin học, kiến thức là vô tận nên phương pháp này là một
phương pháp hay trong quá trình học tập của các em.


Trang 9
5. Tận dụng những nguồn tài nguyên sẵn có của máy tính, hoặc
truy cập mạng để tìm kiếm thông tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet
phục vụ cho quá trình dạy và học.
Kiến thức là vô tận, luôn học hỏi để nâng cao và làm mới mình, đó là
điều nên và phải làm. Luôn cập nhật những thông tin mới để cung cấp cho
quá trình giảng dạy và truyền đạt cho học sinh những thông tin mới, không
lỗi thời, giúp tiết học luôn mới, sinh động và giúp các em bắt kịp tiến độ
của thời đại.
6. Sưu tầm một số trò chơi có ích rèn luyện về cách sử dụng chuột
(cờ caro), luyện gõ bàn phím bằng mười ngón (Mario Typing), phần
mềm luyện tư duy, tính toán, nhanh nhạy, giải trí (minesweper...)...
Những trò chơi lí thú, bổ ích vừa giúp học sinh thư giãn, vừa giúp
cho quá trình học tập, tiếp thu kiến thức và phát triển trí tuệ nhẹ nhàng
nhưng hiệu quả. Sưu tầm và cho học sinh tham gia những trò chơi bổ ích

V. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Qua quá trình áp dụng vào giảng dạy tin học khối 4, so sánh với bảng
tổng hợp trước đó đã thu được kết quả như sau:

Mức độ thao tác
Thao tác nhanh,đúng
Thao tác đúng
Thao tác chậm
Chưa biết thao tác

Trước khi thực
hiện chuyên đề
Số
Tỷ lệ
HS
6/45
13,3%
14/45 31,1%
18/45
40 %
7/45
15,6%

Sau khi thực
hiện chuyên đề
Số HS Tỷ lệ
17/45
23/45
5/45
0/45

Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã áp dụng vào dạy môn Tin
học khối lớp 4. Tuy nhiên còn nhiều yếu tố khách quan lẫn chủ quan, hơn
nữa đề tài này của tôi là giai đoạn đầu nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học
nên không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Tôi rất mong sự góp ý
kiến của cấp lãnh đạo và của bạn đồng nghiệp để phương pháp giảng dạy
của tôi ngày càng hoàn thiện hơn.


Trang 11

VIII. ĐỀ NGHỊ:
- Môn Tin học ở tiểu học là bộ môn hết sức mới do vậy và phân phối
chương trình chưa có sự thống nhất, phần lớn là dựa vào điều kiện của từng
trường mà tự xây dựng kế hoạch riêng, việc này cũng gây ảnh hưởng đến
quá trình dạy học nên đề nghị cấp trên có chỉ đạo chặt chẽ hơn.
- Tuy được trường và các cấp cũng như các bậc phụ huynh quan tâm
đến bộ môn tin tuy nhiên số lượng máy hiện nay vẫn còn ít so với số lượng
học sinh trong các lớp điều này cũng ảnh hưởng đến quá trình học tập của
học sinh. Kính đề nghị các cấp lãnh đạo hỗ trợ thêm máy tính cũng như các
tài liệu tham khảo và các thiết bị dạy học.
- Học sinh cần nắm vững những kiến thức đã học ở tiết trước và có
tinh thần học tập tốt.
IX. PHỤ LỤC: (không có)
X. TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Sách Cùng học tin học quyển 1, nhà xuất bản giáo dục.
- Sách Cùng học tin học quyển 2, nhà xuất bản giáo dục.
- Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên.
- Các bài viết SKKN của giáo viên tin học cấp 1, cấp 2 trên
Violet.vn


10
VIII
Đề nghị
11
I
Phụ lục
11
X
Tài liệu tham khảo
11
XI
Mục lục
12


Trang 13