SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NAM ĐỊNH
TRƯỜNG THPT GIAO THỦY

BÁO CÁO SÁNG KIẾN
"NÂNG CAO NĂNG LỰC TIẾNG ANH CHUYÊN NGÀNH
CHO HỌC SINH LỚP 11 THÔNG QUA TỔ CHỨC DẠY SONG NGỮ
CHỦ ĐỀ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG - VẬT LÝ 11 NÂNG CAO"

Tác giả: Nguyễn Thị Thu Hằng
Trình độ chuyên môn: Cử nhân sư phạm
Chức vụ: Giáo viên
Nơi công tác: Trường THPT Giao Thủy

Nam Định, ngày 4 tháng 5 năm 2015


THÔNG TIN CHUNG VỀ BÁO CÁO
1. Tên báo cáo:
"Nâng cao năng lực tiếng Anh chuyên ngành cho học sinh lớp 11 thông qua tổ
chức dạy song ngữ chủ đề Khúc xạ ánh sáng _ Vật lí 11 nâng cao"

2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
Trong chương trình vật lý lớp 11

3. Thời gian áp dụng sáng kiến:
Từ ngày 2 – 2 – 2015 đến ngày 14 – 04 – 2015.

4. Tác giả
Họ và tên: Nguyễn Thị Thu Hằng
Năm sinh: 1983
Nơi thường trú: Xã Bình Hòa, Giao Thủy, Nam Định

một trong công cụ, phương tiên để tăng khả năng, cũng như hứng thú cho học sinh
trong quá trình tự học khi các em có thể tìm được nhiều tài liệu chuyên ngành
được trình bày bằng tiếng Anh. Đây cũng là nền móng để học sinh nghiên cứu sau
này ở cấp Cao Đẳng hoặc Đại Học.
Bắt đầu từ năm học 2013 – 2014, Sở Giáo dục và Đào tạo Nam Định đã
triển khai việc dạy các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh cho học sinh trong
các trường THPT. Trong quá trình tham gia vào dạy tiết dạy các môn khoa học tự
nhiên bằng tiếng Anh tôi và các đồng nghiệp gặp không ít khó khăn cả về năng lực
ngoại ngữ của bản thân giáo viên, năng lực của học sinh cũng như tìm tài liệu
tham khảo. Với sự hỗ trợ của các thầy cô ngoại ngữ, qua quá trình tìm hiểu sách
báo và các đề tài về dạy song ngữ tôi cùng với các đồng nghiệp đã tổ chức được
các giờ dạy Vật lý bằng tiếng Anh cho các em học, học sinh bên cạnh việc tham
gia tích cực, chủ động, hứng thú để khám phá kiến thức vật lý mà còn giúp các em
nâng cao năng lực tiếng anh chuyên ngành từ việc trang bị từ mới, cũng như khả
năng nghe nói trong giờ học bằng tiếng Anh đến khả năng từ đọc và dịch các tài
liệu và bài tập Vật lý bằng tiếng Anh.
Vì những lý do trên, tôi chọn đề tài

3


"Nâng cao năng lực tiếng Anh chuyên ngành cho học sinh lớp 11 thông qua tổ
chức dạy song ngữ chủ đề Khúc xạ ánh sáng _ Vật lí 11 nâng cao"

II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
II. 1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
Đây là một trong những yêu cầu mới đặt ra đối với các môn khoa học tự
nhiên. Trước khi tổ chức dạy học bằng Vật lý bằng tiếng Anh thì học sinh nói đến
việc học tiếng Vật lý bằng một ngoại ngữ khác các em rất ngại và lo lắng vì các em
chưa được tiếp cận bao giờ. Đa phần có đưa ra cho các em các tài liệu tham khảo


dạy học , chủ động nắm bắt kiến thức cũng như luyện tập năng lực ngoại ngữ của
mình.
Cuối cùng , một trong những khâu quan trọng của quá trình dạy học chính là
củng cố và kiểm tra kiến thức. Khó khăn của người giáo viên chính là xây dựng
được một hệ thống các bài tập phù hợp với năng lực của học sinh để giúp học sinh
củng cố cũng như đánh giá được năng lực của mình. Đồng thời tạo ra hứng thú cho
học sinh và tạo động lực để các em tiếp tục mang kiến thức được trang bị để áp
dụng trong học tập cũng như cuộc sống.

II. 2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
Và để khắc phục những khó khăn nêu trên nhằm "Nâng cao năng lực tiếng Anh
chuyên Ngành cho học sinh lớp 11 thông qua tổ chức dạy song ngữ chủ đề
Khúc xạ ánh sáng _ Vật lí 11 nâng cao" tôi đã tiến hành
II.2.1. Xây dựng một hệ thống các từ mới chuyên ngành của phần quang hình và
tổ chức cho học sinh học từ mới
Đây là khâu đầu tiên của quá trình tổ chức dạy học các môn khoa học tự
nhiên bằng tiếng Anh. Vì các từ mới này còn nằm rải rác ở các sách khác nhau
thiếu sự tập trung do đó giáo viên và học sinh khi bắt đầu quá trình dạy học
thường rất mất nhiều thời gian và công sức. Trong khi đó những tài liệu Vật lý
thì thiếu các phiên âm do đó các em học sinh có biết thì phát âm cũng chưa
chuẩn. Cũng vì vậy sẽ hạn chế rất nhiều khả năng tham gia thảo luận bằng tiếng
Anh khi gặp những từ mới chuyên ngành này.
Chính vì vậy trước khi tổ chức cho các em học chủ đề về “Khúc xạ ánh
sáng” tôi đã sưu tầm các từ mới liên quan tới để chủ đề khúc xạ ánh sáng và
phần quang hình nói chung. Bên cạnh tìm nghĩa, sắp xếp các từ theo từng nội
dung, tôi xây dựng cả phần phiên âm, môt số các từ liên quan tới hiện tượng thì
tôi đã tìm hiều các cả định nghĩa về hiện tượng đó bằng tiếng Anh để các em có
thể thấy sự linh hoạt của các từ, các hiện tượng với những cách diễn đạt khác
nhau . Phần này được tôi phát cho các em trước một tuần trước khi bắt đầu học

Geometrical optics
Physical optics
Light ray
(A ray of light)
Incidence ray
Reflected ray
Refracted ray
Light beam
Convergent beam
Divergent beam

/ʤiə'metrik
'ɔptiks/
/'fizikəl 'ɔptiks/
/lait rei/
/'insidəns rei/
/ri'flekt rei/
/ri'frækt rei/
/ lait bi:m/
/kən'və:ʤənt bi:m
/
/dai'və:ʤənt
bi:m /

Parallel beam

/'pærəlel bi:m/

Object


/'imiʤ/

Vật ảo
Vật kính
Vật thật
Vẽ ảnh
Ảnh
6


(An optical appearance or counterpart p
roduced by light from an
object reflected in a mirror
orrefracted through a lens.)

Virtual image
Real image
Inverted image
Erect image
Index of refraction
Absolute index of refraction
Relative index of refraction
Normal
Angle
Refracting angle
Critical angle
Angle of refraction
Deviation
Minimum deviation
Angle of reflection

Ảnh thật
Ảnh ngược
chiều
(với vật)
Ảnh cùng chiều
(với vật)
Chiết suất
Chiết suất tuyệt
đối
Chiết suất tỉ đối
Pháp tuyến
Góc
Góc chiết quang
Góc giới hạn
Góc khúc xạ
Góc lệch
Góc lệch cực
tiểu
Góc phản xạ
Góc tới
Góc trông
Phản xạ

The throwing back by a body
or surface of light, heat, or sound
without absorbing it.
the reflection of light

Refraction


Concave
Mirror
Spherical mirror
Convex mirror
Concave mirror
Plane mirror
Prism
Prism of total internal reflection
Lens
Double convex lens
Double concave lens
Converging lens
Convexo - concave lens
Thin lens
Plano - concave lens
Plano - convex lens
Diverging lens
(Negative lens)
Focal length
Focal plane
Focal point
(focus)
Second focal point
Principal focal point

/'toutl in'tə:nl
ri'flekʃn/

/'ɔptikəl
'instrumənt

Lăng kính
Lăng kính phản
xạ toàn phần
Thấu kính
Thấu kính hai
mặt lồi
Thấu kính hai
mặt lõm
Thấu kính hội
/kən'və:ʤiɳ lenz /
tụ
/'kɔn'veks-'kɔn'kei Thấu kính lồi v lenz /
lõm
/θin lenz /
Thấu kính mỏng
Thấu kính
'kɔn'keiv lenz /
phẳng - lõm
Thấu kính
'kɔn'veks lenz/
phẳng - lồi
dai'və:dʒiɳ lenz/
Thấu kính phân
/'negətiv lenz/
kì
/'foukəl leɳθ/
Tiêu cự
/'foukəl plein/
Tiêu diện
/'foukəl pɔint/

Angular magnification
Linear magnification
Distance of most distinct
Near - sighted (myopia)
Presbyopia
Far- singted
Crystalline lens
Magnifying glass
Microscope
Astronomical telescope

/'sekəndəri 'foukəl
Tiêu điểm phụ
pɔint/
/fə:st 'foukəl
Tiêu điểm vật
pɔint/
Tính thuận
/ri,və:sə'biliti/
nghịch
Tính tương
/ 'stigmətizm/
điểm
/'prinsəpəl 'æksis/ Trục chính
/'sekəndəri 'æksis/ Trục phụ
/lenz 'pauə/ /
Độ tụ
/dai'ɔptə/
Điôp
/'ɔptikəl 'sentə/

mægnifi'keiʃn/
/'distəns əv moust Khoảng nhìn rõ
dis'tiɳkt/
nhất
/niə sait/
Cận thị
( /myopia/)
/prezbi'oupjə/
Tật lão thị
/fɑ: siɳd/
Tật viễn thị
/'kristəlain lenz/
Thủy tinh thể
/'mægnifaiiɳ
Kính lúp
glɑ:s/
/'maikrəskoup/
Kính hiển vi
/æstrə'nɔmik
Kính thiên văn
9


Ocular
Medium
Experiment
Fiber optic
Boundary
Speed


+ What will you do?
Example: The description the experiment an experiment to study
refraction phenomenon.
To study the path of light at the boundary between two media. We need
a bracket , a light, a glass block and ruler graduated circle. Attach the light,
the ruler graduated circle and a glass block on the bracket. I'll expose the
light ray pass from air to the glass block and observe the path of light at
boundary.
<2> Mô tả một thiết bị nên theo các câu hỏi sau:
The description an equiptment should answer these questions:
+ What is it called?
+ What is it used for?
+ What does it consist of?
10


+ How are the parts connected?
+ How does it work?
Example: The description an opical fiber
They are optical fibers. An optical fiber consists of 3 layers: the first layer
has absolute index of refaction n1, the second layer has absolute index of
refaction n2 absolute index of refaction n2 is smaller absolute index of
refaction n1. The outer layer is used to protect fiber. The light rays total
internal reflected many times
Cấu trúc này cũng được cung cấp cho học sinh vào buổi các em ôn tập
từ mới để các em có thể làm quen với cấu trúc. Trong các giờ học tôi đã tổ chức
cho học sinh thảo luận để thiết kế các thí nghiệm về định luật khúc xạ và phản
xạ toàn phần. Sau khi các em thảo luận xong các em sẽ lên trình bày phương án
thí nghiệm, cũng như trình bày cả ứng dụng của hiện tượng khúc xạ cũng như
hiện tượng phản xạ toàn phần mà các em.

gian cọ sát với những tài liệu bằng hình ảnh, tiếng bằng tiếng Anh. Từ đó không
những gây hứng thú cho các em mà còn rèn luyện khả năng nghe, nói bằng tiếng
Anh của các em khi các em có hình ảnh hỗ trợ.
Ngoài ra khi giao nhiệm vụ về nhà cho các em thì một trong nhiệm vụ
là mỗi nhóm phải tìm được, dịch được ít nhất một đoạn tài liệu bằng Tiếng Anh
về hiện tượng các em vừa học.
II. 2.4. Tổ chức củng cố cho học sinh bằng những bài tập trắc nghiệm và tự
luận bằng tiếng Anh.
Một trong những khâu quan trọng của quá trình dạy học dạy học là củng
cố kiến thức cũng như kiểm tra đánh giá.
Trong quá trình xây dựng một giờ dạy tôi cố gắng đi tìm và xây dựng
một hệ thống các bài tập từ trắc nghiệm khách quan đến trắc nghiệm tự luận để
giúp học sinh vận dụng các kiến thức vừa học. Và đây là cơ sở đánh giá kết quả
học tập của học sinh.
Hệ thống bài tập củng cố gồm:
II. 2.4.1. Bài tập trắc nghiệm: (Học sinh vận dụng được các thuật ngữ chuyên
ngành để dịch đề đồng thời vận dụng được các kiến thức vật lý để giải quyết các
bài tập)
Question 1. The refractive index of glass is 1.5. Which of the following
statements is/are correct?

Speed of light in glass
= 1.5
Speed of light in air
(2) For a ray of light passing from air to glass, the angle of incidence is
greater than the angle of refraction.
(3)
The critical angle of glass is 41.8o.
(1)



Question 4. The figure shows the refraction of a ray
of light by a rectangular glass block of refractive index
1.5. What is the angle of emergence (angle a in the
figure)?
A. 20o
B. 25o
C. 30o
D. 60o
Question 5. A ray of light enters a transparent
rectangular block and travels along the path as shown
in the figure. What is angle θ?
A.
C.

15o

B.

33o

57o

D.

59o

Question 6. A long chain of length l is hung from the centre of a circular
disc of diameter d floating on water as shown. If the critical angle for water is
c, what is the shortest value of l in order that the whole chain can be seen by

40.7o
C. 41.8o
D.
45o
13


Question 10. Pairing each content in the left column with the corresponding
content in the right column:
1. When a refracted ray travels
A) both phenomena obey the law
close to the boundary between two of light reflection.
environments, we can conclude
2. Total reflection and normal
B) there can be no total reflection
reflection similar in the following
when reversing transmission light
characteristics:
3. If there is total reflection when
C) conditions for total reflection.
light passes from one environment
to environment 2, it can be
concluded
4. Light passing from one
D) the angle of incidence’s value ia
environment to a photorefractive
considered as equal as the critical
environment and the angle of
angle.
incidience is greater than the

n1.sin i (4 / 3).sin 400
s in r =
=
n
1
0
r = 40.3
Angle of refration is 40.30
Question 12. The figure shows a small coin C placed at
the centre of the bottom of a can. The coin cannot be seen
by the eye. After pouring in some liquid until the can is
full, the coin can just be seen. (You may regard the coin
as a point.)
1. Explain why the eye cannot see the coin if the can is empty.
2. Draw a ray diagram to show why the coin can be seen after the liquid
is poured in the can.
a. Mark on your diagram the apparent position of the coin using the
letter C'.
b. Calculate angle ABD.
c. Calculate angle CBD
6. Hence, or otherwise, find the refractive index of the liquid.
Suggested answer
1. Light travels in straight lines.
Light from C to the eye
is blocked by the cup. Hence the coin cannot be seen.
2. a.

b.

15

1.

sin c = 1/n
sin c = 1/(1.6)
c = 38.7o

2. a)

If θ = 60o, angle of incidence = 30o < 38.7o,
refraction occurs.
sin 30o / sin r = 1/1.6
r = 53.1o

b) If θ = 30o, angle of incidence = 60o > critical angle,
16


so total internal reflection occurs for total internal reflection

3. For trapped inside the optical fibre, the light ray in Perspex should be
incident at critical angle. So
θ + c = 90o
θ = 90o- 38.7o = 51.3o
4. Endoscope / telecommunication
Question 14. Two light rays, 1 and 2, are incident
normally onto a semi-circular glass block of radius
10 cm and refractive index 1.50 as shown in the
figure. O is the center of the semi-circular glass.
1. Calculate the critical angle of glass.
2. On the answer sheet, show the paths of light

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bùi Quang Hân (Chủ biên), (2005), Giải toán Vật lý 11 – tập 2, NXB Giáo
dục.
2. McGraw-Hill Ryerson , (2013), PHYSICS 11
3. Physics coursebook , (2012), David Sang
4. />5. />6. />7. />20


PHỤ LỤC:
(file đính kèm)
1. Các video được sử dụng trong chủ đề

2. Ví dụ về tổ chức dạy học song ngữ
+ Giáo án điện tử bài " Phản xạ toàn phần"

MỤC LỤC
THÔNG TIN CHUNG VỀ BÁO CÁO.................................................................. 2
BÁO CÁO SÁNG KIẾN.........................................................................................3
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN ........................................3
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP...........................................................................................4
II. 1.Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến................................................4
II. 2.Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến.........................................................5
III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN MANG LẠI.................................................. 18
IV. CAM KẾT KHÔNG SAO CHÉP HOẶC VI PHẠM BẢN QUYỀN.........20
21


TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................20

22