SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề
Như chúng ta đã biết, nội dung của chương trình CSGD trẻ theo hướng đổi
mới của ngành giáo dục mầm non hiện nay là yêu cầu trẻ được phát triển qua 5 mặt:
thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ, tình cảm - xã hội. Trong 5 mặt phát triển đó
thì ngôn ngữ là công cụ giao tiếp quan trọng nhất của con người, không có một
phương tiện giao tiếp nào có thể sánh được với ngôn ngữ. Trong giao tiếp nhờ có
ngôn ngữ mà con người có khả năng hiểu biết lẫn nhau. Ở trẻ, nhu cầu giao tiếp rất
lớn, khi giao tiếp trẻ sử dụng ngôn ngữ của mình để trình bày ý nghĩ, tình cảm, hiểu
biết của mình với bạn bè và mọi người xung quanh.
Trong công tác giáo dục trẻ ở các trường mầm non. Việc phát triển ngôn ngữ,
mở rộng vốn từ cho trẻ giữ một vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát
triển nhân cách cho trẻ. Việc làm giàu vốn từ, giúp trẻ sử dụng vốn từ phải được sử
dụng thường xuyên, liên tục. Đây là quá trình giáo dục lâu dài trong suốt những
năm trẻ học ở trong trường mầm non. Song trong thực tế giáo dục mầm non đã
chứng minh được rằng : Sự phát triển của trẻ chỉ diễn ra khi các cháu được lĩnh hội
những tri thức về sự vật và hiện tượng xung quanh. Việc lĩnh hội tri thức đó nó chỉ
được thực hiện tốt khi ngôn ngữ của nó phát triển. Ngôn ngữ chính là phương tiện
để giúp cho tư duy của trẻ phát triển, là công cụ để trẻ tiếp thu tri thức, thể hiện tình
cảm, nguyện vọng cũng như ý muốn của trẻ. Ngôn ngữ là phương tiện mở rộng
giao tiếp, đồng thời cũng là phương tiện để hình thành nên ý thức của con người.
Thông qua việc phát triển vốn từ cho trẻ, trẻ tích lũy được vốn kinh nghiệm trong
cuộc sống xã hội.
Trong thực tế chúng ta thường thấy khi trẻ giao tiếp. Tại sao trong cùng một
độ tuổi nhưng ở cháu này nói năng mạch lạc, rõ ràng, diễn đạt đầy đủ ý muốn, suy
nghĩ của mình để cho người khác nghe được rõ ràng. Nhưng ở cháu khác thì lại
lúng túng, thiếu tự tin trong giao tiếp, chưa mạnh dạn, chưa truyền đạt được ý
muốn, nguyện vọng của mình cho người khác hiểu. Nhìn chung rất hạn chế về giao

Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận của vấn đề
Mục tiêu của giáo dục mầm non trong thời kì hiện nay là giúp trẻ phát triển
toàn diện (thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm - quan hệ xã hội, thẩm mỹ). Song
vị trí của phát triển vốn từ cho trẻ mầm non tương đối đặc biệt vì từ sự phát triển vốn
từ sẽ tham gia trực tiếp vào phát triển các lĩnh vực khác. Bởi ngôn ngữ là phương
tiện giao lưu tình cảm, phương tiện để trẻ nhận thức, khám phá tự nhiên. Ngôn ngữ
giúp ta làm chính xác hóa các hình ảnh của tưởng tượng đang nảy sinh, tách ra trong
chúng những mặt cơ bản nhất, gắn chúng lại với nhau, cố định chúng lại bằng từ và
GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

2


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

lưu giữ chúng trong trí nhớ. Ngôn ngữ làm cho tưởng tượng trở thành một quá trình
ý thức, được điều khiển tích cực, có kết quả và chất lượng cao.
Sự nhận thức của trẻ bao giờ cũng thắng với sự mở rộng vốn từ, trẻ nhìn vật
và nói tên tuổi của sự vật đó. Bởi vì « từ » là hình thái biểu đạt của khái niệm. Vì
thế khi trẻ tiếp nhận được những khái niệm mới thì trẻ cũng được tiếp nhận từ mới.
Khi trẻ tiếp xúc với vật liệu mới trẻ được người lớn cung cấp tên gọi của vật, công
dụng, chất liệu,… cho trẻ và trẻ hiểu và ghi nhớ.
Khi trẻ được 5-6 tuổi thì vốn từ của trẻ có thể đạt tới 3400 – 4500 từ. Trong đó
danh từ và động từ chiếm ưu thế hơn cả (50%). Còn tính từ và các loại từ khác
chiếm 50%. Tuy nhiên trong khi sử dụng các loại từ đó trẻ mới chỉ sắp xếp được các
từ trong câu chứ chưa có khả năng cấu trúc logic nội dung ý mà trẻ muốn biểu đạt.

thực tế :
Năm 2017-2018 khảo sát thực trạng về sự phát triển vốn từ tiếng Việt của trẻ
qua các loại từ: Động từ, danh từ, tính từ, đại từ của trẻ 5-6 tuổi vào đầu tháng
9/2017 đến cuối tháng 03/2018. Với 35 trẻ, kết quả đạt như sau:
STT

Nội dung khảo sát

Đầu năm

Cuối năm

(Tháng 9/2017)

(Tháng 3/2018)

Số trẻ đạt

Tỷ lệ %

Số trẻ đạt

Tỷ lệ %

1

Khả năng sử
dụng các danh từ,
động từ, tính từ, đại
từ chính xác


18/35

51,4

26/35

74,3

- Nhìn qua bảng chúng ta thấy đến cuối năm vốn từ của trẻ có tăng nhưng vẫn
còn thấp. Là giáo viên công tác tại đơn vị đã được 10 năm, tôi vẫn còn băn khoăn,
trăn trở và chưa hài lòng với kết quả trên. Do vậy, năm học 2018-2019 tôi tiếp tục
nghiên cứu với những giải pháp mới để làm tăng vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp của
mình đang chủ nhiệm, với tổng số trẻ trong lớp: 33 , dân tộc: 32, nữ dân tộc: 14.
Trong quá trình thực hiện tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau:
1. Thuận lợi, khó khăn
1.1. Thuận lợi

GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

4


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

- Được sự quan tâm tạo điều kiện của Phòng GD&ĐT huyện cùng ban giám
hiệu nhà trường, ban lãnh đạo xã nhà và sự quan tâm nhiệt tình của thôn trưởng,



SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

rất khó khăn trong việc hỗ trợ đóng góp kinh phí để tạo góc hoạt động vui chơi phát
triển vốn từ cho trẻ.
- Khi dạy trẻ tham gia vào các hoạt động phát triển vốn từ giáo viên chưa vận
dụng triệt để các môn học khác và chưa đầu tư sưu tầm các trò chơi phát triển vốn từ
ngoài chương trình.
Đầu tháng 9/ 2019 tôi đã làm khảo sát thực trạng về sự phát triển vốn từ tiếng
Việt của trẻ 5- 6 tuổi tại lớp mình đang giảng dạy qua các loại từ: Động từ, danh từ,
tính từ, đại từ, trạng từ. Thấy được kết quả như sau:
- Tổng số khảo sát 33 trẻ trong lớp
STT

Nội dung khảo sát

Đạt

Chưa đạt

(đầu tháng 9/2019)

(đầu tháng 9/2019)

Số trẻ đạt

Tỷ lệ


54,5

15/33

45,5

3

Khả năng phát
âm, diễn đạt gắn với
tình huống giao tiếp.

18/33

54,5

15/33

45,5

III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
Để việc phát triển vốn từ tiếng Việt cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số đạt
được kết quả cao nhất tôi đã sử dụng các giải pháp sau:
Giải pháp 1: Tạo môi trường phát triển vốn từ cho trẻ ở trong lớp học. Để
thực hiện giải pháp này tôi đã thực hiện các biện pháp sau:
GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

6

- Biện pháp 2: Gắn tên, gắn ký hiệu vào các đồ dùng đồ chơi và các giá góc
trong lớp

GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

7


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

Đặc điểm tâm lý của trẻ mầm non là “ dễ nhớ dễ quên”. Vì vậy, các kiến thức
mới cung cấp cho trẻ, nếu không thường xuyên ôn luyện trẻ sẽ nhanh chóng quên
ngay khi lĩnh hội kiến thức khác.
Mặt khác, khi trẻ hoạt động trẻ thường cất đồ dùng đồ chơi nhanh nhưng không
ngăn nắp, giáo viên thường mất nhiều thời gian sắp xếp lại đồ chơi cho trẻ sau khi
chơi. Như vậy rất vất vả cho cô mà trẻ lại không có thói quen lao động tự phục vụ.
Đặc biệt không được làm quen với tên gọi các từ, hay các chữ cái tiếng Việt ghép
thành từ đó.
Để khắc phục tình trạng này, tôi xếp đồ dùng đồ chơi trên giá góc gọn, đẹp,
khoa học, sao cho trẻ dễ lấy, dễ cất, các đồ dùng trên giá phải tuân theo một trật tự
nhất định. Khi gắn tên cho đồ chơi tôi thường đàm thoại với trẻ:
Ví dụ: Với đồ chơi; hộp bánh, quả bóng, ti vi,…
Tôi hỏi trẻ đây là cái gì? chúng mình nhìn xem để chỉ tên của hộp bánh cô có từ
gì? từ “hộp bánh” cho trẻ phát âm. Chữ cái đầu tiên trong từ “ hộp bánh” là chữ
gì?...Cứ như vậy tôi cho trẻ phát âm, tri giác trọn vẹn từ “ hộp bánh” và các chữ cái
còn lại trên giá đồ chơi.
Nhiều lần như vậy, trẻ ghi nhớ và thuộc các ký hiệu các chữ cái và sắp xếp

Để phát huy tính tích cực của trẻ ở môi trường trong lớp học giáo viên thường
xuyên cho trẻ hoạt động trong cac góc chơi, đặc biệt là góc thư viện. Đây là nơi trẻ
được tiếp xúc nhiều với chữ, từ, câu.. và rèn luyện kỹ năng tiền biết đọc, biết viết
của trẻ như: cách lật giở sách, cách đưa mắt từ trái sang phải khi đọc, hoặc các từ
mới như: tên truyện, tên các trang bìa, tên các album tự tạo….với các mẫu chữ khác
nhau.
Ví dụ: Cô tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động với truyện thơ tranh chữ to có sẵn,
tự tạo... trẻ được xem tranh, tập kể chuyện, tập "đọc" chữ to trong truyện...và như
vậy một lần nữa trẻ mở rộng vốn từ, phát triển ngôn ngữ, trẻ như được hoà nhập với
thế giới của người lớn. Khi trẻ tiếp xúc với các loại sách, báo, tạp chí...có nhiều kiểu
chữ khác nhau ở bất kỳ nơi nào trẻ cũng rất tự tin và có thể tự mình khám phá nội
dung.
Ví dụ: Cô tổ chức cho trẻ cùng làm album và truyện tranh chữ to theo chủ điểm.
Nếu là chủ điểm “thế giới động vật” cô và trẻ sưu tầm album về các con: chó mèo,
gà, vịt,…Tôi yêu cầu trẻ tìm các chữ trong hoạ báo cắt và ghép từ “con mèo”, “con
chó”…dán dưới hình ảnh các con vật tương ứng. Một đều tôi luôn lưu ý nhắc trẻ là
phải ghép chữ lần lượt từ trái sang phải, hết chữ này đến chữ khác, hết từ này đến từ
khác bên cạnh phía phải, và sau đó tôi yêu cầu trẻ phát âm các chữ, "đọc" các từ .

GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

9


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

Để trẻ hứng thú tích cực tham gia vào hoạt động tôi hướng trẻ tham gia vào góc

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

10


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

- Biện pháp 4: Phát triển vốn từ cho trẻ thông qua việc làm quen công nghệ
thông tin:
Tâm lý trẻ vốn hiếu động, thích tò mò, ham hiểu biết và nhạy cảm nên tiếp thu
công nghệ thông tin chẳng mấy khó khăn. Muốn thực hiện được ứng dụng công
nghệ thông tin trong việc chăm sóc giáo dục trẻ thì trước tiên giáo viên phải biết sử
dụng máy vi tính. Bản thân tôi đã dạy được nhiều tiết giáo án điện tử cho chị em
trong trường dự. Qua các tiết dạy giáo án điện tử đa số trẻ rất hứng thú tham gia và
kết quả đạt được trên trẻ cũng rất cao.
Để đáp ứng nhu cầu nhận thức của trẻ, đồng thời thực hiện mục tiêu nhiệm vụ
của nhà trường giao. Đó là việc ứng dụng công nghệ thông tin, giáo án điện tử vào
giảng dạy thông qua việc khai thác trò chơi kidsmart và happykids, các nguồn dữ
liệu thiết kế trên máy tính:
Trẻ được tham gia vui chơi với những trò chơi vô cùng lý thú, hấp dẫn học
mà chơi, chơi mà học .
Trò chơi học tập: “Ghép đúng hình”
Cách chơi: Trẻ sẽ Clich con chuột và bấm chọn các hình có sẵn trên máy
( hình tròn, hình vuông, hình chữ nhật, hình tam giác, hình ô van…) để tạo thành
chiếc ô tô, tàu lửa, con chim, con cá, con bướm….
Sau khi trẻ hoàn thành nhiệm vụ chơi giáo viên hỏi trẻ. Cháu đã ghép thành
hình gì? Trẻ trả lời: Cháu ghép hình ô tô. Vậy ô tô cháu ghép từ những hình nào? Trẻ
kể tên hình, đồng thời trẻ còn ghép thành nhiều đồ vật, con vật khác nữa.
+ Tôi tìm các dữ liệu từ: sưu tầm tranh ảnh động trên mạng, scan các loại tranh

đồ dùng vừa đúng qui định, vừa biết tên của mình (của bạn), biết thứ tự của từng chữ
từ trái sang phải của các chữ như thế nào..Và trẻ còn viết tên của mình vào bài vẽ
khi vẽ tạo hình. Mỗi một môi trường hoạt động của trẻ, tôi đều chủ động tạo môi
trường để trẻ có cơ hội được luyện phát âm, ôn luyện các chữ, các từ đã biết, làm
quen chữ mới và làm quen từ một cách rất tự nhiên thoải mái không gò bó áp đặt trẻ.
+ Khu vực tuyên truyền ngoài lớp học: Đây là nơi không những tạo môi trường
chữ cho trẻ mà còn mang tính tuyên truyền đến các bậc phụ huynh để phụ huynh
hiểu biết về chữ , từ, câu mà con em mình đang học. Và từ đó phối kết hợp cho trẻ
học tập thêm tại gia đình. Tránh trường hợp “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Cô
dạy một đường phụ huynh lại dạy một nẻo:
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới thực vật”. Cô dạy trẻ phát âm từ “cây xanh”, nhưng có
ông bà lại dạy là “cây sanh”. Hay từ “phát triển” lại đọc là “phát triễn” …Và nếu
không thống nhất trẻ sẽ giao động không biết như thế nào là đúng, hơn nữa nếu đã

GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

12


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

đọc sai thì rất khó sửa. Xác định được điều đó, mỗi hoạt động tuyên truyền tôi đều
có hình ảmh kèm theo chữ in hoa tuyệt đối không viết chữ cách điệu chữ bay.
Ví dụ: Chế độ sinh hoạt của trẻ trong ngày
ảnh

ảnh

đúng từ “ cây hoa hồng” gắn vào cây hoa hồng, và các loại cây khác cũng vậy, trẻ
biết tên, chữ, từ, của cây đó, tập "đọc"tên các cây mà trẻ đã tìm đúng. Và như vậy trẻ
được tri giác từ có hình ảnh tương ứng, trẻ lại được ôn luyện từ cũ và được làm

GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

13


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

quen từ mới ngay cả trong khi chơi, ngôn ngữ của trẻ phát triển, vốn từ của trẻ được
mở rộng thêm.
- Biện pháp 2. Phát triển vốn từ ở mọi lúc, mọi nơi, trong các hoạt động hằng
ngày của trẻ.
Một trong những biện pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng học tập nói chung
và việc phát triển vốn từ nói riêng là giúp trẻ có điều kiện học tập mà không thấy
nhàm chán. Thông qua các giờ đón, trả trẻ tôi có thể cho trẻ xem một số tranh ảnh
đẹp và gọi tên hình ảnh trong tranh .Ví dụ: Trong giờ đón trẻ. Cô hỏi hôm nay
Y.Than có cái gì đeo đằng sau lưng mới vậy? Trẻ trả lời thưa cô: cặp sách mới ạ
Trong giờ hoạt động ngoài trời cho trẻ đọc thơ ca, hò vè luyện phát âm cho trẻ
và tích lũy từ mới.
Ví dụ: Cho cháu đọc bài đồng dao: "Dung dăng dung dẻ" hoặc cho trẻ chơi
trò chơi “Chi chi chành chành”. Trẻ tạo thành từng nhóm, một bạn xòe bàn tay ra và
các bạn khác lấy 1 ngón tay vừa đọc lời ca vừa chạm và nhấc tay lên, khi đến câu
cuối tay tay phải nhấc lên nhanh, bạn nào bị chụp lại thì bạn ấy trả lời câu hỏi của
cô. Như các con vừa chơi trò chơi gì? Trẻ trả lời trò chơi “Chi chi chành chành ”. Cô

Không chỉ những hoạt động nêu trên mà còn rất nhiều hoạt động trong ngày ở
trường mầm non để phát triển vốn từ cho trẻ. Vì vậy tôi thường xuyên quan sát trẻ,
ghi chép vào sổ để theo dõi, đánh giá quá trình phát triển, những kĩ năng cần thiết
chuẩn bị cho việc phát triển vốn từ của trẻ nhằm điều chỉnh các biện pháp giáo dục
đối với từng cá nhân trẻ.
Hoạt động chiều: Trong hoạt động tăng cường tiếng Việt. Giúp trẻ biết phát
âm các từ, cụm từ thông qua từng chủ đề, chủ điểm. Ví dụ: Chủ đề trường Mầm non.
Thứ hai: Trẻ biết phát âm các từ: chào cô, chào bạn, chào bố mẹ….Cô lần lượt nói:
Chào cô, chào bạn, chào bố mẹ cho trẻ nghe và khuyến khích trẻ tích cực nói. Cô cho
trẻ tập nói: chào cô, chào bạn, chào bố mẹ. Lần lượt các thứ khác trong tuần trẻ được
tăng cường tiếng Việt với các từ, cụm từ khác. Từ đó trẻ tích lũy được vốn từ cho bản
thân và vận dụng vào trong các hoạt động giao tiếp ngày càng dễ dàng, tự tin hơn.
- Biện pháp 3: Phát triển vốn từ thông qua hoạt động trải nghiệm
Ở tuổi mầm non hoạt động trải nghiệm có nhiều thế mạnh để phát triển vốn từ
cho trẻ. Bởi trong hoạt động này, trẻ được tiếp xúc trực tiếp với các sự vật hiện
tượng, được hành động với đối tượng hoặc được làm trực tiếp…nhờ đó mà tích lũy
được vốn từ phong phú, đa dạng và tích cực.
Trong các hoạt động trải nghiệm, giáo viên mầm non có vai trò định hướng,
hỗ trợ, đánh giá, uốn nắn, sửa sai cho trẻ. Tùy thuộc vào từng hoạt động trải nghiệm,
giáo viên đưa ra các tình huống có vấn đề để trẻ trải nghiệm với các tình huống đó.
Ví dụ: Hoạt động trải nghiệm “ Tham quan, nhổ cỏ tại vườn hoa của lớp”. Cho
trẻ quan sát vườn hoa. Giáo viên đưa ra các tình huống hỏi trẻ để trẻ trả lời và thực
hành. Để vườn hoa luôn luôn đẹp các con phải làm gì? (tưới nước, làm cỏ..). Nếu trẻ
nói chưa đúng thì giáo viên sửa sai, cho trẻ nhắc lại. Vậy bạn nào đi lấy nước tưới
cho hoa? Bạn nào nhổ cỏ. Khi nhổ cỏ các con phải chú ý điều gì?...Như vậy trẻ đã tư
GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

15

quan trọng của việc phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi như: Về nhà tập cho trẻ nói
bằng tiếng Việt, giảm trò chuyện với trẻ bằng tiếng mẹ đẻ, khuyến khích trẻ: hát, đọc

GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

16


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

thơ, kể chuyện cho bố mẹ cùng nghe nhằm hình thành và phát triển vốn từ, một số
kỹ năng giao tiếp cần thiết để chuẩn bị cho trẻ vào lớp một.
Ví dụ : Nói được trọn vẹn câu dài và đầy đủ câu như: Khi trẻ ra về “ con chào
cô con đi về”; “con chào bố mẹ con đi học về”
Thông báo các nội dung cần thiết về việc phát triển vốn từ cho phụ huynh rõ.
Giới thiệu cho phụ huynh xem những đồ dùng, đồ chơi cần thiết để phục vụ cho việc
phát triển vốn từ. Từ đó phụ huynh sẽ thấy được vị trí quan trọng của việc phát triển
vốn từ cho trẻ. Cần có những đồ dùng đồ chơi phục vụ việc dạy học cho trẻ để trang
bị cho trẻ kiến thức vững chắc vào lớp một.
Từ đó tôi trao đổi với phụ huynh hỗ trợ nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương
để làm ra nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ.
Ngày nay khi khoa học công nghệ thông tin bùng nổ, ngoài giờ học ở trường
ra về nhà một số cháu thường ngồi ngay vào máy vi tính với những trò chơi phim
ảnh bạo lực. Do vậy tôi cũng thường nhắc nhở phụ huynh về nhà nên cho trẻ xem
những chương trình thiếu nhi như: Ai thông minh nhất , vườn cổ tích, ca nhạc thiếu
nhi, kể chuyện cho bé nghe…nhằm tích lũy vốn từ cho trẻ và cũng để trẻ học tập
theo các bạn..

động giao tiếp. Tỉ lệ trẻ sử dụng danh từ, động từ, tính từ, đại từ chính xác vào trong
các hoạt động ở trường mầm non tăng, vốn từ tiếng Việt của trẻ tăng, ngôn ngữ của
trẻ phát triển theo chiều tiến bộ.
+ Trẻ có những tri thức đơn giản, có hệ thống câu từ và phương thức diễn đạt
tình cảm của ngôn ngữ. Trẻ có khả năng nói được câu dài và diễn đạt lưu loát, phát
âm chuẩn.
+ Trẻ làm trung tâm trong mọi hoạt động phát triển vốn từ cũng như các hoạt
động khác ở trường mầm non. Trẻ được trải nghiệm qua nhiều hoạt động thiết thực,
phong phú. Hoàn thiện ngôn ngữ cho trẻ tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động nhận
thức sau này.
- Đối với giáo viên:
+ Biết định hướng cho trẻ tham gia vào các hoạt động để phát triển vốn từ tiếng
Việt có hiệu quả, tạo được môi trường hoạt động ở trong lớp cũng như ngoài lớp học
tương đối phong phú.
+ Chọn hoạt động cho trẻ phát triển vốn từ phù hợp theolứa tuổi, đặc điểm của
trẻ vùng dân tộc thiểu số…. Luyện cho trẻ tích lũy vốn từ chính xác phù hợp với
từng hoạt động. Luôn quan tâm đến việc sử dụng câu từ, cách phát âm của trẻ, sửa
sai kịp thời.

GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

18


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

+ Nắm chắc phương pháp cho từng loại tiết và biết cách sử dụng linh hoạt áp


đạt

3/2018)

3/2018)

3/2019)

(cuối
tháng
3/2019)

Số

Tỷ lệ

trẻ

%

Số trẻ

Tỷ

Số

Tỷ

Số trẻ


%

đạt

%

đạt

%

80

7/35

20

31

93,9

2

6,1

77,1

8/35

22,9


9/35

25,7

31

93,9

2

6,1

Nhìn qua bảng kết quả khảo sát của hai năm kề nhau, chúng ta thấy cùng một
thời điểm và cùng một lứa tuổi. Với việc sử dụng các biện pháp cũ, truyền thống của
năm 2017-2018 thì các nội dung khảo sát cuối năm tăng không đáng kể. Nhưng với
việc sử dụng các giải pháp mới chúng ta thấy các nội dung khảo sát tăng hơn rõ rệt so
với năm trước. Như vậy vốn từ của trẻ tăng, khả năng sử dụng các danh từ, động từ,
tính từ, đại từ chính xác, khả năng sử dụng các danh từ, động từ, tính từ, đại từ thành
câu hoàn chỉnh tăng, khả năng phát âm, diễn đạt gắn với tình huống giao tiếp dễ dàng
hơn, trẻ tự tin, mạnh dạn..
+ Sử dụng các giải pháp cũ:
Vốn từ tiếng Việt của trẻ còn thấp. Phát âm tiếng Việt chưa chuẩn. Sử dụng
danh từ, động từ, tính từ, đại từ còn chưa chính xác,
Khả năng phát âm, diễn đạt gắn với tình huống giao tiếp còn hạn chế, trẻ nhút
nhát chưa mạnh dạn, tự tin tham gia vào các hoạt động.
Khi trẻ tham gia vào các hoạt động phát triển vốn nhưng cô chưa vận dụng
tích hợp triệt để các môn học khác vào hoạt động và chưa đầu tư sưu tầm các trò
chơi phát triển vốn từ ngoài chương trình.
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

Bình Minh hiện nay. Nên mỗi giáo viên không chỉ rèn cho trẻ tốt qua các tiết học mà
phải rèn cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi, trao đổi với phụ huynh học sinh về tình hình của
trẻ ở trường thường xuyên. Bên cạnh đó phải rèn luyện bản thân để có trình độ
chuyên môn dạy tốt , mang tri thức thắp sáng thế hệ mầm non, phấn đấu tất cả vì :
trẻ thơ thân yêu .
Qua đó thấy được vai trò và tầm quan trong của người giáo viên mầm non
trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ. Giáo viên cần dựa vào vốn kinh nghiệm của trẻ,
khai thác khả năng hoạt động của trẻ, tạo mọi cơ hội cho trẻ tự tìm tòi khám phá, trải
nghiêm …. vào cuộc sống. Tôn trọng nhu cầu cá nhân của trẻ, tao cơ hội để trẻ phát
triển, thích ứng, hòa nhập với cuộc sống xung quanh. Gây hứng thú, kích thích động
cơ bên trong của trẻ để lôi cuốn trẻ vào các hoạt động, thường xuyên tạo tình huống
có vấn đề để trẻ giải quyết đặc biệt là hoạt động nhận thức. khuyến khích trẻ tự hoạt
GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

21


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

động và tự trải nghiệm, tự hoàn thiện trên cơ sở tôn trọng sự sáng tạo và đặc điểm cá
nhân của trẻ. Không gò ép, áp đặt làm trẻ thụ động.
Giáo viên xác định chủ đề, lên kế hoạch hoạt động, tổ chức hoạt động, lồng
ghép các chương trình, các biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động, sáng
tạo của trẻ. Kích thích trẻ hoạt động cá nhân, tích cực chủ động nêu câu hỏi và trả lời
câu hỏi của cô cũng như của bạn, bổ sung ý kiến của bạn, tự tìm tòi, khám phá phát
hiện những vấn đề mới, khuyến khích sự sáng tạo và thực hiện nhiệm vụ tới cùng.
Tổ chức trẻ tham gia bàn bạc trong nhóm để giải quyết vấn đề được giao. Khuyến

“Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”.
Tham gia đầy đủ các cuộc họp, trao đổi kinh nghiệm do nhà trường mở. Cùng
với trẻ thực hành ở nhà những điều trẻ học được ở trường
Trên đây là một số biện pháp hữu ích nhằm giúp “Phát triển vốn từ cho trẻ 56 tuổi người dân tộc thiểu số. Tôi rất mong được sự ủng hộ của các đồng nghiệp và
của các cấp lãnh đạo.
Đray sáp, ngày 3 tháng 03 năm 2019
Người viết

Nguyễn Thị Tươi

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
GV : Nguyễn Thị Tươi

Đơn vị: Mầm non Bình Minh

23


SKKN: Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số.Tại trường MN
Bình Minh, buôn Tuôr A, xã Dray Sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk

……………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

Tiếng Việt và phương pháp phát triển ngôn
ngữ cho trẻ

Nguyễn Quang Vinh

2

Chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi vào trường phổ

Nguyễn Thị Ánh Tuyết

thông- nhà xuất bản Giáo dục
3

Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non

Nguyễn Thị Ánh Tuyết

4

Giáo dục học

Trần Thị Tuyết Oanh

5

- Sách bồi dưỡng thường xuyên chu kỳ

Sở Giáo dục- Đào tạo tỉnh