bộ khoa học và công nghệ
viện năng l-ợng nguyên tử việt nam

BO CO TNG KT
NHIM V KHOA HC CễNG NGH CP B
NM 2009 - 2010

XÂY Dựng Phòng Thí Nghiệm PHÂN Tích Hoạt Độ
Phóng Xạ Mức Thấp ĐạT TIÊU Chuẩn
ISO/IEC 17025 : 2005
(Mã số: NV.02/09/NLNT)

Cơ quan chủ trì: Viện Nghiên cứu hạt nhân
Chủ nhiệm nhiệm vụ: ThS., NCVC. Phan Sơn Hải

đà lạt, tháng 12/2011

ThS. Hoá
Trung tâm MT, Viện NCHN
6
Nguyễn Thị Linh
ThS. Hóa
Trung tâm MT, Viện NCHN
7
Nguyễn Đào
CN. Hóa
Trung tâm MT, Viện NCHN
8
Trần Văn Hòa
CN. Vật lý
Trung tâm MT, Viện NCHN
9
Trần Đình Khoa
CN. Vật lý
Trung tâm MT, Viện NCHN
10
Nguyễn Thị Mùi
TC. Hóa
Trung tâm MT, Viện NCHN
2.15. Hoàn chỉnh hệ thống 11
2.16. Xem xét, đánh giá của Văn phòng Công nhận chất lượng 11
2.17. Khắc phục những điểm không phù hợp 12
2.18. Xem xét, công nhận Phòng thí nghiệm 12
III. Kết luận 12
Các phụ lục kèm theo:
- Chứng chỉ công nhận và quyết định kèm theo
- Tình hình chi tiêu và quyết toán kinh phí
- Đánh giá chất lượng nội bộ và hành động khắc phục
- Đánh giá của Văn phòng CNCL và hành động khắc phục
- Danh mục kiểm soát tài liệu
- Sổ tay chất lượng (đóng cuốn riêng)
- Hệ thống thủ tục (đóng cuốn riêng)
- Hệ thống biểu mẫu (đóng cuốn riêng)
- Danh mục các phép thử (đóng cuốn riêng)
- Danh mục thiết bị, hướng dẫn, hiệu chuẩn (đóng cuốn riêng) 4
TÓM TẮT

Thông qua nhiệm vụ này 23 quy trình phân tích các đồng vị phóng xạ trong các loại
mẫu môi trường thường quan tâm đã được khảo sát, biên soạn lại và ban hành dưới
dạnh tiêu chuẩn cơ sở của Viện Nghiên cứu hạt nhân; đồng thời, hệ thống quản lý chất
lượng của Phòng thí nghiệm phân tích môi trường đã được xây dựng và đi vào hoạt
động từ 01/10/2010. Phòng thí nghiệm đã được Văn phòng Công nhận chất lượng - Bộ
Khoa học và Công nghệ đánh giá vào ngày 13 - 14/6/2011 và cấp chứng chỉ công nhận
Phòng thí nghiệm phù hợp với các yêu cầu của ISO/IEC 17025:2005 theo Quyết định
số 827/QĐ-CNCL ngày 28/11/2011 của Văn phòng Công nhận chất lượng.


thập niên mười, đặc biệt là sau khi thực hiện xong đề tài cấp Bộ giai đoạn 2004-2005
về Kiểm tra và bảo đảm chất lượng của các kỹ thuật phân tích kích hoạt nơtrôn dụng
cụ (INAA), phân tích kích hoạt nơtrôn đo gamma tức thời (PGNAA), phân tích kích
hoạt nơtrôn hoá phóng xạ (RNAA), đo hoạt độ phóng xạ thấp, phân tích huỳnh quang
tia X (XRFA) và ICP-MS trong Viện Năng lượng nguyên tử Việt nam (Mã số:
BO/04/05-01). Tuy nhiên, các đề tài nghiên cứu trước đây chỉ là bước khởi đầu giúp
các phòng thí nghiệm phân tích hiểu và tiếp cận về tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 mà chưa
được tổ chức có thẩm quyền thẩm định, đánh giá công nhận. Vì vậy, Phòng thí nghiệm
phân tích hoạt độ phóng xạ mức thấp thuộc Trung tâm môi trường đã được hỗ trợ một
nhiệm vụ cấp Bộ trong giai đoạn 2009-2010 nhằm xây dựng Phòng thí nghiệm đạt tiêu
chuẩn ISO/IEC 17025 : 2005 với kinh phí 410 triệu đồng.
Mục tiêu nhiệm vụ:
Xây dựng phòng thí nghiệm phân tích hoạt độ phóng xạ mức thấp được công nhận
đạt tiêu chuẩn ISO/IEC 17025: 2005, nhằm nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu
và kiểm soát phóng xạ môi trường và lương thực thực phẩm, góp phần phát triển bền
vững kinh tế - xã hội.
Các nội dung thực hiện:
1. Thành lập nhóm ISO của Phòng thí nghiệm.

6
2. Chỉnh trang, nâng cấp các phòng thí nghiệm chuyên đề để đảm bảo điều kiện hoạt
động theo ISO.
3. Liên hệ ký hợp đồng tư vấn về xây dựng phòng thí nghiệm đạt chuẩn ISO.
4. Huấn luyện các cán bộ phòng thí nghiệm và cán bộ quản lý các lĩnh vực sau (kết
hợp với Trung tâm Phân tích):
- Hệ thống quản lý Phòng thí nghiệm theo ISO/IEC 17025:2005;
- Đánh giá và phê duyệt phương pháp thử;
- ISO/IEC 17025 và các chính sách của VILAS.
5. Bảo dưỡng và chuẩn hoá các thiết bị, dụng cụ được sử dụng trong hệ thống ISO.
6. Xây dựng chính sách chất lượng

U,
210
Pb,
228
Th,
232
Th trong mẫu rơi lắng.
7.6. Quy trình phân tích tổng hoạt độ bêta trong mẫu đất, trầm tích.
7.7. Quy trình phân tích đồng thời các đồng vị
7
Be,
40
K,
137
Cs,
226
Ra,
238
U,
210
Pb,
228
Th,
232
Th trong mẫu đất, trầm tích.
7.8. Quy trình phân tích đồng vị
210
Po trong mẫu đất, trầm tích.
7.9. Quy trình phân tích đồng vị
90

Be,
40
K,
137
Cs,
226
Ra,
238
U,
210
Pb,
228
Th,
232
Th trong mẫu thực vật.

7
7.19. Quy trình phân tích tổng hoạt độ alpha mẫu lương thực thực phẩm.
7.20. Quy trình phân tích tổng hoạt độ bêta mẫu lương thực thực phẩm.
7.21. Quy trình phân tích đồng thời các đồng vị
7
Be,
40
K,
137
Cs,
226
Ra,
238
U,

phòng Công nhận chất lượng.

8
II. KẾT QUẢ THỰC HIỆN NHIỆM VỤ
2.1. Thành lập nhóm ISO tại Trung tâm môi trường
Đã thành lập nhóm thực hiện ISO đối với Phòng phân tích môi trường thuộc
Trung tâm môi trường, bao gồm: Phụ trách phòng thí nghiệm, Quản lý chất lượng,
Quản lý kỹ thuật và các phân tích viên (tổng cộng 12 người). Quy định chức năng
nhiệm vụ cụ thể của từng thành viên trong Sổ tay chất lượng và các thủ tục tương ứng
(xin xem phần phụ lục kèm theo).
2.2. Chỉnh trang, nâng cấp Phòng thí nghiệm
Đã trang bị thêm một số dụng cụ thuỷ tinh, micro pipet phục vụ công tác chuẩn bị
mẫu theo yêu cầu của hệ thống ISO/IEC 17025:2005; mua một số hoá chất cần thiết
phục vụ việc hoàn chỉnh các quy trình phân tích (chi tiết trong phần phụ lục ở cuối báo
cáo này). Đồng thời, trang bị thêm 01 tủ sấy mẫu, 01 máy hút ẩm, 01 tủ đựng mẫu và
02 máy in cho phòng thí nghiệm.
2.3. Hợp đồng với đơn vị tư vấn
Ký hợp đồng với đơn vị tư vấn là Công ty cổ phần giám định Vinacontrol để biên
soạn tài liệu theo yêu cầu của ISO 17025, bao gồm Sổ tay chất lượng, Hệ thống thủ
tục, Hệ thống biểu mẫu.
2.4. Huấn luyện cán bộ phòng thí nghiệm
Mở các lớp huấn luyện về: Hệ thống quản lý phòng thí nghiệm theo ISO/IEC
17025:2005; Đánh giá và phê duyệt phương pháp thử; ISO/IEC 17025 và các chính
sách của VILAS. Sau đợt huấn luyện, 12 cán bộ đã được cấp chứng chỉ về Quản lý
phòng thí nghiệm theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025.
2.5. Hợp đồng bảo dưỡng, hiệu chuẩn thiết bị
- Ký hợp đồng với Trung tâm Tiêu chuẩn đo lường chất lượng III để hiệu chuẩn các
thiết bị sau: 03 cân phân tích, 02 tủ sấy, 01 lò nung, 01 bộ quả cân, 01 thiết bị đo nhiệt
độ và độ ẩm không khí.
- Hợp đồng với Phòng Vật lý - Điện tử hạt nhân bảo dưỡng các hệ phổ kế anpha,

biểu mẫu và các văn bản pháp lý liên quan đến Trung tâm môi trường và Phòng thí
nghiệm.
3. Danh mục các phép thử: lưu 23 tiêu chuẩn cơ sở và tài liệu pháp lý liên quan.
4. Hồ sơ biên soạn tiêu chuẩn: bao gồm các tài liệu tham khảo liên quan đến biên soạn
tiêu chuẩn cơ sở.
5. Hồ sơ thử nghiệm thành thạo: bao gồm các tài liệu, số liệu minh chứng sự thành
thạo của phân tích viên và độ tin cậy của phương pháp như số liệu phân tích so
sánh, v.v

10
6. Hồ sơ thiết bị: bao gồm danh mục thiết bị, các hướng dẫn sử dụng, kiểm tra, hiệu
chuẩn thiết bị; các chứng nhận hiệu chuẩn.
7. Hồ sơ xem xét của lãnh đạo: bao gồm kế hoạch xem xét, báo cáo xem xét, biên bản
xem xét của lãnh đạo Trung tâm và Viện NCHN về hệ thống quản lý chất lượng.
8. Hồ sơ đánh giá chất lượng nội bộ và đánh giá từ bên ngoài: bao gồm các biên bản
đánh giá nội bộ, đánh giá của Văn phòng Công nhận chất lượng
9. Hồ sơ nhân viên: bao gồm bảng phân công công việc và trách nhiệm đối với từng
nhân viên; bản mô tả công việc, lý lịch trích ngang, quá trình công tác, quá trình đào
tạo và kế hoạch đào tạo của nhân viên.
10. Hồ sơ mẫu chuẩn: bao gồm danh mục chất chuẩn, hướng dẫn sử dụng và quản lý
chất chuẩn, các tài liệu phê duyệt liên quan đến chất lượng chất chuẩn.
11. Hồ sơ điều kiện môi trường: bao gồm các quy định về môi trường làm việc, an toàn
lao động và an toàn bức xạ.
12. Hồ sơ khiếu nại, phàn nàn và giải quyết: Khiếu nại, phàn nàn của khách hàng và
giải quyết khiếu nại.
13. Hồ sơ tài liệu lỗi thời và tài liệu huỷ: lưu tài liệu lỗi thời và tài liệu huỷ bỏ của hệ
thống quản lý.
14. Hồ sơ đánh giá nhà cung ứng: bao gồm danh sách nhà cung ứng vật tư, hoá chất
được phê duyệt và các đánh giá định kỳ về nhà cung ứng.
15. Hồ sơ đánh giá nhà thầu phụ: bao gồm danh sách các nhà thầu phụ được phê duyệt

Về cơ bản phòng thí nghiệm đã đáp ứng hầu hết các chuẩn mực yêu cầu của TCVN
ISO/IEC 17025 : 2007; tuy nhiên vẫn còn một số điểm không phù hợp cần khắc phục như
sau:
+ Cần khảo sát độ nhạy, độ chính xác và độ chụm của quy trình phân tích tại thời
điểm ban hành tiêu chuẩn cơ sở;
+ Cần quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ của quản lý kỹ thuật và quản lý chất
lượng;
+ Cải tiến phương pháp ghi chép, quản lý hồ sơ quan trắc gốc để dễ dàng kiểm tra lại
khi cần thiết;
+ Thay đổi vị trí đặt cân 5 số lẻ để đảm bảo môi trường theo yêu cầu;
+ Cần có kế hoạch và thực hiện kế hoạch kiểm tra thiết bị giữa 2 ký hiệu chuẩn;
+ Nhân viên thử nghiệm cần đeo liều kế thường xuyên khi làm việc;
+ Nên trang bị máy tính chuyên dùng để lưu giữ các thông tin về thử nghiệm của
Trung tâm;
+ Phiếu kết quả cần có thông tin ngày phân tích và nói rõ hệ số mở rộng độ không
đảm bảo đo K và xác suất tin cậy P. 12
2.17. Khắc phục những điểm không phù hợp
Phòng thí nghiệm đã khắc phục các điểm không phù hợp theo khuyến cáo của Hội
đồng thẩm định và gửi báo cáo hành động khắc phục đến Văn phòng Công nhận chất
lượng vào 09/9/2011 để xét công nhận. Chi tiết báo cáo hành động khắc phục được đưa ra
trong phần phụ lục.
2.18. Xem xét, công nhận Phòng thí nghiệm
Sau khi xem xét hành động khắc phục những điểm không phù hợp, Phòng thí
nghiệm đã được Văn phòng Công nhận chất lượng - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp
chứng chỉ công nhận Phòng thí nghiệm phù hợp với các yêu cầu của ISO/IEC 17025:2005
theo Quyết định số 827/QĐ-CNCL ngày 28/11/2011 của Văn phòng Công nhận chất
lượng (chi tiết được đưa ra trong phần phụ lục).

thanh quyết
toán
1
Thiết bị, máy móc, nguyên liệu,
năng lượng
78.880,0
78.880,0
Đã quyết
toán
1.1
Nâng cấp phòng thí nghiệm đủ
tiêu chuẩn để thực hiện quản lý
chất lượng theo ISO:
38.880,0
38.880,0

1.2
Bảo dưỡng, hiệu chuẩn thiết bị:
28.000,0
28.000,0

1.3
Mua hóa chất, chất chuẩn (phục vụ
hoàn thiện quy trình phân tích)
12.000,0
12.000,0

2
Thuê dịch vụ tư vấn về Xây dựng
phòng thí nghiệm phân tích hoạt

6
Chi khác (Văn phòng phẩm; Điện,
nước; Kiểm tra các cấp và nghiệm
thu cấp cơ sở; Phụ cấp chủ nhiệm)
28.000,0
28.000,0
Đã quyết
toán
Tổng cộng
410.000,00
410.000,00