ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
NGUYỄN VĂN PHƢƠNG
QUẢN LÝ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
TẠI TỈNH LÂM ĐỒNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Đà Lạt - 2012

MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT i
DANH MỤC CÁC BẢNG ii
DANH MỤC CÁC HÌNH iii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ iv
DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC v
LỜI MỞ ĐẦU 1
Chƣơng 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC 5
1.1. Chi ngân sách nhà nước 5
1.1.1. Khái niệm chi ngân sách nhà nước 5
1.1.2. Phân loại chi ngân sách nhà nước 7
1.2. Khuynh hướng gia tăng chi ngân sách nhà nước 12
1.2.1. Khuynh hướng gia tăng các khoản chi ngân sách nhà nước 12
1.2.2. Lý do của sự gia tăng chi ngân sách nhà nước 14
1.2.3. Giới hạn chi tiêu ngân sách nhà nước 15
1.3. Phân cấp nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước 16
1.3.1. Lý thuyết phân cấp nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước 16
1.3.2. Nguyên tắc phân cấp nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước 23
1.4. Quản lý chi ngân sách nhà nước 25
1.4.1. Những nguyên tắc quản lý ngân sách nhà nước 26
1.4.2. Nội dung quản lý chi ngân sách nhà nước 30
1.5. Hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước và những ảnh hưởng 32
1.5.1. Về phương diện hành chính hoặc chính trị 32
1.5.2. Về phương diện kinh tế 33
1.5.3. Về phương diện tài chính 34
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH
NHÀ NƢỚC TẠI TỈNH LÂM ĐỒNG 35
2.1. Quản lý chi ngân sách nhà nước và khuôn khổ pháp lý tại Việt Nam 35

Lâm Đồng 71
2.5.1 Kết quả đạt được 71
2.5.2. Những hạn chế, tồn tại 72
2.5.3. Nguyên nhân của hạn chế, tồn tại 74
Chƣơng 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CHI THƢỜNG
XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI TỈNH LÂM ĐỒNG 78
3.1. Mục đích nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước 78
3.1.1. Bảo đảm kỷ luật tài khóa tổng thể 78
3.1.2. Cải thiện về hiệu quả phân bổ ngân sách nhà nước 79
3.1.3. Tăng cường hiệu quả hoạt động 80
3.1.4. Công khai, minh bạch trong chi thường xuyên ngân sách nhà nước 81
3.2. Quan điểm cơ bản về phân bổ ngân sách và quản lý chi thường xuyên ngân
sách nhà nước tại tỉnh Lâm Đồng 82
3.2.1. Đối tượng, mục tiêu hoạt động 82
3.2.2. Những quan điểm cơ bản 83
3.3. Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách
nhà nước tại tỉnh Lâm Đồng 84
3.3.1. Đổi mới hệ thống ngân sách nhà nước và phân cấp ngân sách nhà nước
84
3.3.2. Thiết lập lịch trình ngân sách nhà nước khoa học, hợp lý 85
3.3.3. Hoàn thiện các định mức phân bổ chi thường xuyên ngân sách nhà nước
86
3.3.4. Hoàn thiện hệ thống chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi tiêu ngân sách
nhà nước 87
3.3.5. Tổ chức công khai ngân sách nhà nước có hiệu quả 87
3.3.6. Nâng cao năng lực quản lý, điều hành ngân sách nhà nước của cán bộ
quản lý tài chính - kế toán các cấp 88
3.3.7. Tăng cường công tác kiểm soát chi và kiểm toán chi thường xuyên ngân

dụng quỹ NSNN để thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên về quản lý kinh tế - xã hội của Nhà nước. Chi
thường xuyên NSNN có phạm vi tác động khá rộng, chứa đựng nhiều mục tiêu khác nhau; do đó, chi thường
xuyên chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng chi NSNN. Cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, các nhiệm
vụ thường xuyên của Nhà nước ngày càng gia tăng, do đó, đã làm phong phú nội dung chi thường xuyên của
NSNN và quy mô chi thường xuyên đã gia tăng đáng kể về số tuyệt đối. Tại tỉnh Lâm Đồng, chi thường xuyên
chiếm tỷ trọng khoảng 70% tổng chi NSNN; vì vậy, tác giả đã chọn đề tài "Quản lý chi thường xuyên ngân
sách nhà nước tại tỉnh Lâm Đồng" làm luận văn Thạc sĩ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu
Qua tìm hiểu, bản thân thấy rằng đã có một số đề tài khoa học nghiên cứu về quản lý NSNN như: Đề tài
"Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN trong ngành Tài chính giai đoạn 2001 - 2010" của tác giả
Nguyễn Hồng Hà năm 2001; đề tài "Nâng cao hiệu quả quản lý NSNN tỉnh An Giang giai đoạn 2006 - 2010"
của tác giả Nguyễn Hoàng Tuấn năm 2006; đề tài "Quản lý chi NSNN Việt Nam trong hội nhập kinh tế toàn
cầu" của tác giả Nguyễn Thái Hà năm 2007; đề tài "Nâng cao hiệu lực quản lý chi ngân sách thành phố Hồ Chí
Minh" của tác giả Nguyễn Thị Bạch Huệ năm 2010
Tuy nhiên, chưa có đề tài khoa học nào nghiên cứu về quản lý chi thường xuyên NSNN tại tỉnh Lâm
Đồng với tư cách là một luận văn Thạc sĩ. Là người đang trực tiếp thực hiện nhiệm vụ quản lý chi thường
xuyên NSNN tại tỉnh Lâm Đồng nên tôi có điều kiện để nghiên cứu chuyên sâu và hoàn thành đề tài đạt kết quả
tốt nhất.
3. Mục đích nghiên cứu
- Hệ thống hóa các cơ sở lý luận có liên quan như đến chi thường xuyên NSNN như: lý thuyết về chính
sách tài khóa tối ưu, kinh tế học phúc lợi, lý luận về NSNN, các cơ sở pháp lý hiện hành trong quản lý ngân
sách ở nước ta theo Luật NSNN.
- Đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên NSNN tại
tỉnh Lâm Đồng.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Luận văn đi tìm câu trả lời cho các câu hỏi: Công tác quản lý chi thường xuyên NSNN tại tỉnh Lâm Đồng
trong thời gian qua đã đạt được kết quả như thế nào? Có những mặt nào tích cực, những mặt nào còn hạn chế,
tồn tại? Nguyên nhân khách quan, chủ quan của những hạn chế, tồn tại đó? Từ đó, đề xuất các giải pháp nâng
cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên NSNN tại tỉnh Lâm Đồng.
5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

- Nguyên tắc toàn diện;
- Nguyên tắc NS phải được quyết định trước;
- Nguyên tắc cân đối NS;
- Nguyên tắc rõ ràng, trung thực và chính xác;
- Nguyên tắc công khai hóa NS;
- Nguyên tắc nhất niên.
1.4.2. Nội dung quản lý chi NSNN
- Lập dự toán chi NSNN;
- Quyết định dự toán chi NSNN;
- Chấp hành chi NSNN;
- Kiểm soát chi NSNN;
1.5. Hiệu quả quản lý chi NSNN và những ảnh hƣởng
1.5.1. Về phương diện hành chính hoặc chính trị
1.5.2. Về phương diện kinh tế
1.5.3. Về phương diện tài chính
Chƣơng 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI TỈNH LÂM
ĐỒNG
2.1. Quản lý chi NSNN và khuôn khổ pháp lý
2.1.1. Hệ thống NSNN tại Việt Nam
Bao gồm NSTW và NSĐP; NSĐP bao gồm NS của đơn vị hành chính có cấp HĐND và UBND: NS cấp
tỉnh; NS cấp huyện; NS cấp xã.
2.1.2. Đặc điểm của hệ thống NSNN tại Việt Nam
Tính lồng ghép, là một đặc thù so với các nước khác trên thế giới: NS cấp xã, NS cấp huyện, NS cấp tỉnh

3
lồng ghép hợp thành NSĐP; NSĐP gộp với NSTW gọi là NSNN.
2.1.3. Pháp chế hóa các nguyên tắc cơ bản của NSNN
2.1.4. Phân cấp NSNN và quản lý NSNN
Bao gồm:

- Phân cấp chi thường xuyên;
- Phân cấp các khoản chi khác.
2.3. Cơ chế, chính sách quản lý chi thƣờng xuyên NSNN tại tỉnh Lâm Đồng
2.3.1. Định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên
- Thời kỳ ổn định NS 2007 - 2010: Nghị quyết số 58/2006/NQ-HĐND ngày 08/12/2006 của HĐND tỉnh;
- Thời kỳ ổn định NS 2010 - 2015: Nghị quyết số 156/2010/NQ-HĐND ngày 08/12/2010 của HĐND
tỉnh.
2.3.2. Cơ chế phân bổ và giao dự toán chi thường xuyên cho các đơn vị sử dụng NSNN
2.3.3. Cơ chế tạo nguồn để thực hiện chế độ cải cách tiền lương theo lộ trình của Chính phủ

4
2.3.4. Cơ chế tiết kiệm chi thường xuyên
2.3.5. Cơ chế sử dụng dự phòng NS
2.3.6. Một số chế độ chi tiêu theo quy định của địa phương
2.4. Thực trạng về chi thƣờng xuyên và quản lý chi thƣờng xuyên NSNN tại tỉnh Lâm Đồng
2.4.1. Lập và phê chuẩn số tiền chi thường xuyên
2.4.2. Chấp hành dự toán chi thường xuyên (Bảng 2.2)
2.4.3. Quyết toán và kiểm toán chi thường xuyên
Kết quả kiểm toán NS tỉnh Lâm Đồng năm 2008 và năm 2010:
- Công tác phân bổ dự toán còn sai sót;
Bảng 2.2- Chi thƣờng xuyên NSNN tại tỉnh Lâm Đồng
Năm
Số tiền
(tỷ đồng)
So với
dự toán
So với
năm
trƣớc
2007

2007 chuyển sang 2008
330
+ 27,9%
2008 chuyển sang 2009
606
+ 83,5%
2009 chuyển sang 2010
788
+ 30,1%
2010 chuyển sang 2011
1.107
+ 40,1%
2011 chuyển sang 2012
1.378
+ 24,5%
- Một số cơ quan, đơn vị không thực hiện đấu thầu khi mua sắm tài sản;
- Công tác kiểm soát chi của KBNN còn chưa chặt chẽ, thiếu kiên quyết;
- Một số văn bản hướng dẫn của địa phương để triển khai thực hiện các chế độ, chính sách còn chưa phù
hợp.
2.5. Đánh giá về công tác quản lý chi thƣờng xuyên NSNN tại tỉnh Lâm Đồng
2.5.1. Kết quả đạt được
2.5.2. Những hạn chế, tồn tại
- Chi vượt dự toán còn diễn ra khá phổ biến, vi phạm kỷ luật tài khóa tổng thể;
- Hiệu quả phân bổ và sử dụng NSNN chưa cao;
- Hệ thống định mức phân bổ và chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi tiêu NSNN chưa được quy định đầy
đủ;
Bảng 2.4- Các khoản tạm ứng chi thƣờng xuyên từ ngân sách
Năm
Số tiền
So với

diện và thiếu căn cứ vững chắc;
- Việc phê chuẩn NSNN mang tính hình thức, thiếu những căn cứ thực tế và cụ thể;
- Tính chấp hành dự toán chi NSNN chưa nghiêm.
Chƣơng 3
GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CHI THƢỜNG XUYÊN NSNN TẠI TỈNH LÂM
ĐỒNG
3.1. Mục đích nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN
3.1.1. Bảo đảm kỷ luật tài khóa tổng thể
3.2.2. Cải thiện về hiệu quả phân bổ NSNN
- Chuyển phương thức phân bổ NS theo đàu vào sang phương thức phân bổ NS theo kết quả đầu ra;
- Chuyển phương thức p-hân bổ NS hàng năm sang phương thức phân bổ NS trung hạn bằng việc xây
dựng khuôn khổ chi NS trung hạn.
3.1.3. Tăng cường hiệu quả hoạt động
3.1.4. Công khai, minh bạch trong chi NSNN
3.2. Quan điểm cơ bản về phân bổ NS và quản lý chi thƣờng xuyên NSNN tại tỉnh Lâm Đồng
3.2.1. Đối tượng, mục tiêu hoạt động:
Nhiệm vụ chi thường xuyên NSNN tỉnh Lâm Đồng cần tập trung:
- Duy tu, sửa chữa hệ thống đường giao thông;
- Nguồn nhân lực có trình độ cao;
- Các thiết chế về văn hóa;
- Y tế, chăm sóc sức khỏe ban đầu;
- Xử lý nước thải, thu gom rác thải; bảo vệ môi trường;
- Đảm bảo an ninh, trật tự an toàn xã hội;
- Các chính sách an sinh xã hội.
3.2.2. Những quan điểm cơ bản
- Phân bổ NS vừa phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị sử dụng NS, vừa khai thác tốt
các nguồn lực xã hội;
- Phân bổ NS cho những hoạt động hàng năm phải gắn với chương trình, mục tiêu trung và dài hạn (5
năm, 10 năm);
- Quản lý chi thường xuyên NSNN bằng pháp luật, xóa bỏ cơ chế "xin - cho" và nâng cao vai trò giám sát